Pełny tekst orzeczenia

104


POSTANOWIENIE
z dnia 1 września 1998 r.
Sygn. Ts 97/98


Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Wiesław Johann


na posiedzeniu niejawnym po wstępnym rozpoznaniu skargi konstytucyjnej Zakładów Mechanicznych “Ż” w likwidacji w Ż., w sprawie:
zgodności art. 343  1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. Nr 137, poz. 926 ze zm.) z art. 2, art. 31 ust. 2 oraz art. 32 ust. 1 Konstytucji RP


p o s t a n a w i a:


odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.


Uzasadnienie:

W skardze konstytucyjnej Zakładów Mechanicznych “Ż” w likwidacji w Ż., sporządzonej 6 lipca 1998 r. zarzucono, iż art. 343  1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. –Ordynacja podatkowa (Dz.U. Nr 137, poz. 926 ze zm.) jest niezgodny z art. 2, art. 31 ust. 2 oraz art. 32 ust. 1 Konstytucji RP. Zakwestionowany przepis Ordynacji podatkowej uchylił moc obowiązującą art. 4 ust. 2 dekretu z dnia 16 maja 1956 r. o umarzaniu i udzielaniu ulg w spłacaniu należności państwowych (Dz.U. Nr 17, poz. 92). Zdaniem skarżących Zakładów Mechanicznych uchylenie tego aktu prawnego, regulującego od 41 lat określoną dziedzinę działania Państwa, bez wprowadzenia przepisów przejściowych odnoszących się do spraw będących w toku postępowania, stanowi naruszenie zasady państwa prawnego. Złamanie zasady państwa prawnego nastąpiło przez to, że uchylenie zasad przyznawania ulg i umorzeń odnoszących się do należności Zakładu Ubezpieczeń Społecznych nastąpiło w ustawie do tego nie przeznaczonej, bo odnoszącej się wyłącznie do należności podatkowych. Doprowadziło to do uszczuplenia praw obywateli przyznanych im w uchylonym dekrecie.
Skarżące Zakłady Mechaniczne podniosły ponadto, iż zakwestionowana regulacja Ordynacji podatkowej narusza wynikające z art. 31 pkt 2 prawo do poszanowania praw nabytych z uwagi na brak przesłanek do ograniczania tych praw, a także zasadę równości wynikającą z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP. Naruszenie tej ostatniej zasady skarżący dopatrują się w tym, iż podmioty ubiegające się o ulgę lub umorzenie należności w zakresie prawa podatkowego mogą ją otrzymać, natomiast możliwości takiej nie mają podmioty obciążone zobowiązaniami na rzecz ZUS. Tylko bowiem w tym pierwszym wypadku w przepisach przejściowych zawartych w Ordynacji podatkowej uregulowano kwestię spraw znajdujących się w toku postępowania w chwili uchylenia dekretu z dnia 16 maja 1956 roku.
Skarżące Zakłady Mechaniczne wskazały, iż powołując się na treść art. 343  1 Ordynacji podatkowej Minister Finansów decyzją z 27 kwietnia 1998 r. umorzył postępowanie w sprawie umorzenia zaległości z tytułu odsetek za zwłokę w płaceniu składek na ubezpieczenie społeczne. Postępowanie to toczyło się z inicjatywy Zakładów Mechanicznych od 12 grudnia 1997 roku.

Trybunał Konstytucyjny zważył co następuje:

Zgodnie z art. 46 ust. 1 ustawy z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym, skarga konstytucyjna może zostać merytorycznie rozpoznana dopiero po tym, gdy skarżący wyczerpał wszystkie przysługujące mu w ramach toku instancji środki ochrony praw. W postępowaniu administracyjnym środkiem takim jest wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, o którym mówi art. 127  3 kodeksu postępowania administracyjnego oraz przysługująca, od decyzji wydanej po rozpoznaniu wskazanego wniosku, skarga do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Jak wynika z akt sprawy oraz ze stwierdzenia pełnomocnika skarżących Zakładów Mechanicznych zawartego w skardze konstytucyjnej, zrezygnowały one zarówno ze składania wniosku, o którym mowa w art. 127  3 kpa, jak i z wniesienia skargi do Naczelnego Sądu Administracyjnego. W tym stanie rzeczy należy przyjąć, iż skarżące Zakłady Mechaniczne z własnej woli zrezygnowały z wykorzystania przysługujących im
środków ochrony praw, a tym samym nie został wyczerpany tok instancji.
Twierdzenie, iż w kontekście pisma Departamentu Spraw Majątkowych Ministerstwa Finansów z 16 lutego 1998 r., interpretującego zakres derogacji dekretu z 16 maja 1956 r. nie było podstaw ani sensu zaskarżania decyzji Ministra Finansów do Naczelnego Sądu Administracyjnego zdaje się pomijać fakt, iż Sąd ten nie jest związany w żadnej mierze wykładnią przepisów prawa przyjmowaną przez urzędy administracji państwowej, a uwzględniając art. 178  1 Konstytucji RP, treść stosowanych norm prawnych, w tym także tych o charakterze derogacyjnym, wykłada on przede wszystkim w zgodzie z konstytucją. Nie powinno także ujść uwadze skarżących Zakładów Mechanicznych, iż Naczelny Sąd Administracyjny, powziąwszy wątpliwość co do konstytucyjności danego aktu normatywnego, może w każdej sprawie przed wydaniem rozstrzygnięcia zwrócić się do Trybunału Konstytucyjnego z pytaniem prawnym zmierzającym do stwierdzenia niekonstytucyjności tego aktu.
W tym stanie rzeczy, z uwagi na niespełnienie jednego z warunków merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej określonych w art. 46 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, należało odmówić nadania jej dalszego biegu.