Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 października 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Danuta Pacześniowska

Sędzia SO Andrzej Dyrda (spr.)

Sędzia SR (del.) Ewa Buczek – Fidyka

Protokolant Renata Krzysteczko

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 października 2015 r. w G.

sprawy z powództwa Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo - Kredytowej im. F. S. w G.

przeciwko U. C.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej

z dnia 5 lutego 2015 r., sygn. akt I C 1191/14

oddala apelację.

SSR (del.) Ewa Buczek – Fidyka SSO Danuta Pacześniowska SSO Andrzej Dyrda

UZASADNIENIE

Powódka Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa im. F. S. w G. domagała się orzeczenia nakazem zapłaty, aby pozwana U. C. zapłaciła na jej rzecz kwotę 15.937,38 zł z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP od dnia 4 listopada 2013r. wraz z kosztami procesu. Uzasadniając roszczenie wskazała, że powódka udzieliła pożyczkobiorcy pożyczki kwocie 35.000 zł na podstawie umowy z dnia 22 lipca 2009 roku której pozwana była poręczycielem. Wobec śmierci pożyczkobiorcy w dniu 8 lutego 2013 roku i ustania jego członkowstwa w (...), pożyczka stała się natychmiast wymagalna, zgodnie z Regulaminem udzielania Kredytów i P. w (...). Wskazała, że wysokość zadłużenia wynosi 13.950,66 zł z tytułu kapitału pożyczki i 1.986,72 zł z tytułu odsetek karnych za opóźnienie w spłacie rat.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 20 stycznia 2014r., sygn. akt XVI Nc-e 2516117/13 Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwana U. C. w sprzeciwie od nakazu zapłaty wniosła o umożliwienie jej spłaty w ratach, z uwagi na śmierć jej męża, który był pożyczkobiorcą. Wskazała, iż między stronami były prowadzone negocjacje dotyczące restrukturyzacji pożyczki, więc nie dała ona powodu do wystąpienia na drogę sądową, podnosząc, że o kosztach postępowania Sąd powinien orzec na zasadzie art. 101 k.p.c.

W odpowiedzi na sprzeciw powódka podtrzymała pozew oraz wskazała, iż nie wyraża zgody na propozycję pozwanej co do zawarcia ugody oraz podniosła, iż po stronie pozwanej nie zachodzi szczególnie uzasadniony wypadek, który pozwalałby na nieobciążanie jej kosztami postępowania.

Sąd Rejonowy w Rudzie Śląskiej wyrokiem z dnia 5 lutego 2015r. zasądził od pozwanej U. C. na rzecz powódki Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej im. F. S. w G. kwotę 15.937,38 zł z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP w skali roku od kwoty 13.950,66 zł od dnia 4 listopada 2013 roku, a w pozostałym zakresie powództwo co do odsetek oddalił. Nadto nie obciążył pozwanej kosztami postępowania.

Orzeczenie to poprzedził ustaleniem, że (...) im. (...) w G. zawarła w dniu 22 lipca 2009r. umowę pożyczki z mężem pozwanej J. C., mocą której udzieliła mu pożyczki w kwocie 35.000 zł na okres do 15 lipca 2014r. Pożyczka oprocentowana była według zmiennej stopy procentowej ustalonej przez Zarząd (...) w wysokości 15,75% w skali roku, z tym zastrzeżeniem, że maksymalna stopa procentowa nie może przekraczać czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP. Strony umowy ustaliły, że całkowity koszt pożyczki wyniesie 17.412,07 zł. Pozwana U. C. poręczyła spłatę pożyczki.

W sierpniu 2012r. po stronie pożyczkobiorcy wystąpiło zadłużenie z tytułu spłaty rat pożyczki w kwocie 980,83 zł.

Dnia 8 lutego 2013 roku pożyczkobiorca zmarł. W związku z powyższym pożyczka została postawiona w stan natychmiastowej wykonalności. Na dzień wniesienia pozwu pozwana zalegała z kwotą 13.950,66 zł z tytułu kapitału i 1.986,72 zł tytułem odsetek.

Pozwana nie spłaca pożyczki od śmierci męża.

W tak ustalonym stanie faktycznym, Sąd Rejonowy wskazał, że podstawą odpowiedzialności pozwanej jest umowa poręczenia unormowana w art. 876 k.c. i następnych. Przytaczając treść art. 876 § 1 k.c., art. 879 § 1 k.c. oraz art. 881 k.c. i art. 883 §1 k.c., Sąd wskazał, że po stronie pozwanej istnieje prawny obowiązek spłaty zadłużenia z uwagi na jej wcześniejsze zobowiązanie wobec wierzyciela wynikające z umowy poręczenia. Sąd uznał, iż roszczenie powódki zasługuje na uwzględnienie w zakresie kwoty 15.937,38 zł wraz z umownymi odsetkami od kwoty 13.950,66 zł od dnia 4 listopada 2013r. W pozostałym zakresie tj. w stosunku do odsetek umownych maksymalnych żądanych od kwoty 1.986,72 zł powództwo oddalił, uznając, że skoro według umowy od niespłaconego kapitału pobierane są odsetki maksymalne określone w art. 359 § 2 ¹ k.c. to zastrzeżenie jakichkolwiek odsetek od tych odsetek oznacza, że łączna suma żądana tytułem odsetek przekracza stopę odsetek maksymalnych.

Sąd nie uwzględnił nadto wniosku pozwanej o rozłożenie świadczenia na raty ponieważ od śmierci męża pozwana nie dokonuje żadnych wpłat na poczet zadłużenia z umowy pożyczki zatem jej oświadczenie, iż będzie regulować raty jest niewiarygodne.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 102 k.p.c., biorąc pod uwagę, iż pozwana od śmierci męża utrzymuje się z renty rodzinnej w wysokości 1.600 zł, a jej stałe wydatki wynoszą ponad 1.000 zł.

Apelację od tego orzeczenia wniosła powódka zaskarżając go w części, tj. w pkt 2.

Zarzuciła obrazę przepisów prawa materialnego, a to art. 359 § 1 k.c. i art. 481 § 1 i 2 k.c. przez ich niezastosowanie i nie zasądzenie na rzecz powoda odsetek umownych w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP od kwoty 1.986,72 zł skapitalizowanych odsetek pomimo, iż strony umówiły się w umowie pożyczki oraz w Regulaminie udzielania kredytów i pożyczek, że od zadłużenia przeterminowanego będzie naliczane oprocentowanie umowne.

Na tych podstawach wniosła o zmianę pkt 1 wyroku poprzez zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kwoty kwotę 15.937,38 zł z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP w skali roku od kwoty 15.937,38 zł od dnia 4 listopada 2013 roku do dnia zapłaty oraz uchylenie pkt II wyroku.

Nadto wniosła o zasądzenie od poznaje na rzecz powoda kosztów postępowania za II instancję, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Sąd pierwszej instancji prawidłowo zakwalifikował roszczenia powoda przyjmując za podstawę prawną swego rozstrzygnięcia przywołane przepisy prawne, a następnie ustalił wszystkie okoliczności faktyczne istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd mają podstawę w zgromadzonym w sprawie materialne dowodowym, który w zakresie dokonanych ustaleń jest logiczny i wzajemnie spójny, natomiast informacje zawarte w poszczególnych źródłach dowodowych nawzajem się uzupełniają i potwierdzają, przez co są w pełni wiarygodne. Ustalenia te Sąd Okręgowy przyjmuje za własne.

Zgodnie z art. 359 § 2 ¹ k.c. maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego (odsetki maksymalne). Zgodnie natomiast z art. 359 § 2 ² k.c. jeżeli wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej przekracza wysokość odsetek maksymalnych, należą się odsetki maksymalne.

Jak wskazał Sąd Apelacyjny Szczecinie w wyroku z dnia 17 grudnia 2014r. (I ACa 694/14), zakaz przewidziany art. 359 § 2 ² k.c. dotyczy zastrzegania wszelkich postaci odsetek, zarówno tzw. kapitałowych, jak i odsetek za opóźnienie.

W pkt 5 umowy pożyczki konsumenckiej nr (...) z dnia 22 lipca 2009r., strony ustaliły wysokość oprocentowania pożyczki wedle zmiennej stopy procentowej ustalonej przez Zarząd (...) wynoszącej w dniu zawarcia umowy pożyczki 15,75 % w skali roku, zaznaczając przy tym, że maksymalna stopa procentowa nie może przekraczać czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego. Zgodnie natomiast z § 24 regulaminu udzielania kredytów i pożyczek spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo – Kredytowej od niespłaconego w całości lub w części kapitału, od dnia wniesienia powództwa od całości zadłużenia, pobierane są odsetki wg stopy procentowej obowiązującej w danym okresie dla należności przeterminowanych. Wysokość stopy procentowej dla należności przeterminowanych ustala w drodze uchwały Zarząd Kasy, z tym zastrzeżeniem, że maksymalna stopa procentowa dla należności przeterminowanych nie może przekraczać czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego.

Uwzględniając zatem, że wysokość odsetek maksymalnych odnosiła się do wszelkich odsetek do których powódka była uprawniona na podstawie wskazanej powyżej czynności prawnej, oddalenie powództwa w zakresie przenoszącym ich wysokość zgodnie z art. 359 § 2 ² k.c., była uzasadniona.

Z tych względów Sąd Okręgowy oddalił apelacje na podstawie art. 385 k.p.c.

SSR (del.) Ewa Buczek – Fidyka SSO Danuta Pacześniowska SSO Andrzej Dyrda