Ts 128/10
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Pełny tekst orzeczenia
807/II/B/2014
POSTANOWIENIE
z dnia 4 maja 2011 r.
Sygn. akt Ts 128/10
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Mirosław Granat,
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej J.J. w sprawie zgodności:
art. 23a § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, ze zm.) z art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej z 24 maja 2010 r. wniesiono o stwierdzenie niezgodności art. 23a § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, ze zm.) z art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Skarga konstytucyjna została złożona w oparciu o następujący stan faktyczny. Wyrokiem z 20 stycznia 2006 r. Sąd Rejonowy Gdańsk-Północ w Gdańsku uznał skarżącego za winnego zarzuconych mu czynów i wymierzył mu karę pozbawienia wolności. Wyrokiem z 14 grudnia 2006 r. Sąd Okręgowy w Gdańsku – V Wydział Karny Odwoławczy utrzymał wyrok w mocy.
Skarżący zarzucił w skardze konstytucyjnej, że zaskarżony przepis art. 23a § 1 k.p.k., w zakresie, w jakim ogranicza prawo do mediacji osobie pozbawionej wolności, jest niezgodny z prawem do sądu, wynikającym z art. 45 ust. 1 Konstytucji. Jak wskazuje skarżący, orzekający w jego sprawie sąd pierwszej instancji odrzucił wniosek skarżącego o zastosowanie mediacji, zaś sąd drugiej instancji rozstrzygnięcie w tym zakresie uznał za prawidłowe z powodu przebywania skarżącego w zakładzie karnym. Zdaniem skarżącego niedopuszczalne jest pozbawienie oskarżonego w sprawie prawa do mediacji z powodów natury „technicznej”, tj. przebywania w warunkach pozbawienia wolności.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Skarga konstytucyjna jest szczególnym środkiem ochrony konstytucyjnych wolności i praw. Ma ona gwarantować, że obowiązujące w systemie prawa akty normatywne nie będą stanowiły źródła ich naruszeń. W myśl art. 79 ust. 1 Konstytucji, przedmiotem skargi konstytucyjnej jest wniosek o zbadanie zgodności z Konstytucją przepisów stanowiących podstawę ostatecznego orzeczenia o prawach skarżącego. Wskazany przedmiot skargi konstytucyjnej determinuje wymogi formalne, których spełnienie jest konieczne dla stwierdzenia dopuszczalności skargi konstytucyjnej.
Podstawowym powodem odmowy nadania biegu skardze konstytucyjnej jest uznanie, że została wniesiona z naruszeniem terminu wskazanego w art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). Zgodnie z tym przepisem skarga konstytucyjna może być wniesiona po wyczerpaniu drogi prawnej, o ile droga ta jest przewidziana, w ciągu 3 miesięcy od doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia.
Jak wynika z treści skargi, ostatecznym orzeczeniem wskazanym przez skarżącego jest wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku – V Wydział Karny Odwoławczy z 14 grudnia 2006 r. W dniu 28 listopada 2008 r. skarżący złożył wniosek o ustanowienie pełnomocnika z urzędu. Wskutek zmiany osób wyznaczonych przez Okręgową Izbę Radców Prawnych w Warszawie pismo o wyznaczeniu pełnomocnika z urzędu doręczono pełnomocnikowi skarżącego 23 marca 2010 r., zaś skarga konstytucyjna nadana została 24 maja 2010 r. Jak wynika z powyższego, pomiędzy wydaniem wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku – V Wydział Karny Odwoławczy a złożeniem wniosku o wyznaczenie pełnomocnika upłynął okres 23 miesięcy. Przekroczony został zatem termin 3 miesięcy wskazany w art. 46 ust. 1 ustawy o TK, co przesądza o niedopuszczalności nadania biegu skardze.
Niezależnie od powyższego należy uznać, że zarzuty skarżącego mają charakter oczywiście bezzasadny i związane są ze sferą stosowania prawa.
Zgodnie z zaskarżonym przepisem art. 23a § 1 k.p.k., sąd, a w postępowaniu przygotowawczym prokurator, może z inicjatywy lub za zgodą pokrzywdzonego i oskarżonego, skierować sprawę do instytucji lub osoby godnej zaufania w celu przeprowadzenia postępowania mediacyjnego między pokrzywdzonym i oskarżonym. Przepis ten przewiduje zatem możliwość stosowania instytucji mediacji między stronami postępowania karnego, celem pojednania się oskarżonego i pokrzywdzonego oraz określenia reguł naprawienia wyrządzonej krzywdy.
Zasadnicze znaczenie w niniejszej sprawie ma jednak fakt, że treść zaskarżonego przepisu pozostaje bez związku z zarzutami skarżącego. Z przepisu tego nie wynika bowiem brak możliwości prowadzenia mediacji w sytuacji, w której jedna ze stron postępowania jest pozbawiona wolności. Rozstrzygnięcie sądu w zakresie odmowy uwzględnienia wniosku skarżącego należałoby oceniać jedynie przez pryzmat stosowania prawa. Tak rozumiane zarzuty nie mogą być jednak w świetle art. 79 ust. 1 Konstytucji podstawą skargi konstytucyjnej.
Ponadto należy zauważyć, że – jak wskazano wprost w wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku – V Wydział Karny Odwoławczy z 14 grudnia 2006 r. (s. 4) – odmowa uwzględnienia wniosku związana była przede wszystkim z faktem, że skarżący kwestionował swoje sprawstwo. W tej sytuacji, skoro skarżący nie przyznaje się do popełnienia zarzuconego mu czynu, w sposób oczywisty brak podstaw do prowadzenia mediacji. Jednocześnie wskazano, że podstawą odrzucenia wniosku była negatywna ocena skarżącego, uznanego za osobę zdemoralizowaną. Ograniczenia natury technicznej związane z internacją skarżącego wskazane zostały jako dodatkowe, a nie podstawowe uzasadnienie nieuwzględnienia wniosku. Podkreślić należy, że zgodnie z obowiązującym art. 23a § 1 k.p.k. stosowanie mediacji pozostaje w gestii prokuratora albo sądu i nie jest obligatoryjną instytucją każdego postępowania. Jak wynika z uzasadnienia wyroku sądu drugiej instancji, wniosek skarżącego został rozpoznany i jego odrzucenie zostało uzasadnione. Zatem należy uznać, że w tym zakresie skarżący nie wykazał naruszenia przysługującego mu prawa do sądu, o którym mowa w art. 45 ust. 1 Konstytucji.
Mając powyższe na względzie, należało orzec jak w sentencji.
POSTANOWIENIE
z dnia 4 maja 2011 r.
Sygn. akt Ts 128/10
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Mirosław Granat,
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej J.J. w sprawie zgodności:
art. 23a § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, ze zm.) z art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej z 24 maja 2010 r. wniesiono o stwierdzenie niezgodności art. 23a § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, ze zm.) z art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Skarga konstytucyjna została złożona w oparciu o następujący stan faktyczny. Wyrokiem z 20 stycznia 2006 r. Sąd Rejonowy Gdańsk-Północ w Gdańsku uznał skarżącego za winnego zarzuconych mu czynów i wymierzył mu karę pozbawienia wolności. Wyrokiem z 14 grudnia 2006 r. Sąd Okręgowy w Gdańsku – V Wydział Karny Odwoławczy utrzymał wyrok w mocy.
Skarżący zarzucił w skardze konstytucyjnej, że zaskarżony przepis art. 23a § 1 k.p.k., w zakresie, w jakim ogranicza prawo do mediacji osobie pozbawionej wolności, jest niezgodny z prawem do sądu, wynikającym z art. 45 ust. 1 Konstytucji. Jak wskazuje skarżący, orzekający w jego sprawie sąd pierwszej instancji odrzucił wniosek skarżącego o zastosowanie mediacji, zaś sąd drugiej instancji rozstrzygnięcie w tym zakresie uznał za prawidłowe z powodu przebywania skarżącego w zakładzie karnym. Zdaniem skarżącego niedopuszczalne jest pozbawienie oskarżonego w sprawie prawa do mediacji z powodów natury „technicznej”, tj. przebywania w warunkach pozbawienia wolności.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Skarga konstytucyjna jest szczególnym środkiem ochrony konstytucyjnych wolności i praw. Ma ona gwarantować, że obowiązujące w systemie prawa akty normatywne nie będą stanowiły źródła ich naruszeń. W myśl art. 79 ust. 1 Konstytucji, przedmiotem skargi konstytucyjnej jest wniosek o zbadanie zgodności z Konstytucją przepisów stanowiących podstawę ostatecznego orzeczenia o prawach skarżącego. Wskazany przedmiot skargi konstytucyjnej determinuje wymogi formalne, których spełnienie jest konieczne dla stwierdzenia dopuszczalności skargi konstytucyjnej.
Podstawowym powodem odmowy nadania biegu skardze konstytucyjnej jest uznanie, że została wniesiona z naruszeniem terminu wskazanego w art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). Zgodnie z tym przepisem skarga konstytucyjna może być wniesiona po wyczerpaniu drogi prawnej, o ile droga ta jest przewidziana, w ciągu 3 miesięcy od doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia.
Jak wynika z treści skargi, ostatecznym orzeczeniem wskazanym przez skarżącego jest wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku – V Wydział Karny Odwoławczy z 14 grudnia 2006 r. W dniu 28 listopada 2008 r. skarżący złożył wniosek o ustanowienie pełnomocnika z urzędu. Wskutek zmiany osób wyznaczonych przez Okręgową Izbę Radców Prawnych w Warszawie pismo o wyznaczeniu pełnomocnika z urzędu doręczono pełnomocnikowi skarżącego 23 marca 2010 r., zaś skarga konstytucyjna nadana została 24 maja 2010 r. Jak wynika z powyższego, pomiędzy wydaniem wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku – V Wydział Karny Odwoławczy a złożeniem wniosku o wyznaczenie pełnomocnika upłynął okres 23 miesięcy. Przekroczony został zatem termin 3 miesięcy wskazany w art. 46 ust. 1 ustawy o TK, co przesądza o niedopuszczalności nadania biegu skardze.
Niezależnie od powyższego należy uznać, że zarzuty skarżącego mają charakter oczywiście bezzasadny i związane są ze sferą stosowania prawa.
Zgodnie z zaskarżonym przepisem art. 23a § 1 k.p.k., sąd, a w postępowaniu przygotowawczym prokurator, może z inicjatywy lub za zgodą pokrzywdzonego i oskarżonego, skierować sprawę do instytucji lub osoby godnej zaufania w celu przeprowadzenia postępowania mediacyjnego między pokrzywdzonym i oskarżonym. Przepis ten przewiduje zatem możliwość stosowania instytucji mediacji między stronami postępowania karnego, celem pojednania się oskarżonego i pokrzywdzonego oraz określenia reguł naprawienia wyrządzonej krzywdy.
Zasadnicze znaczenie w niniejszej sprawie ma jednak fakt, że treść zaskarżonego przepisu pozostaje bez związku z zarzutami skarżącego. Z przepisu tego nie wynika bowiem brak możliwości prowadzenia mediacji w sytuacji, w której jedna ze stron postępowania jest pozbawiona wolności. Rozstrzygnięcie sądu w zakresie odmowy uwzględnienia wniosku skarżącego należałoby oceniać jedynie przez pryzmat stosowania prawa. Tak rozumiane zarzuty nie mogą być jednak w świetle art. 79 ust. 1 Konstytucji podstawą skargi konstytucyjnej.
Ponadto należy zauważyć, że – jak wskazano wprost w wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku – V Wydział Karny Odwoławczy z 14 grudnia 2006 r. (s. 4) – odmowa uwzględnienia wniosku związana była przede wszystkim z faktem, że skarżący kwestionował swoje sprawstwo. W tej sytuacji, skoro skarżący nie przyznaje się do popełnienia zarzuconego mu czynu, w sposób oczywisty brak podstaw do prowadzenia mediacji. Jednocześnie wskazano, że podstawą odrzucenia wniosku była negatywna ocena skarżącego, uznanego za osobę zdemoralizowaną. Ograniczenia natury technicznej związane z internacją skarżącego wskazane zostały jako dodatkowe, a nie podstawowe uzasadnienie nieuwzględnienia wniosku. Podkreślić należy, że zgodnie z obowiązującym art. 23a § 1 k.p.k. stosowanie mediacji pozostaje w gestii prokuratora albo sądu i nie jest obligatoryjną instytucją każdego postępowania. Jak wynika z uzasadnienia wyroku sądu drugiej instancji, wniosek skarżącego został rozpoznany i jego odrzucenie zostało uzasadnione. Zatem należy uznać, że w tym zakresie skarżący nie wykazał naruszenia przysługującego mu prawa do sądu, o którym mowa w art. 45 ust. 1 Konstytucji.
Mając powyższe na względzie, należało orzec jak w sentencji.