Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 31 marca 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych
I Oddział w Ł. odmówił I. K. prawa do świadczenia przedemerytalnego podnosząc, iż nie spełniła wymogów z art. 2 ust. 1 pkt 5 i ust. 3 ustawy oświadczeniach przedemerytalnych, gdyż stosunek pracy łączący ją z firmą (...).S. (...) sp. z o.o. ustał w wyniku rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron na jej wniosek, a nie z przyczyn dotyczących zakładu pracy.

( decyzja z dnia 31 marca 2015 roku – k. 59 akt ZUS)

Od powyższej decyzji w dniu 17 kwietnia 2015 roku odwołała się I. K., wnosząc o jej zmianę poprzez przyznanie jej prawa do świadczenia przedemerytalnego. Podniosła, iż fakt rozwiązania stosunku pracy w drodze porozumienia stron nie wyklucza istnienia przyczyn dotyczących pracodawcy. Wskazała, iż przyczyna ta nie została wskazana w świadectwie pracy ale wynika z treści porozumienia zawartego z pracodawcą w dniu 1 lipca 2015 roku. Powołała się również na nakaz zapłaty wydany przez Sąd Rejonowy w Kutnie w sprawie o sygn. akt IV Np 2/15, którym zasądzono na jej rzecz odprawę pieniężną w związku z rozwiązaniem stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, a który to nakaz nie został zaskarżony przez pracodawcę i uprawomocnił się.

( odwołania z dnia 17 kwietnia 2015 roku k. 2 - 5)

Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. wniósł o oddalenie odwołania, wywodząc jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

( odpowiedź na odwołanie – k. 13)

W toku postępowania sądowego odwołująca poparła swoje odwołanie, a pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie.

(e- protokół rozprawy z dnia 21 października 2015 roku – 00:01:53, protokół rozprawy z dnia 9 grudnia 2015 roku – k. 29, e-protokół rozprawy z dnia 8 lutego 2016 roku – 00:01:02 )

S ąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Łodzi

ustalił co następuje:

I. K. urodziła się w dniu (...).

(bezsporne)

W dniu 24 lutego 2015 roku wnioskodawczyni złożyła wniosek o przyznanie prawa do świadczenia przedemerytalnego.

(wniosek – k. 1 – 4 akt ZUS)

Ostatni stosunek pracy w jakim wnioskodawczyni pozostawała łączył ją z firmą (...).S. (...) Sp. z o.o.

W okresie od 4 października 2006 roku do 16 marca 2014 roku wnioskodawczyni zatrudniona była jako sprzątaczka w firmie SP ZOZ (...) Sp. z o.o.. W dniu 17 marca 2014 roku nastąpiło przejęcie części zakładu pracy przez firmę (...).S. (...) Sp. z o.o. na podstawie art. 23 ¹ k.p. Wnioskodawczyni kontynuowała zatrudnienie u nowego pracodawcy do dnia 31 lipca 2014 roku.

( świadectwo pracy – k. 8)

Pismem z dnia 7 maja 2014 roku I. K. zwróciła się do Prezesa Zarządu L.S. (...) Sp. z o.o. o rozwiązanie z dniem 31 lipca 2014 roku umowy o pracę na mocy porozumienia stron w związku z art. 10 ust. 1 ustawy o szczególnych warunkach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Na skutek wniosku, w dniu 1 lipca 2014 roku pomiędzy wnioskodawczynią a L.S. (...) Sp. z o.o. zostało zawarte porozumienie z treści którego wynika, iż strony zgodnie ustaliły, że łącząca je umowa o pracę rozwiązuje się na mocy porozumienia stron na podstawie art. 30 § 1 pkt 1 k.p. w zw. z art. 10 ust. 1 ustawy o szczególnych warunkach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników z dniem 31 lipca 2014 roku.

(wniosek – k. 6, porozumienie – k. 7)

Po ustaniu stosunku pracy wnioskodawczyni wystawiono świadectwo pracy w którym jako przyczynę rozwiązania umowy o pracę wskazano porozumienie stron (art. 30 § 1 pkt 1 k.p.)

( świadectwo pracy – k. 8)

Na mocy decyzji Starosty (...) z wydanej w dniu 20 sierpnia 2014 roku I. K. została uznana z dniem 14 sierpnia 2014 roku za osobę bezrobotną i przyznano jej prawo do zasiłku od dnia 14 sierpnia 2014 roku na okres 365 dni (tj. do dnia 13 sierpnia 2015 roku) w wysokości 120% podstawowej wysokości zasiłku. W okresie ostatniej rejestracji tj. od 14 sierpnia 2014 roku Urząd Pracy nie przedstawił jej propozycji odpowiedniego zatrudnienia, wnioskodawczyni w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych Wnioskodawczyni nadal ma status osoby bezrobotnej.

(decyzja – k. 29, zaświadczenia – k. 23, 24 akt ZUS)

I. K. wykazała przed organem rentowym staż pracy w wymiarze 36 lat, 11 miesięcy i 18 dni, w skład którego wchodziły okresy składkowe w ilości 38 lat, 8 miesięcy i 6 dni, a także okresy nieskładkowe w ilości 1 roku i 11 dni.

(bezsporne)

Zaskarżoną decyzją z dnia 31 marca 2015 roku odmówiono wnioskodawczyni prawa do świadczenia przedemerytalnego z uwagi na to, że do dnia rozwiązania stosunku pracy doszło w drodze porozumienia stron zainicjowanego przez ubezpieczoną i nie nastąpiło ono z przyczyn dotyczących zakładu pracy.

( decyzja z dnia 31 marca 2015 roku – k. 59 akt ZUS).

Podczas przejścia części zakładu pracy SP ZOZ (...) Sp. z o.o.– na nowego pracodawcę – L.S. (...) Sp. z o.o. przejętych zostało ok. 60-65 pracowników obsługi – osób sprzątających, sanitariuszy, transportu wewnętrznego, w tym I. K.. W okresie od kwietnia do lipca 2014 roku w spółce nie było zwolnień grupowych ani zwolnień związanych z redukcją miejsc pracy. Osoby, które chciały nadal pracować miały taką możliwość. Zdarzały się również ponowne zatrudnienia.

(zeznania świadka K. J. – e-protokół (...):03:06, zeznania świadka W. O. – e-protokół (...):17:12)

Niektórzy pracownicy, posiadający odpowiednio długi staż pracy, którzy w razie rozwiązania z nimi umów o pracę z przyczyn ich nie dotyczących nabyliby prawa do świadczeń przedemerytalnych chcieli zakończyć łączące ich ze spółką stosunki pracy. Przedstawiciele związków zawodowych negocjowali z pracodawcą zwolnienie takich pracowników z przyczyn dotyczących zakładu pracy w celu umożliwienia im uzyskania prawa do wspomnianych świadczeń.

(zeznania świadka M. T. – e-protokół (...):07:51)

I. K. była świadoma, iż w razie rozwiązania z nią stosunku pracy z przyczyn dotyczących pracodawcy będzie mogła się starać o przyznanie prawa do świadczenia przedemerytalnego i zabiegała o zakończenie łączącego ją ze spółką stosunku pracy w korzystnym dla niej trybie. W tym celu złożyła w dniu 7 maja 2014 roku wniosek o rozwiązanie umowy o pracę na mocy porozumienia z przyczyn niedotyczących pracowników.

(zeznania I. K. – k. 30, 29 w zw. z k. 30, wniosek – k. 6, porozumienie – k. 7)

Do rozwiązania stosunku pracy doszło w dniu 31 lipca 2014 roku zaś 1 sierpnia 2014 roku pracodawca wystawił I. K. świadectwo pracy. Świadectwo nie zawiera wzmianki o tym, aby rozwiązanie z wnioskodawczynią stosunku pracy nastąpiło z przyczyn dotyczących pracodawcy.

( świadectwo pracy – k. 8)

I. K. nie wnosiła o sprostowanie świadectwa pracy w zakresie przyczyny ustania stosunku pracy.

(bezsporne)

W piśmie z dnia 20 marca 2015 roku adresowanym do ZUS-u spółka (...).S. (...) oświadczyła, iż świadectwo pracy I. K. zostało wystawione poprawnie oraz że do zwolnienia wnioskodawczyni nie doszło w trybie ustawy o szczególnych warunkach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Podniesiono, że w tamtym okresie spółka nie zwalniała pracowników ani nie likwidowała etatów.

(pismo – k. 52)

Nakazem zapłaty z dnia 16 stycznia 2015 roku w sprawie o sygn. akt IV Np 2/15 Sąd Rejonowy w Kutnie nakazał L.S. (...). Sp. z o.o. aby zapłaciła I. K. kwotę 3.360 zł tytułem odprawy pieniężnej w związku z rozwiązaniem stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Orzeczenie jest prawomocne. Na jego podstawie Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Legionowie prowadzi egzekucję na rzecz wierzycielki I. K..

(nakaz zapłaty – k. 9-10, zawiadomienie o zajęciu rachunku bankowego i zakazie wypłat – k. 11-12)

Dokonując ustaleń faktycznych, co do rzeczywistych przyczyn ustania stosunku pracy łączącego I. K. oraz L.S. (...) Sp. z o.o. Sąd oparł się przede wszystkim na zebranych w niniejszej sprawie dokumentach (w tym dokumentach zawartych w aktach ZUS), których wiarygodności żadna ze stron nie kwestionowała oraz na wiarygodnych i wzajemnie spójnych zeznaniach powołanych wyżej świadków. Sąd dał wiarę zeznaniom wnioskodawczyni jedynie co do tego, że była świadoma, iż w razie zwolnienia z przyczyn dotyczących pracodawcy będzie miała prawo do świadczenia przedemerytalnego oraz że dążąc do rozwiązania stosunku pracy za porozumieniem stron chciała aby nastąpiło we wspomnianym trybie. Jako niewiarygodne należało natomiast ocenić jaj twierdzenia w zakresie w jaki podała, iż po przejściu zakładu pracy zwolniono wiele osób i że zwolnienia te wynikały z przyczyn dotyczących pracodawcy. Zeznania te są sprzeczne z zeznaniami świadków oraz z oświadczeniem pracodawcy i treścią świadectwa pracy. Przekonań wnioskodawczyni nie potwierdza także nakaz zapłaty, którym Sąd Rejonowym w Kutnie nakazał spółce (...).S. (...) zapłatę na jej rzecz kwoty 3.360 zł tytułem odprawy pieniężnej – sam fakt uprawomocnienia się powyższego orzeczenia wobec nie złożenia przez pozwaną sprzeciwu nie przesądza bowiem o zasadności roszczeń I. K. w tym zwłaszcza nie może przesądzać jaka była przyczyna ustania stosunku pracy. Co istotne, pomimo wskazania w świadectwie pracy jako przyczyny ustania stosunku pracy porozumienia stron (art. 30 § 1 pkt 1 k.p.) a nie przyczyn dotyczących pracodawcy, I. K. nie wystąpiła do spółki z wnioskiem o sprostowanie świadectwa pracy, pomimo, iż świadectwo zawierało pouczenie o takiej możliwości.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

W myśl art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 roku o świadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. Nr 120, poz. 1252 ze zm.), prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie, która do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn.

Zgodnie z ust. 2 art. 2 w/w ustawy, za okres uprawniający do emerytury, o którym mowa w ust. 1, uważa się okres ustalony zgodnie z przepisami art. 5-9, art. 10 ust. 1 oraz art. 11 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2009 roku Nr 153, poz. 1227 z późn. zm.).

W myśl ust. 3 art. 2 cyt. ustawy, świadczenie przedemerytalne przysługuje osobie określonej w ust. 1 po upływie co najmniej 6 miesięcy pobierania zasiłku dla bezrobotnych, o którym mowa w ustawie o promocji zatrudnienia, jeżeli osoba ta spełnia łącznie następujące warunki:

1) nadal jest zarejestrowana jako bezrobotna;

2) w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych;

3) złoży wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 6-miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

Zgodnie z art. 100 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS prawo do świadczeń określonych w ustawie powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa.

Z powyższych przepisów wynika, że osoba ubiegająca się o prawo do świadczenia przedemerytalnego musi spełniać łącznie wszystkie przesłanki prawne z art. 2 ust. 1 pkt 5 i ust. 3 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 roku o świadczeniach przedemerytalnych.

Istota sporu rozpoznawanego w niniejszym postępowaniu sprowadza się do ustalenia, czy ustanie stosunku pracy łączącego do 31 lipca 2014 roku I. K. z L.S. (...) Sp. z o.o. nastąpiło z przyczyn dotyczących zakładu pracy. Spełnienie przez wnioskodawczynię pozostałych przesłanek uprawniających do uzyskania świadczenia emerytalnego nie było bowiem kwestionowane przez organ rentowy.

Należy wskazać, iż świadczenie przedemerytalne skierowane jest do ubezpieczonych, którzy już nie są zatrudnieni, i stanowi pomost między okresem zatrudnienia a uzyskaniem emerytury. Innymi słowy, jest elementem zabezpieczenia społecznego do czasu nabycia prawa do emerytury w stosunku do ubezpieczonych, którzy spełniają warunki ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 lipca 2008 r., sygn. akt I PK 11/08).

Świadczenie przedemerytalne jest więc świadczeniem o charakterze wyjątkowym, przysługującym ubezpieczonym o długim stażu ubezpieczeniowym, którzy z przyczyn od siebie niezależnych utracili źródło dochodu, a ze względu na wiek nie mogą jeszcze uzyskać prawa do emerytury. Zatem warunki do przyznania świadczenia winny być interpretowane ściśle, a dla uzyskania prawa do świadczenia konieczne jest łączne spełnienie wszystkich warunków wymienionych w ustawie. (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 30 stycznia 2014 r., sygn. akt III AUa 1313/13)

W realiach rozpoznawanej sprawy Sąd doszedł do przekonania, że przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, iż przyczyna rozwiązania stosunku pracy leżała po stronie odwołującej i związana była z jej brakiem chęci kontynuowania zatrudnienia. Wnioskodawczyni była świadoma, że posiadany staż pracy uprawnia ją do otrzymania świadczenia przedemerytalnego w razie rozwiązania z nią stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia, i chciała z tej możliwości skorzystać. Nie może ujść uwadze, iż to wnioskodawczyni, a nie pracodawca była inicjatorką porozumienia, na mocy którego doszło do rozwiązania stosunku pracy. Jak zostało ustalone, w okresie od kwietnia do lipca 2014 roku w spółce nie było zwolnień grupowych ani zwolnień związanych z redukcją miejsc pracy, a osoby które chciały nadal pracować miały taką możliwość. Co więcej, we wzmiankowanym okresie zdarzały się nawet ponowne zatrudnienia. Jednocześnie, w spółce (...).S. (...) funkcjonowała praktyka „dogadywania się” z pracodawcą aby wypowiadał umowy o pracę z przyczyn dotyczących zakładu pracy pracownikom, którzy mogli uzyskać świadczenia przedemerytalne (pomimo, iż przyczyny te faktycznie nie zachodziły). Z tej możliwości chciała skorzystać również wnioskodawczyni, dlatego też w dniu 1 lipca 2014 roku zwróciła się do pracodawcy z prośbą o zawarcie porozumienia i rozwiązanie z nią umowy o pracę w trybie nie dotyczącym pracowników.

Powyższe wskazuje, że stosunek pracy nie został rozwiązany z przyczyn dotyczących zakładu pracy w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, lecz wobec woli powódki, która nie chciała dłużej pozostawać w zatrudnieniu i dążyła do korzystnego dla siebie sposobu rozwiązania umowy o pracę umożliwiającego jej uzyskanie prawa do świadczenia przedemerytalnego.

W tym stanie rzeczy, wobec niespełnienia przez wnioskodawczynię wszystkich przesłanek do nabycia prawa do świadczenia przedemerytalnego, brak jest podstaw do uwzględnienia odwołania, w związku z czym Sąd Okręgowy na postawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

Zarządzenie: Odpis wyroku z uzasadnieniem

doręczyć wnioskodawczyni z pouczeniem.