Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 listopada 2015 roku

Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Tomasz Korzeń

Protokolant st. sekr. sądowy Anna Kopala

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 listopada 2015 roku

sprawy z odwołania A. M.

od decyzji z dnia 21 maja 2015 roku znak (...)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w G.

o odsetki

I.  zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w G. z dnia 21 maja 2015 roku znak (...) w ten sposób, że przyznaje A. M. odsetki w kwocie 183,14zł,

II.  oddala odwołanie w pozostałym zakresie,

III.  koszty procesu wzajemnie znosi.

VI U 502/15 UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. decyzją z dnia 21 maja 2015 roku odmówił ubezpieczonemu A. M. wypłaty odsetek powołując się na treść art. 118 ust. 1, 1a i 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i art. 85 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wskazując, że ostatnią okolicznością niezbędną do wypłaty świadczenia emerytalnego było dostarczenie przez ubezpieczonego świadectwa pracy za okres od 3 czerwca do 31 lipca 2014 roku, co nastąpiło w dniu 27 marca 2015 roku. Wypłata świadczenia emerytalnego nastąpiła w dniu 21 kwietnia 2015 roku, a więc w ciągu 30 dni od dnia wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do jego wypłaty.

Ubezpieczony złożył odwołanie od decyzji, żądając zasądzenia odsetek. Wskazał, że prawo do emerytury nabył w lipcu 2014 roku. W związku z tym od lipca 2014 roku organ rentowy winien przyznać jemu odsetki. Przedłożenie świadectwa pracy nie ma natomiast żadnego wpływu na wypłatę przez pozwanego świadczenia emerytalnego.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd ustalił co następuje:

Ubezpieczony A. M. urodził się (...).

W dniu 25 czerwca 2014 roku wystąpił z wnioskiem do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w G. o przyznanie „wcześniejszej” emerytury.

Decyzją z 20 sierpnia 2014 roku organ rentowy odmówił mu prawa do emerytury wskazując, że ubezpieczony nie udowodnił wymaganego 15 letniego stażu pracy w warunkach szczególnych.

Wyrokiem z dnia 28 stycznia 2015 roku Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim w sprawie VI U 794/14 zmienił decyzję organu rentowego z 20 sierpnia 2014 roku i przyznał A. M. prawo do emerytury od 24 lipca 2014 roku. Wydając wyrok sąd oparł się na dokumentach w aktach pozwanego oraz nowych dowodach - zeznaniach świadków i ubezpieczonego, dokumentów zawartych w aktach osobowych ubezpieczonego z zakładu (...). Wyrok stał się prawomocny w dniu 27 lutego 2015 roku.

Odpis prawomocnego wyroku w sprawie VI U 794/14 wpłynął do organu rentowego w dniu 3 marca 2015 roku.

Pismem z dnia 20 marca 2015 roku pozwany wezwał ubezpieczonego do przedłożenia oryginału świadectwa pracy za okres zatrudnienia od 3 czerwca 2013 roku do 31 lipca 2014 roku oraz legitymacji ubezpieczeniowej. 27 marca 2015 roku ubezpieczony złożył wymagane świadectwo wraz z oświadczeniem, że jego legitymacja ubezpieczeniowa uległa zniszczeniu.

Decyzją z dnia 14 kwietnia 2015 roku organ rentowy wykonując wyrok Sądu Okręgowego z 28 stycznia 2015 roku przyznał A. M. emeryturę od 24 lipca 2014 roku. Jednocześnie podjął wypłatę świadczenia od 1 sierpnia 2014 roku. Wypłata nastąpiła 21 kwietnia 2015 roku.

8 maja 2015 roku ubezpieczony wystąpił z wnioskiem o zapłatę odsetek za okres od 1 sierpnia 2014 roku do dnia 14 kwietnia 2015 roku.

Decyzją z 21 maja 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił wypłaty odsetek. Ubezpieczony wniósł odwołanie od tej decyzji.

dowód: decyzje k. 27-27v, 83, 89 t. I a.e.

wnioski k. 1, 86-88 t. I a.e.

odpis prawomocnego wyroku k. 63 t. I a.e.

wezwanie k. 73 t. I a.e.

pismo ubezpieczonego A. M. wraz z załącznikiem k. 74-76 t. I a.e.

zaświadczenia i świadectwa pracy k. 5-12 akt sprawy VI U 794/14

akta osobowe k. 31 akt sprawy VI U 794/14

zeznania ubezpieczonego A. M. i świadków: S. S. i D. S. k. 32 akt sprawy VI U 794/14

wyrok wraz z uzasadnieniem k. 33, 36-38 akt sprawy VI U 794/14

Sąd zważył co następuje:

Art. 118 ust. 1 i 1a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015 roku, poz. 748 ze zm., zwana dalej ustawą emerytalną) stanowi, iż:

1. Organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji, z uwzględnieniem ust. 2 i 3 oraz art. 120.

1a. W razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego.

2. Jeżeli w wyniku decyzji zostało ustalone prawo do świadczenia oraz jego wysokość, organ rentowy dokonuje wypłaty świadczenia w terminie określonym w ust. 1.

Zgodnie natomiast z art. 85 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 roku, poz. 121 ze zm., zwana dalej ustawą systemową) jeżeli Zakład - w terminach przewidzianych w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń pieniężnych z ubezpieczeń społecznych lub świadczeń zleconych do wypłaty na mocy odrębnych przepisów albo umów międzynarodowych - nie ustalił prawa do świadczenia lub nie wypłacił tego świadczenia, jest obowiązany do wypłaty odsetek od tego świadczenia w wysokości odsetek ustawowych określonych przepisami prawa cywilnego. Nie dotyczy to przypadku, gdy opóźnienie w przyznaniu lub wypłaceniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które Zakład nie ponosi odpowiedzialności. W orzecznictwie Sądu Najwyższego przepis art. 85 ust. 1 zd. 2 ustawy systemowej interpretowany jest w ten sposób, że do wyłączenia obowiązku wypłaty odsetek nie jest wystarczające wykazanie, że ZUS nie ponosi winy w powstaniu opóźnienia; zawarte w tym przepisie określenie: "okoliczności, za które Zakład nie ponosi odpowiedzialności" uznano za zbliżone znaczeniowo do "przyczyn niezależnych od organu", co oznacza, że ZUS nie jest obowiązany do wypłaty odsetek nie tylko wtedy, gdy nie ponosi winy w opóźnieniu, lecz także wtedy, gdy opóźnienie w ustaleniu i wypłacie prawa do świadczenia pieniężnego z ubezpieczenia społecznego jest skutkiem innych przyczyn, niezależnych od ZUS (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 października 2004 roku, II UK 485/03, OSNP 2005, Nr 10, poz. 147).

Odpis prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w sprawie VI U 794/14 wpłynął do organu rentowego w dniu 3 marca 2015 roku. Stosownie zatem do art. 118 ust. 1 i 2 ustawy emerytalnej, pozwany miał 30 dni na wykonanie wyroku i żadnych ustaleń w sprawie prawa do świadczenia emerytalnego nie powinien już wykonywać. Żadne przepisy prawa nie nakładają bowiem na stronę ubiegającą się o „wcześniejszą” emeryturę obowiązku zakończenia stosunku pracy, dlatego też twierdzenia pozwanego o konieczności przedłożenia przez ubezpieczonego świadectwa pracy z ostatniego okresu zatrudnienia przed nabyciem prawa do świadczenia są dla Sądu niezrozumiałe. Od dnia 3 kwietnia 2015 roku organ rentowy znajdował się w opóźnieniu. Bez znaczenia był ustalony przez pozwanego termin płatności świadczenia. Art. 118 ust. 5 ustawy emerytalnej stanowi, iż wypłata świadczenia wynikająca z decyzji, o której mowa w ust. 4, następuje w najbliższym terminie płatności świadczenia albo w następnym terminie płatności, jeżeli okres między datą wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji a najbliższym terminem płatności jest krótszy niż 30 dni. Przepis ten wskazuje więc, że przesunięcie terminu płatności następuje tylko w przypadku decyzji, o których mowa w art. 118 ust. 4 ustawy emerytalnej, a zatem decyzji ustalających ponownie prawo do świadczenia lub jego wysokości, co w niniejszej sprawie nie nastąpiło. Termin płatności w przypadku świadczeń "nowoprzyznawanych" nie jest bowiem jeszcze ustalony, tak więc nie ulega przesunięciu jak w ust. 5 w związku z ust.4 ustawy. Zastosowanie znajduje § 2 pkt. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 lutego 1999 roku w sprawie szczegółowych zasad wypłacania odsetek za opóźnienie w ustaleniu lub wypłacie świadczeń z ubezpieczeń społecznych (Dz.U.1999.12.104). Wysokość odsetek ustawowych wynosi 8 % w stosunku rocznym (rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2014 roku w sprawie wysokości odsetek ustawowych – Dz.U.2014.1858). Organ rentowy zobowiązany do wyliczenia wysokości odsetek należnych ubezpieczonemu za okres od 4 kwietnia 2015 roku do 21 kwietnia 2015 roku, ustalił ich wysokości na kwotę 183,14 zł. Ustaleń tych ubezpieczony nie kwestionował.

Wobec tego, na podstawie art. 47714 § 2 K.p.c., Sąd zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał skarżącemu odsetki w kwocie 183,14 zł.

Zebrany materiał dowodowy w sprawie o emeryturę (sygnatura akt: VI U 794/14) pozwala na przyjęcie, że odmowa przyznania świadczenia emerytalnego nie była błędem organu rentowego, który dokonał analizy załączonych przez wnioskodawcę dokumentów i uzasadnił powody, dla których odmówił tym dokumentom wiarygodności. Dopiero postępowanie przed Sądem Okręgowym, szersze niż mógł przeprowadzić organ rentowy (dopuszczenie dowodu z zeznań świadków: S. S. i D. S., zeznań ubezpieczonego oraz dokumentów zawartych w aktach osobowych ubezpieczonego z okresu jego zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Produkcji (...) spółki z o.o. w G.) wyjaśniło wszystkie sporne okoliczności. Mając to na względzie nie można przyjąć, że w momencie wydania decyzji z 20 sierpnia 2014 roku organ rentowy dysponował wszystkimi niezbędnymi dowodami pozwalającymi jemu ustalić prawo do emerytury A. M., dlatego też, na podstawie art. 47714 § 1 K.p.c., Sąd w punkcie II wyroku oddalił odwołanie w pozostałym zakresie.

Mając na względzie wynik procesu, Sąd na podstawie art. 100 K.p.c. koszty procesu między stronami wzajemnie zniósł.

SSO Tomasz Korzeń