Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

z dnia 28 października 1998 r.

Sygn. Ts 124/98




Trybunał Konstytucyjny w składzie:


Krzysztof Kolasiński



na posiedzeniu niejawnym po wstępnym rozpoznaniu skargi konstytucyjnej Zdzisława O.
w sprawie:
zgodności art. 6 kodeksu postępowania cywilnego z art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej oraz zgodności art. 46 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz.U. Nr 102, poz. 643) z art. 77 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej


p o s t a n a w i a:


odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.


Uzasadnienie:

W skardze konstytucyjnej Zdzisława O. sporządzonej 26 maja 1998 r. zarzucono, że art. 6 kodeksu postępowania cywilnego narusza art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, a art. 46 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym narusza art. 77 ust. 2 konstytucji.
Zdaniem skarżącego, art. 6 kpc nie zawiera gwarancji rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki. Ustawodawca ograniczył się w art. 6 do powtórzenia treści konstytucji, przepis ten nie zawiera żadnych instrumentów prawnych gwarantujących rozstrzygnięcie sprawy w rozsądnym terminie. Instrukcyjny charakter przepisu powoduje, zdaniem skarżącego, niemożność wyegzekwowania przysługującego mu na mocy art. 45 ust. 1 konstytucji prawa. Według skarżącego, obowiązkiem ustawodawcy jest ustanowienie przepisów, które pozwolą stronie w sposób skuteczny domagać się rozstrzygnięcia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki. Skarżący wywodzi, że we wrześniu 1996 r. złożył pozew, który został odrzucony postanowieniem Sądu Wojewódzkiego, a Sąd Apelacyjny w W. oddalił zażalenie na powyższe postanowienie. Skarżący wniósł w przedmiotowej sprawie kasację do Sądu Najwyższego, która do chwili obecnej nie została rozpatrzona. Zdaniem skarżącego, kontrola postanowienia dotyczącego odrzucenia pozwu odbywa się na posiedzeniu niejawnym, nie wymaga postępowania dowodowego, nie istnieją więc powody do rozpatrywania jej w tak długim okresie czasu. Brak wydania przez Sąd Najwyższy orzeczenia w przedmiotowej sprawie narusza konstytucyjne prawo skarżącego do rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki.
Zawarty w art. 46 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym warunek wyczerpania toku instancji godzi, zdaniem skarżącego, w prawa i wolności człowieka. Skarżący uważa, że przepis ten w związku z art. 6 kpc prowadzić może do faktycznego zamknięcia drogi sądowej. Taka sytuacja ma miejsce w przedmiotowej sprawie, w której brak rozstrzygnięcia Sądu Najwyższego narusza konstytucyjne prawo skarżącego z art. 77 ust. 2 konstytucji, a wymóg przedstawienia ostatecznego rozstrzygnięcia uniemożliwia dochodzenie tego prawa w drodze skargi konstytucyjnej.

Trybunał Konstytucyjny zważył co następuje:

Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji RP skarga konstytucyjna może być wniesiona do Trybunału Konstytucyjnego, jeżeli na podstawie zakwestionowanego w skardze aktu normatywnego, sąd lub organ administracji publicznej ostatecznie orzekł o przysługujących skarżącemu prawach lub wolnościach konstytucyjnych. Orzeczenie takie ma charakter ostateczny, gdy skarżącemu nie przysługuje już środek odwoławczy od takiego orzeczenia, ani też nie toczy się żadne postępowanie, w ramach którego orzeczenie to może zostać zmienione lub uchylone. W przedmiotowej sprawie została złożona kasacja do Sądu Najwyższego, która do tej pory nie została rozpatrzona. W tej sytuacji postanowienie Sądu Apelacyjnego z 15 maja 1997 r. nie ma charakteru ostatecznego orzeczenia w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji RP.
W pozostałym zakresie skargę należy uznać za oczywiście bezzasadną. Zawarty w art. 46 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym wymóg uzyskania ostatecznego orzeczenia w sprawie, jest powtórzeniem warunku sformułowanego w art. 79 ust. 1 Konstytucji RP. Zarzut skarżącego dotyczący wskazanego wymogu, jest więc skierowany de facto nie względem art. 46 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, lecz względem art. 79 ust. 1 Konstytucji RP. Skarga konstytucyjna nie może być skierowana przeciwko przepisom konstytucji, a Trybunał Konstytucyjny nie może w oparciu o jakiekolwiek kryterium oceniać przepisów konstytucji, co wynika wprost z brzmienia art. 195 ust. 1 Konstytucji RP. Odnośnie zarzutu skierowanego względem art. 6 kpc, należy stwierdzić, że jego bezzasadność wynika z nieuwzględnienia charakteru tego przepisu. Zawarta w art. 6 kpc dyrektywa ma charakter kierunkowy, co oznacza, że sąd powinien w jak największym stopniu dążyć do szybkiego zakończenia sprawy. Nakaz powyższy ma charakter niedookreślony i dla ustalenia jego jednoznacznej wykładni konieczna jest analiza szeregu przepisów kpc, regulujących sposób postępowania przed sądem. Dla ustalenia możliwości wpływania strony na czas rozpatrywania sprawy konieczna byłaby także analiza przepisów ustawy o ustroju sądów powszechnych regulujących tryb pracy sędziego. Skarżący nie kwestionując samej zasady wyrażonej w art. 6 kpc, a jedynie brak jej konkretyzacji i gwarancji realizacji, powinien wskazać przepisy, które tę konkretyzację i gwarancję utrudniają. Ze względu na związanie granicami skargi, Trybunał Konstytucyjny nie może w niniejszej sprawie czynić tych przepisów przedmiotem swoich rozważań.
Zważywszy powyższe okoliczności Trybunał Konstytucyjny orzekł jak w sentencji.