Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 września 2015 roku

Sąd Rejonowy w Świdnicy w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący SSR Joanna Zaganiacz

Protokolant Barbara Lesiak

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Świdnicy G. B.

po rozpoznaniu w dniach 16.06.2015r., 14.07.2015r., 27.08.2015r., 28.09.2015r., sprawy karnej

W. M.

z domu M. urodzonej dnia (...) wM., córki W. i S. z domu S.,

oskarżonej o to, że:

w okresie od lipca 2011 roku do lutego 2012 roku w Ś. woj. (...), nie posiadając wymaganych uprawnień, pełniła samodzielną funkcję techniczną w budownictwie inspektora nadzoru inwestorskiego przy realizacji przebudowy budynku C. C. przy ul. (...) w Ś. działając na szkodę (...) (...) z siedzibą przy Pl. (...) II(...) w Ś.,

tj. o czyn z art. 91 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo Budowlane

I.  oskarżoną W. M. uznaje za winną popełnienia czynu opisanego w części wstępnej wyroku, tj. występku z art. 91 ust. 1 pkt 2 Ustawy z dnia 07 lipca 1994 roku – Prawo budowlane i za to na podstawie tego przepisu wymierza jej karę 100 (stu) stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 20 (dwudziestu) złotych;

II.  na podstawie art. 627 k.p.k. zasądza od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe, w tym kwotę 70 zł (siedemdziesiąt złotych) tytułem wydatków i kwotę 200 zł (dwieście złotych) tytułem opłaty.

Sygn. akt II K 108/15

UZASADNIENIE

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 10 czerwca 2011 roku (...) (...) ogłosiło w trybie zamówienia publicznego przetarg nieograniczony na realizację usługi polegającej na świadczeniu nadzoru inwestorskiego dla potrzeb realizacji projektu przebudowy budynku położonego w Ś. przy ul. (...) na Centrum (...). Projekt miał być współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa (...) na lata 2007-2013. Szczegółowy opis zamówienia został zawarty w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia (dalej SIWZ). W (...) wskazano, że wymagane jest, aby wybrany w trybie przetargowym wykonawca zdobył wszystkie informacje, które mogą być konieczne do przygotowania oferty oraz podpisania umowy. Zamawiający wykluczył składanie ofert częściowych ((...)). W pkt. (...)wskazano, że w ramach zleconego zadania wykonawca będzie zobowiązany do nadzoru prac związanych z przebudową budynku zabytkowego, zgodnie z projektem budowlano-wykonawczym oraz pozwoleniem na budowę, zaś w ramach przebudowy będą realizowane prace polegające min. na przebudowie i modernizacji istniejących przyłączy wodno-kanalizacyjnych i energii elektrycznej, demontaż instalacji wewnętrznych w obiekcie oraz wykonanie nowych instalacji, w tym systemu ochrony przeciwpożarowej. Wykonawca miał dysponować osobami posiadającymi wykształcenie techniczne i uprawnienia budowlane do kierowania robotami budowlanymi w specjalności architektonicznej bez ograniczeń lub konstrukcyjno-budowlanej bez ograniczeń i co najmniej 2-letnią praktykę zawodową po uzyskaniu uprawnień budowlanych przy obiektach zabytkowych lub odpowiadające im uprawnienia budowlane wydane na podstawie wcześniej obowiązujących przepisów ((...)).

Zgodnie z projektem architektoniczno-budowlanym przedmiotem przebudowy miał być istniejący budynek dawnej K., zlokalizowany przy ul. (...) w Ś., przylegający do K. pw. Ś., wybudowany w 1340 r., odbudowany po pożarze w 1712 roku, a następnie przebudowany w stylu klasycznym w latach 1865-1868. W budynku trzykondygnacyjnym dla pomieszczenia na parterze przewidziano funkcje użyteczności publicznej (jadalnia dla ubogich), na piętrze – funkcje mieszkalne, na poddaszu znajdowały się pomieszczenia gospodarcze. W projekcie zaznaczono, że poddasze jest w złym stanie technicznym, brak jest tam instalacji elektrycznej oraz wodno-kanalizacyjnej c.o., które były przewidziane do wykonania w ramach planowanej przebudowy.

Dowody:

Projekt budowlany – k. 6-19

Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia – k. 35-47

Ogłoszenie o udzieleniu zamówienia – k. 64-65

Harmonogram rzeczowo-finansowy – k. 180-181

Zeznania świadków:

R. K. – k. 325v.-327, 32-33

J. K. – k. 324v.-325, 123

R. M. – k. 284v.-285, 129

Oskarżona W. M. przystąpiła do przetargu składając ofertę z 20 czerwca 2011 roku, opiewającą na realizację zamówienia za wynagrodzenie w wysokości 59.040 zł brutto. W ofercie oskarżona oświadczyła, że zdobyła wszystkie informacje, jakie były niezbędne do przygotowania oferty, zapoznała się ze Specyfikacją Istotnych Warunków Zamówienia. Jako załącznik do oferty oskarżona złożyła oświadczenie, iż posiada uprawnienia do wykonywania zamówienia, zaś w wykazie kadry technicznej mającej realizować zamówienie wskazała wyłącznie siebie, powołując się na posiadane wykształcenie wyższe oraz uprawnienia zawodowe w specjalności konstrukcyjno-inżynieryjnej nr (...) i (...) bez ograniczeń. W rzeczywistości oskarżona była członkiem (...) Okręgowej Izby (...) we W. i posiadała ograniczone uprawnienia zawodowe w specjalności konstrukcyjno-inżynieryjnej z 7 kwietnia 1970 roku (nr (...)) do kierowania robotami budowlanymi na budowie obiektów budowlanych z wyjątkiem robót obejmujących skomplikowane instalacje i urządzenia sanitarne oraz instalacje i urządzenia elektryczne.

Oferta oskarżonej została wybrana jako najkorzystniejsza i w dniu 14 lipca 2011 roku doszło do zawarcia umowy o świadczenie usług w zakresie nadzoru inwestorskiego dla potrzeb realizacji wyżej wskazanego projektu pomiędzy oskarżoną a (...) (...) reprezentowaną przez Dyrektora – R. K.. Od dnia 2 listopada 2011 roku zainicjowano prace budowlane, rozpoczynając od robót rozbiórkowych na poddaszu.

W trakcie wykonywanych prac oskarżona weszła w konflikt z wykonawcą robót, kierownikiem budowy oraz inwestorem, kwestionując organizację oraz sposób wykonywania prac i ich zakres – jej zdaniem sprzeczny z projektem budowlanym. W dniu 2 stycznia 2012 roku oskarżona zadecydowała o wstrzymaniu robót w zakresie wykonania izolacji na połaci dachowej oraz stropie poddasza. Prace zostały podjęte przez wykonawcę dwa dni później po konsultacji z architektem. W toku dalszych prac w styczniu oraz w pierwszych dniach lutego 2012 roku wykonano min. część podłączeń instalacji kanalizacji sanitarnej oraz instalacje elektryczne oświetlenia i gniazdkowe w pomieszczeniach na poddaszu. Pismem z 24 stycznia 2012 roku oskarżona poinformowała swego zleceniodawcę, że odmawia podpisywania protokołów odbioru wykonanych robót mających być podstawą do wystawienia faktury przez wykonawcę, domagając się jednocześnie doręczenia jej szeregu dokumentów oraz grożąc odstąpieniem od umowy w przypadku braku realizacji jej żądań. Wobec postawy oskarżonej w dniu 2 lutego 2012 roku (...) (...) odstąpiło od zawartej z nią umowy. Oskarżona ze swej strony skierowała do Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego oraz do Urzędu marszałkowskiego Województwa (...) pisma informujące o potrzebie skontrolowania prac budowlanych objętych wcześniej jej nadzorem.

Dowody:

Oferta oskarżonej wraz z załącznikami – k. 48-58

Kopie uprawnień zawodowych oskarżonej – k. 3-4

Kopia umowy zawartej z oskarżoną – k. 20-21

Ogłoszenie o wyborze oferty – k. 153

Kopia dziennika budowy – k. 74-103

Pisma oskarżonej do (...) (...) – k. 304-313

Częściowo wyjaśnienia oskarżonej – k. 282v.-283v.

Zeznania świadków:

R. K. – k. 325v.-327, 32-33

J. K. – k. 324v.-325, 123

R. M. – k. 284v.-285, 129

Oskarżona nie przyznała się do popełnienia zarzucanego jej czynu. Wyjaśniła, że posiadała wymagane uprawnienia zawodowe, dodatkowo w składanych wyjaśnieniach kwestionowała prawidłowość realizowanego procesu budowlanego.

Wyjaśnienia oskarżonej – k. 282v.-283v.

Oskarżona nie była dotychczas karana sądownie.

Dowód:

Dane o karalności – k. 121

Nadto Sąd zważył:

Dokonując rekonstrukcji stanu faktycznego niniejszej sprawy Sąd oparł się na zeznaniach przesłuchanych w toku rozprawy świadków, wypowiadających się na okoliczności wykonania umowy pomiędzy oskarżoną a oskarżycielem posiłkowym o świadczenie usług nadzoru inwestorskiego, a także na zgromadzonej w aktach sprawy dokumentacji dotyczącej realizacji omawianej inwestycji budowlanej. Sąd badał w szczególności treść Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia, projektu budowlanego oraz oferty złożonej przez oskarżoną, ustalając, co było dokładnie przedmiotem zawartej z oskarżoną umowy. Z zapisów zawartych w SIWZ wynika jednoznacznie, iż nakładały one na składającego ofertę uzyskanie informacji niezbędnych do przystąpienia do przetargu. W zakres tych informacji niewątpliwie wchodziło powzięcie wiedzy o przedmiocie i zakresie planowanych prac budowlanych, określonym w zatwierdzonym projekcie budowlanym, który jak wynikało z zeznań świadka R. K., był dostępny dla uczestników przetargu. Z treści zarówno SIWZ, jak i projektu budowlanego, wynikało z kolei, że roboty zaplanowane w budynku dawnej K. przy ul. (...) w Ś., należącym do (...) (...), mają obejmować min. również wykonanie instalacji sanitarnych, wodno-kanalizacyjnych oraz elektrycznych, a sam budynek stanowi zabytkowy obiekt użyteczności publicznej. Twierdzenie oskarżonej, że składając ofertę opierała się wyłącznie na treści SIWZ, nie zasługuje na uwzględnienie i świadczy zdaniem Sądu bądź o celowym przeinaczaniu faktów, bądź o braku kompetencji zawodowych, gdyż niezrozumiałym wydaje się jak oskarżona mogłaby oferować świadczenie usług w zakresie nadzorowania prac budowlanych, których szczegółowego zakresu miałaby nie sprawdzić. Oczywistym jest przy tym, że dysponując wiedzą na temat charakteru i zakresu projektowanych robót, a także na temat specyfiki obiektu, w którym miały one być wykonywane oraz znając zakres własnych uprawnień zawodowych, oskarżona musiałaby mieć świadomość, że uprawnienia te nie przystają do zakresu i rodzaju robót, jakie miały zostać objęte nadzorem inwestorskim.

Treść decyzji o nadaniu oskarżonej uprawnień zawodowych (nr (...) z 7 kwietnia 1970 roku) wskazuje, że obejmowały one w specjalności konstrukcyjno-inżynieryjnej kierowanie robotami budowlanymi na budowie obiektów budowlanych z wyjątkiem robót obejmujących skomplikowane instalacje i urządzenia sanitarne oraz (wszelkie) instalacje i urządzenia elektryczne. Uprawnienia te zostały nadane w oparciu o § 29 i § 6 ust. 1 pkt. 2 rozporządzenia Przewodniczącego Komitetu Budownictwa, Urbanistyki i Architektury z 10 września 1962 roku w sprawie kwalifikacji fachowych osób wykonujących funkcje techniczne w budownictwie powszechnym (Dz. U. nr 53, poz. 266). Przepisy § 1 ust. 5 cytowanego rozporządzenia definiowały pojęcie „skomplikowanych instalacji i urządzeń sanitarnych”, przez które rozumiano:

1) instalacje i urządzenia sanitarne w obiektach budowlanych z pomieszczeniami zaliczonymi do I i II kategorii niebezpieczeństwa pożarowego w rozumieniu przepisów techniczno-budowlanych,

2) instalacje i urządzenia: ogrzewania wodnego systemu zamkniętego, ogrzewania parowego o temperaturze pary powyżej 115°C, wszelkiego ogrzewania przez promieniowanie, ogrzewania zdalaczynnego obsługiwanego przez kotłownie, kotłownie wodne i parowe niskiego ciśnienia o wydajności powyżej 400.000 kcal/h oraz wszelkiego typu węzły cieplne,

3) instalacje i urządzenia pełnej i częściowej klimatyzacji oraz instalacje i urządzenia wentylacji o mechanicznym pobudzeniu, obsługującej pomieszczenia o różnym przeznaczeniu,

4) instalacje i urządzenia gaśnicze przeciwpożarowe, z wyjątkiem instalacji kranów przeciwpożarowych wodnych, nie wymagających specjalnej obsługi,

5) instalacje i urządzenia hydroforowe i przepompownie o wydajności ponad 1,5 l/sek., lokalne oczyszczalnie wody i ścieków - nie zaliczone przez obowiązujące przepisy do budownictwa specjalnego, instalacje i urządzenia wodociągowe oraz kanalizacji zewnętrznej na terenie nieruchomości o powierzchni przekraczającej 2,0 ha,

6) instalacje gazowe o ciśnieniu powyżej 0,03 at nadciśnienia.

Należy w tym miejscu zwrócić uwagę, że obiekt objęty nadzorem oskarżonej zgodnie z dokumentacją projektową miał być wyposażony w instalację grzewczą wskazaną w pkt. 2 wraz z systemem ogrzewania zamkniętym, urządzenia wentylacji mechanicznej w tym system klap oddymiających, kompletny system przeciwpożarowy (ad pkt. 4). Nadto zarówno projekt budowlany, jak też SIWZ przewidywały wykonanie przebudowy i modernizacji istniejących przyłączy wodno-kanalizacyjnych i energii elektrycznej oraz nowych instalacji, w tym systemu ochrony przeciwpożarowej. Taki sam zakres robót wynikał z harmonogramu rzeczowo-finansowego (k. 180-181), na który oskarżona powoływała się w swych wyjaśnieniach, zarzucając, że wszystkie trzy wymienione dokumenty miały być niespójne ze sobą nawzajem, podczas, gdy w omawianym zakresie pozostają całkowicie zgodne. Nawet zatem nie mając wglądu do projektu budowlanego, oskarżona wyłącznie na podstawie SIWZ mogła zorientować się, że zakres robót budowlanych, jakie miały być objęte nadzorem inwestorskim, o którego powierzenie aplikowała, zawierał wykonanie prac w obrębie instalacji sanitarnych oraz elektrycznych, których nie obejmowały jej uprawnienia zawodowe. Sąd zwraca uwagę również, że z zapisów zawartych w dzienniku budowy sporządzonych przez samą oskarżoną wynika, że w styczniu i na początku lutego były w obiekcie wykonywane prace w zakresie instalacji sanitarnych i elektrycznych. Bezpodstawne zatem jest twierdzenie oskarżonej, że zakres pełnionego przez nią nadzoru nie obejmował tego rodzaju robót. Niezależnie bowiem od stwierdzenia, że prace takie były faktycznie wykonywane w okresie, gdy oskarżona pełniła swoją funkcję, należy podkreślić, że umowa zawarta z oskarżoną miała obejmować cały proces budowlany i wszystkie objęte projektem roboty, nie zaś jakiś ich wycinek.

Odnosząc się uzupełniająco do treści uprawnień zawodowych oskarżonej, należy również podkreślić, że stosownie do art. 104 ustawy z 7 lipca 1994 roku – prawo budowlane, osoby, które przed wejściem w życie tejże ustawy uzyskały uprawnienia budowlane lub stwierdzenie posiadania przygotowania zawodowego do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie, zachowują uprawnienia do pełnienia tych funkcji w dotychczasowym zakresie. Oznacza to, że uprawnienia uzyskane pod rządami wcześniej obowiązujących przepisów pozostały w mocy, a ich zakres nie uległ zmianie.

Omawiane wyżej dokumenty odnoszące się do procesu budowlanego, w postaci projektu budowlanego, SIWZ, harmonogramu rzeczowo-finansowego, dziennika budowy i inne, zdaniem Sądu w całkowicie wiarygodny sposób odzwierciedlają okoliczności związane z przedmiotem, zakresem i przebiegiem robót budowlanych, jakie były przewidziane i wykonywane w budynku K. przy ul. (...) w Ś.. Za wiarygodne źródła ustaleń faktycznych Sąd uznał także zeznania świadków przesłuchanych w toku rozprawy. Zdaniem Sądu świadkowie w zgodny z prawdą sposób relacjonowali okoliczności związane z wykonaniem umowy zawartej z oskarżoną. Sąd nie znalazł podstaw do zakwestionowania prawdomówności świadków, gdyż ich zeznania są spójne i korespondują ze sobą nawzajem. Sąd odmówił natomiast przymiotu wiarygodności wyjaśnieniom składanym przez oskarżoną, w których co do zasady kwestionowała ona okoliczności wskazane w zarzucie. Całokształt depozycji oskarżonej wskazuje, że traci ona z pola widzenia, to co jest przedmiotem zarzutu, a w swej relacji skupiała się na kwestiach nie mających znaczenia dla merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy.

Oceniając okoliczności sprawy w kontekście realizacji przez oskarżoną ustawowych znamion zarzucanego jej występku Sąd podzielił pogląd oskarżyciela publicznego zaprezentowany w akcie oskarżenia i przypisał W. M. sprawstwo i winę w zakresie popełnienia czynu z art. 91 ust. 1 pkt. 2 ustawy – prawo budowlane. W świetle omówionych wyżej dowodów Sąd nie miał wątpliwości co do tego, że w okresie wskazanym w zarzucie, w związku z realizacją umowy zawartej z (...) (...), oskarżona pełniła samodzielną funkcję techniczną w budownictwie – inspektora nadzoru inwestorskiego przy przebudowie budynku (...) położonego przy ul. (...) w Ś., mimo iż zakres i charakter prac objętych tą inwestycją przekraczał uprawnienia zawodowe posiadane przez oskarżoną. Za przypisany jej występek Sąd orzekł wobec oskarżonej karę grzywny w wymiarze 100 stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 20 złotych. Wymiar i postać kary odzwierciedlają zdaniem Sądu stopień zawinienia oskarżonej oraz stopień społecznej szkodliwości jej czynu.

Kierując się treścią przepisów zacytowanych w pkt. II wyroku Sąd obciążył oskarżoną kosztami procesu oraz wymierzył jej opłatę związaną ze skazaniem na karę grzywny.