K 2/93
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
30
Postanowienie
z dnia 17 sierpnia 1993 r.
Sygn. akt (K. 2/93)
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Przewodniczący: Sędzia TK Mieczysław Tyczka
Sędziowie TK: Czesław Bakalarski
Maria Łabor-Soroka
Wojciech Łączkowski
Ferdynand Rymarz
Janina Zakrzewska - sprawozdawca
Andrzej Zoll - sprawozdawca
po rozpoznaniu w dniu 17 sierpnia 1993 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy z wniosku pięćdziesięciu pięciu posłów o stwierdzenie:
czy art. 18 ust. 2 oraz art. 21 ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (Dz.U. z 1993 r. Nr 7, poz. 34) są zgodne z przepisami art. 1 i art. 67 ust. 2 Konstytucji RP, utrzymanymi w mocy na podstawie art. 77 Ustawy Konstytucyjnej z dnia 12 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym (Dz.U. Nr 84, poz. 426).
postanowił:
pozostawić wniosek bez rozpoznania.
UZASADNIENIE
W dniu 19 stycznia 1993 r. wpłynął do Trybunału Konstytucyjnego wniosek pięćdziesięciu pięciu posłów (wniosek nasi datę "styczeń 1993 r.") o zbadanie konstytucyjności ustanowionego w art. 18 ust. 2 przedmiotowej ustawy nakazu: "Audycje powinny szanować uczucia religijne odbiorców, a zwłaszcza respektować chrześcijański system wartości". Wg wnioskodawców odwołanie się do chrześcijańskiego systemu wartości nastąpiło w wyniku głosowania nad poprawką Senatu, w którym to głosowaniu wniosek o odrzucenie poprawki nie uzyskał bezwzględnej większości głosów (za - 172, przeciw - 198, przy 17 osobach wstrzymujących się od głosowania).
Według wnioskodawców, przedmiotowa ustawa ponadto, określając w art. 21 ust. 2 pkt 6 ustawowe wymagania w odniesieniu do programów publicznej radiofonii i telewizji, wprowadziła obowiązek respektowania "chrześcijańskiego systemu wartości, za podstawę przyjmując uniwersalne zasady etyki". Wnioskodawcy podkreślili, że przedmiotem ich zastrzeżeń i wątpliwości nie są same "ważności chrześcijańskie", lecz nadawanie tym wartościom charakteru normatywnego, a więc uznanie ich za kryterium legalności określonego zachowania się, pod rygorem sankcji państwowej. W uzasadnieniu wniosku wnioskodawcy jednak podnieśli zarzut, że powołane wyżej przepisy przedmiotowej ustawy są niezgodne z art. 1 Konstytucji, z istotą państwa prawnego oraz z zasadą wolności wyrażania opinii wynikającą z norm i zasad prawa międzynarodowego, a także z art. 67 ust. 2 Konstytucji wysławiającego zasadę równości wobec prawa i jednakową ochronę praw każdego człowieka.
Po wpłynięciu wniosku i wszczęciu postępowania w sprawie, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej zarządzeniem z dnia 29 maja 1993 r. rozwiązał Sejm (M.P. z dnia 31 maja 1993 r. Nr 27, poz. 285).
Zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym (Dz.U. z 1991 r. Nr 109, poz. 470; zm.: z 1993 r. Nr 47, poz. 214) obecność na rozprawie wnioskodawcy lub jego przedstawiciela jest obowiązkowa. Grupa posłów występująca w sprawie jako wnioskodawca w myśl art. 10 ust. 2 uchwały Sejmu z dnia 31 maja 1985 r. w sprawie szczegółowego trybu postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym (Dz.U. Nr 39, poz. 184), powinna działać przez wyznaczonego przez siebie posła.
Wobec rozwiązania Sejmu i utraty przez posłów z dniem 1 czerwca 1993 r. mandatów poselskich, przestał istnieć podmiot w postaci 55 posłów uprawniony do udziału w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym w charakterze wnioskodawcy. W tej sytuacji należało pozostawić wniosek bez rozpoznania. Trybunał Konstytucyjny nie znalazł podstaw do wszczęcia postępowania z inicjatywy własnej, ponieważ od 19 marca 1993 r. toczy się postępowanie z wniosku Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego o ustalenie powszechnie obowiązującej wykładni art. 21 ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (Dz.U. z 1993 r. Nr 7, poz. 34) w związku z art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 6 ust. 1, art. 19 ust. 1 i art. 2 przedmiotowej ustawy.
W związku z powyższym Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.
Postanowienie
z dnia 17 sierpnia 1993 r.
Sygn. akt (K. 2/93)
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Przewodniczący: Sędzia TK Mieczysław Tyczka
Sędziowie TK: Czesław Bakalarski
Maria Łabor-Soroka
Wojciech Łączkowski
Ferdynand Rymarz
Janina Zakrzewska - sprawozdawca
Andrzej Zoll - sprawozdawca
po rozpoznaniu w dniu 17 sierpnia 1993 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy z wniosku pięćdziesięciu pięciu posłów o stwierdzenie:
czy art. 18 ust. 2 oraz art. 21 ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (Dz.U. z 1993 r. Nr 7, poz. 34) są zgodne z przepisami art. 1 i art. 67 ust. 2 Konstytucji RP, utrzymanymi w mocy na podstawie art. 77 Ustawy Konstytucyjnej z dnia 12 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym (Dz.U. Nr 84, poz. 426).
postanowił:
pozostawić wniosek bez rozpoznania.
UZASADNIENIE
W dniu 19 stycznia 1993 r. wpłynął do Trybunału Konstytucyjnego wniosek pięćdziesięciu pięciu posłów (wniosek nasi datę "styczeń 1993 r.") o zbadanie konstytucyjności ustanowionego w art. 18 ust. 2 przedmiotowej ustawy nakazu: "Audycje powinny szanować uczucia religijne odbiorców, a zwłaszcza respektować chrześcijański system wartości". Wg wnioskodawców odwołanie się do chrześcijańskiego systemu wartości nastąpiło w wyniku głosowania nad poprawką Senatu, w którym to głosowaniu wniosek o odrzucenie poprawki nie uzyskał bezwzględnej większości głosów (za - 172, przeciw - 198, przy 17 osobach wstrzymujących się od głosowania).
Według wnioskodawców, przedmiotowa ustawa ponadto, określając w art. 21 ust. 2 pkt 6 ustawowe wymagania w odniesieniu do programów publicznej radiofonii i telewizji, wprowadziła obowiązek respektowania "chrześcijańskiego systemu wartości, za podstawę przyjmując uniwersalne zasady etyki". Wnioskodawcy podkreślili, że przedmiotem ich zastrzeżeń i wątpliwości nie są same "ważności chrześcijańskie", lecz nadawanie tym wartościom charakteru normatywnego, a więc uznanie ich za kryterium legalności określonego zachowania się, pod rygorem sankcji państwowej. W uzasadnieniu wniosku wnioskodawcy jednak podnieśli zarzut, że powołane wyżej przepisy przedmiotowej ustawy są niezgodne z art. 1 Konstytucji, z istotą państwa prawnego oraz z zasadą wolności wyrażania opinii wynikającą z norm i zasad prawa międzynarodowego, a także z art. 67 ust. 2 Konstytucji wysławiającego zasadę równości wobec prawa i jednakową ochronę praw każdego człowieka.
Po wpłynięciu wniosku i wszczęciu postępowania w sprawie, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej zarządzeniem z dnia 29 maja 1993 r. rozwiązał Sejm (M.P. z dnia 31 maja 1993 r. Nr 27, poz. 285).
Zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym (Dz.U. z 1991 r. Nr 109, poz. 470; zm.: z 1993 r. Nr 47, poz. 214) obecność na rozprawie wnioskodawcy lub jego przedstawiciela jest obowiązkowa. Grupa posłów występująca w sprawie jako wnioskodawca w myśl art. 10 ust. 2 uchwały Sejmu z dnia 31 maja 1985 r. w sprawie szczegółowego trybu postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym (Dz.U. Nr 39, poz. 184), powinna działać przez wyznaczonego przez siebie posła.
Wobec rozwiązania Sejmu i utraty przez posłów z dniem 1 czerwca 1993 r. mandatów poselskich, przestał istnieć podmiot w postaci 55 posłów uprawniony do udziału w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym w charakterze wnioskodawcy. W tej sytuacji należało pozostawić wniosek bez rozpoznania. Trybunał Konstytucyjny nie znalazł podstaw do wszczęcia postępowania z inicjatywy własnej, ponieważ od 19 marca 1993 r. toczy się postępowanie z wniosku Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego o ustalenie powszechnie obowiązującej wykładni art. 21 ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (Dz.U. z 1993 r. Nr 7, poz. 34) w związku z art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 6 ust. 1, art. 19 ust. 1 i art. 2 przedmiotowej ustawy.
W związku z powyższym Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.