Pełny tekst orzeczenia

Postanowienie
z dnia 1 kwietnia 1987 r.
(K. 1A/87)


Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Przewodniczący:
Sędzia TK Natalia Gajl

Sędziowie TK:
Czesław Bakalarski (sprawozdawca)
Kazimierz Działocha
Maria Łabor-Soroka
Stanisław Pawela

w sprawie z wniosku Polskiego Związku Hodowców Drobnego Inwentarza i Polskiego: Związku Ogrodniczego, po rozpoznaniu w dniu 1 kwietnia 1987 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku umocowanego przedstawiciela Rady Ministrów z dnia 4 marca 1987 r. o umorzenie postępowania w sprawie, na podstawie art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 22, poz. 98)

postanowił:

umorzyć postępowanie z wniosku Polskiego Związku Hodowców Drobnego Inwentarza i Polskiego Związku Ogrodniczego w części dotyczącej:

1) § 3 ust. 2 i 3, § 5 ust. 4 i 5 oraz tytułu rozdziału 2, a także § 21 ust. 1, 2 i 3, § 22 i § 27 ust. 4 i 5 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 marca 1983 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin (Dz. U. Nr 21, poz. 94, ze zm. z 1983 r. Nr 62 poz. 283 i Nr 73, poz. 323, z 1985 r. Nr 13, poz. 54, z 1986 r. Nr 2, poz. 13).

2) § 10 ust. 1 i 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 stycznia 1986 r. w sprawie waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych wypłacanych rolnikom indywidualnym i członkom ich rodzin oraz wysokości składki na Fundusz Ubezpieczenia Społecznego Rolników (Dz. U. Nr 2, poz. 13).



UZASADNIENIE


Przed zmianą stanu prawnego w tej sprawie, a więc przed wydaniem rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1987 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin oraz rozporządzenie w sprawie waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych wypłacanych rolnikom indywidualnym i członkom ich rodzin oraz wysokości składki na Fundusz Ubezpieczenia Społecznego Rolników (Dz. U. Nr 6, poz. 33) występujący w tej sprawie dwaj wnioskodawcy, mianowicie Polski Związek Ogrodniczy i Polski Związek Hodowców Drobnego Inwentarza ostatecznie sprecyzowali swe wnioski.

Polski Związek Ogrodniczy w piśmie z dnia 27 listopada 1986 r. wniósł o stwierdzenie, że:
a) § 10 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 stycznia 1986 r. w sprawie waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych wypłacanych rolnikom indywidualnym i członkom ich rodzin oraz wysokości składki na Fundusz Ubezpieczenia Społecznego Rolników (Dz. U. Nr 2, poz. 13) jest niezgodny z art. 43 ust. 1 i ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r., o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin (Dz. U. Nr 40, poz. 268 z późn. zm.) w zw. z art. 41 pkt 8 Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, a także niezgodny z art. 4 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 ustawy z dnia 8 października 1982 r. o społeczno-zawodowych organizacjach rolników (Dz. U. Nr 32, poz. 217) w zw. z art. 5 tejże ustawy oraz § 1 i § 2 pkt 1, rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 5 maja 1983 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o społeczno-zawodowych organizacjach rolników (Dz. U. Nr 27, poz. 132) ewentualnie o stwierdzenie, że:
b) art. 43 ust. 3 pkt 1 powołanej ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin jest niezgodny z art. 41 pkt 8 Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Polski Związek Hodowców Drobnego Inwentarza w piśmie z dnia 12 listopada 1986 r. wniósł o stwierdzenie niezgodności z ustawą z dnia 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin (Dz. U. Nr 40, poz. 268 z późn. zm.) przepisów:
1) § 3 ust. 2 i 3, § 5 ust. 4 i 5, § 11 oraz tytułu rozdziału 2, a także § 21 ust. 1, 2 i 3, § 22, § 25 ust. 2, § 27 ust. 4 i 5 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 marca 1983 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin (Dz. U. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.),
2) § 1 ust. 1 i 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 grudnia 1983 r. w sprawie wysokości składki na Fundusz Ubezpieczenia Społecznego Rolników (Dz. U. Nr 73, poz. 323),
3) § 10 ust. 1 i 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 stycznia 1986 r. w sprawie waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych wypłacanych rolnikom indywidualnym i członkom ich rodzin oraz wysokości składki na Fundusz Ubezpieczenia Społecznego Rolników (Dz. U. Nr 2, poz. 13).

Polski Związek Hodowców Drobnego Inwentarza podniósł ponadto zarzut nie dochowania ustawowego trybu wymaganego do wydania zarówno rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 marca 1983 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin, jak też rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 stycznia 1986 r. w sprawie waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych wypłacanych rolnikom indywidualnym i członkom ich rodzin oraz wysokości składki na Fundusz Ubezpieczenia Społecznego Rolników. Niedochowanie ustawowego trybu wymaganego do wydania tych rozporządzeń polega na braku wzmianki, że przed wydaniem tych rozporządzeń zasięgnięto opinii właściwych komisji sejmowych.

Ustanowiony w art. 62 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. (Dz. U. Nr 40, poz. 268) wymóg zasięgnięcia opinii Krajowego Związku Rolników Kółek i Organizacji Rolniczych w odniesieniu do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 stycznia 1986 r. (Dz. U. Nr 2, poz. 13) realizowany był tylko formalnie. “Przesłany temu Związkowi projekt rozporządzenia - zdaniem wnioskodawców - nie przewidywał podwyższenia składki z dochodu szacunkowego z działów specjalnych”.

Wreszcie wydając kwestionowane rozporządzenie Rada Ministrów nie zasięgnęła opinii Polskiego Związku Hodowców Drobnego Inwentarza czym naruszyła art. 4 ustawy z dnia 8 października 1982 r. o społeczno-zawodowych organizacjach rolników (Dz. U. Nr 32, poz. 217).

Jednocześnie obaj wnioskodawcy cofnęli swe pierwotne wnioski o rozpoznanie sprzeczności między ustawą z dnia 8 października 1982 r. (Dz. U. Nr 32, poz. 217) a ustawą z dnia 14 grudnia 1982 r. (Dz. U. Nr 40, poz. 268).

Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego po ogłoszeniu powołanego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1987 r. (Dz. U. Nr 6 poz. 33) utraciły swą moc wszystkie kwestionowane przepisy wyszczególnionych w sentencji orzeczenia rozporządzeń Rady Ministrów w ich brzmieniu przed ogłoszeniem powołanego rozporządzenia z dnia 20 lutego 1987 r. Pociąga to za sobą konieczność umorzenia postępowania w tym zakresie na podstawie art. 4 § 2 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o Trybunale Konstytucyjnym w związku z art. 38 uchwały Sejmu PRL z dnia 31 lipca 1985 r. w sprawie szczegółowego trybu postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 39, poz. 184).

Pozostałe wnioski podlegają rozpoznaniu, tak w zakresie przepisów § 11, § 25, § 25a, § 26a i § 26b rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 marca 1983 r. (Dz. U. Nr 21, poz. 94) w brzmieniu nadanym im rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1987 r. (Dz. U. Nr 6, poz. 33), jak też w zakresie ustawowego trybu wymaganego do ich wydania.

Co się tyczy kwestionowanych przepisów § 1 ust. 1 i 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 grudnia 1983 r. (Dz. U. Nr 73, poz. 323) to już wcześniej utraciły one moc w związku z wejściem w życie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 stycznia 1986 r. (Dz. U. Nr 2, poz. 13) i dlatego orzekanie o umorzeniu postępowania, co do tych przepisów było bezprzedmiotowe.