Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 stycznia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXIII Wydział Gospodarczy Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 15 stycznia 2016 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki akcyjnej w W.

przeciwko Towarzystwu (...) spółce akcyjnej w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie

z dnia 21 listopada 2014 r., sygn. akt IX GC 992/13

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od Towarzystwa (...) spółki akcyjnej w W. na rzecz (...) spółki akcyjnej w W. 90 zł (dziewięćdziesiąt złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt: XXIII Ga 983/15

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 18 stycznia 2013 r. (...) spółka akcyjna w W. (dalej: powód) domagał się od Towarzystwa (...) spółki akcyjnej w W. (dalej: pozwany) o zapłaty kwoty 624,90 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 16 lipca 2010 r. do dnia zapłaty, a także o zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu wraz z kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwany, w sprzeciwie od nakazu zapłaty zaskarżył nakaz w całości i wniósł o oddalenie powództwa, a także o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu wraz z kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie wyrokiem z dnia 21 listopada 2014 r. zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 624,90 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 17 lipca 2010 r. do dnia zapłaty (pkt 1); oddalił powództwo w pozostałym zakresie (pkt 2) oraz zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 229 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (pkt 3).

Sąd Rejonowy ustalił, że doszło do zalania mieszkania w budynku przy ul. (...) w P.. Mieszkanie wchodziło w skład Wspólnoty Mieszkaniowej budynku przy ulicy (...) w P.. Przyczyną zalania był zalegający na dachu budynku śnieg i zmarzlina lodowa. Mieszkanie poszkodowanego było ubezpieczone u powoda. Na skutek zgłoszenia szkody przez poszkodowanego pozwany przyznał mu odszkodowanie w kwocie 624,90 zł. Wspólnota mieszkaniowa legitymowała się ubezpieczeniem OC u pozwanego. Z polisy wynikało, że zakres ubezpieczenia obejmował m.in. zniszczenia spowodowane śniegiem i lodem.

Sąd Rejonowy ustalił dalej, że powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 624,90 zł tytułem regresu ubezpieczeniowego, należnego w związku z wypłatą odszkodowania na rzecz poszkodowanego. Pozwany odmówił wypłaty odszkodowania i wskazał, że z uwagi na brak winy wspólnoty mieszkaniowej za zdarzenie spowodowane siłami natury wyłączona jest odpowiedzialność odszkodowawczą za przedmiotową szkodę.

Sąd Rejonowy zważył, że do obowiązków wspólnoty mieszkaniowej należała konserwacja dachu, a błędy eksploatacyjne i konserwacyjne dachu spowodowały zalanie jego mieszkania. W ocenie Sądu Rejonowego wspólnota ponosiła winę za zalanie w najniższym stopniu tj. tzw. niedbalstwa. Za potwierdzeniem powyższych rozważań przemawiało zdaniem sądu pierwszej instancji również to, że wspólnota naprawiła nieszczelność, czym potwierdziła niejako, że powyższe należało do jej obowiązków.

Sąd Rejonowy opierając się na dokumentach znajdujących się w aktach sprawy ustalił zakres uszkodzeń. Strona pozwana nie przedstawiła żadnych dowodów wskazujących, że zakres uszkodzeń był inny niż wskazywał powód. W ocenie Sądu Rejonowego kosztorys dołączony do pozwu w sposób precyzyjny wskazywał, jakie prace wykonano w poszkodowanym lokalu, wskazano metraż.

Odnośnie zakresu uszkodzeń powstałych w mieszkaniu poszkodowanego na skutek zalania, Sąd Rejonowy oparł się na opisie szkody sporządzonym przez likwidatora. W ocenie Sądu Rejonowego sam fakt przeprowadzania co rok przeglądu stanu technicznego budynku nie przesądzał, że wspólnota nie ponosiła odpowiedzialności za szkodę. Sąd Rejonowy wywiódł, że przyczyną szkody był nieszczelny dach i zła obróbka blacharska. Obowiązek przeprowadzania kontroli bezpiecznego użytkowania obiektu każdorazowo w przypadku wystąpienia opadów śniegu ciąży na właścicielach i zarządcach. W ocenie Sądu Rejonowego brak było podstaw do zastosowania w niniejszej sprawie franszyzy redukcyjnej wobec strony poszkodowanej jak i podmiotu, który wszedł w miejsce poszkodowanego na podstawie art. 828 § 1 k.c., natomiast miała ona zastosowanie w stosunku do ubezpieczonego.

W ocenie Sądu Rejonowego uzasadnione było żądanie powoda o zasądzenie od pozwanego odszkodowania w kwocie 624,90 zł wraz z odsetkami od dnia 16 lipca 2010 r. do dnia zapłaty, czyli po upływie 30 dni od dnia otrzymania wezwania do zapłaty, które pozwany otrzymał w dniu 16 czerwca 2010 r. (art. 481 k.c. w zw. z art. 817 § 1 k.c.). O kosztach orzeczono na mocy art. 98 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany i zaskarżył wyrok w części, tj. w punkcie 1. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił naruszenie:

a)  art. 233 § 1 k.p.c. poprzez wyprowadzenie wniosków sprzecznych z zebranym w sprawie materiałem dowodowym oraz sprzeczną z zasadami wiedzy oraz logiki ocenę materiału dowodowego co skutkowało błędnym przyjęciem, że pozwanego i podmiot odpowiedzialny za powstanie szkody – Wspólnotę Mieszkaniową przy ul. (...) w P. łączyła umowa ubezpieczenia obowiązkowego, podczas gdy pozwany zawarł z ubezpieczonym umowę dobrowolnego ubezpieczenia OC,

b)  art. 4 ust. 4 w zw. z art. 13 ust. 3 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych (…) poprzez jego bezpodstawne zastosowanie do łączącej pozwanego oraz Wspólnotę Mieszkaniową przy ul. (...) w P. umowy dobrowolnego ubezpieczenia OC i przyjęcie, że zakres odpowiedzialności pozwanego determinowany jest wysokością sumy ubezpieczenia, a w konsekwencji nieuwzględnienie ograniczenia odpowiedzialności pozwanego ustalonego w umowie ubezpieczenia w postaci franczyzy redukcyjnej,

c)  art. 822 § 1 k.c. w zw. z art. 353 ¹ k.c. poprzez ich niezastosowanie do łączącego pozwanego oraz Wspólnotę Mieszkaniową przy ul. (...) w P. umowy dobrowolnego ubezpieczenia OC i przyjęcie, że pozwany jest zobowiązany do refundacji na rzecz powoda kwoty 200 zł, pomimo że w przedmiotowej umowie dobrowolnego ubezpieczenia OC została ustalona franczyza redukcyjna w wysokości 200 zł, która każdorazowo zmniejsza wysokość odszkodowania wypłacanego przez A. poszkodowanemu za każdy z wypadków ubezpieczeniowych, a zatem wypłacone odszkodowanie winno ulec zmniejszeniu o tę właśnie kwotę.

Wskazując na powyższe zarzuty pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w zaskarżonym zakresie oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania w drugiej instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz kwotę 17 zł tytułem zwrotu opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W piśmie datowanym na dzień 21 maja 2015 r. powód wniósł o oddalenie apelacji w całości oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego oraz opłaty skarbowej od złożonego pełnomocnictwa.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się bezzasadna. Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił stan faktyczny w niniejszej sprawie, który to Sąd Okręgowy akceptuje i uznaje za własny. Na aprobatę zasługuje również ocena prawna dokonana przez sąd pierwszej instancji. Żaden z zarzutów nie okazał się zasadny.

Sąd Okręgowy nie podziela zarzutu apelacji dotyczącego naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c., bowiem stanowi on wyłącznie polemikę z ustaleniami podjętymi przez sąd pierwszej instancji. Podkreślenia wymaga fakt, że skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że Sąd ten uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął Sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena Sąd (tak: Sąd Najwyższy w wyroku z 6 listopada 1998 r., sygn. akt III CKN 4/98). Sąd Rejonowy słusznie ustalił i ocenił, że pozwanego oraz wspólnotę łączy umowa obowiązkowego ubezpieczenia OC, apelujący w żaden sposób nie zdołał podważyć tej oceny, przedstawił jedynie własną wersję wniosków jakie należało w jego ocenie wyciągnąć z materiału dowodowego, korzystną dla siebie. Ponadto zarzut ten zdaje się dotyczy naruszenia prawa materialnego. Wskazać należy, że polisa ubezpieczeniowa z dnia 22 kwietnia 2009 r. (k. 49) została zawarta przez pozwanego jako ubezpieczyciela oraz podmiot (...) w T. jako ubezpieczający, rodzajem i przedmiotem prowadzonej działalności: wspólnoty mieszkaniowe. W tym miejscu należy przypomnieć mające zastosowanie przepisy prawa, a mianowicie zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy o własności lokali zarząd kieruje sprawami wspólnoty mieszkaniowej i reprezentuje ją na zewnątrz oraz w stosunkach między wspólnotą a poszczególnymi właścicielami lokali. Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 ustawy o własności lokali właściciele lokali mogą w umowie o ustanowieniu odrębnej własności lokali albo w umowie zawartej później w formie aktu notarialnego określić sposób zarządu nieruchomością wspólną, a w szczególności mogą powierzyć zarząd osobie fizycznej albo prawnej. W przypadku zarządu (zarządcy) wybranego na podstawie art. 18 ustawy o własności istnieje reprezentacja powiernicza, która polega na powierzeniu osobie trzeciej kompetencji do składania oświadczeń woli we własnym imieniu, ale ze skutkiem prawnym dla wspólnoty mieszkaniowej. Ustanowiony w ten sposób zarządca nie jest organem wspólnoty, lecz odrębnym wobec niej podmiotem, a podstawą prawną reprezentacji jest instytucja przedstawicielstwa. Zarządzanie nieruchomością w rozumieniu art. 185 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami polega na zapewnieniu właściwej gospodarki ekonomiczno-finansowej nieruchomości. Zgodnie zaś z § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 12 października 2010 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zarządcy nieruchomości ubezpieczeniem OC jest objęta odpowiedzialność cywilna zarządcy nieruchomości za szkody wyrządzone w następstwie działania lub zaniechania ubezpieczonego, w okresie trwania ochrony ubezpieczeniowej, w związku z wykonywaniem czynności, o których mowa w art. 185 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Podkreślić należy, że działania zarządcy w przedmiocie reprezentowania wspólnoty przy zawarciu przedmiotowej umowy ubezpieczenia nie były kwestionowane przez pozwanego. Mając na uwadze powyższe przepisy prawa zarządca miał prawo zawrzeć umowę ubezpieczenia na rzecz wspólnoty, czynności te wchodziły w zakres unormowany w art. 185 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami i obowiązkowym ubezpieczeniem OC jest objęta odpowiedzialność cywilna zarządcy. Nie ma tu znaczenia, że zarządca ubezpieczał budynki wchodzące w skład zasobów mieszkaniowych Wspólnoty Mieszkaniowej przy ul. (...) w P. a wspólnota nie podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu OC, bowiem dział on na rzecz wspólnoty lecz w imieniu własnym i w konsekwencji w sprawie zastosowanie będzie miało ww. rozporządzenie Ministra Finansów i obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej.

W konsekwencji powyższych rozważań na mocy art. 4 ust. 4 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych (…) w niniejszej sprawie będzie miał zastosowanie art. 13 ust. 3 tejże ustawy, zgodnie z którym w obowiązkowych ubezpieczeniach mienia odszkodowanie wypłaca się w kwocie odpowiadającej wysokości szkody, nie większej jednak od sumy ubezpieczenia ustalonej w umowie. Niezasadny okazał się zarzut naruszenia art. 4 ust. 4 w zw. z art. 13 ust. 3 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych (…), bowiem Sąd Rejonowy prawidłowo zastosował powyższe przepisy prawa. Franczyza redukcyjna to kwota, którą ubezpieczyciel potrąca z każdego odszkodowania i jest określana w umowie ubezpieczenia. W praktyce oznacza to, że jeśli wartość szkody nie przekroczy tej kwoty odszkodowanie nie jest wypłacane. Potrącenie to dokonywane jest zatem jedynie między stronami umowy ubezpieczenia, czyli na gruncie niniejszej sprawy jedynie między pozwanym a ubezpieczonym. Wobec poszkodowanego (i dalej powoda, który wszedł w miejsce poszkodowanego na mocy art. 828 § 1 k.c.) nie ma zastosowanie to postanowienie umowne. Potrącenie franczyzy jest zatem niezasadne i powodowi należy się roszczenie regresowe w kwocie odpowiadającej wysokości szkody, nie większej jednak od sumy ubezpieczenia ustalonej w umowie. Prawdą jest, że strony umowy ubezpieczenia z dnia 22 kwietnia 2009 r. miały prawo na podstawie zasady swobody umów (art. 353 ¹ k.c.) zawrzeć postanowienie o franczyzie redukcyjnej, niemniej jednak jak wyżej wspomniano postanowienie to jest skuteczne wobec stron tej umowy i nie ma zastosowania do ubezpieczyciela poszkodowanego, któremu należy się zwrot wypłaconego odszkodowania od ubezpieczyciela sprawcy szkody w uzasadnionej wysokości. Niezasadny okazał się zatem zarzut naruszenia art. 822 § 1 k.c. w zw. z art. 353 ¹ k.c.

Podsumowując, słusznie Sąd Rejonowy zważył, że pozwany był podmiotem odpowiedzialnym za zwrot odszkodowania wypłaconego poszkodowanemu przez powoda na gruncie art. 822 § 1 k.c. i art. 828 k.c. Prawidłowo również Sąd Rejonowy ocenił, że nie należało zasądzonego odszkodowania obniżyć o kwotę 200 zł franszyzy redukcyjnej.

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd Okręgowy oddalił apelację jako bezzasadną na mocy art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. i obciążono nimi w całości pozwanego jako stronę przegrywającą sprawę w drugiej instancji. Na koszty złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 90 zł, którego wysokość wynika z § 12 ust.1 pkt 1 w zw. § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.