Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 stycznia 2016r.

Sąd Rejonowy w Kamiennej Górze I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Marek Dziwiński

Protokolant: Aneta Bącal

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 stycznia 2015r. w K.

sprawy z powództwa P. R.

przeciwko K. R.

o zapłatę

I  zasądza od pozwanego K. R. na rzecz powódki P. R. kwotę 3.559,72 zł (trzy tysiące pięćset pięćdziesiąt dziewięć i 72/100 złotych) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 27.05.2015r. do dnia zapłaty;

II  dalej idące powództwo oddala;

III  zasądza od pozwanego K. R. na rzecz powódki P. R. kwotę 795,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 600,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt I C 739/15

UZASADNIENIE

Powódka P. R. wystąpiła z pozwem przeciwko K. R., żądając zasądzenia od pozwanego kwoty 3.559,72 zł z ustawowymi odsetkami liczonymi następująco:

- od kwoty 1.407,73 zł od dnia 10.10.2014r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 360,00 zł od dnia 18.11.2014r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 1.406,48 zł od dnia 31.10.2014r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 1.411,72 zł od dnia 17.11.2014r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 358,06 zł od dnia 17.11.2014r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 1412,00 zł od dnia 15.12.2014r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 358,46 zł od dnia 15.12.2014r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 358,46 zł od dnia 15.12.2014r. do dnia zapłaty.

Powódka wniosła także o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu w tym opłaty sądowej w kwocie 178,00 zł, kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 600,00 zł i kwotę 17,00 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Uzasadniając swoje żądanie powódka podała, że strony były małżeństwem od 11.10.2008r. do 26.08.2014r. kiedy to został orzeczony rozwód. Powódka podała dalej, że dnia 6 listopada 2012r. strony zawarły z Bankiem (...) S.A. dwie umowy; umowę kredytu budowlanego w kwocie 300.000,00 zł oraz umowę kredytu hipotecznego w kwocie 58.200,00 zł. Powódka wskazała, że od czasu rozwodu pozwany nie spłaca rat obciążających obie strony kredytów a spłat tych dokonała powódka w wysokości 7.119,44 zł. W tych warunkach – zdaniem powódki – zasądzenie kwoty dochodzonej pozwem jest uzasadnione.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa, podnosząc zarzut potrącenia wierzytelności, która przysługuje jemu od powódki.

Pozwany podniósł, że w trakcie małżeństwa zaciągnął kredyt w wysokości 25.000,00 zł w banku (...) a środki z tego kredytu zostały w całości przeznaczone na zaspokojenie zwykłych potrzeb rodziny. Pozwany podał dalej, że strony wspólnie ustaliły, iż będą razem spłacać przedmiotowy kredyt, tymczasem po rozwodzie powódka zaprzestała płacenia zobowiązań z tego kredytu. Pozwany wskazał, że w okresie od października 2014r. do lipca 2015r. spłacił łącznie 6.652,88 zł, z czego połowa tj. 3326,44 zł obciąża powódkę.

Pozwany podał, że w grudniu 2014r. dokonał spłaty 7.000,00 zł tytułem pożyczki jaką strony zaciągnęły u jego rodziców w 2012r. w związku z rozpoczęciem budowy domu. Według pozwanego powódka powinna partycypować w spłacie połowy pożyczki tj. 3.500,00 zł.

W tych warunkach – zdaniem pozwanego – przedstawione do potrącenia kwoty uzasadniają oddalenie powództwa.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

P. R. i K. R. zawarli związek małżeński dnia 11 października 2008r. Z małżeństwa tego małżonkowie mają jedno dziecko – syna K. R. urodzonego (...). Prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Świdnicy z 26 sierpnia 2014r. małżeństwo to zostało rozwiązane przez rozwód. Po rozwiązaniu małżeństwa władza rodzicielska nad dzieckiem została przyznana matce. R. J. został zobowiązany do płacenia na rzecz syna alimentów w kwocie 1.000,00 zł miesięcznie.

/dowód: wyrok Sądu Okręgowego w Świdnicy z 26 sierpnia 2014r. – k – 5/

W dniu 6 listopada 2012r. strony zawarły dwie umowy kredytu z Bankiem (...) S.A. w W..

Zaciągnęły zobowiązanie z tytułu kredytu budowlanego w kwocie 300.000,00 zł, a z tytułu kredytu hipotecznego 58.200,00 zł.

/dowód: umowa kredytu budowlanego – k – 6-12 i umowa kredytu hipotecznego – k – 13- 18/

Powódka P. R. w okresie od października do grudnia 2014 roku spłaciła z tytułu tych kredytów kwotę 7.044,44 zł, a ponadto uiściła opłatę w kwocie 75,00 zł za prowadzenie wspólnego rachunku bankowego stron.

/dowód: dowody wpłaty – k – 19-24/

S ą d zważył co następuje:

Ustaleń powyższych sąd dokonał na podstawie dokumentów przedstawionych przez powódkę, których prawdziwości pozwany nie podważał, a których wiarygodność była niewątpliwa. Pozwany nie zaprzeczał zaciągnięciu przez strony wspólnych zobowiązań kredytowych ani temu, że powódka po rozwiązaniu małżeństwa spłaciła częściowo te zobowiązania w łącznej kwocie 7119,44 zł.

Tak jak na mocy przepisu art. 31 § 1 k.r.o z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje pomiędzy małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa, tak rozwiązanie małżeństwa powoduje ustanie tej wspólności.

Stosownie do treści przepisu art. 46 k.r.o. od chwili ustania wspólności ustawowej do majątku, który był nią objęty, stosuje się przepisy o wspólności majątku spadkowego i o dziale spadku.

Według przepisu art. 1034 § 1 k.c., stosowanego odpowiednio na mocy wskazanego przepisu art. 46 k.r.o., strony, zaciągając wspólny dług, stały się na mocy przepisu art. 369 k.c. dłużnikami solidarnymi. Inaczej mówiąc, za dług, który solidarnie obciążał obu małżonków w czasie trwania wspólności ustawowej, odpowiadają oni nadal tak samo po ustaniu tej wspólności.

Przepis art. 376 § 1 k.c. stanowi, że jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu od współdłużników. Jeśli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych.

W sytuacji więc, gdy powódka spłaciła wspólny dług byłych małżonków w kwocie 7.119,44 zł, to pozwany zobowiązany jest do zapłaty na jej rzecz kwoty 3.559,72 zł i taka kwota została zasądzona, co znalazło wyraz w punkcie I wyroku.

Pozwany przedstawił do potrącenia z wierzytelnością powódki własne wierzytelności, które jego zdaniem, stanowiły należności z tytułu spłaconych innych długów.

W pierwszym rzędzie należy wskazać, że nie przedstawiając dokumenty umowy, z zawarcia której był zobowiązany spłacać raty, nie można określić rodzaju zobowiązania, którego dotyczyły przedstawione dowody wpłaty, nawet tego, czy powstało ono w trakcie trwania małżeństwa stron, czy pozwany zaciągnął to zobowiązanie już po rozwodzie. Przy tym jak powódka zaprzeczyła, by za jej zgodą pozwany zaciągał w Banku (...) dług w wysokości 25.000,00 zł, a z twierdzeń pozwanego wynika, że tylko on zaciągał to zobowiązanie, to w pełni ma zastosowanie reguła wynikająca z treści przepisu art. 41 § 2 k.r.o. Przepis ten stanowi, że w sytuacji, gdy małżonek zaciągnął zobowiązanie bez zgody drugiego małżonka wierzyciel może żądać zaspokojenia z majątku osobistego dłużnika. Dług obciążający w trakcie związku tylko jednego z małżonków, po rozwiązaniu związku dalej pozostaje przy osobie zaciągającej zobowiązanie. Deklarowana przez powoda wysokość zaciągniętego kredytu wyklucza, by można go traktować jako zobowiązanie zaciągnięte przez jednego z małżonków sprawach wynikających z zaspokojenia zwykłych potrzeb rodziny, które po myśli przepisu art. 30 § 1 k.r.o. obciąża obu małżonków, a które po rozwodzie stanowiłoby solidarny dług małżonków.

Można sobie wyobrazić (choć tego pozwany nie udowodnił), że rzeczywiście pozwany zaciągnął zobowiązanie w kwocie 25.000,00 zł w czasie trwania małżeństwa bez zgody drugiego małżonka i środki te przeznaczył na majątek wspólny. Warto w tym miejscu przytoczyć wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 stycznia 2014 r. w sprawie IV CSK 203/13. Sad Najwyższy zauważył: „jeżeli w czasie trwania wspólności majątkowej dług został zaciągnięty tylko przez jednego z małżonków i jeżeli dłużnikiem w stosunku do wierzyciela pozostaje tylko ten małżonek a korzyść majątkowa uzyskana w ten sposób została następnie przeznaczona na majątek wspólny, to korzyść ta może być – stosownie do okoliczności wynikających z ustaleń faktycznych każdego konkretnego przypadku – traktowana jako nakład z majątku tego z małżonków, który zaciągnął osobiste zobowiązanie, na majątek wspólny i rozliczana między małżonkami jako roszczenie z tytułu nakładów dokonanych na majątek wspólny. Wymaga to jednak ustalenia, na co zostały przeznaczone środki finansowe uzyskane w wyniku zaciągnięcia zobowiązania przez jednego z małżonków, co może mieć miejsce tylko w postępowaniu o podział majątku wspólnego (patrz. LEX nr 1436007). Po myśli przepisu art. 45 § 2 k.r.o., zwrotu tego rodzaju nakładów dokonuje się przy podziale majątku wspólnego.

Podobnie należy też traktować kwestię pożyczki w kwocie 7.000,00 zł, o której pozwany mówił, że zaciągnął ją u rodziców. Powódka zaprzeczyła, by wiedziała o tego rodzaju zobowiązaniu, a ojciec pozwanego mówił, że pożyczki tej udzielił powodowi. Z. R. podał, że pożyczka powyższa została udzielona jego synowi – pozwanemu, a spłata tej należności nastąpiła w trakcie trwania małżeństwa. Pozwany twierdził natomiast, że pożyczkę ową spłacił już po rozwodzie. Jeżeli był to dług zaciągnięty przez powoda, który został przeznaczony na majątek wspólny, to jego ewentualne rozliczenie jako nakład z majątku osobistego na majątek wspólny, może nastąpić według opisanych wyżej zasad w trakcie sprawy o podział majątku.

Gdyby natomiast – jak twierdzi ojciec pozwanego – dług został spłacony w trakcie trwania małżeństwa stron, to mógłby on być ewentualnie rozliczany, gdyby był spłacony z majątku osobistego dłużnika (przy założeniu przeznaczenia środków z pożyczki na majątek wspólny), tylko przy podziale majątku stron.

Powyższe wskazuje, że przedstawione do potrącenia wierzytelności, bądź to nie zostały należycie wykazane, bądź też nie mogły podlegać potraceniu w niniejszym postępowaniu.

Powyższe przesądziło o zasądzeniu od pozwanego na rzecz powódki całej kwoty dochodzonej pozwem.

Nie zostało natomiast uwzględnione żądanie odsetkowe w kształcie określonym pozwem. W pierwszym rzędzie należy zauważyć, że powódka dochodziła odsetek od całości kwot, które uiściła na rzecz Banku z tytułu obciążających obie strony kredytów, gdy sama przyznała, formułując tak a nie inaczej żądanie pozwu, że pozwanego obciążała połowa uiszczonych kwot.

Nie można się też zgodzić z powódką, że odsetki przysługują jej od dnia uiszczenia należności na rzecz banku. W przypadku spłaty przez powódkę wspólnego zobowiązania stron, jej zwrotne roszczenie do pozwanego stało się wymagalne po wezwaniu go do jego spełnienia. Powódka nie przedstawiła dowodów, by przed wszczęciem procesu wezwała pozwanego do spełnienia świadczenia, tak więc termin 3 tygodni od doręczenia pozwu pozwanemu, mógł zostać uznany jako właściwy do określenia wymagalności roszczenia. Odsetki od kwoty 3.559,72 zł zasądzono więc od dnia 27.05.2015r. Dalej idące powództwo w tej mierze podlegało oddaleniu.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie przepisu art. 100 zd. 2 k.p.c. Powódka uległa tylko w niewielkiej części swojego żądania, dlatego pozwanego obciążono obowiązkiem zwrotu całości poniesionych przez powódkę kosztów procesu i zasądzono z tego tytułu na jej rzecz 795,00 zł. Na kwotę te składały się: 178, 00 zł – opłata sądowa, 600,00 zł – wynagrodzenie adwokata i 17,00 zł – opłata skarbowa od pełnomocnictwa.