S 2/94
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
29
POSTANOWIENIE
z dnia 29 czerwca 1994 r.
(sygn. akt S. 2/94)
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Przewodniczący sędzia TK: Andrzej Zoll
Sędziowie TK: Tomasz Dybowski
Lech Garlicki
Stefan Jaworski
Krzysztof Kolasiński
Wojciech Łączkowski (sprawozdawca)
Ferdynand Rymarz
Wojciech Sokolewicz
Janusz Trzciński
Błażej Wierzbowski
Janina Zakrzewska
w związku z podjętą w dniu 10 maja 1994 r. uchwałą ustalającą wykładnię art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (Dz.U. z 1993 r. Nr 7, poz. 34)
postanowił:
na podstawie art. 6 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o Trybunale Konstytucyjnym (tekst jednolity Dz.U. z 1991 r. Nr 109, poz. 470, zm.: z 1993 r. Nr 47, poz. 213) zasygnalizować Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej lukę w prawie polegającą na:
- braku ustawowej regulacji umożliwiającej zawieszenie w czynnościach członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w przypadku wszczęcia postępowania związanego z okolicznościami, o których mowa w art. 7 ust. 6 ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (Dz.U. z 1993 r. Nr 7, poz. 34);
- braku ustawowej regulacji sposobu wykonania orzeczenia stwierdzającego rażące naruszenie przepisów ustawy przez członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w przypadku, gdy organ wymieniony w art. 7 ust. 6 cytowanej wyżej ustawy nie odwoła tego członka Krajowej Rady.
Uzasadnienie
Trybunał Konstytucyjny w uchwale z dnia 10 maja 1994 r. (sygn. akt W. 7/94) ustalił, że art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 29 grudnia 199? r. o radiofonii i telewizji (Dz.U. z 1993 r. Nr 7, poz. 34) nie może być rozumiany jako dający uprawnienie do odwołania Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, zwanej dalej Krajową Radą. Trybunał Konstytucyjny ustalił równocześnie, że opróżnienie stanowiska Przewodniczącego Krajowej Rady następuje wskutek ustania jego członkostwa Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji.
W uchwale tej Trybunał zwrócił szczególną uwagę na ustrojowy charakter Krajowej Rady jako organu niezależnego, co wynika z konstytucyjnych funkcji i zadań tego organu. Jedną z istotnych przesłanek niezależności Krajowej Rady jest ustanowienie precyzyjnych i wyczerpująco ujętych procedur, w których realizowana ma być odpowiedzialność jej członków. Z tego punktu widzenia Trybunał Konstytucyjny przy podejmowaniu wspomnianej uchwały dostrzegł luki w prawie, o których mowa w sentencji postanowienia.
1. Art. 7 ust. 6 ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (Dz.U. z 1993 r. Nr 7, poz. 34) wymienia okoliczności stanowiące podstawę do odwołania członków Krajowej Rady. Brakuje jednak regulacji ustawowych pozwalających zawiesić w czynnościach członka Krajowej Rady w przypadku gdy zostało wszczęte postępowanie w sprawie związanej z okolicznościami określonymi w art. 7 ust. 6 cytowanej wyżej ustawy. Brak stosownych przepisów w tym zakresie, przy przeciągającym się postępowaniu o którym mowa wyżej, może doprowadzić do rzeczywistej bezskuteczności powyższego przepisu a zwłaszcza art. 7 ust. 6 pkt 4 powołanej ustawy.
Z powyższym problemem łączy się pytanie, czy o wystąpieniu przesłanki wymienionej w art. 7 ust. 6 pkt 4 polegającej na rażącym naruszeniu przepisów ustawy, decyduje sam organ uprawniony do odwołania, czy też – co zdaniem Trybunału Konstytucyjnego należałoby przyjąć – stwierdzić to powinien wcześniej inny podmiot. Podobne postanowienie zawiera art. 7 ust. 6 pkt 3 ustawy (skazanie prawomocnym wyrokiem za popełnienie przestępstwa z winy umyślnej). Jeśli odwołanie członka Krajowej Rady miałoby zależeć od wcześniejszego stwierdzenia rażącego naruszenia przepisów ustawy przez inny podmiot, rodzi się pytanie, czy chodzi tu wyłącznie o Trybunał Stanu którego kognicji poddano członków Krajowej Rady na podstawie art. 58 ustawy o radiofonii i telewizji, czy także o inne podmioty, jak np. sądy powszechne.
2. Drugi problem wynikający z braku dostatecznie przejrzystej regulacji ustawowej dotyczy odwołania członka Krajowej Rady w przypadku orzeczenia stwierdzającego rażące naruszenie przez niego przepisów ustawy lub skazania go prawomocnym wyrokiem za popełnienie przestępstwa a winy umyślnej. Nie wiadomo bowiem, jakie byłyby konsekwencje powyższych orzeczeń w sytuacji, gdyby organ uprawniony do odwołania członka Krajowej Rady (art. 7 ust. 6 omawianej ustawy) tego nie uczynił. Nie wiadomo, jak należałoby w takiej sytuacji wykonać normę zawartą w art. 7 ust. 6 ustawy o radiofonii i telewizji. bez ustawowego uregulowania tej sprawy wykonanie powyższej normy może okazać się niemożliwe. Stwarzałoby to szczególną pozycję członków Krajowej Rady, wykraczającą znacznie poza zamierzoną przez ustawodawcę niezależność tego organu (por. wykładnia Trybunału Konstytucyjnego z 10 maja 1994 r. w sprawie W. 7/94).
Z powyższych powodów Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.
POSTANOWIENIE
z dnia 29 czerwca 1994 r.
(sygn. akt S. 2/94)
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Przewodniczący sędzia TK: Andrzej Zoll
Sędziowie TK: Tomasz Dybowski
Lech Garlicki
Stefan Jaworski
Krzysztof Kolasiński
Wojciech Łączkowski (sprawozdawca)
Ferdynand Rymarz
Wojciech Sokolewicz
Janusz Trzciński
Błażej Wierzbowski
Janina Zakrzewska
w związku z podjętą w dniu 10 maja 1994 r. uchwałą ustalającą wykładnię art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (Dz.U. z 1993 r. Nr 7, poz. 34)
postanowił:
na podstawie art. 6 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o Trybunale Konstytucyjnym (tekst jednolity Dz.U. z 1991 r. Nr 109, poz. 470, zm.: z 1993 r. Nr 47, poz. 213) zasygnalizować Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej lukę w prawie polegającą na:
- braku ustawowej regulacji umożliwiającej zawieszenie w czynnościach członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w przypadku wszczęcia postępowania związanego z okolicznościami, o których mowa w art. 7 ust. 6 ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (Dz.U. z 1993 r. Nr 7, poz. 34);
- braku ustawowej regulacji sposobu wykonania orzeczenia stwierdzającego rażące naruszenie przepisów ustawy przez członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w przypadku, gdy organ wymieniony w art. 7 ust. 6 cytowanej wyżej ustawy nie odwoła tego członka Krajowej Rady.
Uzasadnienie
Trybunał Konstytucyjny w uchwale z dnia 10 maja 1994 r. (sygn. akt W. 7/94) ustalił, że art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 29 grudnia 199? r. o radiofonii i telewizji (Dz.U. z 1993 r. Nr 7, poz. 34) nie może być rozumiany jako dający uprawnienie do odwołania Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, zwanej dalej Krajową Radą. Trybunał Konstytucyjny ustalił równocześnie, że opróżnienie stanowiska Przewodniczącego Krajowej Rady następuje wskutek ustania jego członkostwa Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji.
W uchwale tej Trybunał zwrócił szczególną uwagę na ustrojowy charakter Krajowej Rady jako organu niezależnego, co wynika z konstytucyjnych funkcji i zadań tego organu. Jedną z istotnych przesłanek niezależności Krajowej Rady jest ustanowienie precyzyjnych i wyczerpująco ujętych procedur, w których realizowana ma być odpowiedzialność jej członków. Z tego punktu widzenia Trybunał Konstytucyjny przy podejmowaniu wspomnianej uchwały dostrzegł luki w prawie, o których mowa w sentencji postanowienia.
1. Art. 7 ust. 6 ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (Dz.U. z 1993 r. Nr 7, poz. 34) wymienia okoliczności stanowiące podstawę do odwołania członków Krajowej Rady. Brakuje jednak regulacji ustawowych pozwalających zawiesić w czynnościach członka Krajowej Rady w przypadku gdy zostało wszczęte postępowanie w sprawie związanej z okolicznościami określonymi w art. 7 ust. 6 cytowanej wyżej ustawy. Brak stosownych przepisów w tym zakresie, przy przeciągającym się postępowaniu o którym mowa wyżej, może doprowadzić do rzeczywistej bezskuteczności powyższego przepisu a zwłaszcza art. 7 ust. 6 pkt 4 powołanej ustawy.
Z powyższym problemem łączy się pytanie, czy o wystąpieniu przesłanki wymienionej w art. 7 ust. 6 pkt 4 polegającej na rażącym naruszeniu przepisów ustawy, decyduje sam organ uprawniony do odwołania, czy też – co zdaniem Trybunału Konstytucyjnego należałoby przyjąć – stwierdzić to powinien wcześniej inny podmiot. Podobne postanowienie zawiera art. 7 ust. 6 pkt 3 ustawy (skazanie prawomocnym wyrokiem za popełnienie przestępstwa z winy umyślnej). Jeśli odwołanie członka Krajowej Rady miałoby zależeć od wcześniejszego stwierdzenia rażącego naruszenia przepisów ustawy przez inny podmiot, rodzi się pytanie, czy chodzi tu wyłącznie o Trybunał Stanu którego kognicji poddano członków Krajowej Rady na podstawie art. 58 ustawy o radiofonii i telewizji, czy także o inne podmioty, jak np. sądy powszechne.
2. Drugi problem wynikający z braku dostatecznie przejrzystej regulacji ustawowej dotyczy odwołania członka Krajowej Rady w przypadku orzeczenia stwierdzającego rażące naruszenie przez niego przepisów ustawy lub skazania go prawomocnym wyrokiem za popełnienie przestępstwa a winy umyślnej. Nie wiadomo bowiem, jakie byłyby konsekwencje powyższych orzeczeń w sytuacji, gdyby organ uprawniony do odwołania członka Krajowej Rady (art. 7 ust. 6 omawianej ustawy) tego nie uczynił. Nie wiadomo, jak należałoby w takiej sytuacji wykonać normę zawartą w art. 7 ust. 6 ustawy o radiofonii i telewizji. bez ustawowego uregulowania tej sprawy wykonanie powyższej normy może okazać się niemożliwe. Stwarzałoby to szczególną pozycję członków Krajowej Rady, wykraczającą znacznie poza zamierzoną przez ustawodawcę niezależność tego organu (por. wykładnia Trybunału Konstytucyjnego z 10 maja 1994 r. w sprawie W. 7/94).
Z powyższych powodów Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.