KIO 2016/15
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
-
Protokolanci:Joanna Borowska
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt: KIO 2016/15
WYROK
z dnia 9 października 2015 r.
Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie:
Przewodniczący: Anna Packo
Protokolant: Joanna Borowska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 i 9 października 2015 r., w Warszawie, odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 14 września 2015 r. przez
wykonawcę
Sprint S.A. ul. Jagiellończyka 26, 10-062 Olsztyn
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego
Miasto Stołeczne Warszawę – Zarząd Dróg Miejskich
ul. Chmielna 120, 00-801 Warszawa
przy udziale wykonawcy Siemens Sp. z o.o. ul. Żupnicza 11, 03-821 Warszawa
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
1. uwzględnia odwołanie w zakresie poniższych zarzutów, w zakresie
wynikającym z nakazanych czynności:
1.1. warunku dotyczącego posiadania wiedzy i doświadczenia przy konserwacji
systemu sterowania ruchem drogowym obejmującej swoim działaniem
znaki zmiennej treści, wraz z bramownicami i nakazuje zmianę treści tego
warunku poprzez dopuszczenie, by doświadczenie to dotyczyło także
instalacji i uruchomienia znaków zmiennej treści, przy czym czynność ta
nie musi wchodzić w zakres usługi dotyczącej konserwacji systemu
sterowania ruchem drogowym lub dopuszczenie wykazania wiedzy i
doświadczenia w tym zakresie zamiennie także poprzez wykazanie
dysponowania osobą, która taką wiedzę i doświadczenie posiada (w
konserwacji lub instalacji i uruchomieniu znaków),
1.2. warunku dotyczącego dysponowania Specjalistą do spraw
Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem SCALA 1.6 i nakazuje
usunięcie spośród wymogów dotyczących tego specjalisty stwierdzenia
„zainstalowanego w Warszawie”, „zastosowanego w Warszawie” oraz
innych stwierdzeń o tym samym znaczeniu,
1.3. braku opisania przedmiotu zamówienia z uwzględnieniem wszystkich
wymagań i okoliczności, które mogą mieć wpływ na sporządzenie oferty w
zakresie wymogów:
A. „Wykonawca ma zagwarantować utrzymanie systemu Smart Guard
oraz wymianę w trakcie kontraktu 3 urządzeń odbiorczych systemu
mobilnego monitoringu skrzyżowań”,
B. „Wykonawca zobowiązany jest do utrzymania radiowej sieci pomiędzy
stacjami systemu opartej na urządzeniu NanoStation M oraz utrzymania
sieci bezprzewodowej w Centrum Sterowania wraz z urządzeniami”,
C. „Wykonawca zobowiązany jest do podłączenia do systemu sterowania
SCALA 1.6 i Smart Guard skrzyżowań będących w monitoringu",
D. „Wykonawca w kontrakcie powinien dostarczyć Zamawiającemu
narzędzia informatyczne umożliwiające podłączenie dodatkowych 50
skrzyżowań do systemu monitoringu",
i nakazuje zamawiającemu uzupełnienie opisu przedmiotu zamówienia
o informacje pozwalające zidentyfikować i wycenić w tym zakresie
przedmiot oferty,
1.4. nakazuje zmianę w tym zakresie wszystkich elementów specyfikacji
istotnych warunków zamówienia oraz ogłoszenia o zamówieniu w zakresie
informacji zamieszczonych w tym ogłoszeniu,
2. oddala odwołanie w pozostałym zakresie,
3. kosztami postępowania obciąża w częściach równych Sprint S.A. i Miasto
Stołeczne Warszawę – Zarząd Dróg Miejskich i:
3.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00
gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez
wykonawcę Sprint S.A. tytułem wpisu od odwołania,
3.2. zasądza od zamawiającego: Miasta Stołecznego Warszawy – Zarządu Dróg
Miejskich na rzecz wykonawcy Sprint S.A. kwotę 9 300 zł 00 gr (słownie:
dziewięć tysięcy trzysta złotych zero groszy) stanowiącą koszty
postępowania odwoławczego poniesione z tytułu połowy kwoty wpisu od
odwołania i połowy wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 907 ze zm.) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………..…
Sygn. akt KIO 2016/15
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Miasto Stołeczne Warszawa – Zarząd Dróg Miejskich prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na „pełnienie funkcji operatora
Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem na terenie m. st. Warszawy” na podstawie
ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 907
z późn. zm.), w trybie przetargu nieograniczonego.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej
3 września 2015 r. pod numerem 2015/S 170-309935. Wartość zamówienia jest większa niż
kwoty określone na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych.
I Zarzuty odwołania
Odwołujący – Sprint S.A. wniósł odwołanie wobec treści specyfikacji istotnych warunków
zamówienia i ogłoszenia o zamówieniu zarzucając zamawiającemu naruszenie:
1. art. 7 ust. 1 w zw. z art. 22 ust. 4 i 5 w zw. z art. 22 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy Prawo
zamówień publicznych poprzez sporządzenie wadliwego opisu sposobu dokonywania oceny
spełniania warunków udziału w postępowaniu, który to opis narusza zasadę uczciwej
konkurencji i zasadę równego traktowania wykonawców, nie jest związany z przedmiotem
zamówienia i nie jest proporcjonalny do przedmiotu zamówienia,
2. art. 7 ust. 1 w zw. art. 29 ust. 1, 2 i 3 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez
opisanie przedmiotu zamówienia w sposób niejednoznaczny i niewyczerpujący, bez użycia
dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, bez uwzględnienia wszystkich wymagań
i okoliczności mogących mieć wpływ na sporządzenie oferty, ponadto poprzez opisanie
przedmiotu zamówienia w sposób, który utrudnia uczciwą konkurencję oraz poprzez opisanie
przedmiotu zamówienia przez wskazanie znaków towarowych, patentów lub pochodzenia,
mimo że nie jest to uzasadnione specyfiką przedmiotu zamówienia i zamawiający może
opisać przedmiotu zamówienia za pomocą dostatecznie dokładnych określeń, a ponadto
wskazaniu takiemu nie towarzyszą wyrazy „lub równoważny”, jak i zamawiający nie określił
warunków równoważności.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie zamawiającemu:
1. zmiany treści ogłoszenia o zamówieniu i postanowień specyfikacji istotnych warunków
zamówienia w sposób wskazany w uzasadnieniu odwołania,
2. przekazanie zmiany specyfikacji istotnych warunków zamówienia niezwłocznie wszystkim
wykonawcom, którym przekazano specyfikację, oraz zamieszczenie zmiany specyfikacji
istotnych warunków zamówienia na stronie internetowej, na której specyfikacja jest
udostępniana,
3. zmiany ogłoszenia opublikowanego w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej,
4. przedłużenie terminu składania ofert o czas niezbędny na wprowadzenie zmian
w ofertach, zgodnie z art. 12a ust. 2 pkt 1 ustawy Prawo zamówień publicznych,
5. zamieszczenie informacji o zmianach w siedzibie oraz na stronie internetowej
zamawiającego.
W uzasadnieniu odwołujący wskazał, że:
1. W ogłoszeniu o zamówieniu, pkt III.2.3) Kwalifikacje techniczne, ppkt 1, oraz w rozdziale I,
pkt 7.3.1. specyfikacji istotnych warunków zamówienia zamawiający wskazał, że: „w celu
oceny spełniania przez Wykonawcę warunku dotyczącego posiadania wiedzy
i doświadczenia, Wykonawca musi wykazać, że w okresie ostatnich 3 lat przed upływem
terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy – w tym okresie,
zrealizował/realizuje co najmniej jedną usługę z zakresu: konserwacji systemu sterowania
ruchem drogowym obejmujący swoim działaniem: • znaki zmiennej treści, wraz
z bramownicami, • sygnalizacje świetlne sterowane systemowo – minimum 30 sygnalizacji, •
stacje pomiaru ruchu (oparte na pętlach indukcyjnych lub innych detektorach), •
światłowodową sieć komunikacyjną, • radiową sieć komunikacyjną”. Odpowiednio do
powyższego warunku zamawiający wskazał, że należy przedłożyć wykaz usług obejmujący
usługę odpowiadającą warunkowi.
Jak wynika z powyższego, zamawiający wymaga od wykonawców wykazania się taką
usługą, która jednocześnie będzie obejmować wszystkie ww. elementy. W ocenie
odwołującego wymaganie, aby usługa obejmowała bezwzględnie znaki zmiennej treści, nie
ma żadnego uzasadnienia i niczemu nie służy, a jedynie ogranicza uczciwą konkurencję.
Jakkolwiek w zakres przedmiotu zamówienia wchodzi konserwacja systemu sterowania
ruchem drogowym obejmującego swoim działaniem znaki zmiennej treści, to bezwzględne
wymaganie doświadczenia w konserwacji systemu obejmującego takie właśnie znaki
uniemożliwia ubieganie się o udzielenie przedmiotowego zamówienia tym wykonawcom,
w tym odwołującemu, którzy są zdolni do jego wykonania i dają rękojmię należytej jego
realizacji. W ocenie odwołującego doświadczeniem faktycznie istotnym i niezbędnym,
a zarazem wystarczającym do prawidłowego wykonania przedmiotowego zamówienia jest
doświadczenie w konserwacji systemu sterowania ruchem drogowym obejmującego swoim
działaniem również inne urządzenia odpowiedzialne za odbieranie przesyłanych do nich
informacji i następnie ich wyświetlanie na ekranach czy wyświetlaczach. Z technicznego
punktu widzenia znaki zmiennej treści nie różnią się niczym istotnym od np. tablic informacji
pasażerskiej, stosowanych w systemach dynamicznej informacji pasażerskiej. Takie tablice,
podobnie jak znaki zmiennej treści, muszą odbierać przesyłane do nich komunikaty
i następnie wyświetlać je w odpowiednio przygotowany sposób – w postaci informacji
tekstowej lub graficznej.
Odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu zmodyfikowania ogłoszenia o zamówieniu
oraz specyfikacji istotnych warunków zamówienia poprzez nadanie postanowieniom
ogłoszenia oraz specyfikacji istotnych warunków zamówienia brzmienia – w zakresie
warunku udziału w postępowania oraz wykazu potwierdzającego jego spełnianie „znaki
zmiennej treści, wraz z bramownicami lub tablice dynamicznej informacji pasażerskiej”.
2. W ogłoszeniu o zamówieniu, pkt III.2.3) Kwalifikacje techniczne, pkt 2, oraz w rozdziale I,
pkt 7.3.2. specyfikacji istotnych warunków zamówienia zamawiający wskazał, że: „w celu
oceny spełniania warunku dotyczącego dysponowania odpowiednimi osobami zdolnymi do
wykonania zamówienia, Wykonawca musi mieć do dyspozycji osoby legitymujące się
doświadczeniem i kwalifikacjami zawodowymi odpowiednimi do stanowisk, jakie zostaną im
powierzone, w szczególności określonymi przepisami ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo
budowlane (tj. Dz. U. z 2013 r., poz. 1409 z późn. zm.). Wykonawca przedstawi w ofercie
kandydata na każde stanowisko wymienione poniżej: (…) 2. Specjalista do spraw
Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem SCALA 1.6 – 4 osoby – 2 lata (…).
Specjalista do spraw Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem SCALA 1.6 winien
posiadać wiedzę techniczną na temat zastosowanego w Warszawie Systemu Sitraffic
SCALA 1.6.3. Osoby te muszą posiadać potwierdzone odpowiednim certyfikatem producenta
przeszkolenie w zakresie obsługi technicznej systemu zainstalowanego w Warszawie.
Zamawiający będzie honorował jedynie oryginalne certyfikaty wydane przez producenta.
Niedopuszczalne jest posiadanie certyfikatów wydanych przez osoby certyfikowane przez
producenta, lecz nie posiadające wydanych przez niego pełnomocnictw do prowadzenia
szkoleń i wydawania certyfikatów. Certyfikat taki należy przedstawić Zamawiającemu przed
podpisaniem umowy. W przypadku niedostarczenia certyfikatów Zamawiający może nie
podpisać umowy z Wykonawcą.”
Powyższy warunek został powtórzony w rozdziale IV specyfikacji istotnych warunków
zamówienia, zawierającym wzór umowy, w § 14 ust. 3; w rozdziale VI, zawierającym
Specyfikację Techniczną, pkt 9; w ogłoszeniu o zamówieniu, pkt III.2.3) Kwalifikacje
techniczne, pkt 3 oraz w rozdziale I, pkt 8.1.3. specyfikacji istotnych warunków zamówienia
dotyczącym konieczności przedstawienia wykazu osób, które będą uczestniczyć
w wykonywaniu zamówienia.
Zamawiający wymaga dysponowania specjalistami do spraw Zintegrowanego Systemu
Zarządzania Ruchem SCALA 1.6 żądając, aby osoby te posiadały wiedzę techniczną na
temat zastosowanego w Warszawie Systemu Sitraffic SCALA 1.6.3 oraz potwierdzone
odpowiednim certyfikatem producenta przeszkolenie w zakresie obsługi technicznej systemu
zainstalowanego w Warszawie. Zamawiający opisał zatem wymagania co do wiedzy
i certyfikatu osób w sposób maksymalnie szczegółowy, wskazując nie tylko wymaganą
wersję systemu SCALA (1.6.3), ale również zaznaczając, że chodzi o konkretną instalację
tego systemu, tj. system zainstalowany w Warszawie. W ocenie odwołującego żadne
z powyższych wymagań nie ma uzasadnienia i oba oceniać należy jako nadmierne,
nieproporcjonalne i tym samym niedopuszczalne. W szczególności nie ma żadnego
uzasadnienia wymaganie, aby żądana wiedza i certyfikat dotyczył akurat systemu
zainstalowanego w Warszawie. System Sitraffic SCALA 1.6.3 to gotowy produkt firmy
Siemens AG, sprzedawany i stosowany w miastach na całym świecie. Jego budowa,
obsługa techniczna i właściwości nie zależą od tego, gdzie został zainstalowany. Tym
samym wymaganie niczemu nie służy, a jedynie ogranicza uczciwą konkurencję.
Tak samo oceniać należy ograniczenie wymaganej wiedzy i certyfikatu osób do konkretnej
wersji systemu SCALA, gdyż w obsłudze technicznej nie ma żadnych istotnych różnic
między wersją 1.6.3 a wcześniejszymi wersjami tego systemu i osoba mająca doświadczenie
w obsłudze technicznej systemu SCALA we wcześniejszej wersji poradzi sobie bez trudu
z obsługą techniczną wersji 1.6.3. Zatem bezwzględne wymaganie wiedzy i certyfikatu
w zakresie systemu Sitraffic SCALA 1.6.3 uniemożliwia ubieganie się o udzielenie
przedmiotowego zamówienia tym wykonawcom, w tym odwołującemu, którzy dysponują
osobami zdolnymi do wykonania przedmiotowego zamówienia i dającymi rękojmię należytej
jego realizacji. W ocenie odwołującego zamawiający winien wymagać wiedzy i certyfikatu
dotyczących obsługi technicznej systemu SCALA bez wskazywania jego konkretnej wersji,
gdyż ta nie ma żadnego praktycznego znaczenia.
W ocenie odwołującego nieuzasadnione jest też wymaganie aż czterech specjalistów do
spraw Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem SCALA 1.6., wystarczające jest
bowiem, aby wykonawca dysponował trzema takimi specjalistami. W dwóch poprzednich
postępowaniach zamawiający nie wymagał dysponowania specjalistami do spraw
Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem SCALA 1.6. albo warunek taki nie był
okolicznością warunkującą ubieganie się o udzielenie zamówienia. W ocenie odwołującego
wymagania dotyczące czterech specjalistów do spraw Zintegrowanego Systemu
Zarządzania Ruchem należy oceniać jako nadmierne, nieproporcjonalne i tym samym
niedopuszczalne. Ponadto specjaliści do spraw Zintegrowanego Systemu Zarządzania
Ruchem nie musieli się legitymować wiedzą i certyfikatem dotyczącym zastosowanego
w Warszawie systemu Sitraffic SCALA 1.6.3.
Odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu zmodyfikowania ogłoszenia o zamówieniu
oraz specyfikacji istotnych warunków zamówienia poprzez nadanie wskazanym powyżej
postanowieniom następującego brzmienia: „2. Specjalista do spraw Zintegrowanego
Systemu Zarządzania Ruchem SCALA – 3 osoby – 2 lata (…) Specjalista do spraw
Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem SCALA winien posiadać wiedzę techniczną
na temat Systemu SCALA. Osoby te muszą posiadać potwierdzone odpowiednim
certyfikatem producenta lub dystrybutora przeszkolenie w zakresie obsługi technicznej
Systemu SCALA. Zamawiający będzie honorował jedynie oryginalne certyfikaty wydane
przez producenta lub dystrybutora. Niedopuszczalne jest posiadanie certyfikatów wydanych
przez osoby certyfikowane przez producenta lecz nie posiadające wydanych przez niego
pełnomocnictw do prowadzenia szkoleń i wydawania certyfikatów. Certyfikat taki należy
przedstawić Zamawiającemu przed podpisaniem umowy. W przypadku niedostarczenia
certyfikatów Zamawiający może nie podpisać umowy z Wykonawcą.”
3. W rozdziale VI specyfikacji istotnych warunków zamówienia, Specyfikacja Techniczna
zamawiający wskazał, że:
a) „Wykonawca ma zagwarantować utrzymanie systemu Smart Guard oraz wymianę
w trakcie kontraktu 3 urządzeń odbiorczych systemu mobilnego monitoringu skrzyżowań (pkt
21). Zamawiający nie wyjaśnił jednak, na czym ma polegać zagwarantowanie utrzymania
systemu Smart Guard, co więcej, nie opisał nawet posiadanego systemu Smart Guard.
W tym zakresie opis przedmiotu zamówienia sprowadza się do przytoczonego powyżej
zdania, które nie zawiera żadnych informacji niezbędnych do wykonania zamówienia;
b) „Wykonawca zobowiązany jest do utrzymania radiowej sieci pomiędzy stacjami systemu
opartej na urządzeniu NanoStation M oraz utrzymania sieci bezprzewodowej w Centrum
Sterowania wraz z urządzeniami” (pkt 26). Zamawiający nie wyjaśnił jednak, na czym ma
polegać utrzymanie radiowej sieci pomiędzy stacjami systemu opartej na urządzeniu
NanoStation M, nie wyjaśnił również, ile stacji systemu jest objętych utrzymaniem, nie
wskazał też, ile urządzeń NanoStation M posiada, nie zawarł informacji na temat budowy,
parametrów i właściwości posiadanych urządzeń (urządzenia) NanoStation M. W tym
zakresie opis przedmiotu zamówienia sprowadza się do przytoczonego powyżej zdania,
które nie zawiera żadnych informacji niezbędnych do wykonania zamówienia;
c) „Wykonawca zobowiązany jest do podłączenia do systemu sterowania SCALA 1.6 i Smart
Guard skrzyżowań będących w monitoringu” (pkt 21). Zamawiający nie wyjaśnił, na czym ma
polegać podłączenie urządzeń do systemu SCALA 1.6 i Smart Guard ani nie opisał
posiadanego przez niego systemu Smart Guard i systemu monitoringu. Zamawiający nie
wskazał, jakie funkcje mają być realizowane przez wymagane połączenie. W tym zakresie
opis przedmiotu zamówienia sprowadza się do przytoczonego powyżej zdania, które nie
zawiera informacji niezbędnych do wykonania zamówienia;
d) „Modernizacja sieci łączności obejmuje zakres czynności mających na celu
przekształcenie obecnej sieci analogowej na sieć cyfrową z wykorzystaniem posiadanego
przemiennika Motorola DR3000 oraz w oparciu o posiadane zezwolenie radiowe (pkt 31).
Zamawiający nie wyjaśnił, na czym ma polegać modernizacja, w szczególności nie wskazał,
czy opracowany został już projekt modernizacji, czy też sporządzenie takiego projektu leży
po stronie wykonawcy. Nie opisał również istniejącej sieci analogowej, co jest informacją
niezbędną do określenia zakresu i kosztów modernizacji. W tym zakresie opis przedmiotu
zamówienia sprowadza się do przytoczonego powyżej zdania, które nie zawiera informacji
niezbędnych do wykonania zamówienia;
e) „Wykonawca w kontrakcie powinien dostarczyć Zamawiającemu narzędzia informatyczne
umożliwiające podłączenie dodatkowych 50 skrzyżowań do systemu monitoringu.” (pkt 21).
Zamawiający nie wyjaśnił, jakie narzędzia informatyczne ma mu dostarczyć wykonawca.
W tym zakresie opis przedmiotu zamówienia sprowadza się do przytoczonego powyżej
zdania, które nie zawiera informacji niezbędnych do wykonania zamówienia.
Powyższy sposób opisu przedmiotu zamówienia jest w oczywisty sposób niezgodny z art. 29
ust. 1 i 2 ustawy Prawo zamówień publicznych. Zaniechanie wystarczającego opisania
przedmiotu zamówienia, w szczególności zmuszanie wykonawców do pozyskiwania
informacji od innych podmiotów, stanowi naruszenie art. 29 ust. 1 ustawy. Podstawowym
dokumentem w postępowaniu o zamówienie publiczne jest specyfikacja istotnych warunków
zamówienia oraz ogłoszenie o zamówieniu. To na podstawie postanowień tych dokumentów,
a nie informacji udostępnionych (lub nie) przez inne podmioty, wykonawcy przygotowują
składane następnie oferty. Są to dokumenty wiążące dla wykonawców, dlatego też powinny
być precyzyjne i czytelne, a postanowienia tych dokumentów nie mogą stwarzać
wykonawcom problemu z ich rozumieniem, czy też uzyskaniem niezbędnych informacji,
które pomogą i ułatwią wykonawcy złożenie prawidłowej oferty odpowiadającej wszystkim
wymaganiom. Powyższym wymaganiom nie czyni zadość zdawkowe, wręcz hasłowe
opisanie przedmiotu zamówienia, bez wskazania jakichkolwiek szczegółów i opisania stanu
istniejącego u zamawiającego.
Odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu zmodyfikowania specyfikacji istotnych
warunków zamówienia we wskazany powyżej sposób.
4. W rozdziale VI specyfikacji istotnych warunków zamówienia, Specyfikacja Techniczna
(pkt 21 i pkt 25) zamawiający wskazał, że:
a) wykonawca zobowiązany jest do podłączenia do systemu sterowania SCALA 1.6 i Smart
Guard skrzyżowań będących w monitoringu, wg listy. Zamawiający wskazał na konieczność
podłączenia sterowników konkretnej firmy, gdyż moduły komunikacyjne do podłączenia
powyższych sterowników może zapewnić jedynie producent lub ich dystrybutor firma
Siemens. Zamawiający nie dopuszcza rozwiązania alternatywnego, polegającego na
wymianie sterowników mogących pracować z systemem SCALA i Smart Guard;
b) wykonawca zobowiązany jest do modernizacji sterowników C8xx działających
w Zintegrowanym Systemie Sterownia Ruchem do sterowników C9xx, na skrzyżowaniach
według listy. Sterowniki C9xx, do których należy zmodernizować posiadane przez
zamawiającego sterowniki C8xx, to konkretne sterowniki produkowane przez Siemens AG.
Podobnie Zintegrowany System Sterowania Ruchem, w którym działają ww. sterowniki, to
konkretny system opracowany i zainstalowany również przez Siemens AG.
Zgodnie z art. 29 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych przedmiotu zamówienia nie
można opisywać przez wskazanie znaków towarowych, patentów lub pochodzenia, chyba że
jest to uzasadnione specyfiką przedmiotu zamówienia i zamawiający nie może opisać
przedmiotu zamówienia za pomocą dostatecznie dokładnych określeń, a wskazaniu takiemu
towarzyszą wyrazy „lub równoważny”. Tymczasem zamawiający nie tylko, że opisał
przedmiot zamówienia naruszając powyższy zakaz, to jeszcze nie zawarł jakichkolwiek
kryteriów równoważności wobec wymaganych sterowników. Brak określenia parametrów
i kryteriów równoważności w odniesieniu do ww. sterowników powoduje, iż zamawiający nie
opisał przedmiotu zamówienia w sposób pełny, jednoznaczny, wyczerpujący
i z uwzględnieniem wszystkich wymagań i okoliczności mogących mieć wpływ na
sporządzenie oferty, co stanowi naruszenie art. 29 ust. 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych.
Odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu dokonania modyfikacji postanowień
specyfikacji istotnych warunków zamówienia poprzez sporządzenie jednoznacznego
i wyczerpującego opisu przedmiotu zamówienia w odniesieniu do cytowanych wyżej
wymagań Specyfikacji Technicznej, w szczególności poprzez zastąpienie nakazu
modernizacji sterowników C8xx działających w Zintegrowanym Systemie Sterownia Ruchem
do Sterowników C9xx nakazem modernizacji sterowników C8xx działających
w Zintegrowanym Systemie Sterownia Ruchem do sterowników opisanych zgodnie
z wymaganiami art. 29 ustawy Prawo zamówień publicznych. W przypadku uznania, że jest
to uzasadnione specyfiką przedmiotu zamówienia i zamawiający nie może opisać
przedmiotu zamówienia za pomocą dostatecznie dokładnych określeń, odwołujący wniósł
o nakazanie zamawiającemu dokonania modyfikacji postanowień specyfikacji istotnych
warunków zamówienia poprzez wskazanie zakresu minimalnych parametrów równoważności
dla sterowników C9xx. Ponadto, ponieważ Zintegrowany System Sterowania Ruchem,
w którym działają ww. sterowniki C8xx, to konkretny system opracowany i zainstalowany
również przez Siemens AG, oraz zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że zainstalowanie
w nim innych równoważnych sterowników będzie bardzo utrudnione a nawet niemożliwe,
odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu dokonania modyfikacji postanowień
specyfikacji poprzez dopuszczenie wymiany posiadanego przez zamawiającego
Zintegrowanego Systemu Sterowania Ruchem na inny równoważny system oraz określenie
minimalnych parametrów równoważności dla ww. systemu.
W rozdziale IV specyfikacji istotnych warunków zamówienia, zawierającym wzór umowy,
w § 14 ust. 3 zamawiający wskazał, że: „Wykonawca musi dysponować kwalifikowanym
personelem, w tym winien posiadać minimum 4 osoby stanowiące kadrę techniczną
posiadające aktualną wiedzę techniczną na temat zastosowanego w ZSZR w Systemie
Sitraffic SCALA 1.6.3. Osoby te muszą posiadać potwierdzone odpowiednim certyfikatem
producenta przeszkolenie w zakresie obsługi technicznej systemu zainstalowanego
w Warszawie i metod optymalizacji sieciowej TASS i MOTION. Zamawiający będzie
honorował jedynie oryginalne certyfikaty wydane przez producenta. Niedopuszczalne jest
posiadanie certyfikatów wydanych przez osoby certyfikowane przez producenta, lecz nie
posiadające wydanych przez niego pełnomocnictw do prowadzenia szkoleń i wydawania
certyfikatów. Certyfikat taki należy przedstawić Zamawiającemu przed podpisaniem umowy.
W przypadku niedostarczenia certyfikatów Zamawiający może nie podpisać umowy
z Wykonawcą.” Wymaganie to zostało powtórzone w rozdziale VI specyfikacji istotnych
warunków zamówienia, zawierającym Specyfikację Techniczną, w punkcie 9.
W ocenie odwołującego powyższe wymagania stanowią warunek udziału w postępowaniu,
tożsamy z warunkiem zamieszczonym w ogłoszeniu o zamówieniu, pkt IlI.2.3) Kwalifikacje
techniczne, pkt 2, oraz w rozdziale I, pkt 7.3.2. specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Jednak na wypadek uznania, że powyższe wymagania nie stanowią warunku udziału
w postępowaniu, niewątpliwie stanowią element opisu przedmiotu zamówienia i jako takie
podlegają ocenie pod kątem zgodności z art. 29 ustawy Prawo zamówień publicznych.
W ocenie odwołującego powyższe wymagania są niezgodne z art. 29 ust. 2 ustawy Prawo
zamówień publicznych, który zakazuje opisywania przedmiotu zamówienia w sposób, który
mógłby utrudniać uczciwą konkurencję. Powyższej niezgodności dowodzą te same
argumenty, co w przypadku warunku udziału w postępowaniu, a opis ten narusza zasadę
uczciwej konkurencji i zasadę równego traktowania wykonawców, nie jest związany
z przedmiotem zamówienia i nie jest proporcjonalny do przedmiotu zamówienia.
W przypadku oceny konkretnego stanu faktycznego jako naruszenia zakazu
sformułowanego w art. 29 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych wystarczającym jest
uprawdopodobnienie utrudnienia konkurencji przy opisie przedmiotu zamówienia, co
odwołujący bez wątpienia uczynił.
II Ustalenia Izby w kwestiach formalnych
W kwestiach formalnych dotyczących skuteczności wniesionego odwołania Izba ustaliła, że
nie zachodzi żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem odwołania, opisanych w art. 189
ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, a odwołujący ma interes we wniesieniu
odwołania.
III Ustalenia Izby w kwestiach merytorycznych
Na wstępie Izba ustaliła, iż stan faktyczny postępowania nie jest sporny między stronami.
Po zapoznaniu się ze stanowiskami stron oraz przystępującego Izba stwierdziła, iż
odwołanie zasługuje na częściowe uwzględnienie, przy czym nawet w stosunku do zarzutów
uwzględnionych nie jest słuszne uwzględnienie żądań odwołującego lub też uwzględnienie
ich w całości. W związku z powyższym, dla jasności sentencji, Izba sformułowała sentencję
poprzez odniesienie się do czynności, które zamawiający ma wykonać.
Ad.1.1 sentencji – Izba uwzględniła odwołanie w zakresie warunku dotyczącego posiadania
wiedzy i doświadczenia przy konserwacji systemu sterowania ruchem drogowym
obejmującej swoim działaniem znaki zmiennej treści wraz z bramownicami i nakazała
zamawiającemu zmianę treści tego warunku poprzez dopuszczenie, by doświadczenie to
dotyczyło także instalacji i uruchomienia znaków zmiennej treści, przy czym czynność ta nie
musi wchodzić w zakres usługi dotyczącej konserwacji systemu sterowania ruchem
drogowym lub dopuszczenie wykazania wiedzy i doświadczenia w tym zakresie zamiennie
także poprzez wykazanie dysponowania osobą, która taką wiedzę i doświadczenie posiada
(w konserwacji lub instalacji i uruchomieniu znaków).
Ze stanowiska zaprezentowanego przez zamawiającego podczas rozprawy wynika, że
przywiązuje on dużą wagę do posiadania doświadczenia w zakresie znaków zmiennej treści,
a jednocześnie, iż doświadczenie to ma polegać na umiejętności sprawdzenia, czy znaki te
posiadają barwę, stopień jasności itd. zgodne z wymogami przepisów.
Z drugiej strony odwołujący wskazał, że posiada, jako przedsiębiorca, doświadczenie
w zakresie obsługi znaków zmiennej treści, ale nie przy ich konserwacji czy utrzymaniu, ale
przy instalacji znaków tego typu oraz świadczeniu serwisu gwarancyjnego; posiada też
pracowników posiadających doświadczenie w tym zakresie.
Po zapoznaniu się z tymi stanowiskami Izba uznała, iż możliwe jest pogodzenie interesów
obu stron poprzez modyfikację postanowienia specyfikacji istotnych warunków zamówienia
w taki sposób, jak wskazany w sentencji. Po pierwsze więc, poprzez dopuszczenie, by
doświadczenie w zakresie znaków zmiennej treści dotyczyło nie tylko usługi konserwacji, ale
także instalacji i uruchomienia znaków zmiennej treści. Izba uznała, że pomiędzy tymi
czynnościami nie ma różnicy, która powodowałaby powstanie odmiennej wiedzy czy
odmiennych doświadczeń w zakresie funkcjonowania znaków zgodnie z przepisami prawa.
Po drugie, z tego samego powodu, nie jest konieczne, by czynność instalacji i uruchomienia
znaków zmiennej treści była częścią składową usługi dotyczącej konserwacji systemu
sterowania ruchem drogowym, może być odrębną usługą lub też częścią np. usługi instalacji
całego systemu zarządzania ruchem.
Po trzecie, ze względu na to, że, jak wskazał zamawiający, doświadczenie w zakresie
znaków zmiennej treści ma polegać na umiejętności sprawdzenia, czy znaki te posiadają
barwę, stopień jasności itd. zgodne z wymogami przepisów, a znaków tych w Warszawie jest
jedynie 5 sztuk, to nie jest konieczne, aby doświadczeniem takim wykazywała się aż cała
firma wykonawcy, lecz wystarczająca będzie wiedza i doświadczenie jednego pracownika
(nawet przy ewentualnym zwielokrotnieniu liczby tych znaków). Dlatego Izba nakazała
alternatywne dopuszczenie wykazania wiedzy i doświadczenia w tym zakresie także poprzez
wykazanie dysponowania osobą, która taką wiedzę i doświadczenie posiada (w konserwacji
lub instalacji i uruchomieniu znaków).
Dzięki powyższym postanowieniom specyfikacji istotnych warunków zamówienia
zamawiający będzie miał zapewnione wymagane doświadczenie, a nie będą one stanowiły
dla odwołującego bariery do udziału w postępowaniu.
Tym samym Izba zmodyfikowała żądanie odwołującego dotyczące tego zarzutu uznając, że
wskazanie przez odwołującego tablic informacji pasażerskiej miało na celu jedynie
zapewnienie zamawiającemu jakiegoś zamiennika do znaków zmiennej treści, którego
jednak zamawiający nie potrzebuje, a do tego, jak wskazał, tablice takie w ogóle nie
stanowią części przedmiotu zamówienia. Tym samym Izba uznała, że nie jest celowe
wprowadzanie takiego postanowienia do warunku udziału w postępowaniu.
Powyższa zmiana ma zostać dokonana we wszystkich postanowieniach specyfikacji
istotnych warunków zamówienia oraz ogłoszenia o zamówieniu odnoszących się do tej
kwestii.
Ad.1.2 sentencji – Izba częściowo uwzględniła odwołanie w zakresie warunku dotyczącego
dysponowania specjalistą do spraw Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem SCALA
1.6 i nakazała usunięcie spośród wymogów dotyczących tego specjalisty stwierdzenia
„zainstalowanego w Warszawie”, „zastosowanego w Warszawie” oraz innych stwierdzeń
o tym samym znaczeniu.
Postawiony przez zamawiającego warunek dotyczący dysponowania odpowiednią kadrą
odwołujący zakwestionował w zakresie obowiązku wykazania dysponowaniem czterema
specjalistami do spraw Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem, a także wymogu, że
specjaliści ci powinni posiadać wiedzę techniczną na temat zastosowanego w Warszawie
systemu Sitraffic SCALA 1.6.3. oraz certyfikaty przeszkolenia w zakresie obsługi technicznej
systemu zainstalowanego w Warszawie – systemu Sitraffic SCALA 1.6.3. Zdaniem
odwołującego wystarczająca jest liczba 3 specjalistów oraz posiadanie certyfikatów
dotyczących także innych, niższych wersji systemu, a określenia typu „zainstalowanego
w Warszawie”, czy „zastosowanego w Warszawie” wskazują tylko na jednego wykonawcę,
który ten system zainstalował i dotychczas utrzymywał, czyli spółkę Siemens.
Po zapoznaniu się z argumentacją stron oraz przystępującego Izba stwierdziła, że
z proceduralnego punktu widzenia niedopuszczalne jest zastosowanie wymogów, że wiedza
i doświadczenie specjalistów musi dotyczyć systemu „zainstalowanego w Warszawie”,
„zastosowanego w Warszawie” itp. Być może zamawiający, ja twierdzi, miał na myśli system
„taki jak” zastosowany w Warszawie, czyli Sitraffic SCALA w wersji 1.6.3., a nie konkretnie
ten jeden system, lecz określenie to jest co najmniej dwuznaczne, a nawet rzeczywiście
wskazuje, że chodzi o specjalistów mających wiedzę i doświadczenie dotyczące tego
właśnie konkretnego systemu. I jakkolwiek oczywiste jest, że specjaliści, którzy do tej pory
opiekowali się systemem warszawskim, obecnie mają największą wiedzę, jak ten system
funkcjonuje, to jednocześnie warunek ten mogą spełnić jedynie osoby, które pracowały dla
dotychczasowego wykonawcy, czyli Siemens Sp. z o.o., co jest, jak wskazano na wstępie,
proceduralnie niedopuszczalnie, gdyż nadmiernie ogranicza konkurencję.
Dlatego Izba nakazała zmianę specyfikacji istotnych warunków zamówienia poprzez
usunięcie tego typu wymogów. Powyższa zmiana ma zostać dokonana we wszystkich
postanowieniach specyfikacji oraz ogłoszenia o zamówieniu odnoszących się do tej kwestii.
Jednocześnie jednak Izba uznała za przekonującą argumentację zamawiającego, że jego
dotychczasowe doświadczenie oraz planowana, duża rozbudowa systemu świadczą o tym,
że dotychczas posiadana liczba trzech specjalistów jest niewystarczająca. Rzeczywiście,
jeśli wykonawca miałby zapewnić całodobowe dyżury, jak twierdzi zamawiający, to wymóg
dysponowania czterema osobami nie wydaje się nadmierny.
Z kolei odwołujący nie przedstawił żadnych dowodów na to, że akurat trzech specjalistów
jest liczbą optymalną. Dowodem takim nie mogą być wymogi innych postępowań, zwłaszcza
prowadzonych przez innych zamawiających. Jak podkreślał też zamawiający, dotychczas
użytkowany system obejmował znacznie mniej skrzyżowań, niż będzie to miało miejsce
w przyszłości.
Oczywiste jest też, że wiedza dotycząca danej wersji systemu, będącej wersją zastosowaną
w Warszawie, jest wiedzą „lepszą”, bardziej odpowiednią do prawidłowego wykonania
zamówienia, niż odmienne, niższe wersje. Izba uznała tu za przekonującą argumentację
zamawiającego i przystępującego, że ze względu na odmienność poszczególnych wersji
wiedza w zakresie starszych wersji systemu może nie być wystarczająca do zapewnienia
jego prawidłowego działania.
Jakkolwiek, na marginesie, Izba przyznaje rację odwołującemu, że zamawiający powinien
opisać w specyfikacji istotnych warunków zamówienia wymagania co do udziału tych
specjalistów w wykonaniu zamówienia. Zamawiający niewątpliwie jest przyzwyczajony do
sposobu świadczenia usługi przez dotychczasowego wykonawcę i sposobu wykorzystywania
przez niego tych specjalistów, niezależnie od istnienia zastrzeżeń umownych, ale warto, by
pomyślał o zabezpieczeniu swoich interesów.
Ad.1.3 sentencji – Izba uwzględniła odwołanie w zakresie zarzutów dotyczących braku
opisania przedmiotu zamówienia z uwzględnieniem wszystkich wymagań i okoliczności,
które mogą mieć wpływ na sporządzenie oferty w zakresie wymogów:
a) „Wykonawca ma zagwarantować utrzymanie systemu Smart Guard oraz wymianę
w trakcie kontraktu 3 urządzeń odbiorczych systemu mobilnego monitoringu skrzyżowań”,
b) „Wykonawca zobowiązany jest do utrzymania radiowej sieci pomiędzy stacjami systemu
opartej na urządzeniu NanoStation M oraz utrzymania sieci bezprzewodowej w Centrum
Sterowania wraz z urządzeniami”,
c) „Wykonawca zobowiązany jest do podłączenia do systemu sterowania SCALA 1.6 i Smart
Guard skrzyżowań będących w monitoringu",
d) „Wykonawca w kontrakcie powinien dostarczyć Zamawiającemu narzędzia informatyczne
umożliwiające podłączenie dodatkowych 50 skrzyżowań do systemu monitoringu”
przyznając rację odwołującemu, iż takie opisanie owych czynności jest daleko
niewystarczające do rzetelnego przygotowania, i przede wszystkim – wycenienia oferty. Tak
skąpy zakres zawartych w specyfikacji istotnych warunków zamówienia informacji powoduje,
że zasadność zarzutu jest oczywista, a tym samym jakiekolwiek szersze uzasadnienie,
dlaczego Izba uznała je za wystarczające, jest zbędne.
W związku z powyższym Izba nakazała zamawiającemu uzupełnienie opisu przedmiotu
zamówienia o informacje pozwalające zidentyfikować i wycenić w tym zakresie przedmiot
oferty.
Odwołujący cofnął zarzut dotyczący modernizacji sieci łączności poprzez przekształcenie
sieci analogowej na sieć cyfrową uznając za wystarczające informacje przekazane w ramach
wyjaśnień treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia. W związku z powyższym Izba
uznała za bezprzedmiotowe orzekanie w tym zakresie.
Ad. punktu 2. sentencji, tj. zarzutów oddalonych, Izba stwierdziła, co następuje.
Zarzut dotyczył dwóch kwestii: podłączenia do posiadanego przez zamawiającego systemu
sterowania SCALA 1.6 i Smart Guard skrzyżowania według podanej listy oraz modernizacji
(upgradowania) dotychczasowych sterowników wersji C8xx do sterowników wersji C9xx, na
skrzyżowaniach według listy.
Odwołujący wskazał, że wiąże się to z koniecznością podłączenia sterowników producenta
systemu, czyli firmy Siemens, gdyż, jak wskazał odwołujący, moduły komunikacyjne do
podłączenia tych sterowników może zapewnić jedynie producent lub jego dystrybutor.
Sterowniki C9xx to konkretne sterowniki produkowane przez Siemens AG.
Odwołujący wniósł o dopuszczenie rozwiązań równoważnych, opisanie zakresu
równoważności, a ze względu na to, że zainstalowanie równoważnych sterowników będzie
bardzo utrudnione, a nawet niemożliwe, dopuszczenie wymiany posiadanego przez
zamawiającego Zintegrowanego Systemu Sterowania Ruchem na inny równoważny system
oraz określenie minimalnych parametrów równoważności dla ww. systemu.
Izba uznała za wręcz niedorzeczne żądanie odwołującego, aby zamawiający, zamiast
wstawić lub wymienić konkretny, zwłaszcza niewielki (nawet jeśli bardzo znaczący) element
systemu, który można przyrównać do części zamiennej, miał dopuścić rujnację i wymianę
całego systemu. W tym zakresie Izba w całości podziela argumentację zamawiającego
i przystępującego.
Natomiast co do wymogu dopuszczenia produktów równoważnych – dyspozycje ust. 1-3 art.
29 ustawy Prawo zamówień publicznych są jasne: zamawiający musi opisać przedmiot
zamówienia w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych
i zrozumiałych określeń, uwzględniając wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć
wpływ na sporządzenie oferty. Opis ten nie może być dokonany w sposób, który mógłby
utrudniać uczciwą konkurencję. Przy dokonywaniu tego opisu zamawiający nie powinien
wskazywać znaków towarowych, patentów lub pochodzenia produktów, chyba że jest to
uzasadnione specyfiką przedmiotu zamówienia i zamawiający nie może opisać przedmiotu
zamówienia za pomocą dostatecznie dokładnych określeń, a wskazaniu takiemu towarzyszą
wyrazy „lub równoważny”.
Jest więc oczywiste, że zamawiający powinien dopuścić produkty równoważne. Jednak
problemem jest to, że – co do tego strony oraz przystępujący podczas rozprawy byli zgodni –
na rynku nie ma produktów równoważnych, które można zainstalować w miejsce
wskazanych.
Należy zwrócić uwagę, że w zakresie wymogu, by wykonawca podłączył do systemu
sterowania SCALA 1.6 i Smart Guard nowe skrzyżowania, zamawiający w ogóle nie posłużył
się żadną nazwą sterowników ani innych urządzeń – wykonawca wywiódł konieczność
zakupu urządzeń firmy Siemens właśnie z tego, że nie ma innych urządzeń, za pomocą
których mógłby tę część zamówienia wykonać.
Tym samym Izba nakazując wskazanie i opisanie produktów równoważnych, musiałaby
nakazać zamawiającemu dokonanie czynności niemożliwej, a Izba, tak jak i sądy, orzekając,
powinna brać pod uwagę konsekwencje swoich orzeczeń. Co więcej dotyczyłoby to także
sytuacji, w której zamawiający w ogóle nie posługuje się znakami towarowymi, patentami czy
pochodzeniem produktów, a jedynie wskazuje czynność, którą wykonawca ma wykonać.
Dodatkowo, gdyby Izba nakazała zamawiającemu taką czynność pro forma i zamawiający
pro forma takiego opisu (produktu równoważnego) by dokonał, to byłoby to niezgodne za art.
29 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych (wymogiem opisania przedmiotu zamówienia
w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych
określeń, uwzględniając wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na
sporządzenie oferty), gdyż wprowadziłoby to jedynie wykonawców w błąd co do
ewentualnego istnienia takich produktów.
W związku z powyższym Izba orzekła jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania, to jest uznając, że strony
powinny ponieść koszty postępowania po połowie ze względu na to, że Izba część zarzutów
uwzględniła, część zaś oddaliła, zgodnie z § 1 ust. 1 pkt 2, § 3 i § 5 ust. 2 pkt 1, ust. 3 pkt 1 i
ust. 4 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: ……………………..…
WYROK
z dnia 9 października 2015 r.
Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie:
Przewodniczący: Anna Packo
Protokolant: Joanna Borowska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 i 9 października 2015 r., w Warszawie, odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 14 września 2015 r. przez
wykonawcę
Sprint S.A. ul. Jagiellończyka 26, 10-062 Olsztyn
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego
Miasto Stołeczne Warszawę – Zarząd Dróg Miejskich
ul. Chmielna 120, 00-801 Warszawa
przy udziale wykonawcy Siemens Sp. z o.o. ul. Żupnicza 11, 03-821 Warszawa
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
1. uwzględnia odwołanie w zakresie poniższych zarzutów, w zakresie
wynikającym z nakazanych czynności:
1.1. warunku dotyczącego posiadania wiedzy i doświadczenia przy konserwacji
systemu sterowania ruchem drogowym obejmującej swoim działaniem
znaki zmiennej treści, wraz z bramownicami i nakazuje zmianę treści tego
warunku poprzez dopuszczenie, by doświadczenie to dotyczyło także
instalacji i uruchomienia znaków zmiennej treści, przy czym czynność ta
nie musi wchodzić w zakres usługi dotyczącej konserwacji systemu
sterowania ruchem drogowym lub dopuszczenie wykazania wiedzy i
doświadczenia w tym zakresie zamiennie także poprzez wykazanie
dysponowania osobą, która taką wiedzę i doświadczenie posiada (w
konserwacji lub instalacji i uruchomieniu znaków),
1.2. warunku dotyczącego dysponowania Specjalistą do spraw
Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem SCALA 1.6 i nakazuje
usunięcie spośród wymogów dotyczących tego specjalisty stwierdzenia
„zainstalowanego w Warszawie”, „zastosowanego w Warszawie” oraz
innych stwierdzeń o tym samym znaczeniu,
1.3. braku opisania przedmiotu zamówienia z uwzględnieniem wszystkich
wymagań i okoliczności, które mogą mieć wpływ na sporządzenie oferty w
zakresie wymogów:
A. „Wykonawca ma zagwarantować utrzymanie systemu Smart Guard
oraz wymianę w trakcie kontraktu 3 urządzeń odbiorczych systemu
mobilnego monitoringu skrzyżowań”,
B. „Wykonawca zobowiązany jest do utrzymania radiowej sieci pomiędzy
stacjami systemu opartej na urządzeniu NanoStation M oraz utrzymania
sieci bezprzewodowej w Centrum Sterowania wraz z urządzeniami”,
C. „Wykonawca zobowiązany jest do podłączenia do systemu sterowania
SCALA 1.6 i Smart Guard skrzyżowań będących w monitoringu",
D. „Wykonawca w kontrakcie powinien dostarczyć Zamawiającemu
narzędzia informatyczne umożliwiające podłączenie dodatkowych 50
skrzyżowań do systemu monitoringu",
i nakazuje zamawiającemu uzupełnienie opisu przedmiotu zamówienia
o informacje pozwalające zidentyfikować i wycenić w tym zakresie
przedmiot oferty,
1.4. nakazuje zmianę w tym zakresie wszystkich elementów specyfikacji
istotnych warunków zamówienia oraz ogłoszenia o zamówieniu w zakresie
informacji zamieszczonych w tym ogłoszeniu,
2. oddala odwołanie w pozostałym zakresie,
3. kosztami postępowania obciąża w częściach równych Sprint S.A. i Miasto
Stołeczne Warszawę – Zarząd Dróg Miejskich i:
3.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00
gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez
wykonawcę Sprint S.A. tytułem wpisu od odwołania,
3.2. zasądza od zamawiającego: Miasta Stołecznego Warszawy – Zarządu Dróg
Miejskich na rzecz wykonawcy Sprint S.A. kwotę 9 300 zł 00 gr (słownie:
dziewięć tysięcy trzysta złotych zero groszy) stanowiącą koszty
postępowania odwoławczego poniesione z tytułu połowy kwoty wpisu od
odwołania i połowy wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 907 ze zm.) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………..…
Sygn. akt KIO 2016/15
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Miasto Stołeczne Warszawa – Zarząd Dróg Miejskich prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na „pełnienie funkcji operatora
Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem na terenie m. st. Warszawy” na podstawie
ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 907
z późn. zm.), w trybie przetargu nieograniczonego.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej
3 września 2015 r. pod numerem 2015/S 170-309935. Wartość zamówienia jest większa niż
kwoty określone na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych.
I Zarzuty odwołania
Odwołujący – Sprint S.A. wniósł odwołanie wobec treści specyfikacji istotnych warunków
zamówienia i ogłoszenia o zamówieniu zarzucając zamawiającemu naruszenie:
1. art. 7 ust. 1 w zw. z art. 22 ust. 4 i 5 w zw. z art. 22 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy Prawo
zamówień publicznych poprzez sporządzenie wadliwego opisu sposobu dokonywania oceny
spełniania warunków udziału w postępowaniu, który to opis narusza zasadę uczciwej
konkurencji i zasadę równego traktowania wykonawców, nie jest związany z przedmiotem
zamówienia i nie jest proporcjonalny do przedmiotu zamówienia,
2. art. 7 ust. 1 w zw. art. 29 ust. 1, 2 i 3 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez
opisanie przedmiotu zamówienia w sposób niejednoznaczny i niewyczerpujący, bez użycia
dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, bez uwzględnienia wszystkich wymagań
i okoliczności mogących mieć wpływ na sporządzenie oferty, ponadto poprzez opisanie
przedmiotu zamówienia w sposób, który utrudnia uczciwą konkurencję oraz poprzez opisanie
przedmiotu zamówienia przez wskazanie znaków towarowych, patentów lub pochodzenia,
mimo że nie jest to uzasadnione specyfiką przedmiotu zamówienia i zamawiający może
opisać przedmiotu zamówienia za pomocą dostatecznie dokładnych określeń, a ponadto
wskazaniu takiemu nie towarzyszą wyrazy „lub równoważny”, jak i zamawiający nie określił
warunków równoważności.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie zamawiającemu:
1. zmiany treści ogłoszenia o zamówieniu i postanowień specyfikacji istotnych warunków
zamówienia w sposób wskazany w uzasadnieniu odwołania,
2. przekazanie zmiany specyfikacji istotnych warunków zamówienia niezwłocznie wszystkim
wykonawcom, którym przekazano specyfikację, oraz zamieszczenie zmiany specyfikacji
istotnych warunków zamówienia na stronie internetowej, na której specyfikacja jest
udostępniana,
3. zmiany ogłoszenia opublikowanego w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej,
4. przedłużenie terminu składania ofert o czas niezbędny na wprowadzenie zmian
w ofertach, zgodnie z art. 12a ust. 2 pkt 1 ustawy Prawo zamówień publicznych,
5. zamieszczenie informacji o zmianach w siedzibie oraz na stronie internetowej
zamawiającego.
W uzasadnieniu odwołujący wskazał, że:
1. W ogłoszeniu o zamówieniu, pkt III.2.3) Kwalifikacje techniczne, ppkt 1, oraz w rozdziale I,
pkt 7.3.1. specyfikacji istotnych warunków zamówienia zamawiający wskazał, że: „w celu
oceny spełniania przez Wykonawcę warunku dotyczącego posiadania wiedzy
i doświadczenia, Wykonawca musi wykazać, że w okresie ostatnich 3 lat przed upływem
terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy – w tym okresie,
zrealizował/realizuje co najmniej jedną usługę z zakresu: konserwacji systemu sterowania
ruchem drogowym obejmujący swoim działaniem: • znaki zmiennej treści, wraz
z bramownicami, • sygnalizacje świetlne sterowane systemowo – minimum 30 sygnalizacji, •
stacje pomiaru ruchu (oparte na pętlach indukcyjnych lub innych detektorach), •
światłowodową sieć komunikacyjną, • radiową sieć komunikacyjną”. Odpowiednio do
powyższego warunku zamawiający wskazał, że należy przedłożyć wykaz usług obejmujący
usługę odpowiadającą warunkowi.
Jak wynika z powyższego, zamawiający wymaga od wykonawców wykazania się taką
usługą, która jednocześnie będzie obejmować wszystkie ww. elementy. W ocenie
odwołującego wymaganie, aby usługa obejmowała bezwzględnie znaki zmiennej treści, nie
ma żadnego uzasadnienia i niczemu nie służy, a jedynie ogranicza uczciwą konkurencję.
Jakkolwiek w zakres przedmiotu zamówienia wchodzi konserwacja systemu sterowania
ruchem drogowym obejmującego swoim działaniem znaki zmiennej treści, to bezwzględne
wymaganie doświadczenia w konserwacji systemu obejmującego takie właśnie znaki
uniemożliwia ubieganie się o udzielenie przedmiotowego zamówienia tym wykonawcom,
w tym odwołującemu, którzy są zdolni do jego wykonania i dają rękojmię należytej jego
realizacji. W ocenie odwołującego doświadczeniem faktycznie istotnym i niezbędnym,
a zarazem wystarczającym do prawidłowego wykonania przedmiotowego zamówienia jest
doświadczenie w konserwacji systemu sterowania ruchem drogowym obejmującego swoim
działaniem również inne urządzenia odpowiedzialne za odbieranie przesyłanych do nich
informacji i następnie ich wyświetlanie na ekranach czy wyświetlaczach. Z technicznego
punktu widzenia znaki zmiennej treści nie różnią się niczym istotnym od np. tablic informacji
pasażerskiej, stosowanych w systemach dynamicznej informacji pasażerskiej. Takie tablice,
podobnie jak znaki zmiennej treści, muszą odbierać przesyłane do nich komunikaty
i następnie wyświetlać je w odpowiednio przygotowany sposób – w postaci informacji
tekstowej lub graficznej.
Odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu zmodyfikowania ogłoszenia o zamówieniu
oraz specyfikacji istotnych warunków zamówienia poprzez nadanie postanowieniom
ogłoszenia oraz specyfikacji istotnych warunków zamówienia brzmienia – w zakresie
warunku udziału w postępowania oraz wykazu potwierdzającego jego spełnianie „znaki
zmiennej treści, wraz z bramownicami lub tablice dynamicznej informacji pasażerskiej”.
2. W ogłoszeniu o zamówieniu, pkt III.2.3) Kwalifikacje techniczne, pkt 2, oraz w rozdziale I,
pkt 7.3.2. specyfikacji istotnych warunków zamówienia zamawiający wskazał, że: „w celu
oceny spełniania warunku dotyczącego dysponowania odpowiednimi osobami zdolnymi do
wykonania zamówienia, Wykonawca musi mieć do dyspozycji osoby legitymujące się
doświadczeniem i kwalifikacjami zawodowymi odpowiednimi do stanowisk, jakie zostaną im
powierzone, w szczególności określonymi przepisami ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo
budowlane (tj. Dz. U. z 2013 r., poz. 1409 z późn. zm.). Wykonawca przedstawi w ofercie
kandydata na każde stanowisko wymienione poniżej: (…) 2. Specjalista do spraw
Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem SCALA 1.6 – 4 osoby – 2 lata (…).
Specjalista do spraw Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem SCALA 1.6 winien
posiadać wiedzę techniczną na temat zastosowanego w Warszawie Systemu Sitraffic
SCALA 1.6.3. Osoby te muszą posiadać potwierdzone odpowiednim certyfikatem producenta
przeszkolenie w zakresie obsługi technicznej systemu zainstalowanego w Warszawie.
Zamawiający będzie honorował jedynie oryginalne certyfikaty wydane przez producenta.
Niedopuszczalne jest posiadanie certyfikatów wydanych przez osoby certyfikowane przez
producenta, lecz nie posiadające wydanych przez niego pełnomocnictw do prowadzenia
szkoleń i wydawania certyfikatów. Certyfikat taki należy przedstawić Zamawiającemu przed
podpisaniem umowy. W przypadku niedostarczenia certyfikatów Zamawiający może nie
podpisać umowy z Wykonawcą.”
Powyższy warunek został powtórzony w rozdziale IV specyfikacji istotnych warunków
zamówienia, zawierającym wzór umowy, w § 14 ust. 3; w rozdziale VI, zawierającym
Specyfikację Techniczną, pkt 9; w ogłoszeniu o zamówieniu, pkt III.2.3) Kwalifikacje
techniczne, pkt 3 oraz w rozdziale I, pkt 8.1.3. specyfikacji istotnych warunków zamówienia
dotyczącym konieczności przedstawienia wykazu osób, które będą uczestniczyć
w wykonywaniu zamówienia.
Zamawiający wymaga dysponowania specjalistami do spraw Zintegrowanego Systemu
Zarządzania Ruchem SCALA 1.6 żądając, aby osoby te posiadały wiedzę techniczną na
temat zastosowanego w Warszawie Systemu Sitraffic SCALA 1.6.3 oraz potwierdzone
odpowiednim certyfikatem producenta przeszkolenie w zakresie obsługi technicznej systemu
zainstalowanego w Warszawie. Zamawiający opisał zatem wymagania co do wiedzy
i certyfikatu osób w sposób maksymalnie szczegółowy, wskazując nie tylko wymaganą
wersję systemu SCALA (1.6.3), ale również zaznaczając, że chodzi o konkretną instalację
tego systemu, tj. system zainstalowany w Warszawie. W ocenie odwołującego żadne
z powyższych wymagań nie ma uzasadnienia i oba oceniać należy jako nadmierne,
nieproporcjonalne i tym samym niedopuszczalne. W szczególności nie ma żadnego
uzasadnienia wymaganie, aby żądana wiedza i certyfikat dotyczył akurat systemu
zainstalowanego w Warszawie. System Sitraffic SCALA 1.6.3 to gotowy produkt firmy
Siemens AG, sprzedawany i stosowany w miastach na całym świecie. Jego budowa,
obsługa techniczna i właściwości nie zależą od tego, gdzie został zainstalowany. Tym
samym wymaganie niczemu nie służy, a jedynie ogranicza uczciwą konkurencję.
Tak samo oceniać należy ograniczenie wymaganej wiedzy i certyfikatu osób do konkretnej
wersji systemu SCALA, gdyż w obsłudze technicznej nie ma żadnych istotnych różnic
między wersją 1.6.3 a wcześniejszymi wersjami tego systemu i osoba mająca doświadczenie
w obsłudze technicznej systemu SCALA we wcześniejszej wersji poradzi sobie bez trudu
z obsługą techniczną wersji 1.6.3. Zatem bezwzględne wymaganie wiedzy i certyfikatu
w zakresie systemu Sitraffic SCALA 1.6.3 uniemożliwia ubieganie się o udzielenie
przedmiotowego zamówienia tym wykonawcom, w tym odwołującemu, którzy dysponują
osobami zdolnymi do wykonania przedmiotowego zamówienia i dającymi rękojmię należytej
jego realizacji. W ocenie odwołującego zamawiający winien wymagać wiedzy i certyfikatu
dotyczących obsługi technicznej systemu SCALA bez wskazywania jego konkretnej wersji,
gdyż ta nie ma żadnego praktycznego znaczenia.
W ocenie odwołującego nieuzasadnione jest też wymaganie aż czterech specjalistów do
spraw Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem SCALA 1.6., wystarczające jest
bowiem, aby wykonawca dysponował trzema takimi specjalistami. W dwóch poprzednich
postępowaniach zamawiający nie wymagał dysponowania specjalistami do spraw
Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem SCALA 1.6. albo warunek taki nie był
okolicznością warunkującą ubieganie się o udzielenie zamówienia. W ocenie odwołującego
wymagania dotyczące czterech specjalistów do spraw Zintegrowanego Systemu
Zarządzania Ruchem należy oceniać jako nadmierne, nieproporcjonalne i tym samym
niedopuszczalne. Ponadto specjaliści do spraw Zintegrowanego Systemu Zarządzania
Ruchem nie musieli się legitymować wiedzą i certyfikatem dotyczącym zastosowanego
w Warszawie systemu Sitraffic SCALA 1.6.3.
Odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu zmodyfikowania ogłoszenia o zamówieniu
oraz specyfikacji istotnych warunków zamówienia poprzez nadanie wskazanym powyżej
postanowieniom następującego brzmienia: „2. Specjalista do spraw Zintegrowanego
Systemu Zarządzania Ruchem SCALA – 3 osoby – 2 lata (…) Specjalista do spraw
Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem SCALA winien posiadać wiedzę techniczną
na temat Systemu SCALA. Osoby te muszą posiadać potwierdzone odpowiednim
certyfikatem producenta lub dystrybutora przeszkolenie w zakresie obsługi technicznej
Systemu SCALA. Zamawiający będzie honorował jedynie oryginalne certyfikaty wydane
przez producenta lub dystrybutora. Niedopuszczalne jest posiadanie certyfikatów wydanych
przez osoby certyfikowane przez producenta lecz nie posiadające wydanych przez niego
pełnomocnictw do prowadzenia szkoleń i wydawania certyfikatów. Certyfikat taki należy
przedstawić Zamawiającemu przed podpisaniem umowy. W przypadku niedostarczenia
certyfikatów Zamawiający może nie podpisać umowy z Wykonawcą.”
3. W rozdziale VI specyfikacji istotnych warunków zamówienia, Specyfikacja Techniczna
zamawiający wskazał, że:
a) „Wykonawca ma zagwarantować utrzymanie systemu Smart Guard oraz wymianę
w trakcie kontraktu 3 urządzeń odbiorczych systemu mobilnego monitoringu skrzyżowań (pkt
21). Zamawiający nie wyjaśnił jednak, na czym ma polegać zagwarantowanie utrzymania
systemu Smart Guard, co więcej, nie opisał nawet posiadanego systemu Smart Guard.
W tym zakresie opis przedmiotu zamówienia sprowadza się do przytoczonego powyżej
zdania, które nie zawiera żadnych informacji niezbędnych do wykonania zamówienia;
b) „Wykonawca zobowiązany jest do utrzymania radiowej sieci pomiędzy stacjami systemu
opartej na urządzeniu NanoStation M oraz utrzymania sieci bezprzewodowej w Centrum
Sterowania wraz z urządzeniami” (pkt 26). Zamawiający nie wyjaśnił jednak, na czym ma
polegać utrzymanie radiowej sieci pomiędzy stacjami systemu opartej na urządzeniu
NanoStation M, nie wyjaśnił również, ile stacji systemu jest objętych utrzymaniem, nie
wskazał też, ile urządzeń NanoStation M posiada, nie zawarł informacji na temat budowy,
parametrów i właściwości posiadanych urządzeń (urządzenia) NanoStation M. W tym
zakresie opis przedmiotu zamówienia sprowadza się do przytoczonego powyżej zdania,
które nie zawiera żadnych informacji niezbędnych do wykonania zamówienia;
c) „Wykonawca zobowiązany jest do podłączenia do systemu sterowania SCALA 1.6 i Smart
Guard skrzyżowań będących w monitoringu” (pkt 21). Zamawiający nie wyjaśnił, na czym ma
polegać podłączenie urządzeń do systemu SCALA 1.6 i Smart Guard ani nie opisał
posiadanego przez niego systemu Smart Guard i systemu monitoringu. Zamawiający nie
wskazał, jakie funkcje mają być realizowane przez wymagane połączenie. W tym zakresie
opis przedmiotu zamówienia sprowadza się do przytoczonego powyżej zdania, które nie
zawiera informacji niezbędnych do wykonania zamówienia;
d) „Modernizacja sieci łączności obejmuje zakres czynności mających na celu
przekształcenie obecnej sieci analogowej na sieć cyfrową z wykorzystaniem posiadanego
przemiennika Motorola DR3000 oraz w oparciu o posiadane zezwolenie radiowe (pkt 31).
Zamawiający nie wyjaśnił, na czym ma polegać modernizacja, w szczególności nie wskazał,
czy opracowany został już projekt modernizacji, czy też sporządzenie takiego projektu leży
po stronie wykonawcy. Nie opisał również istniejącej sieci analogowej, co jest informacją
niezbędną do określenia zakresu i kosztów modernizacji. W tym zakresie opis przedmiotu
zamówienia sprowadza się do przytoczonego powyżej zdania, które nie zawiera informacji
niezbędnych do wykonania zamówienia;
e) „Wykonawca w kontrakcie powinien dostarczyć Zamawiającemu narzędzia informatyczne
umożliwiające podłączenie dodatkowych 50 skrzyżowań do systemu monitoringu.” (pkt 21).
Zamawiający nie wyjaśnił, jakie narzędzia informatyczne ma mu dostarczyć wykonawca.
W tym zakresie opis przedmiotu zamówienia sprowadza się do przytoczonego powyżej
zdania, które nie zawiera informacji niezbędnych do wykonania zamówienia.
Powyższy sposób opisu przedmiotu zamówienia jest w oczywisty sposób niezgodny z art. 29
ust. 1 i 2 ustawy Prawo zamówień publicznych. Zaniechanie wystarczającego opisania
przedmiotu zamówienia, w szczególności zmuszanie wykonawców do pozyskiwania
informacji od innych podmiotów, stanowi naruszenie art. 29 ust. 1 ustawy. Podstawowym
dokumentem w postępowaniu o zamówienie publiczne jest specyfikacja istotnych warunków
zamówienia oraz ogłoszenie o zamówieniu. To na podstawie postanowień tych dokumentów,
a nie informacji udostępnionych (lub nie) przez inne podmioty, wykonawcy przygotowują
składane następnie oferty. Są to dokumenty wiążące dla wykonawców, dlatego też powinny
być precyzyjne i czytelne, a postanowienia tych dokumentów nie mogą stwarzać
wykonawcom problemu z ich rozumieniem, czy też uzyskaniem niezbędnych informacji,
które pomogą i ułatwią wykonawcy złożenie prawidłowej oferty odpowiadającej wszystkim
wymaganiom. Powyższym wymaganiom nie czyni zadość zdawkowe, wręcz hasłowe
opisanie przedmiotu zamówienia, bez wskazania jakichkolwiek szczegółów i opisania stanu
istniejącego u zamawiającego.
Odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu zmodyfikowania specyfikacji istotnych
warunków zamówienia we wskazany powyżej sposób.
4. W rozdziale VI specyfikacji istotnych warunków zamówienia, Specyfikacja Techniczna
(pkt 21 i pkt 25) zamawiający wskazał, że:
a) wykonawca zobowiązany jest do podłączenia do systemu sterowania SCALA 1.6 i Smart
Guard skrzyżowań będących w monitoringu, wg listy. Zamawiający wskazał na konieczność
podłączenia sterowników konkretnej firmy, gdyż moduły komunikacyjne do podłączenia
powyższych sterowników może zapewnić jedynie producent lub ich dystrybutor firma
Siemens. Zamawiający nie dopuszcza rozwiązania alternatywnego, polegającego na
wymianie sterowników mogących pracować z systemem SCALA i Smart Guard;
b) wykonawca zobowiązany jest do modernizacji sterowników C8xx działających
w Zintegrowanym Systemie Sterownia Ruchem do sterowników C9xx, na skrzyżowaniach
według listy. Sterowniki C9xx, do których należy zmodernizować posiadane przez
zamawiającego sterowniki C8xx, to konkretne sterowniki produkowane przez Siemens AG.
Podobnie Zintegrowany System Sterowania Ruchem, w którym działają ww. sterowniki, to
konkretny system opracowany i zainstalowany również przez Siemens AG.
Zgodnie z art. 29 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych przedmiotu zamówienia nie
można opisywać przez wskazanie znaków towarowych, patentów lub pochodzenia, chyba że
jest to uzasadnione specyfiką przedmiotu zamówienia i zamawiający nie może opisać
przedmiotu zamówienia za pomocą dostatecznie dokładnych określeń, a wskazaniu takiemu
towarzyszą wyrazy „lub równoważny”. Tymczasem zamawiający nie tylko, że opisał
przedmiot zamówienia naruszając powyższy zakaz, to jeszcze nie zawarł jakichkolwiek
kryteriów równoważności wobec wymaganych sterowników. Brak określenia parametrów
i kryteriów równoważności w odniesieniu do ww. sterowników powoduje, iż zamawiający nie
opisał przedmiotu zamówienia w sposób pełny, jednoznaczny, wyczerpujący
i z uwzględnieniem wszystkich wymagań i okoliczności mogących mieć wpływ na
sporządzenie oferty, co stanowi naruszenie art. 29 ust. 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych.
Odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu dokonania modyfikacji postanowień
specyfikacji istotnych warunków zamówienia poprzez sporządzenie jednoznacznego
i wyczerpującego opisu przedmiotu zamówienia w odniesieniu do cytowanych wyżej
wymagań Specyfikacji Technicznej, w szczególności poprzez zastąpienie nakazu
modernizacji sterowników C8xx działających w Zintegrowanym Systemie Sterownia Ruchem
do Sterowników C9xx nakazem modernizacji sterowników C8xx działających
w Zintegrowanym Systemie Sterownia Ruchem do sterowników opisanych zgodnie
z wymaganiami art. 29 ustawy Prawo zamówień publicznych. W przypadku uznania, że jest
to uzasadnione specyfiką przedmiotu zamówienia i zamawiający nie może opisać
przedmiotu zamówienia za pomocą dostatecznie dokładnych określeń, odwołujący wniósł
o nakazanie zamawiającemu dokonania modyfikacji postanowień specyfikacji istotnych
warunków zamówienia poprzez wskazanie zakresu minimalnych parametrów równoważności
dla sterowników C9xx. Ponadto, ponieważ Zintegrowany System Sterowania Ruchem,
w którym działają ww. sterowniki C8xx, to konkretny system opracowany i zainstalowany
również przez Siemens AG, oraz zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że zainstalowanie
w nim innych równoważnych sterowników będzie bardzo utrudnione a nawet niemożliwe,
odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu dokonania modyfikacji postanowień
specyfikacji poprzez dopuszczenie wymiany posiadanego przez zamawiającego
Zintegrowanego Systemu Sterowania Ruchem na inny równoważny system oraz określenie
minimalnych parametrów równoważności dla ww. systemu.
W rozdziale IV specyfikacji istotnych warunków zamówienia, zawierającym wzór umowy,
w § 14 ust. 3 zamawiający wskazał, że: „Wykonawca musi dysponować kwalifikowanym
personelem, w tym winien posiadać minimum 4 osoby stanowiące kadrę techniczną
posiadające aktualną wiedzę techniczną na temat zastosowanego w ZSZR w Systemie
Sitraffic SCALA 1.6.3. Osoby te muszą posiadać potwierdzone odpowiednim certyfikatem
producenta przeszkolenie w zakresie obsługi technicznej systemu zainstalowanego
w Warszawie i metod optymalizacji sieciowej TASS i MOTION. Zamawiający będzie
honorował jedynie oryginalne certyfikaty wydane przez producenta. Niedopuszczalne jest
posiadanie certyfikatów wydanych przez osoby certyfikowane przez producenta, lecz nie
posiadające wydanych przez niego pełnomocnictw do prowadzenia szkoleń i wydawania
certyfikatów. Certyfikat taki należy przedstawić Zamawiającemu przed podpisaniem umowy.
W przypadku niedostarczenia certyfikatów Zamawiający może nie podpisać umowy
z Wykonawcą.” Wymaganie to zostało powtórzone w rozdziale VI specyfikacji istotnych
warunków zamówienia, zawierającym Specyfikację Techniczną, w punkcie 9.
W ocenie odwołującego powyższe wymagania stanowią warunek udziału w postępowaniu,
tożsamy z warunkiem zamieszczonym w ogłoszeniu o zamówieniu, pkt IlI.2.3) Kwalifikacje
techniczne, pkt 2, oraz w rozdziale I, pkt 7.3.2. specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Jednak na wypadek uznania, że powyższe wymagania nie stanowią warunku udziału
w postępowaniu, niewątpliwie stanowią element opisu przedmiotu zamówienia i jako takie
podlegają ocenie pod kątem zgodności z art. 29 ustawy Prawo zamówień publicznych.
W ocenie odwołującego powyższe wymagania są niezgodne z art. 29 ust. 2 ustawy Prawo
zamówień publicznych, który zakazuje opisywania przedmiotu zamówienia w sposób, który
mógłby utrudniać uczciwą konkurencję. Powyższej niezgodności dowodzą te same
argumenty, co w przypadku warunku udziału w postępowaniu, a opis ten narusza zasadę
uczciwej konkurencji i zasadę równego traktowania wykonawców, nie jest związany
z przedmiotem zamówienia i nie jest proporcjonalny do przedmiotu zamówienia.
W przypadku oceny konkretnego stanu faktycznego jako naruszenia zakazu
sformułowanego w art. 29 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych wystarczającym jest
uprawdopodobnienie utrudnienia konkurencji przy opisie przedmiotu zamówienia, co
odwołujący bez wątpienia uczynił.
II Ustalenia Izby w kwestiach formalnych
W kwestiach formalnych dotyczących skuteczności wniesionego odwołania Izba ustaliła, że
nie zachodzi żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem odwołania, opisanych w art. 189
ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, a odwołujący ma interes we wniesieniu
odwołania.
III Ustalenia Izby w kwestiach merytorycznych
Na wstępie Izba ustaliła, iż stan faktyczny postępowania nie jest sporny między stronami.
Po zapoznaniu się ze stanowiskami stron oraz przystępującego Izba stwierdziła, iż
odwołanie zasługuje na częściowe uwzględnienie, przy czym nawet w stosunku do zarzutów
uwzględnionych nie jest słuszne uwzględnienie żądań odwołującego lub też uwzględnienie
ich w całości. W związku z powyższym, dla jasności sentencji, Izba sformułowała sentencję
poprzez odniesienie się do czynności, które zamawiający ma wykonać.
Ad.1.1 sentencji – Izba uwzględniła odwołanie w zakresie warunku dotyczącego posiadania
wiedzy i doświadczenia przy konserwacji systemu sterowania ruchem drogowym
obejmującej swoim działaniem znaki zmiennej treści wraz z bramownicami i nakazała
zamawiającemu zmianę treści tego warunku poprzez dopuszczenie, by doświadczenie to
dotyczyło także instalacji i uruchomienia znaków zmiennej treści, przy czym czynność ta nie
musi wchodzić w zakres usługi dotyczącej konserwacji systemu sterowania ruchem
drogowym lub dopuszczenie wykazania wiedzy i doświadczenia w tym zakresie zamiennie
także poprzez wykazanie dysponowania osobą, która taką wiedzę i doświadczenie posiada
(w konserwacji lub instalacji i uruchomieniu znaków).
Ze stanowiska zaprezentowanego przez zamawiającego podczas rozprawy wynika, że
przywiązuje on dużą wagę do posiadania doświadczenia w zakresie znaków zmiennej treści,
a jednocześnie, iż doświadczenie to ma polegać na umiejętności sprawdzenia, czy znaki te
posiadają barwę, stopień jasności itd. zgodne z wymogami przepisów.
Z drugiej strony odwołujący wskazał, że posiada, jako przedsiębiorca, doświadczenie
w zakresie obsługi znaków zmiennej treści, ale nie przy ich konserwacji czy utrzymaniu, ale
przy instalacji znaków tego typu oraz świadczeniu serwisu gwarancyjnego; posiada też
pracowników posiadających doświadczenie w tym zakresie.
Po zapoznaniu się z tymi stanowiskami Izba uznała, iż możliwe jest pogodzenie interesów
obu stron poprzez modyfikację postanowienia specyfikacji istotnych warunków zamówienia
w taki sposób, jak wskazany w sentencji. Po pierwsze więc, poprzez dopuszczenie, by
doświadczenie w zakresie znaków zmiennej treści dotyczyło nie tylko usługi konserwacji, ale
także instalacji i uruchomienia znaków zmiennej treści. Izba uznała, że pomiędzy tymi
czynnościami nie ma różnicy, która powodowałaby powstanie odmiennej wiedzy czy
odmiennych doświadczeń w zakresie funkcjonowania znaków zgodnie z przepisami prawa.
Po drugie, z tego samego powodu, nie jest konieczne, by czynność instalacji i uruchomienia
znaków zmiennej treści była częścią składową usługi dotyczącej konserwacji systemu
sterowania ruchem drogowym, może być odrębną usługą lub też częścią np. usługi instalacji
całego systemu zarządzania ruchem.
Po trzecie, ze względu na to, że, jak wskazał zamawiający, doświadczenie w zakresie
znaków zmiennej treści ma polegać na umiejętności sprawdzenia, czy znaki te posiadają
barwę, stopień jasności itd. zgodne z wymogami przepisów, a znaków tych w Warszawie jest
jedynie 5 sztuk, to nie jest konieczne, aby doświadczeniem takim wykazywała się aż cała
firma wykonawcy, lecz wystarczająca będzie wiedza i doświadczenie jednego pracownika
(nawet przy ewentualnym zwielokrotnieniu liczby tych znaków). Dlatego Izba nakazała
alternatywne dopuszczenie wykazania wiedzy i doświadczenia w tym zakresie także poprzez
wykazanie dysponowania osobą, która taką wiedzę i doświadczenie posiada (w konserwacji
lub instalacji i uruchomieniu znaków).
Dzięki powyższym postanowieniom specyfikacji istotnych warunków zamówienia
zamawiający będzie miał zapewnione wymagane doświadczenie, a nie będą one stanowiły
dla odwołującego bariery do udziału w postępowaniu.
Tym samym Izba zmodyfikowała żądanie odwołującego dotyczące tego zarzutu uznając, że
wskazanie przez odwołującego tablic informacji pasażerskiej miało na celu jedynie
zapewnienie zamawiającemu jakiegoś zamiennika do znaków zmiennej treści, którego
jednak zamawiający nie potrzebuje, a do tego, jak wskazał, tablice takie w ogóle nie
stanowią części przedmiotu zamówienia. Tym samym Izba uznała, że nie jest celowe
wprowadzanie takiego postanowienia do warunku udziału w postępowaniu.
Powyższa zmiana ma zostać dokonana we wszystkich postanowieniach specyfikacji
istotnych warunków zamówienia oraz ogłoszenia o zamówieniu odnoszących się do tej
kwestii.
Ad.1.2 sentencji – Izba częściowo uwzględniła odwołanie w zakresie warunku dotyczącego
dysponowania specjalistą do spraw Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem SCALA
1.6 i nakazała usunięcie spośród wymogów dotyczących tego specjalisty stwierdzenia
„zainstalowanego w Warszawie”, „zastosowanego w Warszawie” oraz innych stwierdzeń
o tym samym znaczeniu.
Postawiony przez zamawiającego warunek dotyczący dysponowania odpowiednią kadrą
odwołujący zakwestionował w zakresie obowiązku wykazania dysponowaniem czterema
specjalistami do spraw Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem, a także wymogu, że
specjaliści ci powinni posiadać wiedzę techniczną na temat zastosowanego w Warszawie
systemu Sitraffic SCALA 1.6.3. oraz certyfikaty przeszkolenia w zakresie obsługi technicznej
systemu zainstalowanego w Warszawie – systemu Sitraffic SCALA 1.6.3. Zdaniem
odwołującego wystarczająca jest liczba 3 specjalistów oraz posiadanie certyfikatów
dotyczących także innych, niższych wersji systemu, a określenia typu „zainstalowanego
w Warszawie”, czy „zastosowanego w Warszawie” wskazują tylko na jednego wykonawcę,
który ten system zainstalował i dotychczas utrzymywał, czyli spółkę Siemens.
Po zapoznaniu się z argumentacją stron oraz przystępującego Izba stwierdziła, że
z proceduralnego punktu widzenia niedopuszczalne jest zastosowanie wymogów, że wiedza
i doświadczenie specjalistów musi dotyczyć systemu „zainstalowanego w Warszawie”,
„zastosowanego w Warszawie” itp. Być może zamawiający, ja twierdzi, miał na myśli system
„taki jak” zastosowany w Warszawie, czyli Sitraffic SCALA w wersji 1.6.3., a nie konkretnie
ten jeden system, lecz określenie to jest co najmniej dwuznaczne, a nawet rzeczywiście
wskazuje, że chodzi o specjalistów mających wiedzę i doświadczenie dotyczące tego
właśnie konkretnego systemu. I jakkolwiek oczywiste jest, że specjaliści, którzy do tej pory
opiekowali się systemem warszawskim, obecnie mają największą wiedzę, jak ten system
funkcjonuje, to jednocześnie warunek ten mogą spełnić jedynie osoby, które pracowały dla
dotychczasowego wykonawcy, czyli Siemens Sp. z o.o., co jest, jak wskazano na wstępie,
proceduralnie niedopuszczalnie, gdyż nadmiernie ogranicza konkurencję.
Dlatego Izba nakazała zmianę specyfikacji istotnych warunków zamówienia poprzez
usunięcie tego typu wymogów. Powyższa zmiana ma zostać dokonana we wszystkich
postanowieniach specyfikacji oraz ogłoszenia o zamówieniu odnoszących się do tej kwestii.
Jednocześnie jednak Izba uznała za przekonującą argumentację zamawiającego, że jego
dotychczasowe doświadczenie oraz planowana, duża rozbudowa systemu świadczą o tym,
że dotychczas posiadana liczba trzech specjalistów jest niewystarczająca. Rzeczywiście,
jeśli wykonawca miałby zapewnić całodobowe dyżury, jak twierdzi zamawiający, to wymóg
dysponowania czterema osobami nie wydaje się nadmierny.
Z kolei odwołujący nie przedstawił żadnych dowodów na to, że akurat trzech specjalistów
jest liczbą optymalną. Dowodem takim nie mogą być wymogi innych postępowań, zwłaszcza
prowadzonych przez innych zamawiających. Jak podkreślał też zamawiający, dotychczas
użytkowany system obejmował znacznie mniej skrzyżowań, niż będzie to miało miejsce
w przyszłości.
Oczywiste jest też, że wiedza dotycząca danej wersji systemu, będącej wersją zastosowaną
w Warszawie, jest wiedzą „lepszą”, bardziej odpowiednią do prawidłowego wykonania
zamówienia, niż odmienne, niższe wersje. Izba uznała tu za przekonującą argumentację
zamawiającego i przystępującego, że ze względu na odmienność poszczególnych wersji
wiedza w zakresie starszych wersji systemu może nie być wystarczająca do zapewnienia
jego prawidłowego działania.
Jakkolwiek, na marginesie, Izba przyznaje rację odwołującemu, że zamawiający powinien
opisać w specyfikacji istotnych warunków zamówienia wymagania co do udziału tych
specjalistów w wykonaniu zamówienia. Zamawiający niewątpliwie jest przyzwyczajony do
sposobu świadczenia usługi przez dotychczasowego wykonawcę i sposobu wykorzystywania
przez niego tych specjalistów, niezależnie od istnienia zastrzeżeń umownych, ale warto, by
pomyślał o zabezpieczeniu swoich interesów.
Ad.1.3 sentencji – Izba uwzględniła odwołanie w zakresie zarzutów dotyczących braku
opisania przedmiotu zamówienia z uwzględnieniem wszystkich wymagań i okoliczności,
które mogą mieć wpływ na sporządzenie oferty w zakresie wymogów:
a) „Wykonawca ma zagwarantować utrzymanie systemu Smart Guard oraz wymianę
w trakcie kontraktu 3 urządzeń odbiorczych systemu mobilnego monitoringu skrzyżowań”,
b) „Wykonawca zobowiązany jest do utrzymania radiowej sieci pomiędzy stacjami systemu
opartej na urządzeniu NanoStation M oraz utrzymania sieci bezprzewodowej w Centrum
Sterowania wraz z urządzeniami”,
c) „Wykonawca zobowiązany jest do podłączenia do systemu sterowania SCALA 1.6 i Smart
Guard skrzyżowań będących w monitoringu",
d) „Wykonawca w kontrakcie powinien dostarczyć Zamawiającemu narzędzia informatyczne
umożliwiające podłączenie dodatkowych 50 skrzyżowań do systemu monitoringu”
przyznając rację odwołującemu, iż takie opisanie owych czynności jest daleko
niewystarczające do rzetelnego przygotowania, i przede wszystkim – wycenienia oferty. Tak
skąpy zakres zawartych w specyfikacji istotnych warunków zamówienia informacji powoduje,
że zasadność zarzutu jest oczywista, a tym samym jakiekolwiek szersze uzasadnienie,
dlaczego Izba uznała je za wystarczające, jest zbędne.
W związku z powyższym Izba nakazała zamawiającemu uzupełnienie opisu przedmiotu
zamówienia o informacje pozwalające zidentyfikować i wycenić w tym zakresie przedmiot
oferty.
Odwołujący cofnął zarzut dotyczący modernizacji sieci łączności poprzez przekształcenie
sieci analogowej na sieć cyfrową uznając za wystarczające informacje przekazane w ramach
wyjaśnień treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia. W związku z powyższym Izba
uznała za bezprzedmiotowe orzekanie w tym zakresie.
Ad. punktu 2. sentencji, tj. zarzutów oddalonych, Izba stwierdziła, co następuje.
Zarzut dotyczył dwóch kwestii: podłączenia do posiadanego przez zamawiającego systemu
sterowania SCALA 1.6 i Smart Guard skrzyżowania według podanej listy oraz modernizacji
(upgradowania) dotychczasowych sterowników wersji C8xx do sterowników wersji C9xx, na
skrzyżowaniach według listy.
Odwołujący wskazał, że wiąże się to z koniecznością podłączenia sterowników producenta
systemu, czyli firmy Siemens, gdyż, jak wskazał odwołujący, moduły komunikacyjne do
podłączenia tych sterowników może zapewnić jedynie producent lub jego dystrybutor.
Sterowniki C9xx to konkretne sterowniki produkowane przez Siemens AG.
Odwołujący wniósł o dopuszczenie rozwiązań równoważnych, opisanie zakresu
równoważności, a ze względu na to, że zainstalowanie równoważnych sterowników będzie
bardzo utrudnione, a nawet niemożliwe, dopuszczenie wymiany posiadanego przez
zamawiającego Zintegrowanego Systemu Sterowania Ruchem na inny równoważny system
oraz określenie minimalnych parametrów równoważności dla ww. systemu.
Izba uznała za wręcz niedorzeczne żądanie odwołującego, aby zamawiający, zamiast
wstawić lub wymienić konkretny, zwłaszcza niewielki (nawet jeśli bardzo znaczący) element
systemu, który można przyrównać do części zamiennej, miał dopuścić rujnację i wymianę
całego systemu. W tym zakresie Izba w całości podziela argumentację zamawiającego
i przystępującego.
Natomiast co do wymogu dopuszczenia produktów równoważnych – dyspozycje ust. 1-3 art.
29 ustawy Prawo zamówień publicznych są jasne: zamawiający musi opisać przedmiot
zamówienia w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych
i zrozumiałych określeń, uwzględniając wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć
wpływ na sporządzenie oferty. Opis ten nie może być dokonany w sposób, który mógłby
utrudniać uczciwą konkurencję. Przy dokonywaniu tego opisu zamawiający nie powinien
wskazywać znaków towarowych, patentów lub pochodzenia produktów, chyba że jest to
uzasadnione specyfiką przedmiotu zamówienia i zamawiający nie może opisać przedmiotu
zamówienia za pomocą dostatecznie dokładnych określeń, a wskazaniu takiemu towarzyszą
wyrazy „lub równoważny”.
Jest więc oczywiste, że zamawiający powinien dopuścić produkty równoważne. Jednak
problemem jest to, że – co do tego strony oraz przystępujący podczas rozprawy byli zgodni –
na rynku nie ma produktów równoważnych, które można zainstalować w miejsce
wskazanych.
Należy zwrócić uwagę, że w zakresie wymogu, by wykonawca podłączył do systemu
sterowania SCALA 1.6 i Smart Guard nowe skrzyżowania, zamawiający w ogóle nie posłużył
się żadną nazwą sterowników ani innych urządzeń – wykonawca wywiódł konieczność
zakupu urządzeń firmy Siemens właśnie z tego, że nie ma innych urządzeń, za pomocą
których mógłby tę część zamówienia wykonać.
Tym samym Izba nakazując wskazanie i opisanie produktów równoważnych, musiałaby
nakazać zamawiającemu dokonanie czynności niemożliwej, a Izba, tak jak i sądy, orzekając,
powinna brać pod uwagę konsekwencje swoich orzeczeń. Co więcej dotyczyłoby to także
sytuacji, w której zamawiający w ogóle nie posługuje się znakami towarowymi, patentami czy
pochodzeniem produktów, a jedynie wskazuje czynność, którą wykonawca ma wykonać.
Dodatkowo, gdyby Izba nakazała zamawiającemu taką czynność pro forma i zamawiający
pro forma takiego opisu (produktu równoważnego) by dokonał, to byłoby to niezgodne za art.
29 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych (wymogiem opisania przedmiotu zamówienia
w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych
określeń, uwzględniając wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na
sporządzenie oferty), gdyż wprowadziłoby to jedynie wykonawców w błąd co do
ewentualnego istnienia takich produktów.
W związku z powyższym Izba orzekła jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania, to jest uznając, że strony
powinny ponieść koszty postępowania po połowie ze względu na to, że Izba część zarzutów
uwzględniła, część zaś oddaliła, zgodnie z § 1 ust. 1 pkt 2, § 3 i § 5 ust. 2 pkt 1, ust. 3 pkt 1 i
ust. 4 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: ……………………..…