S 1/93
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
18
Postanowienie
z dnia 20 stycznia 1993 r.
Sygn. akt (S. 1/93)
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Przewodniczący: Sędzia TK Kazimierz Działocha
Sędziowie TK: Maria Łabor-Soroka - sprawozdawca
Wojciech Łączkowski
rozpoznając w dniu 12 stycznia 1993 r. sprawę z wniosku Sejmiku Samorządowego Województwa Gdańskiego o stwierdzenie niezgodności § 37 ust. 1 pkt 1 w związku z § 40 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 lipca 1991 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz. U. Nr 72, poz. 311) z art. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, pozostawionym w mocy Ustawą Konstytucyjną z dnia 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym (Dz. U. Nr 84, poz. 426) oraz z art. 40 ust. 1 i 5 ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz. U. z 1991 r. Nr 30, poz. 127 ze zm.) stwierdził uchybienie w prawie i w związku z tym na posiedzeniu niejawnym w dniu 20 stycznia 1993 r.
postanowił:
zasygnalizować Radzie Ministrów uchybienie w prawie, polegające na wydaniu przez Radę Ministrów powołanego rozporządzenia z dnia 16 lipca 1991 r. ze znacznym opóźnieniem w stosunku do daty wejścia w życie ustawy.
UZASADNIENIE
Trybunał Konstytucyjny rozpoznając sprawę o sygn. akt U. 4/92 z wniosku Sejmiku Samorządowego Województwa Gdańskiego stwierdził, że po wprowadzeniu istotnych zmian ustawą z dnia 29 września 1990 r. (Dz. U. Nr 79, poz. 464) do ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości z 1985 r. w zakresie zasad ustalania opłat za wieczyste użytkowanie gruntów, przepisy rozporządzenia Rady Ministrów służące wykonaniu zasad ustawy, która weszła w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia (5 grudnia 1990 r.), zostały wydane dopiero 16 lipca 1991 r. (Dz. U. Nr 72, poz. 311). Z ustaleń w sprawie sygn. U. 4/92 wynika ponadto, że zasady obniżki opłat za wieczyste użytkowanie chociaż dotyczą całego roku 1991, weszły w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia rozporządzenia, tj. 31 sierpnia 1991 r.
W ocenie Trybunału Konstytucyjnego skutki takiego opóźnionego, w stosunku do dnia wejścia w życie przepisów ustawy, rozporządzenia Rady Ministrów są wyjątkowo niekorzystne zarówno dla spójności systemu prawnego, jak i dla możliwości poprawnego stosowania przepisów prawnych. To ostatnie ujawniło się przede wszystkim w postępowaniu rad gmin, które zobowiązane do uchwalenia w terminie do dnia 31 marca 1991 r. budżetów gmin, na podstawie art. 53 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym (Dz. U. Nr 16, poz. 95 ze zm.) ustalały opłaty z tytułu wieczystego użytkowania bez uwzględnienia obniżek przewidzianych dopiero po uregulowaniu w rozporządzeniu i dzisiaj zobowiązane są do ponownych rozliczeń z użytkownikami wieczystymi.
Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że zachowanie jedności koncepcji legislacyjnej wymaga, aby przepisy wykonawcze wchodziły w życie wraz z nowym przepisem podstawowym i były do niego dostosowane, bowiem tylko wówczas będzie możliwe zachowanie spójności prawa, niezbędne dla zapewnienia właściwego działania prawa w ramach systemu prawnego Rzeczypospolitej Polskiej.
Należy również podnieść, że wydawanie rozporządzeń przez Radę Ministrów we właściwym czasie wynika także z zasad techniki legislacyjnej wyrażonych w uchwale Nr 147 Rady Ministrów z dnia 5 listopada 1991 r. w sprawie zasad techniki prawodawczej (MP Nr 44, poz. 310).
Z powyższych względów, a także z tej przyczyny, iż znaczne opóźnienia w wydawaniu aktów wykonawczych do ustaw przez Radę Ministrów powtarzają się, na co zwracano uwagę w postanowieniach sygnalizacyjnych (np. sygn. S. 3/89), Trybunał Konstytucyjny na podstawie art. 6 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. z 1991 r. Nr 109, poz. 470) postanowił jak w sentencji.
Postanowienie
z dnia 20 stycznia 1993 r.
Sygn. akt (S. 1/93)
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Przewodniczący: Sędzia TK Kazimierz Działocha
Sędziowie TK: Maria Łabor-Soroka - sprawozdawca
Wojciech Łączkowski
rozpoznając w dniu 12 stycznia 1993 r. sprawę z wniosku Sejmiku Samorządowego Województwa Gdańskiego o stwierdzenie niezgodności § 37 ust. 1 pkt 1 w związku z § 40 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 lipca 1991 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz. U. Nr 72, poz. 311) z art. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, pozostawionym w mocy Ustawą Konstytucyjną z dnia 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym (Dz. U. Nr 84, poz. 426) oraz z art. 40 ust. 1 i 5 ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz. U. z 1991 r. Nr 30, poz. 127 ze zm.) stwierdził uchybienie w prawie i w związku z tym na posiedzeniu niejawnym w dniu 20 stycznia 1993 r.
postanowił:
zasygnalizować Radzie Ministrów uchybienie w prawie, polegające na wydaniu przez Radę Ministrów powołanego rozporządzenia z dnia 16 lipca 1991 r. ze znacznym opóźnieniem w stosunku do daty wejścia w życie ustawy.
UZASADNIENIE
Trybunał Konstytucyjny rozpoznając sprawę o sygn. akt U. 4/92 z wniosku Sejmiku Samorządowego Województwa Gdańskiego stwierdził, że po wprowadzeniu istotnych zmian ustawą z dnia 29 września 1990 r. (Dz. U. Nr 79, poz. 464) do ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości z 1985 r. w zakresie zasad ustalania opłat za wieczyste użytkowanie gruntów, przepisy rozporządzenia Rady Ministrów służące wykonaniu zasad ustawy, która weszła w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia (5 grudnia 1990 r.), zostały wydane dopiero 16 lipca 1991 r. (Dz. U. Nr 72, poz. 311). Z ustaleń w sprawie sygn. U. 4/92 wynika ponadto, że zasady obniżki opłat za wieczyste użytkowanie chociaż dotyczą całego roku 1991, weszły w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia rozporządzenia, tj. 31 sierpnia 1991 r.
W ocenie Trybunału Konstytucyjnego skutki takiego opóźnionego, w stosunku do dnia wejścia w życie przepisów ustawy, rozporządzenia Rady Ministrów są wyjątkowo niekorzystne zarówno dla spójności systemu prawnego, jak i dla możliwości poprawnego stosowania przepisów prawnych. To ostatnie ujawniło się przede wszystkim w postępowaniu rad gmin, które zobowiązane do uchwalenia w terminie do dnia 31 marca 1991 r. budżetów gmin, na podstawie art. 53 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym (Dz. U. Nr 16, poz. 95 ze zm.) ustalały opłaty z tytułu wieczystego użytkowania bez uwzględnienia obniżek przewidzianych dopiero po uregulowaniu w rozporządzeniu i dzisiaj zobowiązane są do ponownych rozliczeń z użytkownikami wieczystymi.
Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że zachowanie jedności koncepcji legislacyjnej wymaga, aby przepisy wykonawcze wchodziły w życie wraz z nowym przepisem podstawowym i były do niego dostosowane, bowiem tylko wówczas będzie możliwe zachowanie spójności prawa, niezbędne dla zapewnienia właściwego działania prawa w ramach systemu prawnego Rzeczypospolitej Polskiej.
Należy również podnieść, że wydawanie rozporządzeń przez Radę Ministrów we właściwym czasie wynika także z zasad techniki legislacyjnej wyrażonych w uchwale Nr 147 Rady Ministrów z dnia 5 listopada 1991 r. w sprawie zasad techniki prawodawczej (MP Nr 44, poz. 310).
Z powyższych względów, a także z tej przyczyny, iż znaczne opóźnienia w wydawaniu aktów wykonawczych do ustaw przez Radę Ministrów powtarzają się, na co zwracano uwagę w postanowieniach sygnalizacyjnych (np. sygn. S. 3/89), Trybunał Konstytucyjny na podstawie art. 6 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. z 1991 r. Nr 109, poz. 470) postanowił jak w sentencji.