Pełny tekst orzeczenia

376/4/B/2015

POSTANOWIENIE
z dnia 27 lipca 2015 r.
Sygn. akt Ts 136/14

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Marek Zubik – przewodniczący
Maria Gintowt-Jankowicz – sprawozdawca
Andrzej Rzepliński,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 października 2014 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej I. L.-M.,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej złożonej do Trybunału Konstytucyjnego 26 maja 2014 r. (data nadania) I. L.-M. (dalej: skarżąca) wniosła o zbadanie zgodności: po pierwsze, art. 359 pkt 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, ze zm.; dalej: k.p.k.) – w zakresie, w jakim pokrzywdzonym jest osoba, instytucja, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, prowadząca działalność publiczną, a w szczególności funkcjonariusz publiczny, osoba pełniąca funkcję publiczną, organ władzy publicznej, a pomówienie lub znieważenie dotyczyło prowadzonej przez te podmioty działalności publicznej – z art. 2, art. 45 ust. 1 i 2 oraz art. 31 ust. 1 i 3 Konstytucji; po drugie, art. 241 § 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, ze zm.; dalej: k.k.) – w zakresie, w jakim pokrzywdzonym jest osoba, instytucja, osoba prawna lub jednostka organizacyjna, niemająca osobowości prawnej, prowadząca działalność publiczną, a w szczególności funkcjonariusz publiczny, osoba pełniąca funkcję publiczną, organ władzy publicznej, a pomówienie lub znieważenie dotyczyło prowadzonej przez te podmioty działalności publicznej – z art. 2, art. 31 ust. 1 i 3 oraz art. 54 ust. 1 i 2 Konstytucji.

Postanowieniem z 20 października 2014 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. Trybunał w pierwszej kolejności zaznaczył, że każdy z postawionych przez skarżącą zarzutów odnosi się do innych orzeczeń. Zarzut niezgodności art. 359 pkt 2 k.p.k. dotyczył wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie z 20 kwietnia 2007 r. (sygn. akt IV Ka 1676/06). Natomiast wątpliwości skarżącej w zakresie zgodności art. 241 § 2 k.k. ze wskazanymi przepisami Konstytucji powstały w związku z wyrokiem uniewinniającym Sądu Rejonowego dla KrakowaŚródmieście w Krakowie z 5 listopada 2013 r. (sygn. akt II K 535/08/S). Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że w zakresie zarzutu naruszenia art. 359 pkt 2 k.p.k. skarga konstytucyjna została wniesiona po upływie trzymiesięcznego terminu. Ostatecznym orzeczeniem w zakresie tego zarzutu był wyrok Sądu Okręgowego w Krakowie z 20 kwietnia 2007 r. Właśnie od tego momentu, tj. dnia ogłoszenia wyroku, rozpoczął bieg termin do wniesienia skargi konstytucyjnej. Termin ten upłynął 21 lipca 2007 r. Również w odniesieniu do zarzutu naruszenia art. 2, art. 31 ust. 1 i 3 oraz art. 54 Konstytucji przez zakwestionowany art. 241 § 2 k.k. Trybunał ustalił, że skarga została wniesiona z przekroczeniem trzymiesięcznego terminu. Ponadto, jak stwierdził Trybunał Konstytucyjny w zaskarżonym postanowieniu, skarżąca wystarczająco nie uprawdopodobniła naruszenia przysługujących jej wolności lub praw, co jest przesłanką konieczną do uznania skargi konstytucyjnej za dopuszczalną. Sąd Rejonowy w Krakowie, wyrokiem z 5 listopada 2013 r. (sygn. akt II K 535/08/S), uniewinnił skarżącą od zarzutu popełnienia przestępstwa publicznego rozpowszechniania wiadomości z rozprawy sądowej prowadzonej w wyłączeniem jawności (art. 241 § 2 k.k.). Trybunał wskazał, że podstawą wydania wyroku uniewinniającego był art. 17 § 1 pkt 1 k.p.k., zgodnie z którym nie wszczyna się postępowania, a wszczęte umarza, gdy czynu nie popełniono albo brak jest danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie jego popełnienia. Zdaniem Trybunału uniewinnienie skarżącej doprowadziło do zaistnienia sytuacji, w której nie można wykazać, że konstytucyjne prawo skarżącej do wolności wypowiedzi zostało w jakikolwiek sposób naruszone. W konsekwencji Trybunał uznał zarzut naruszenia art. 2, art. 31 ust. 1 i 3 oraz art. 54 Konstytucji za oczywiście bezzasadny.

3. Na postanowienie z 20 października 2014 r. skarżąca wniosła – w ustawowym terminie – zażalenie. Zarzuciła Trybunałowi bezzasadne przyjęcie, że w zakresie wyroku Sądu Rejonowego dla KrakowaŚródmieście w Krakowie (sygn. akt II K 535/08/S) skarga została wniesiona z naruszeniem trzymiesięcznego terminu. Jak wskazała skarżąca, powyższe orzeczenie stało się prawomocne 13 lutego 2014 r., a doręczenie odpisu wyroku nastąpiło dopiero 26 lutego 2014 r., a zatem dochowała ona terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 36 ust. 4 w związku z art. 49 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) skarżącemu przysługuje prawo wniesienia zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. Trybunał, w składzie trzech sędziów, rozpatruje zażalenie na posiedzeniu niejawnym (art. 25 ust. 1 pkt 3 lit. b w związku z art. 36 ust. 6 i 7 oraz z art. 49 ustawy o TK). Trybunał Konstytucyjny bada w szczególności, czy wydając zaskarżone postanowienie, prawidłowo stwierdził istnienie przesłanek odmowy nadania skardze dalszego biegu. Oznacza to, że na etapie rozpoznania zażalenia Trybunał analizuje przede wszystkim te zarzuty, które mogą podważyć trafność ustaleń przyjętych za podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia.

Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że zaskarżone postanowienie jest prawidłowe, a zarzuty podniesione w zażaleniu nie zasługują na uwzględnienie.
Zgodnie z orzecznictwem TK zażalenie na postanowienie o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej powinno dotyczyć podstaw, na których odmowa ta została oparta. Przedmiotem postępowania zażaleniowego jest bowiem ustalenie ich prawidłowości. W związku z powyższym skarżący jest zobowiązany ustosunkować się do wszystkich podstaw odmowy nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

W zażaleniu z 30 października 2014 r. (data nadania) skarżąca ograniczyła się jedynie do wskazania, że Trybunał Konstytucyjny bezzasadnie przyjął naruszenie trzymiesięcznego terminu do wniesienia skargi w odniesieniu do wyroku Sądu Rejonowego dla Krakowa-Śródmieście w Krakowie (sygn. akt II K 535/08/S). Skarżąca poczyniła dodatkowo uwagi w zakresie konieczności łącznego zbadania konstytucyjności art. 359 pkt 2 k.p.k. i art. 241 § 2 k.k., twierdząc, że uznanie niekonstytucyjności art. 359 pkt 2 k.p.k. będzie jednoznaczne z uznaniem braku czynu przestępczego z art. 241 § 2 k.k.

4. Wprawdzie Trybunał w zaskarżonym postanowieniu błędnie przyjął, że skarga została wniesiona po terminie, jednak mimo tej okoliczności wniesione zażalenie nie podważa podstaw odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. Wyrok Sądu Rejonowego dla Krakowa-Śródmieścia w Krakowie stał się prawomocny 13 lutego 2014 r., a został doręczony skarżącej dopiero 26 lutego 2014 r. Było to spowodowane wydłużeniem terminu sporządzenia uzasadnienia przez przewodniczącego II Wydziału Karnego Sądu Rejonowego dla Krakowa-Śródmieścia w Krakowie, o czym jednak skarżąca nie poinformowała Trybunału, gdy wnosiła skargę konstytucyjną. Stwierdzone uchybienie w żaden jednak sposób nie prowadzi do zakwestionowania argumentacji przedstawionej w zaskarżonym postanowieniu. Podstawą odmowy nadania dalszego biegu wniesionej skardze konstytucyjnej w odniesieniu do zarzutu naruszenia art. 2, art. 31 ust. 1 i 3 i art. 54 Konstytucji przez zakwestionowany art. 241 § 2 k.k. była przede wszystkim oczywista bezzasadność tego zarzutu. Nie może budzić wątpliwości – co słusznie podkreślił Trybunał w zaskarżonym postanowieniu – że wydanie wyroku uniewinniającego przez Sąd Rejonowy w Krakowie 5 listopada 2013 r. doprowadziło do powstania sytuacji, w której niemożliwe jest wykazanie naruszenia konstytucyjnych praw lub wolności skarżącej.

5. W ocenie Trybunału również podniesiony przez skarżącą argument o konieczności łącznego zbadania konstytucyjności art. 359 pkt 2 k.p.k. i art. 241 § 2 k.k. nie zasługuje na uwzględnienie. Jak słusznie zauważył Trybunał w postanowieniu z 20 października 2014 r., każdy z postawionych zarzutów odnosi się do innego orzeczenia. W tym miejscu należy zaznaczyć, że rozpoznanie zarzutu związanego z wyrokiem Sądu Okręgowego w Krakowie z 20 kwietnia 2007 r. (sygn. akt IV Ka 1676/06) było niedopuszczalne z uwagi na upływ trzymiesięcznego terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej. Nie ulega przy tym wątpliwości, że oba zakwestionowane przepisy nie pozostają ze sobą w związku przedmiotowym, a zatem nie ma podstaw do łącznego zbadania ich konstytucyjności. Wobec powyższego argumentacja przedstawiona przez skarżącą nie zasługuje na uwzględnienie.

Wniesione zażalenie nie podważa podstaw odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu, dlatego Trybunał Konstytucyjny, w oparciu o art. 49 w związku z art. 36 ust. 7 ustawy o TK, postanowił jak w sentencji.