Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 stycznia 2016 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Beata Łapińska

Protokolant stażysta Bożena Sobczyk

po rozpoznaniu w dniu 13 stycznia 2016 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z wniosku J. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania J. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział wT.

z dnia 8 kwietnia 2015 r. sygn. (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt V U 449/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 8 kwietnia 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił wnioskodawcy J. S. prawa do emerytury. W uzasadnieniu organ rentowy podniósł, że wnioskodawca nie udowodnił wymaganych 15 lat pracy w warunkach szczególnych, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

W odwołaniu z dnia 29 kwietnia 2015 roku wnioskodawca J. S. odwołał się od powyższej decyzji, wnosząc o jej zmianę i przyznanie prawa do emerytury. W uzasadnieniu podniósł, że będąc zatrudnionym w Gminnej Spółdzielni (...) w P. w okresie od dnia 8 czerwca 1982 roku do dnia 31 marca 1987 roku, pomimo braku stosownej adnotacji w świadectwie pracy, wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu prace w szczególnych warunkach na stanowisku mechanika-diagnosty samochodowego w kanale samochodowym.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. wnosił o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

J. S., urodzony w dniu (...), złożył w dniu 26 lutego 2015 roku wniosek o przyznanie prawa do emerytury. Wnioskodawca nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

( dowód: wniosek o emeryturę k. 1 – 8 akt o emeryturę)

Na dzień 1 stycznia 1999 roku wnioskodawca udowodnił staż pracy wynoszący 25 lat i 24 dni. Niekwestionowany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych okres zatrudnienia J. S. w szczególnych warunkach wynosi łącznie 13 lat, 1 miesiąc i 29 dni.

( dowód: decyzja ZUS z dnia 8 kwietnia 2015 roku k. 42-42v akt o emeryturę; świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 28 października 2004 roku k. 15 akt o emeryturę oraz świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 22 czerwca 2004 roku k. 18 akt o emeryturę)

W okresie od dnia 8 czerwca 1982 roku do dnia 31 marca 1987 roku J. S. był zatrudniony w Gminnej Spółdzielni (...) w P. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku mechanika samochodowego. Do jego czynności należało dokonywanie przeglądów technicznych samochodów osobowych. W tym celu wnioskodawca sprawdzał luzy w podwoziu i kontrolował sprawność hamulców, a w kanale dokonywał przeglądów mocowań i wszystkich luzów oraz analizował spaliny. J. S., wykonując obowiązki pracownicze, większą część czasu spędzał w kanale. Natomiast poza kanałem ubezpieczony dokonywał napraw gaźników, wymieniał dysze i przepustnice, regulował ustawienia poziomów paliwa oraz sprawdzał sprawność świateł i wycieraczek. Dodatkowo poza kanałem wnioskodawca stemplował przeglądy i prowadził książkę rejestrów przeglądów.

(dowód: świadectwo pracy z dnia 31 marca 1987 roku k. 16-16v akt o emeryturę i k. 11-12 akt kapitałowych; umowa o pracę z dnia 1 czerwca 1984 roku k. 29-31 akt o emeryturę i k. 13-15 akt kapitałowych; zeznania świadka D. M. protokół rozprawy z dnia 13 stycznia 2016 roku nagranie od minuty 14:55 do minuty 28:11 k. 12v-13; zeznania świadka T. N. protokół rozprawy z dnia 13 stycznia 2016 roku nagranie od minuty 28:11 do minuty 36:44 k. 13; zeznania świadka S. S. protokół rozprawy z dnia 13 stycznia 2016 roku nagranie od minuty 36:44 do minuty 45:45 k. 13-13v oraz zeznania wnioskodawcy protokół rozprawy z dnia 13 stycznia 2016 roku nagranie od minuty 2:57 do minuty 13:23 w zw. z nagraniem od minuty 45:45 do minuty 48:33 k. 12-13v)

W okresie od dnia 22 listopada 1983 roku do dnia 4 grudnia 1983 roku J. S. uczestniczył w kursie na diagnostę-mechanika pojazdów samochodowych.

(dowód: pismo z dnia 26 października 1982 roku k. 34 akt o emeryturę)

W przypadku zaliczenia wnioskodawcy do pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia w Gminnej Spółdzielni (...) w P. od dnia 8 czerwca 1982 roku do dnia 31 marca 1987 roku, jego staż pracy w takich warunkach, łącznie z okresem niekwestionowanym przez organ rentowy, wynosi ponad 15 lat.

(okoliczność niesporna)

Sąd Okręgowy dokonał rozstrzygnięcia w oparciu o następujący materiał dowodowy: umowy o pracę, świadectwa pracy oraz świadectw wykonywania prac w szczególnych warunkach, a także na podstawie treści zeznań przesłuchanych w niniejszej sprawie świadków jak i samego ubezpieczonego. Dokumenty powyższe nie były kwestionowane przez żadną ze stron i nie budziły wątpliwości w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego.

W ocenie Sądu Okręgowego zeznania przesłuchanych w niniejszej sprawie świadków jak i zeznania ubezpieczonego zasługują na wiarę. Wnioskodawca zeznał przed Sądem, że „85% pracy spędzałem w kanale, a 15% prac wykonywałem (…) poza kanałem”. Nadto przesłuchany w niniejszej sprawie świadek D. M. zeznał także, że „praca w kanale zajmowała wnioskodawcy około 95%”, a świadek T. N. wskazał, że „prace wnioskodawcy poza kanałem i prace papierkowe zajmowały około godziny – na całą dniówkę.” Treść zeznań powyższych świadków jak i ubezpieczonego jest spójna, logiczna i koresponduje z pozostałymi dowodami zebranymi w sprawie. Zatem całokształt zebranego w sprawie materiału dowodowego pozwalał stwierdzić, że J. S. pełniąc obowiązki służbowe nie przebywał przez cały czas w kanale, lecz część jego zadań wymagała wykonania poza nim. Podkreślić przy tym należy, iż organ rentowy nie przedstawił w toku postępowania żadnych dowodów, które pozwoliłyby na podważenie wiarygodności wskazanych wyżej dowodów.

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2015 r. poz. 748 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 (tj. poniżej 65 lat dla mężczyzn).

Stosownie do treści art. 184 ust. 1 wskazanej wyżej ustawy ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1 stycznia 1999 roku) osiągnęli:

1.  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2.  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa (ust. 2).

W świetle powyższych regulacji żądanie wnioskodawcy należało zatem rozpoznać w aspekcie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem. Z treści § 4 tego rozporządzenia wynika, iż pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W myśl § 3 przywołanego wyżej rozporządzenia wymagany okres zatrudnienia uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia. Natomiast pracą w warunkach szczególnych jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do rozporządzenia (§ 1 i § 2 rozporządzenia).

Warunek wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy jest spełniony tylko wówczas, gdy pracownik w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy na określonym stanowisku pracy nie wykonuje czynności pracowniczych nie związanych z tym stanowiskiem pracy, ale stale wykonuje prace o jakich mowa w rozporządzeniu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2000 roku w sprawie o sygn. akt II UKN 39/00, OSNAP 2002/11/272).

Okresy pracy w warunkach szczególnych, stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia lub w świadectwie pracy.

Spór pomiędzy stronami niniejszego postępowania ograniczał się do faktu, czy wnioskodawca ma piętnastoletni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach. Sąd Okręgowy zważył, że spełnienie pozostałych przesłanek nie było przedmiotem sporu, a jednocześnie nie budziło żadnych wątpliwości, gdyż J. S. ma wymagany okres zatrudnienia, to jest 25 lat, a w dniu (...) roku ukończył 60 lat i nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

Organ rentowy uznał bowiem, że J. S. nie spełnia przesłanki zatrudnienia w warunkach szczególnych przez okres co najmniej 15 lat. Wnioskodawca twierdził zaś, że legitymuje się wymaganym okresem pracy w warunkach szczególnych, albowiem będąc zatrudnionym w Gminnej Spółdzielni (...) w P. w okresie od dnia 8 czerwca 1982 roku do dnia 31 marca 1987 roku, pomimo braku stosownej adnotacji w świadectwie pracy, wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu prace w szczególnych warunkach na stanowisku mechanika-diagnosty samochodowego w kanale samochodowym.

Należy podkreślić, że skoro wnioskodawca nie dysponował świadectwem pracy w szczególnych warunkach za sporny okres, to zatem na nim spoczywał ciężar wykazania, że taką pracę wykonywał.

W ocenie Sądu Okręgowego charakter zatrudnienia ubezpieczonego nie wskazuje, że wykonywał prace w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych lub szynowych. Zadanie J. S. nie ograniczało się tylko do naprawy pojazdów samochodowych, ale polegało także na ich kontrolowaniu czy spełniają wymogi techniczne. W tym celu wnioskodawca sprawdzał luzy w podwoziu i kontrolował sprawność hamulców, a w kanale dokonywał przeglądów mocowań i wszystkich luzów oraz analizował spaliny. J. S. sprawdzał także sprawność świateł i wycieraczek oraz wykonywał drobne prace biurowe (tj. stemplował przeglądy i prowadził książkę rejestrów przeglądów). Zatem nie sposób przyjąć, że wnioskodawca w spornym okresie naprawiał samochody osobowe, gdyż charakter jego pracy w głównej mierze polegał na kontrolowaniu stanu technicznego pojazdów osobowych.

Nawet jeśli przyjąć, że wykonywane przez wnioskodawcę zadania mechanika-diagnosty można zakwalifikować do prac naprawczych, to i tak ubezpieczonemu nie należy się prawo do wcześniejszej emerytury. Z lektury akt sprawy wynika jednoznacznie, że J. S. pełniąc obowiązki służbowe nie przebywał przez cały czas w kanale, lecz część jego zadań wymagała wykonania poza nim. Sam wnioskodawca zeznał, że „85% pracy spędzałem w kanale, a 15% prac wykonywałem (…) poza kanałem”. Nadto przesłuchany w niniejszej sprawie świadek D. M. zeznał także, że „praca w kanale zajmowała wnioskodawcy około 95%”, a świadek T. N. wskazał, że „prace wnioskodawcy poza kanałem i prace papierkowe zajmowały około godziny – na całą dniówkę.”

Zatem nie można zgodzić się z twierdzeniem, że wnioskodawca przez cały okres zatrudnienia w Gminnej Spółdzielni (...) w P. stale i w pełnym wymiarze czasu wykonywał prace wymienione w Wykazie A, Dziale XIV pkt 16 stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), tj. prace wykonywane w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych lub szynowych.

Tym samym wnioskodawca nie spełnił wymaganej przesłanki do uzyskania prawa do emerytury wskazanej w art. 184 § 1 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.