Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 stycznia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Słupsku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 13 stycznia 2016 r. w Słupsku

na rozprawie

sprawy z powództwa J. S. (1)

przeciwko M. S. (1)

o zapłatę

1. zasądza od M. S. (1) na rzecz J. S. (1) kwotę 150.000 zł /słownie: sto pięćdziesiąt tysięcy złotych/ z odsetkami ustawowymi od dnia 13 sierpnia 2014 r. do dnia zapłaty;

2. zasądza od M. S. (1) na rzecz J. S. (1) kwotę 7.267 zł /słownie: siedem tysięcy dwieście sześćdziesiąt siedem złotych/ tytułem zwrotu kosztów procesu;

3. nakazuje ściągnąć od pozwanego M. S. (1) na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Okręgowego w Słupsku kwotę 3850 złotych tytułem części opłaty od pozwu od uiszczenia której powódka była zwolniona.

Sygn. akt I C 354/14

UZASADNIENIE

Powódka J. S. (1) wniosła o zasądzenie od pozwanego M. S. (1) kwoty 150.000 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 25 sierpnia 2012 r. do dnia zapłaty z racji bezpodstawnego wzbogacenia pozwanego po przekazaniu mu przez ojca powódki a jej spadkodawcę środków za sprzedaż udziałów pozwanego w nieruchomości przy ul. (...) w D. do której jednak nie doszło z powodu śmierci ojca powódki.

Pozwany M. S. (1) wniósł o oddalenie powództwa twierdząc, że żadnych pieniędzy za udziały w nieruchomości nie otrzymał, a środki wskazane w dowodach bankowych w istocie stanowiły spłatę pożyczek udzielanych bratu pozwanego przez matkę M. S. (2).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka J. S. (1) jest bratanicą pozwanego M. S. (1) oraz córką K. S. zmarłego 21 maja 2012 r.

- bezsporne.

Powódka jest jedyną spadkobierczynią K. S..

Dowód: akt notarialny Rep. A (...) z 10 lipca 2012 r. sporządzony w kancelarii notarialnej P. (...) w S. k.8 akt sprawy.

Bracia M. i K. S. wraz z matką M. S. (2) byli współwłaścicielami nieruchomości położonej w D. przy ulicy (...). Udziały M. S. (1) i K. S. wynosiły po 1/6.

Dowód: odpis księgi wieczystej (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Koszalinie k. 9-12 akt sprawy.

W związku z zamiarem przeprowadzki do D. ojciec powódki planował nabyć udział brata M. w nieruchomości przy ulicy (...). Bracia prowadzili rozmowy na ten temat a umowa miała być zawarta po zapłacie ceny.

W roku 2011 K. S. wpłacił na konto pozwanego łącznie 150.000 złotych. W dniu 17 lutego 2011 r. pozwany otrzymał na konto 50.000 złotych zaś w dniach 11-16 sierpnia 2011 r. łącznie kwotę 100.000 zł. Wszystkie operacje na historii rachunku pozwanego odnotowane były jako " pieniądze na spłatę domu w D. przy ulicy (...)"

Dowód: elektroniczna historia rachunku pozwanego k.13-16 akt sprawy.

O zamiarze przeprowadzki do D. i nabycia udziału brata przez K. S. wiedzieli: była żona ojca powódki Z. S., matka pozwanego M. S. (2) oraz powódka.

Dowód: zeznania Z. S. k.91v-92 i M. S. (2) k.130v-132 oraz korespondencja mailowa do powódki wysłana 11 października 2011 r. przez K. S. k.22.

Ojciec powódki był człowiekiem majętnym a jednocześnie prowadzącym skromny tryb życia. Oprócz tego że był on emerytowanym komandorem marynarki wojennej zarabiał dobrze na kontraktach z różnymi armatorami. W trakcie rejsu zarabiał nawet 8.000 USD miesięcznie.

Dowód: zeznania pozwanego k.232 v oraz szczegółowe notatki K. S. nt. sprzedaży waluty i wpłat na konto brata "za dom" k.17-20 oraz korespondencja mailowa do powódki wysłana 11 października 2011 r. przez jej ojca k.22.

Po powrocie z rejsu w roku 2011 K. S. doznał wylewu krwi do mózgu i przez wiele miesięcy przebywał na leczeniu i rehabilitacji. W dniu 21 maja 2012 r. K. S. zmarł. Krótko przed śmiercią przewieziony został do domu rodzinnego w D..

-okoliczność bezsporna

Po śmierci K. S. w rodzinie doszło do sporów o majątek po zmarłym w całości odziedziczony przez powódkę. Relacje rodzinne uległy pogorszeniu. Brat i matka zmarłego zarzucali spadkobierczyni nienależyte zainteresowanie zdrowiem ojca, brak troski i opieki w czasie choroby oraz skłonność powódki do instrumentalnego traktowania ojca jako osoby spełniającej wszelkie zachcianki powódki. Do chwili obecnej toczy się sprawa o dział spadku po zmarłym a spór dotyczy wartości nieruchomości w D. w której powódka ma udział w wysokości 1/6.

Dowód: zeznania stron k.232-234 oraz zeznania M. S. (2).

Po przywiezieniu K. S. ze szpitala w T. do D. w marcu 2012 r., przelał on na konto bankowe M. S. (2) kwotę 30.268,99 zł zaś na konto K. S. kwotę 48.000 USD. nadto w dniu 10 maja 2012 r. K. S. sprzedał pozwanemu samochód O. (...) rok produkcji 2007 za 20.000 zł.

Dowód: oświadczenie o dokonanych darowiznach k.177 i umowa sprzedaży samochodu O. (...) k. 164

Sąd zważył co następuje:

W sprawie niniejszej każda ze stron przedstawiła całkowicie odmienny powód przekazania pozwanemu M. S. (1) kwoty 150.000 zł przez brata K. S., ojca powódki. Powódka konsekwentnie w czasie całego procesu twierdziła, ze pieniądze przekazane zostały na konto pozwanego jako spłata udziału pozwanego w nieruchomości w D., natomiast pozwany twierdził, że sporne 150.000 złotych stanowiło spłatę pożyczek jakie udzielane były przez M. S. (2) ojcu powódki.

Analizując szczegółowo cały przedstawiony przez strony materiał dowodowy, Sąd nie miał żadnych wątpliwości, iż jedynie wersja powódki zasługuje na akceptację.

Nie ulega wątpliwości, że kwestia nabycia przez ojca powódki udziału pozwanego w nieruchomości w D. /po sprzedaży mieszkania w G./ była znana w rodzinie, a o zamiarach K. S. wiedziała nie tylko powódka /z maila k.22/ale również M. S. (2)/mówiąca o planach w dalekiej przyszłości/ oraz była żona K. S.. Plany kupna udziału brata odnotował również sam K. S. w swoich notatkach. Okoliczności te w połączeniu z kategorycznym określeniem celów przelewu z lutego i sierpnia 2011 r. - " pieniądze na spłatę domu w D. przy ulicy (...)" pozwalają na stanowcze stwierdzenie, iż pieniądze pozwany otrzymał od brata na poczet planowanej sprzedaży udziału M. S. (1) w nieruchomości w D.. Zresztą sam pozwany przyznał, że " brat po sprzedaży mieszkania w G. miał spłacić mnie pewną kwotą....miał przejąć opiekę nad matką, a ja nie byłem zainteresowany domem w D. bo mam swój dom w U., a nadto w 1/4 jestem współwłaścicielem domu syna".

Mając powyższe na uwadze nie sposób było za wiarygodną przyjąć wersją podawaną przez pozwanego jego matkę i częściowo brata J. S. (2), iż przelane na konto pozwanego w roku 2011 kwoty były jedynie spłatą pożyczek udzielanych przez M. S. (2), K. S.. Pomijając nawet brak umów pożyczek na piśmie - co da się wytłumaczyć relacjami i zaufaniem rodzinnym - oraz niezgłoszenie pożyczek do Urzędu Skarbowego, to w żaden logiczny sposób nie da się wytłumaczyć dlaczego rzekome pożyczki od matki K. S. zwracał na konto brata i to w sytuacji gdy M. S. (2) posiadała własne konto bankowe, nie była osobą nieporadną, a w odczuciu Sądu do niej należały decyzje w ważnych sprawach rodzinnych.

Nie jest przy tym przekonująca argumentacja pozwanego, że pieniądze które należały się matce wpłacone zostały na wspólne konto pozwanego i jego żony, by jako majątek odrębny pozwanego i nie stanowiły w przyszłości przedmiotu podziału majątku wspólnego pozwanego i jego żony po ustaniu wspólności ustawowej.

Istotne jest również i to, że obaj synowie M. S. (2) mieli stosowne upoważnienia i mieli możliwość korzystania z rachunku matki co oznacza, że przy przelewach z sierpnia 2011 r. nie chodziło o ukrycie pieniędzy przed żoną M. S. (1).

Dodatkowo - zdaniem Sądu - K. S. nie należał do osób które musiały korzystać z pieniędzy rodziców by spłacić byłą żonę czy kupić samochód. Sam pozwany przyznał, że jego brat prowadził skromne życie a jednocześnie oprócz emerytury wysokiej rangi oficera zarabiał bardzo dobrze w czasie wyjazdów na kontrakty z różnymi armatorami.

O znacznych zasobach finansowych ojca powódki świadczą też sumy jakie w formie darowizn tuż przed śmiercią przekazał na rzecz brata oraz matki.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przepisów które w sprawie mogą mieć zastosowanie, należy przyjąć że pozwany otrzymał w roku 2011 świadczenie nienależne, gdyż zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty. Niewątpliwie celem świadczenia K. S. było zawarcie umowy sprzedaży udziału M. S. (1) w nieruchomości w przy ulicy (...) w D. i w tym zakresie bracia S. zawarli ustne porozumienie. Wobec śmierci K. S. porozumienie nie zostało zrealizowane, a świadczenie polegające na zapłacie części należności za udział w nieruchomości stało się świadczeniem niezależnym w rozumieniu art. 410 § 2 k.c.. Jednocześnie nie występują przewidziane art. 411 k.c. przesłanki wyłączające zwrot świadczenia co powoduje, że żądanie przez spadkobierczynię K. S. zwrotu wpłaconych kwot należało uwzględnić w całości.

Mając na uwadze, ogólnikową treść wezwania do wydania rzeczy i udzielenia wyjaśnień co do okoliczności wypłat znacznych kwot pieniężnych z 19 lipca 2012 r./bez podania sumy - k.27/, Sąd jako ostateczne wezwanie do zapłaty potraktował pismo z 5 sierpnia 2014 r. Dopiero w tym piśmie określono kwotę której domaga się powódka/k.47./ i dlatego odsetki ustawowe zasądzono dopiero od 13 sierpnia 2014 r.

O kosztach procesu orzeczono w oparciu o art. 98 k.p.c. w związku § 6 ust. 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu / Dz.U. z 2015 r. poz.616/.

Wobec częściowego zwolnienia powódki od opłaty od pozwu nakazano ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Słupsku kwotę 3.850 zł tytułem brakującej części opłaty od pozwu.

Na oryginale właściwy podpis.