Pełny tekst orzeczenia

130/8/A/2015

POSTANOWIENIE
z dnia 15 września 2015 r.
Sygn. akt P 111/15

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Teresa Liszcz – przewodniczący
Mirosław Granat
Wojciech Hermeliński
Leon Kieres
Marek Zubik – sprawozdawca,

po rozpoznaniu, na posiedzeniu niejawnym, w dniu 15 września 2015 r., pytania prawnego Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie, czy:
art. 16 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze (Dz. U. z 2009 r. Nr 146, poz. 1188, ze zm.) jest zgodny z art. 92 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
art. 225 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 10, poz. 65, ze zm.) jest zgodny z art. 92 ust. 1 Konstytucji,
rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2013 r. poz. 461) jest zgodne z art. 92 ust. 1 Konstytucji,
rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r. poz. 490) jest zgodne z art. 92 ust. 1 Konstytucji,
ewentualnie – na wypadek stwierdzenia braku formalnych podstaw do udzielenia odpowiedzi na pytania zawarte w punktach 3 i 4 postanowienia – czy:

§ 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia powołanego w punkcie 3 jest zgodny z art. 92 ust. 1 Konstytucji
§ 4 ust. 1 rozporządzenia powołanego w punkcie 3 jest zgodny z art. 92 ust. 1 Konstytucji,
§ 6 pkt 6 powołanego w punkcie 3 jest zgodny z art. 92 ust. 1 Konstytucji,
§ 13 ust. 2 pkt 2 w związku z § 6 pkt 6 rozporządzenia powołanego w punkcie 3 jest zgodny z art. 92 ust. 1 Konstytucji,
§ 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia powołanego w punkcie 4 jest zgodny z art. 92 ust. 1 Konstytucji,
§ 4 ust. 1 rozporządzenia powołanego w punkcie 4 jest zgodny z art. 92 ust. 1 Konstytucji,
§ 6 pkt 6 rozporządzenia powołanego w punkcie 4 jest zgodny z art. 92 ust. 1 Konstytucji,
§ 12 ust. 2 pkt 2 w związku z § 6 pkt 6 rozporządzenia powołanego w punkcie 4 jest zgodny z art. 92 ust. 1 Konstytucji,

p o s t a n a w i a:

na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, z 2000 r. Nr 48, poz. 552 i Nr 53, poz. 638, z 2001 r. Nr 98, poz. 1070, z 2005 r. Nr 169, poz. 1417, z 2009 r. Nr 56, poz. 459 i Nr 178, poz. 1375, z 2010 r. Nr 182, poz. 1228 i Nr 197, poz. 1307 oraz z 2011 r. Nr 112, poz. 654) w związku z art. 134 pkt 3 ustawy z dnia 25 czerwca 2015 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. poz. 1064) umorzyć postępowanie.

UZASADNIENIE

I

1. W postanowieniu z 14 kwietnia 2014 r. (sygn. akt II C 284/11), które wpłynęło do Trybunału Konstytucyjnego 13 lipca 2015 r., Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie zwrócił się z pytaniem prawnym o treści, jak w petitum.

2. Pytanie prawne zostało skierowane w związku z koniecznością uzupełnienia wyroku – uwzględniającego częściowo powództwo o zapłatę – o rozstrzygnięcie dotyczące kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Z wnioskiem o uzupełnienie wyroku wystąpiła powódka. W postępowaniu powódka była reprezentowana przez adwokata, a pozwana przez radcę prawnego.
Pytający sąd zakwestionował przepisy ustawy z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze (Dz. U. z 2009 r. Nr 146, poz. 1188, ze zm.), ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 10, poz. 65, ze zm.) oraz wydanych na ich podstawie rozporządzeń, regulujących wysokość opłat za czynności adwokatów i radców prawnych.

3. Uzasadnienie pytania prawnego w niniejszej sprawie jest, co do zasady, tożsame z uzasadnieniem w pytaniach prawnych wniesionych przez Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie, zakończonych postanowieniem z 18 grudnia 2014 r. (sygn. P 26/14, OTK ZU nr 11/A/2014, poz. 130).

II

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

1. Zgodnie z art. 193 Konstytucji, „Każdy sąd może przedstawić Trybunałowi Konstytucyjnemu pytanie prawne co do zgodności aktu normatywnego z Konstytucją, ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi lub ustawą, jeżeli od odpowiedzi na pytanie prawne zależy rozstrzygnięcie sprawy toczącej się przed sądem”. Powyższe unormowanie znajdowało odzwierciedlenie i rozwinięcie w art. 3 i art. 32 ust. 3 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK z 1997 r.). Obecnie wymagania formalne odnoszące się do pytania prawnego precyzuje art. 63 ustawy z dnia 25 czerwca 2015 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. poz. 1064; dalej: ustawa o TK), obowiązującej od 30 sierpnia 2015 r. Stanowi on w zasadzie powtórzenie dotychczasowych rozwiązań.
Zgodnie z art. 134 pkt 3 ustawy o TK, w sprawach wszczętych i niezakończonych przed wejściem w życie ustawy, w postępowaniu przed Trybunałem stosuje się przepisy dotychczasowe, jeżeli zachodzą przesłanki umorzenia postępowania. Mając na uwadze treść tego przepisu ustawy o TK, regulującego kwestie intertemporalne, Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że do oceny spełnienia przesłanek pytania prawnego wniesionego do Trybunału przed 30 sierpnia 2015 r., mają zastosowanie przepisy obowiązujące w chwili wszczęcia postępowania przed Trybunałem, to jest ustawy o TK z 1997 r.
Trybunał Konstytucyjny wielokrotnie objaśniał w dotychczasowym orzecznictwie – także w sprawach inicjowanych przez Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie – treść i znaczenie wymagań formalnych oraz przesłanek dopuszczalności pytania prawnego (zob. np. postanowienie TK z 18 grudnia 2014 r., sygn. P 26/14, OTK ZU nr 11/A/2014, poz. 130 i powołane tam orzecznictwo).

2. Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że w rozważanej sprawie doszło do kumulacji ujemnych przesłanek procesowych uzasadniających umorzenie postępowania.
Przede wszystkim pytanie prawne nie spełnia wymagania określonego w art. 32 ust. 1 pkt 4 ustawy o TK z 1997 r., to jest uzasadnienia zarzutu niekonstytucyjności z powołaniem dowodów na jego poparcie. Pytający sąd nie wykazał ani nawet nie uprawdopodobnił także spełnienia wymagania, o którym mowa w art. 32 ust. 3 ustawy o TK z 1997 r., to jest wskazania, w jakim zakresie odpowiedź na pytanie prawne może mieć wpływ na rozstrzygnięcie sprawy w związku z którą postawiono to pytanie. Takiego związku nie dostrzega również Trybunał, uwzględniając stan faktyczny i prawny sprawy zawisłej przed pytającym sądem.

3. Analiza petitum i lakonicznego uzasadnienia pytania prawnego – sprowadzającego się w istocie do przywołania treści przepisów i ogólnych zarzutów pod ich adresem – prowadzą do wniosku, że pytanie prawne zostało sformułowane w taki sam sposób, jak w sprawach już rozstrzygniętych przez Trybunał m.in. w postanowieniu z 18 grudnia 2014 r., sygn. P 26/14. Trybunał dokładnie objaśnił w tym postanowieniu Sądowi Okręgowemu Warszawa-Praga w Warszawie powody umorzenia postępowania i znaczenie wynikających z Konstytucji i ustawy o TK z 1997 r. przesłanek dopuszczalności merytorycznego rozpoznania pytania prawnego. Wymagania te zachowują pełną aktualność w rozpoznawanej sprawie.

Mając powyższe na uwadze, Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.