Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 stycznia 2009 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku - Wydział I Cywilny w składzie:
Przewodniczący: SSA Irma Kul (spr.)
Sędziowie: SA Ewa Giezek

SA Arina Perkowska
Protokolant: sekretarz sądowy Marta Zaborska

po rozpoznaniu w dniu 16 stycznia 2009 r. w Gdańsku na rozprawie

sprawy z powództwa R.

przeciwko Skarbowi Państwa - Zakładowi Karnemu w (...)

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku

z dnia 18 września 2008 r. sygn. akt I C 637/07

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Gdańsku na rzecz
adwokata J. P. kwotę 1.220 (jeden tysiąc dwieście dwadzieścia) zł tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu w postępowaniu apelacyjnym.

Na oryginale właściwe podpisy.

UZASADNIENIA

Powód R. domagał się zasądzenia na swoją rzecz od pozwanego Skarbu Państwa Zakładu Karnego w (...)kwoty 500.000 zł wraz z odsetkami od dnia wniesienia pozwu oraz renty w kwocie 1.200 zł od dnia wniesienia pozwu.

W uzasadnieniu wskazywał, że dochodzona kwota stanowi odszkodowanie za utracony wzrok w lewym oku. Zarzucał, że lekarz okulista, do którego powód był kierowany, nienależycie opiekował się powodem, nie poświęcał odpowiedniego czasu na diagnozę, eksperymentował z różnymi lekami, nie przyjął kilkakrotnie powoda, kiedy ten dostał bólu oka, pomimo, że został skierowany do okulisty przez lekarza pierwszego kontaktu. Wskazywał, że nie rozpoznano w należytym czasie jaskry i nie przepisano powodowi właściwych leków, nadmiernie zwlekano z leczeniem powoda, podając nieprawdziwe dane co do jego stanu zdrowia, skutkiem czego powód doznał uszczerbku na zdrowiu w postaci utraty wzroku w lewym oku, z czym związany jest szok skutkujący problemami psychicznymi powoda.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości.

Sad Okręgowy zaskarżonym wyrokiem oddalił powództwo i orzekł o kosztach należnych pełnomocnikowi powoda, ustanowionemu z urzędu.

Sąd ten ustalił, że powód był leczony w Areszcie Śledczym w (...). Zgłaszał się na wizyty, był konsultowany przez okulistę, jednakże okresowo odmawiał poddaniu się proponowanego leczenia. Powód odmówił również początkowo poddaniu się leczeniu w Oddziale Okulistycznym Szpitala Aresztu Śledczego w (...).

W związku z pobytem powoda w Oddziale Okulistycznym Szpitala Aresztu Śledczego w (...) wydano w dniu (...)r. zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia powoda z rozpoznaniem stanu po zapaleniu błony naczyniowej, zaćmy wikłającej oraz hipotonii oka lewego. Po konsultacjach w Klinice (...) w(...)stwierdzono, że powód nie kwalifikuje się do zabiegu operacyjnego ze względu na hipotonię oka lewego.

Od maja 2007 r. powód był leczony u pozwanego z powodu zapalenia błony naczyniowej oka lewego, powikłanej zaćmą wtórną, zmianami pozapalnymi w ciele szklistym oraz hipotonią gałki ocznej spowodowanej zmianami pozapalnymi z podejrzeniem odwarstwienia siatkówki. W początkowym okresie leczenia jaskra wtórna oka lewego, która została unormowana farmakologicznie. Operacja zaćmy mogłaby poprawić widzenie na oko lewe, jednakże może ona nie przynieść spodziewanych wyników ponieważ z powodu zmętnienia soczewki nie można jednoznacznie wypowiedzieć się co do stanu siatkówki oraz przyczyny hipotonii gałki ocznej, a wynik badania USG nie jest jednoznaczny. Hipotonia zaś jest przeciwwskazaniem do operacji zaćmy. Dlatego też po konsultacji w Klinice (...) w (...) nie zakwalifikowano powoda do operacji zaćmy powikłanej w oku lewym. W związku z tym prognoza co do stanu oka na przyszłość jest raczej niekorzystna, niepewna.

Leczenie i prowadzenie diagnostyczne w warunkach Aresztu Śledczego w Zakładzie Karnym w (...) było prawidłowe. Od początku choroby zastosowano prawidłowe, odpowiednie do zmian chorobowych, leczenie. Niezwłocznie reagowano na stwierdzone zmiany w stanie oka przeprowadzeniem niezbędnej dodatkowej diagnostyki oraz natychmiastowym włączaniem niezbędnej terapii. Leczenie prowadzono zgodnie z zasadami terapii w takich przypadkach. Prawidłowość tego leczenia potwierdzono w czasie pobytu powoda w Oddziale Okulistycznym w (...) oraz podczas badań konsultacyjnych w Klinice (...) w (...)– gdzie stosowano leczenie o takim samym profilu, które w takich schorzeniach jest najskuteczniejsze.

Niepowodzenie terapeutyczne spowodowane jest charakterem jednostki chorobowej o przebiegu ekspansywnym z zajęciem wielu warstw oka. Prowadzi ono do zmętnienia soczewki, zmian rozrostowych w ciele szklistym, zmian zapalnych siatkówki, łącznie z jej odwarstwieniem. Leczenie, mimo stosowania intensywnej specjalistycznej terapii, najczęściej nie przynosi pożądanej poprawy.

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał w oparciu o dokumentację złożoną przez pozwanego oraz w oparciu o dowód z opinii biegłego.

Dalej Sąd Okręgowy ustalił, że powód ma obecnie 58 lat, od ponad 20-tu lat przebywał w zakładach karnych i jedynie tam świadczył pracę. Poza zakładem karnym pracował ostatnio przez 3 miesiące w 1982 r. Trzy lata temu rzucił palenie papierosów. W ZK leczył się przeciwalkoholowe i przeciwnarkotykowo.

Za pozbawione znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy Sąd Okręgowy uznał oświadczenie T. K. (1) (k.86) jako nie dotyczące sytuacji faktycznej powoda ale innego podmiotu. Także zeznania świadków T. K. (1), M. L. (1) i R. S. (1) nie wniosły do sprawy istotnych elementów. Świadkowie nie mieli bowiem szczegółowej wiedzy na temat leczenie powoda. Ich zeznania w sposób ogólny opisują, że powód nie zawsze był przyjmowany przez lekarza kiedy sobie tego życzył. Jednakże okoliczność ta nie może sama w sobie powodować odpowiedzialności pozwanego z uwagi na konieczność zapewnienia odpowiedniego dostępu do świadczeń medycznych. Ograniczenia w tym zakresie istnieją w całej służbie zdrowia, w tym również gdyby powód był leczony w warunkach wolnościowych, nie mógłby liczyć na to, że zostanie kompleksowo zbadany i będzie leczony każdorazowo niezwłocznie po zgłoszeniu takiej potrzeby. W każdym ZOZ istnieją bowiem pewne ograniczenia w zakresie dostępu do specjalistów, określony czas oczekiwania na wizytę. Kwestią oceny biegłego jest natomiast, czy te ograniczenia nie były nadmierne i czy w związku z tym leczenie powoda u pozwanego należy uznać za prawidłowe z punktu widzenia wskazań medycznych. Za całkowicie pozbawione natomiast znaczenia dla rozstrzygnięcia należy uznać zeznania powyższych świadków opisujące zdarzenia dotyczące ich samych a nie powoda.

Sąd nie dał wiary zeznaniom powoda w charakterze strony co do przebiegu leczenia albowiem pozostają one w sprzeczności z innymi dowodami zgromadzonymi w sprawie, w tym z załączoną do akt dokumentacją medyczną. Jednocześnie sąd miał na uwadze, że twierdzenia powoda pozostają w sprzeczności z dokumentami na których złożył własnoręczny podpis a także w sprzeczności wewnętrznej co do przebiegu i skutków leczenia, na co słusznie zwróciła uwagę biegła w trakcie składania ustnej opinii uzupełniającej w niniejszej sprawie.

Mając na uwadze powyższe ustalenia Sąd Okręgowy uznał, że powód może skutecznie dochodzić od pozwanego powyższych roszczeń wynikających z art. 445 i 444 kc jedynie w przypadku wykazania zajścia przesłanek z art. 417 kc - zatem powód musiałby wykazać, że przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej wystąpiła u niego szkoda na osobie. Takiego dowodu powód w niniejszym postępowaniu nie przeprowadził. Podstawą do takiego ustalenia nie mogą być same zeznania powoda oraz zawnioskowanych przez niego świadków. Zeznania powoda pozostają bowiem w sprzeczności z dowodami z dokumentów, w tym również sporządzonych z udziałem samego powoda. Wiedza świadków zaś jest bardzo ogólna, dotyczy częściowo okoliczności nie związanych z osobą i leczeniem powoda i nie może stanowić sama w sobie dowodu na okoliczność prawidłowości leczenia powoda w pozwanym Zakładzie Karnym.

Dlatego też podstawą orzeczenia stała się przede wszystkim opinia biegłego okulisty, który dokonał oceny leczenia powoda na podstawie całości materiału dowodowego sprawy i przedstawił na tej podstawie ocenę nie tylko przebiegu leczenia, zastosowanych procedur terapeutycznych, ale także wskazał i omówił specyfikę schorzenia powoda, możliwe konsekwencje podjęcia zabiegu operacyjnego, określił przyczyny dla których w przypadku powoda wykonanie takiego zabiegu nie było możliwe oraz wskazał na przewidywania co do dalszego stanu narządu wzroku powoda. Wskazać należy przy tym, że ocena tego biegłego co do możliwości poddania powoda zabiegowi operacyjnemu zbieżna była z ocenami dokonanymi w dwóch placówkach specjalistycznych - w Oddziale Okulistycznym Szpitala w (...) (gdzie powód również był leczony) oraz w Klinice (...) w (...) (gdzie poddano powoda konsultacji). Dlatego też nie sposób podważyć ustalenia dokonanego przez biegłego, że leczenie i diagnozowanie powoda u pozwanego w zaistniałych w sprawie okolicznościach, było prawidłowe. Powód nie podważył tego ustalenia skutecznie i nie przedstawił żadnego dowodu przeciwnego.

Skoro więc nie można stwierdzić aby przy wykonywaniu władzy publicznej dopuszczono się wobec osoby powoda działań lub zaniechań, których skutkiem byłoby powstanie po jego stronie szkody osobowej, powództwo oddalono.

Jednocześnie w pkt. III wyroku zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz pełnomocnika z urzędu koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu.

Apelację od wyroku Sądu Okręgowego wniósł powód, skarżąc ten wyrok w całości.

Zarzucił dokonanie przez Sąd I instancji ustaleń sprzecznych w materiałem dowodowym. Wskazując na powyższy zarzut wniósł o zmianę wyroku i uwzględnienie powództwa ewentualnie jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Zarzut błędnych ustaleń wynika - zdaniem skarżącego - z nieuwzględnienia zeznań powoda oraz zeznań świadków przez niego zawnioskowanych. Nadto skarżący uważa, iż Sąd Okręgowy winien z urzędu przeprowadzić dowód z opinii instytutu, bo opinia sporządzona w sprawie nie może być decydująca przy ocenie materiału dowodowego.

Pozwany wniósł o oddalenie apelacji.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja jest nieuzasadniona w sposób oczywisty.

Postawiony przez skarżącego zarzut sprzeczności pomiędzy dokonanymi ustaleniami a materiałem dowodowym zebranym w sprawie pozbawiony jest jakichkolwiek podstaw. Pełnomocnik powoda w postępowaniu przed- Sądem I instancji nie kwestionował opinii biegłego, nie wnosił też o przeprowadzenie dowodu z opinii innego biegłego. Obecne zarzuty, iż Sąd Okręgowy winien z urzędu przeprowadzić dowód i to z opinii instytutu ponieważ biegła sądowa z racji wieku i braku nowoczesnej aparatury nie mogła sporządzić rzetelnej opinii jest zarzutem pozbawionym merytorycznej podstawy i procesowo skazanym na niepowodzenie.

Niezrozumiale jest też twierdzenie pełnomocnika skarżącego, że Sąd winien kierować się twierdzeniami powoda (nie zaś dowodami z dokumentów) mimo, że w jego zeznaniach są „pewne sprzeczności" spowodowane licznymi uzależnieniami (amfetamina, kokaina, marihuana.)

Pełnomocnik powoda - jak widać - sam popada w sprzeczności bo albo zeznania powoda są wiarygodne albo nie są z uwagi na „liczne uzależnienia" na jakie cierpi powód.

Sąd Okręgowy słusznie uznał, że zeznania świadka T. K., M. L. i R. S. nie mają istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. I tak: świadek T. K. początkowo zeznał, iż widział grając z powodem w siatkówkę, że powodowi łzawi oko i że już nie widzi częściowo na oko, a następnie przyznał, że nie był wówczas na boisku i że nie był bezpośrednim świadkiem zgłoszeń powoda do okulisty „bo wtedy z nim nie siedział", z kolei świadek M. L. słyszał jedynie jak powód rozmawia z oddziałowym prosząc o doprowadzenie do lekarza, zaś świadek R. S. w ogóle nic nie zeznał, na temat powoda, skupiając się na własnych problemach zdrowotnych. Jak widać zeznania tych świadków nie mogły stanowić podstawy dla ustalenia, że choroba na którą cierpi powód jest efektem zaniechania pozwanego.

Mając na uwadze powyższe apelację oddalono w oparciu o art. 385 kpc.

Orzekając o kosztach nieopłaconej pomocy prawnej, Sąd Apelacyjny uznał iż żądana przez pełnomocnika powoda kwota 6.588 zł. jest nieadekwatna do poziomu „pomocy prawnej" świadczonej przez profesjonalnego pełnomocnika w postępowaniu odwoławczym. Zarzuty sformułowane w apelacji są ogólnikowe, pozbawione rzeczowego odniesienia do uzasadnienia zaskarżonego wyroku. Sąd odwoławczy uznał, że w sytuacji gdy czynności adwokata ustanowionego z urzędu są sprzeczne z zasadami profesjonalizmu, a koszty takiej pomocy ponosi Skarb Państwa, uzasadnionym jest obniżenie wynagrodzenia do kwoty ' 1.000 , zł (plus podatek VAT).

Obowiązek przyznania kosztów wynika z § 19 rozp. Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163 póz. 1348 ze zm.), stanowiącego w pkt. l, tylko górną granicę przyznanego wynagrodzenia.