Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 lutego 2016r.

Sąd Okręgowy w Łodzi, II Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący Sędzia S.O. E.Steckiewicz-Ochocka

Protokolant K.Loska

po rozpoznaniu w dniu 4 lutego 2016r. w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa M. B.

przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę i ustalenie

1.zasądza od (...) S.A. z siedzibą w W.

na rzecz M. B.:

- kwotę 300.000zł (trzysta tysięcy) złotych z odsetkami ustawowymi od kwoty 190.000zł (sto dziewięćdziesiąt tysięcy) złotych od dnia 29 czerwca 2013r. i od kwoty 110.000zł (sto dziesięć tysięcy) złotych od dnia 5 stycznia 2015r. tytułem zadośćuczynienia;

-kwotę 25.795,37zł (dwadzieścia pięć tysięcy siedemset dziewięćdziesiąt pięć i 37/100) złotych z odsetkami ustawowymi od dnia 29 czerwca 2013r. tytułem odszkodowania;

-kwotę 19.360,18zł (dziewiętnaście tysięcy trzysta sześćdziesiąt i 18/100) złotych z odsetkami ustawowymi od dnia 29 czerwca 2013r.;

-kwotę 15.600zł (piętnaście tysięcy) złotych z odsetkami ustawowymi od dnia 29 czerwca 2013r. tytułem skapitalizowanej renty na zwiększone potrzeby za okres od dnia 1 stycznia 2011r. do dnia 30 czerwca 2013r.;

- rentę na zwiększone potrzeby w kwocie po 520zł (pięćset dwadzieścia) złotych miesięcznie, płatne do dnia 10-go każdego miesiąca z odsetkami ustawowymi w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, poczynając od dnia 1 lipca 2013r.;

-kwotę 10.217zł (dziesięć tysięcy dwieście siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

2.oddala powództwo w pozostałej części;

3.ustala, iż pozwany odpowiada za skutki wypadku któremu uległa powódka w dniu 3 sierpnia 2007r. mogące ujawnić się w przyszłości;

4.nakazuje pobrać od (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Łodzi kwotę 19.194,42zł (dziewiętnaście tysięcy sto dziewięćdziesiąt cztery i 42/100) złotych tytułem należnych kosztów sądowych.

Sygn. akt. II C 489/13

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 15 kwietnia 2013 r., powódka M. B., wniosła o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego – (...) S.A. Oddziału w Ł. zadośćuczynienia w kwocie 190.000 zł, z ustawowymi odsetkami od dnia doręczenia odpisu pozwu pozwanemu do dnia zapłaty; odszkodowania w kwocie 30.254,28 zł z ustawowymi odsetkami od dnia doręczenia odpisu pozwu pozwanemu do dnia zapłaty, kwoty 19.360,18 zł z tytułu utraconych zarobków za okres od 1 lutego 2008 r. do 31 stycznia 2011 r. z ustawowymi odsetkami od dnia doręczenia odpisu pozwu pozwanemu do dnia zapłaty; renty miesięcznej na zwiększone potrzeby w kwocie po 520 zł począwszy od dnia 1 stycznia 2011 r. i na przyszłość, płatnej z góry do 10 dnia każdego miesiąca, wraz z ustawowymi odsetkami od dnia doręczenia odpisu pozwu pozwanemu w zakresie rat wówczas wymagalnych oraz w przypadku uchybienia terminu płatności którejkolwiek z rat w przyszłości oraz o ustalenie, że pozwany ponosi odpowiedzialność za dalsze, mogące powstać w przyszłości skutki wypadku.

Nadto powódka wniosła o zasadzenie od pozwanego na jej rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych lub zestawienia kosztów, które zostanie złożone do akt sprawy przed zamknięciem rozprawy.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że w dniu 3 sierpnia 2007 r. w Ł. miał miejsce wypadek komunikacyjny, w wyniku którego powódka doznała szkody. Kierujący samochodem marki F. (...) o nr rej. (...) – Ł. M. nie zastosował się do znaku A-7, nie ustąpił pierwszeństwa przejazdu jadącej na rowerze powódce, w wyniku czego potrącił ją, doprowadzając do wypadku drogowego.

W wyniku wypadku, powódka doznała urazu głowy, urazu klatki piersiowej z niewydolnością oddechową, stłuczeniem płuc i odmą opłucnową prawostronną, złamania żeber VIII – XII po stronie prawnej, odmy podskórnej ścian klatki piersiowej i jamy brzusznej po stronie prawej. złamania kości łonowej i lewej kości kulszowej, złamania bliższego paliczka palca I lewej stopy, ran tłuczonych okolicy ciemieniowej po stronie lewej oraz okolicy lewego kolana, a także licznych otarć naskórka i skóry właściwej. Była hospitalizowana. Po wyjściu ze szpitala powódka musiała poddać się rehabilitacji.

Samochód marki F. (...) o nr rej.: (...), prowadzony przez sprawcę wypadku był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej OC w pozwanym towarzystwie ubezpieczeniowym. Szkoda została zgłoszona pozwanemu, który uznał zasadę swojej odpowiedzialności, przyznając powódce kwotę 63.774 zł.

/pozew, k. 2 – 13/

Postanowieniem z dnia 16 maja 2013 r., Sąd Okręgowy w Łodzi, zwolnił powódkę od kosztów sądowych częściowo – tj. ponad kwotę 500 zł każdorazowej należności.

/postanowienie, k. 243/

Pozew został doręczony stronie pozwanej w dniu 28 czerwca 2013 r.

/zwrotnie poświadczenie odbioru, k. 249/

W piśmie z dnia 12 lipca 2013 r., pozwany oświadczył, iż nie uznaje wytoczonego powództwa i wniósł o jego oddalenie oraz o zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa pełnomocnika będącego radcą prawnym wraz z opłatą od pełnomocnictwa.

/pismo procesowe z dnia 12 lipca 2013 r., k. 250/

W odpowiedzi na pozew, pozwany wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa pełnomocnika będącego radcą prawnym wraz z opłatą od pełnomocnictwa.

Pozwany jednocześnie oświadczył, iż w toku postępowania likwidacyjnego przyjął na siebie odpowiedzialność za skutki wypadku z dnia 3 sierpnia 2008 r., wypłacając na rzecz powódki – M. B. kwotę 60.000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz kwotę 3.774, 76 zł tytułem odszkodowania. W ocenie strony pozwanej, wypłacone na rzecz powódki świadczenia w pełni rekompensują szkody doznane przez powódkę w wyniku zdarzenia z dnia 3 sierpnia 2007 r. Pozwany nadto oświadczył, iż nie uznaje roszczenia powódki w zakresie odszkodowania z tytułu utraconych zarobków za okres od 1 lutego 2008 r., do 31 stycznia 2011 r. zarówno co do zasady, jak i wysokości. Zarzucił stronie powodowej nieudowodnienie roszczenia w zakresie renty z tytułu zwiększonych potrzeb, oznajmił, iż żądanie ustalenia odpowiedzialności pozwanego, za szkody mogące się ujawnić w przyszłości nie zasługuje na uwzględnienie.

/odpowiedź na pozew, k. 263-266/

W piśmie z dnia 22 grudnia 2014 r., powód rozszerzył żądanie pozwu, w zakresie żądania zadośćuczynienia, do kwoty 300.000 zł, z ustawowymi odsetkami od kwot:

–

190.000 zł – liczonymi od dnia doręczenia odpisu pozwu pozwanemu, do dnia zapłaty

–

110.000 zł – liczonymi od dnia doręczenia pozwanemu pisma rozszerzającego powództwo dnia zapłaty.

/ pismo procesowe powoda, k. 351/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 3 sierpnia 2007 r., w Ł. miał miejsce wypadek drogowy, w wyniku którego poszkodowaną stała się powódka. Ł. M., kierując samochodem dostawczym marki F. (...) nr rej. (...) G, naruszył umyślnie zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym, nie ustąpił pierwszeństwa przejazdu, w wyniku czego zderzył się z jadącą na rowerze powódką – M. B..

/bezsporne/

Bezpośrednio po wypadku, powódka została przewieziona karetką Pogotowia (...) na Szpitalny Oddział Ratunkowy (...) Szpitala (...) im. N. B. w Ł., gdzie przebywała do dnia 4 sierpnia 2007 r. W chwili jej przyjęcia na Izbę Przyjęć była nieprzytomna. Powódka została zaintubowana, wykonano jej badania tomograficzne głowy, szyi, klatki piersiowej i brzucha. W wyniku wypadku powódka doznała urazu głowy z pourazowym obrzękiem i stłuczeniem mózgu z ogniskiem krwotocznym w istocie białej prawego płata czołowego, urazu klatki piersiowej z niewydolnością oddechową, stłuczeniem płuc i odmą opłucnową prawostronną, złamania żeber VIII – XII po stronie prawej, odmy podskórnej ścian klatki piersiowej i jamy brzusznej po stronie prawej; złamania kości łonowej i lewej kości kulszowej; złamania bliższego paliczka palca I lewej stopy; ran tłuczonych okolicy ciemieniowej po stronie lewej oraz okolicy lewego kolana, licznych otarć naskórka i skóry właściwej. Przeprowadzono konsultację neurologiczną

Wobec powódki wdrożono leczenie przeciwobrzękowe mózgu,

/ dokumentacja medyczna, k. 16 – 39/

Następnie powódka została przniesiona na Oddział Kliniczny Anestezjologii i Intensywnej Terapii, gdzie przebywała od 4 do 17 sierpnia 2007 r. Powódka była nieprzytomna, ale reagowała na bodźce. Przypadek powódki został skonsultowany przez specjalistów z zakresu neurochirurgii, chirurgii urazowo – ortopedycznej, chirurgii ogólnej, neurologii i okulistyki. Utrzymano antybiotykoterapię i leczenie przeciwobrzękowe mózgu. W dniu 5 sierpnia 2007 r. usunięto powódce, po całkowitym rozprężeniu płuca, drenaż opłucnowy. Powódka stopniowo była odzwyczajana od respiratora, a następnie odłączona i ekstubowana. Złamanie palucha unieruchomiono w opatrunku plastrowym. Nadto wdrożono program intensywnej fizykoterapii. Stan zdrowia powódki stopniowo poprawiał się.

/dokumentacja medyczna z Oddziału Klinicznego Anestezjologii i Intensywnej Terapii, (...)w Ł. , k. 40 – 102; zeznania świadka B. B., protokół rozprawy z dnia 23.04.2015 r., 00:12:23, k.385v – 386/

Od 17 sierpnia do 6 września 2007 r. powódka przebywała na Oddziale (...). W trakcie hospitalizacji, powódka była w dobrym stanie ogólnym i neurologicznym. Była przytomna i reagująca, ale nie mówiła. Powódka od nowa uczyła się czytać, pisać i mówić. Próbowała wstawać, miała problemy z utrzymaniem równowagi, przewracała się, potrzebowała pomocy mamy, ażeby dojść do łazienki.

W trakcie pobytu na oddziale przeprowadzono konsultację psychologiczną.

W dniu 6 września 2007 r., powódka została wypisana do domu. Dwa dni przed wyjściem ze szpitala powódka zaczęła się sama poruszać.

/dokumentacja medyczna z Oddziału (...)w Ł. , k. 103 – 124; zeznania świadka B. B., protokół rozprawy z dnia 23.04.2015 r., 00:15:18, k.386; zeznania powódki, protokół rozprawy z dnia 4 lutego 2016 r., 00:14:32, 00:17:01,k. 455 /

Po wyjściu ze Szpitala powódka kontynuowała leczenie w Poradni Neurologicznej (...)w Ł., Poradni Rehabilitacyjnej(...)w Ł., (...) oraz w Poradni Neurologicznej i Dermatologicznej (...) w Ł..

/historia choroby, k. 125 – 129; skierowanie na zabiegi fizjoterapeutyczne, k. 130, 133; dokumentacja medyczna, k. 135 – 140; dokumentacja medyczna (...). Sp. z o.o., k. 140 – 153;

W dniach od 15 października do 30 listopada 2008 r. powódka była na rehabilitacji w ramach prewencji rentowej ZUS z Sanatorium (...) w M..

/informacja o przebytej rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej ZUS, k. 174 – 174v/

Rodzina powódki opiekowała się nią po wypadku. Głównie opiekę sprawowała jej matka – B. B., pomagał również ojciec i młodsza siostra. Powódka była myta i karmiona. Rodzice powódki codziennie byli u niej w szpitalu.

Powódka samodzielnie zaczęła wykonywać czynności dopiero po 5-6 miesiącach po wypadku. Rodzice zawozili córkę na wizyty lekarskie.

/zeznania świadka B. B., protokół rozprawy z dnia 23.04.2015 r.,00:18:56, k. 386; zeznania powódki, protokół rozprawy z dnia 4 lutego 2016 r., 00:14:32, k. 455 /

Powódka leczy się prywatnie u neuropsychologa, psychiatry, neurologa. Do neurologa chodzi co 2-3 miesiące, do psychiatry co 2-3 miesiące, do neuropsychologa co 1-2 miesiące. Neurologicznie i psychologicznie powódka leczy się nieodpłatnie. Koszt jednej wizyty u neuropsychologa to 150 zł. Na wizyty powódka stara się chodzić sama, czasami jest zawożona przez rodziców samochodem.

Powódka dwa razy w tygodniu, chodzi na basen (zalecony przez neurologa), co wiąże się z kosztem 85 złotych miesięcznie, za karnet. Ma również zalecone ćwiczenia na kręgosłup. Ćwiczy również na rowerku stacjonarnym. Ponadto powódka jeździ do sanatorium raz na 2 lata.

/zeznania świadka B. B., protokół rozprawy z dnia 23.04.2015 r., 00:22:39, 00:27:58, k. 386; zeznania powódki, protokół rozprawy z dnia 4 lutego 2016 r., 00:25:59, 00:34:05, k. 455v; diagnoza neuropsychologiczna, k. 177 – 183, opinia neuropsychologiczna, k. 184; dokumentacja medyczna, k. 155 -173; rachunki za terapię neuropsychologiczną, k.211-213/

Powódka przyjmuje leki: Memotropil, Coaxil oraz przeciwbólowe. W listopadzie 2007 r. był to wydatek rzędu 52 zł, w październiku 2007 r. - 25,78 zł; w grudniu 2007 r. – 48,30 zł, w lutym 2008 r., - 54,02 zł; w kwietniu 2008 r. – 41 zł, w maju 2008 r., - 60,82 zł; w grudniu 2008 r. – ok. 130 zł; w marcu 2009 r., 77.70 zł; w maju 2009 r., 91,60 zł; w lipcu 2009 r., 43,92 zł; w czerwcu 2009 r., - 43, 92 zł, w styczniu 2013 r. – 107,80 zł.

/faktury VAT , k. 198 – 210, k. 216; zeznania świadka B. B., protokół rozprawy z dnia 23.04.2015 r., 00:27:58, k. 386/

Powódka aktualnie mieszka z rodzicami. Zasadniczo jest ona w stanie wykonywać czynności domowe, tj. odkurzanie, które ją uspokaja, prasowanie, czy samodzielne chodzenie po zakupy (przy czym, przy robieniu zakupów posiłkuje się listą zakupów). Powódka nie myje okien i nie wiesza firanek, gdyż ma problemy z równowagą. Nie wolno jej korzystać z kuchni (zdarzyło się, że spaliła kuchnię). Miała miejsce dwa razy sytuacja, że powódka wyszła z domu i zapomniała zamknąć drzwi.

Powódka nie może samodzielnie korzystać z wanny, pod nieobecność rodziców, gdyż miała miejsce sytuacja, że w trakcie kąpieli zasłabła (po wypadku powódka ma podwyższoną temperaturę ciała, do 37,2 st. Celsjusza). Powódka została wówczas przyjęta na Szpitalny Oddział Ratunkowy (...) Szpitala Miejskiego im. (...), z rozpoznaniem stanu po omdleniu i niedociśnienia tętniczego. Przeprowadzono konsultację neurologiczną, po której nie stwierdzono niepokojącym objawów neurologicznych. Po kilkugodzinnej obserwacji powódka została wypisana do domu.

/zeznania świadka B. B., protokół rozprawy z dnia 23.04.2015 r. 00:27:58, k. 386- 386v; 00:32:55, k. 386v; zeznania powódki, protokół rozprawy z dnia 4 lutego 2016 r., 00:34:05, k. 455v; dokumentacja medyczna z (...) Szpitala Miejskiego im. (...) w Ł., k. 131-132/

Powódka zasadniczo jest stanie samodzielnie załatwiać sprawę urzędową, przy czym napotyka na problemy w odnalezieniu miejsca, do którego ma się udać. W załatwianiu spraw bankowych oraz pisaniu pism urzędowych, pomagają powódce siostra i szwagier.

/zeznania powódki, protokół rozprawy z dnia 4 lutego 2016 r., 00:25:59, k. 455v/

W marcu 2011 r., powódka została skierowana na zabiegi fizjoterapeutyczne.

/skierowanie, k.133/

Powódka zrezygnowała z rehabilitacji, gdyż łączyła się z koniecznością wyjazdu.

/ zeznania powódki, protokół rozprawy z dnia 4 lutego 2016 r., 00:34:05,k.455v /

Powódka, z powodu blizn pourazowych skóry okolicy piersiowej i podobojczykowej prawej oraz skóry przednich powierzchni okolic kolanowych od 3 lutego 2009 r., pozostawała pod opieką Centrum (...). W 2009 r., powódka miała zaplanowaną serię naświetlań laserem biostymulacyjnym półprzewodnikowym 950 NM, gdzie koszt jednej serii to wydatek rzędu 340 zł.

/ zaświadczenie Centrum (...), k. 214/

Przed wypadkiem, powódka była osobą otwartą, towarzyską, miała znajomych, koleżanki, wychodziła do kina, do klubu, jeździła samochodem, na rowerze, lubiła sport, chodziła na aerobik, lubiła zwierzęta. Obecnie zamknęła się w sobie, nie chce chodzić na spacery, ani odnawiać znajomości. Żyje w otoczeniu rodziny, czasem wyjdzie z siostrą do kina. Powódkę drażni obecność większej ilości osób.

Powódka próbowała jeździć na rowerze, ale zdarzyło się, że się przewróciła i doznała urazu nogi. Obecnie korzysta jedynie z roweru stacjonarnego.

/zeznania świadka B. B., protokół rozprawy z dnia 23.04.2015 r. 00:18:56, 00:24:50, k. 386; zeznania powódki, protokół rozprawy z dnia 4 lutego 2016 r., 00:23:04, k. 455/

Na jednym z ostatnich badań tomograficznych u powódki wyszły zmiany w kręgosłupie szyjnym.

/zeznania świadka B. B., protokół rozprawy z dnia 23 kwietnia 2015 r., 00:27:58, k. 386/

Gdy powódka usłyszała o śmiertelnym potrąceniu kota, zaczęła uderzać głową w parapet obudowany płytkami, przez co rozbiła sobie głowę.

/zeznania świadka B. B., protokół rozprawy z dnia 23.04.2015 r. 00:18:56, k. 386/

W sytuacjach stresowych powódce wypadają włosy, cierpi na łysienie plackowate. /zeznania powódki, protokół rozprawy z dnia 4 lutego 2016 r., 00:34:05, k.455v /

Z punktu widzenia szkód ortopedycznych, u powódki stwierdzono stan po urazie wielonarządowym, szczególnie głowy i klatki piersiowej, wygojone złamanie kości łonowej i kulszowej po stronie lewej, wygojone złamanie paliczka podstawowego palca I-go stopy lewej.

Trwały uszczerbek na zdrowiu, związany z przedmiotowym wypadkiem, w aspekcie szkód ortopedycznych wynosi:

–

5 % - odnośnie wygojonego złamania kości łonowej i kulszowej po stronie lewej (bez upośledzenia funkcji lokomocji, z bolesnością przy ucisku na spojenie łonowe) - według punktu 96a Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18.12.2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania (Dz.U. 2002 nr 234 poz. 1974).

–

2 % - odnośnie wygojonego złamania paliczka podstawowego palca I-go stopy lewej, według punktu 180 w/w Rozporządzenia.

Łącznie trwały uszczerbek na zdrowiu powódki, oceniany wyłączenie z punktu widzenia szkód ortopedycznych wynosi 7 %.

Rozmiar cierpień fizycznych powódki, w związku z przebytym wypadkiem był stopnia miernego.

Z powodu przebytych urazów narządu ruchu, powódka po opuszczeniu szpitala wymagała pomocy osób trzecich, przez okres 3-4 tygodni w wymiarze 2 godzin dziennie.

Ze względów ortopedycznych nie zachodziła konieczność zażywania przez powódkę leków, dalszego leczenia ortopedycznego, jak również korzystania z rehabilitacji.

/pisemna opinia biegłego ortopedy, M. S., k. 268-272; pisemna opinia uzupełniająca, k. 388; ustna opinia uzupełniająca, protokół rozprawy z dnia 4 lutego 2016 r., 00:01:02 – 00:09:57, k. 454v - 455/

Z punktu widzenia neuropsychologii, na skutek wypadku z dnia 3 sierpnia 2007 r., powódka doznała urazu głowy z pourazowym obrzękiem i stłuczeniem mózgu z ogniskiem krwotocznym w istocie białej prawego płata czołowego, urazu klatki piersiowej z niewydolnością oddechową, stłuczeniem płuc i odmą opłucnową prawostronną, złamania żeber VIII — XII po stronie prawej, odmy podskórnej ścian klatki piersiowej i jamy brzusznej po stronie prawej, złamania kości łonowej i lewej kości kulszowej, złamania bliższego paliczka palca I lewej stopy, ran tłuczonych okolicy ciemieniowej po stronie lewej oraz okolicy lewego kolana, licznych otarć naskórka i córy właściwej.

Aktualny poziom funkcjonowania intelektualnego powódki mieści się w granicach przeciętnej dla jej wieku, przy czym wyraźnie zaznaczają się u niej zaburzenia koncentracji i uwagi. Ponadto, u powódki stwierdzono deficyty w zdolności planowania, w uczeniu się i kategoryzowaniu w oparciu o materiał wzrokowo – obrazowy, w pamięci słuchowo-werbalnej (pod postacią pojawiających się w odtwarzanym materiale licznych perseweracji i konfabulacji) oraz płynności myślenia werbalnego. Stwierdzono także trudności w zakresie zdolności komunikacyjnych, polegające na nieprawidłowym rozpoznawaniu intonacji. W sferze osobowości powódki stwierdzono tendencję do wycofywania się z relacji interpersonalnych, zgłaszania licznych dolegliwości somatycznych a także obniżony nastrój i brak energii do wykonywania działań. Zaobserwowano również obniżenie krytycyzmu co do własnego stanu zdrowia.

Rozmiar cierpień psychicznych powódki, w tymże aspekcie można ocenić jako znaczy, a to ze względu na przebyty uraz czaszkowo-mózgowy, hospitalizację, rehabilitację oraz utrzymywanie się deficytów poznawczych, wykonawczych i emocjonalnych, które zakłócają codzienne funkcjonowanie.

/pisemna opinia biegłego neuropsychologa, A. P., k. 291 – 299/

W aspekcie psychiatrycznym, u powódki, w związku z przebytym wypadkiem, stwierdzono istnienie organicznych zaburzeń nastroju i osobowości. U powódki występują zaburzenia emocjonalne, nastroju, funkcji poznawczych, a także zaburzenia zachowania przejawiające się stanem obniżonego nastroju, niską samooceną, rezygnacyjnymi myślami – nawet z powodu małego niepowodzenia, okresowo myślami samobójczymi, lękami, zwłaszcza przed jazdą samochodem, zaburzeniami snu, niską tolerancja na stres i wzmożone reakcje neurotyczne. Stwierdzono również efekt labilny, apatię, napady agresji, nadwrażliwość, wybuchowość, męczliwość, tendencję do wycofywania się z relacji interpersonalnych, obniżony krytycyzm co do własnego stanu zdrowia, zaburzenia koncentracji, uwagi, zaburzenia szybkości psychomotorycznej i dokładności pracy, deficyty w zdolności planowania, w uczeniu i kategoryzowaniu w oparciu o materiał wzrokowo – obrazowy, w pamięci słowno – werbalnej (pod postacią pojawiających się licznych perseweracji i konfabulacji) oraz płynności myślenia werbalnej jedności w zakresie zdolności komunikacyjnych.

Stan, w jakim powódka znalazła się bezpośrednio po wypadku (uraz głowy, obrzęk mózgu, niewydolność oddechowa, śpiączka), przyczynił się do powstania uszkodzeń w obrębie centralnego układu nerwowego. Objawy choroby ustępują w niewielkim stopniu i mają utrwalony charakter.

Trwały uszczerbek na zdrowiu powódki, oceniany w aspekcie psychiatrycznym wynosi 50% - wg pkt. 9b. Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18.12.2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania (Dz. U. 2002 nr 234 poz. 1974).

Cierpienia psychiczne i fizyczne powódki, zarówno po wypadku, jak i obecnie należy ocenić jako znaczne, co spowodowane jest znacznymi zaburzeniami w funkcjonowaniu, w wyniku deficytów poznawczych, zaburzeń nastroju oraz dolegliwości bólowych.

Powstałe na skutek wypadku zaburzenia, doprowadziły u powódki do powstania utrudnień w codziennych kontaktach ludźmi. Nadto pojawił się lęk przed jazdą rowerem i samochodem. Powstałe zaburzenia funkcji poznawczych mogą prowadzić do problemów w wykonywaniu bardziej złożonych zadań intelektualnych. Zaburzenia emocjonalne i pamięci, oraz koncentracji mogą zaś w pewnym stopniu utrudniać funkcjonowanie w codziennych czynnościach.

Powódka wymagała, jak i nadal wymaga systematycznego leczenia psychiatrycznego i terapii neuropsychologicznej ewentualnie psychologicznej.

Dotychczasowe koszty leczenia z tego tytułu, łącznie wyniosły powódkę 3.191,62 zł. Obecnie powódka powinna korzystać z leczenia psychiatrycznego, tak jak dotychczas, w Przychodni Zdrowia Psychicznego, co najmniej 1- 2 razy w miesiącu (wizyty są bezpłatne, refundowane przez NFZ). Powinna również kontynuować terapię u neuropsychologa. Bezpłatna pomoc neuropsychologa jest mało dostępna. Miesięczny koszt terapii to wydatek ok. 75 zł na miesiąc.

Powódka powinna systematycznie, codziennie przyjmować leki nakierowane na leczenie funkcji poznawczych (Memotropil, 1 opakowanie miesięcznie, tj. ok. 45 zł/msc) oraz stanów depresyjnych, działających neuroprotekcjnie na centralny układ nerwowy (Coaxil, 3 opakowania na miesiąc, koszt ok. 54 zł/msc).

Powódka winna również przyjmować okresowo leki o silniejszym działaniu przeciwdepresyjnym, w zależności od charakteru objawów. Ceny tych leków są zróżnicowane. Powódka powinna w dalszym ciągu przyjmować lek przeciwdepresyjny i przeciwlękowy Elicea (1 opakowanie, ok. 46zł/msc).

Leki nasenne (Apozolpin) winny być przyjmowane doraźnie, jedynie w razie uciążliwej bezzenności. Koszt jednego opakowania leku to wydatek ok. 12 zł; jedno opakowanie powinno starczyć na 2-3 miesiące, w związku z czym, wydatek ponoszony z tego tytułu to ok. 6 zł miesięcznie.

Wskazane jest również stosowanie leków normalizujących nastrój, np. Depakine chrono. W przypadku stosowania leku u powódki, jest on w zależności od dawki bezpłatny, lub cena wynosi 3 zł za opakowanie (2 opakowania na miesiąc)

Reasumując, koszt miesięcznego leczenia powódki, w związku z zaburzeniami ocenianymi z punktu widzenia psychiatrii, wynosi około 226zł.

Z punktu widzenia psychiatrycznego powódka wymagała i wymaga okresowego wsparcia psychicznego ze strony innych osób, ale trudno określić, w jakim rozmiarze.

Ze względu na cechy uszkodzenia centralnego układu nerwowego, rokowanie co pełnego wyleczenia jest niepomyślne. W wyniku leczenia można uzyskać jedynie niewielką poprawę w zakresie zaburzeń nastroju i emocjonalnych.

/ opinia sądowo psychiatryczna, I. T., k. 313/

Z punktu widzenia pulmonologii, powódka na skutek wypadku z dnia 3 sierpnia 2007 r., doznała tępego i rozległego urazu klatki piersiowej, który skutkował stłuczeniem obu płuc, prawostronną odmą podskórną w obrębie klatki piersiowej i jamy brzusznej oraz mnogim i seryjnym złamaniem 5 żeber po stronie prawej. Stłuczeni płuc doprowadziło do rozwinięcia się u powódki ostrej niewydolności oddechowej, co wiązało się z koniecznością intubacji tchawicy w okresie 7 dni oraz prowadzenia w tym czasie oddechu zastępczego z respiratora. Prawostronna odma opłucnowa z przesunięciem śródpiersia na stronę lewę, spowodowała konieczność przeprowadzania zabiegu chirurgicznego założenia drenu do prawej jamy opłucnowej, co doprowadziło do rozprężenia płuca prawego w trzeciej dobie jego stosowania. Doznane na skutek wypadku urazy płucne, stwarzały tym samym realne zagrożenie dla życia powódki.

Długotrwały, procentowy uszczerbek na zdrowiu powódki, oceniany w tymże aspekcie, wynosi:

–

10% - wg punktu 58a. Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18.12.2002r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania (Dz.U. 2002 nr 234 poz. 1974).

–

10% - zgodnie z punktem 61a. w/w Rozporządzenia.

Łącznie długotrwały uszczerbek na zdrowiu, oceniany wyłącznie z punktu widzenia urazów pulmonologicznych wynosi 20 %.

Zakres cierpień fizycznych i psychicznych powódki w następstwie urazu klatki piersiowej był znaczny i dotyczył okresu co najmniej 2 miesięcy po wypadku.

Następstwa urazu klatki piersiowej nie spowodowały u powódki utrudnień życia codziennego po okresie około 2 miesięcy od daty wypadku. Zarówno podczas leczenia, jak i obecnie, powódka, z powodu wskazanych urazów nie wymagała, ani nie wymaga pomocy osób trzecich.

Nadto, powódka nie wymagała i nie wymaga stosowania leków i farmaceutyków pulmonologicznych, przeprowadzania konsultacji pulmonologicznych, ani badań czynnościowych układu oddechowego.

Powódka nie wymagała również rehabilitacji oddechowej w okresie po zakończonym leczeniu szpitalnym.

Powódka była leczona w ramach ubezpieczenia zdrowotnego, w związku z czym nie ponosiła z tytułu doznanych urazów płucnych dodatkowych wydatków.

/pisemna opinia biegłego pulmonologa, dr n. med. J. G., k. 325-328/

W aspekcie neurologicznym, w wyniku wypadku z dnia 3 sierpnia 2008 r., powódka doznała urazu głowy, z pourazowym obrzękiem i stłuczeniem mózgu, z podejrzeniem obecności ogniska krwotocznego w istocie białej prawego płata czołowego, skutkującego encefalopatią pourazową i zaburzeniami mowy pod postacią afazji (objawia się to problemem z mówieniem, zacinaniem się, przekręcaniem słów, u powódki afazja jest niewielka) oraz urazu kręgosłupa na odcinku lędźwiowo - krzyżowym z dyskopatią L5/S1, skutkującego zespołem bólowym korzeniowym z odcinka lędźwiowo - krzyżowego kręgosłupa, okresowo nasilającym się.

Trwały uszczerbek na zdrowiu powódki, oceniany w tymże aspekcie wynosi:

–

20 % - odnośnie afazji niewielkiego stopnia, wg. pkt 11 d Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18.12.2002r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania (Dz.U. 2002 nr 234 poz. 1974).

–

10 % - odnośnie pourazowego zespołu bólowego korzeniowego odcinka lędźwiowo – krzyżowego kręgosłupa – wg pkt. 94 c w/w Rozporządzenia;

Łącznie trwały uszczerbek na zdrowiu, oceniany wyłącznie z punktu widzenia urazów neurologicznych wynosi 30 %.

Zakres cierpień fizycznych i psychicznych powódki po wypadku, jak i aktualnie, w tymże aspekcie należy ocenić jako znaczny.

W związku z doznanymi urazami, powódka powinna przyjmować lek Nootropil oraz sprzedawane bez recepty leki przeciwbólowe, jednakże te - jedynie w okresie nasilonych dolegliwości bólowych kręgosłupa. Koszt leków przeciwbólowych nie przekracza kwoty ok. 10 zł na miesiąc.

W okresie nasilonych dolegliwości bólowych kręgosłupa na odcinku lędźwiowo – krzyżowym, powódka powinna korzystać z konsultacji neurologicznych oraz zabiegów rehabilitacyjnych. Mogą one przebiegać w ramach NFZ.

Rokowania na przyszłość odnośnie encefalopatii pourazowej i afazji, ze względu na trwałe uszkodzenie mózgu są niepomyślne, gdyż w tym zakresie nie nastąpi poprawa.

Odnośnie zaś dolegliwości kręgosłupa na obszarze lędźwiowo – krzyżowym – rokowania na przyszłość należy ocenić jako niepomyślne, gdyż po upływie czasu od wypadku – nadal występują, co więcej okresowo nasilają się. Nie można również wykluczyć powstania w przyszłości zmian zwyrodnieniowych po doznanym urazie, które spowodują nasilenie dolegliwości bólowych tego odcinka kręgosłupa.

/ pisemna opinia biegłego neurologa, J. B., k. 341 – 344; ustna opinia uzupełniająca, protokół rozprawy z dnia 23.04.2015 r., 00:03:57 – 00:07:20, k. 385v/

Z punktu widzenia logopedii, na skutek wypadku z dnia 3 sierpnia 2007 r., powódka doznała szkody w postaci zaburzenia o charakterze afazji sensoryczno – motorycznej, nieznacznego stopnia, która powoduje ograniczone trudności w komunikowaniu się.

Uszczerbek na zdrowiu, oceniany wyłącznie z tego punktu widzenia wynosi 20 %, wg. Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18.12.2002r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania (Dz. U. 2002 nr 234 poz. 1974).

Dotkliwości językowe, odczuwane przez powódkę są ograniczone (powódka zrezygnowała z podjęcia terapii logopedycznej).

/pisemna opinia biegłego logopedy, J. K., k. 419-422/

Orzeczeniem z dnia 1 lipca 2009 r., powódka została uznana za osobę niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym, niezdolną do pracy. Orzeczenie zostało wydane do dnia 30 czerwca 2012 r.

W dniu 2 lipca 2012 r., ponownie wydano orzeczenie o stopniu niepełnosprawności powódki. Ustalono, że posiadane schorzenia powodują ograniczenie funkcji organizmu kwalifikujące do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności na okres do 31 lipca 2015 r. Stwierdzona niepełnosprawność w stopniu umiarkowanym, nie jest spowodowana obrażeniami narządu ruchu.

/orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, z dnia 1.07.2009 r., k. 217; orzeczenie stopniu niepełnosprawności z dnia 2 lipca 2012 r., k. 218 pisemna opinia uzupełniająca, biegłego ortopedy M. S. (2), k. 388/

Orzeczeniem z dnia 8 września 2015 r., powódka została uznana za osobę niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym do 31 sierpnia 2018 r.

/ orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, k. 438/

Decyzją z dnia 15 lutego 2008 r. powódce przyznano świadczenie rehabilitacyjne w wysokości 90% podstawy wymiaru w okresie od 01.02.2008 r. do 30.04.2008 r., a od 01.05.2008 r. do 31.05.2008 w wysokości 75% podstawy wymiaru.

Decyzją z dnia 06 czerwca 2008 r. powódce zostało przyznane świadczenie rehabilitacyjne na okres od 31.05.2008 r. do 27.09.2008 w wysokości 75% podstawy wymiaru, a następnie, kolejną decyzją na okres od 28.09.2008 r. do 25.01.2009 r. również w wysokości 75% podstawy wymiaru.

Suma świadczenia rehabilitacyjnego otrzymanego przez powódkę w okresie od 1 lutego 2008 r., do 30 kwietnia 2008 r., wyniosła 2.124, 50 zł netto; od 1 maja 2008 r. do 31 grudnia 2008 r., wyniosła 4.819,05 zł; zaś od 1 do 25 stycznia 2009 r., 564,25zł

/decyzja z dnia 15.02.2008 r., k. 220; decyzje, k. 222, k. 221; przekazy pocztowe, k. 226 – 227/

Decyzją z dnia 19.10.2011 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych w związku z wyrokiem Sądu przyznał M. B. rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy począwszy od dnia 26.01.2009 r. do dnia 31.01.2012 r.

/decyzja ZUS, z dnia 19.10.2011 r., k. 224/

Decyzją z dnia 01.02.2012 r. ZUS przyznał powódce rentę z tytułu niezdolności do pracy na kolejny okres tj. do dnia 31.01.2012 r., natomiast decyzją z dnia 13 lutego 2013 r. renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy została powódce przyznana na okres do dnia 31.01.2013 r.

/decyzja ZUS, z dnia 1.02.2012 r., k. 225/

W dniu 13.02.2013 r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydał decyzję o ponownym ustaleniu renty – stosownie do jej treści, od 1 marca 2013 r., wysokość świadczenia do wypłaty wynosi miesięcznie 584,14 zł.

/decyzja ZUS o ponownym ustaleniu renty dnia 13.02.2013 r., k. 228/

W okresie od 10 września 2003 r., do 10 grudnia 2007 r., powódka była zatrudniona w Przedsiębiorstwie Produkcyjno – Usługowo – Handlowym (...) jako szwaczka,. w pełnym wymiarze czasu pracy. Stosunek praca został rozwiązany z upływem czasu na który umowa została zawarta, w trybie art. 30 § 1 pkt 4 k.p. Z tytułu świadczenia pracy, powódka uzyskiwała wynagrodzenie brutto w wysokości 710, 36 zł miesięcznie (netto 590,76 zł). Powódka jest absolwentką technikum odzieżowego. Planowała pracę w większej firmie, jako wykonawca form o odzieży. Po wypadku, powódka stałą się zbyt nerwowa, ażeby wrócić do dotychczasowej pracy.

/świadectwo pracy powódki, k. 219, zaświadczenie (...), k. 223; zeznania powódki, protokół rozprawy z dnia 4 lutego 2016 r., 00:17:01, 00:20:20, k. 455 /

W dniu 1 lutego 2011 r. powódka podjęła pracę na stanowisku pakowacza w Spłodzeni Usługowej (...) w L.. Powódka była zatrudniona początkowo na okres próbny od dnia 1 lutego 2011 r., do dnia 31 marca 2011 r. , z godzinowym wynagrodzeniem brutto, w wysokości 5,00 zł oraz godzinowym dodatkiem brutto w wysokości: 3,33 zł. Następnie powódka podpisała umowę na okres od 1 kwietnia 2011 r., do 31 marca 2014 r. Praca miała charakter siedzący, przez powódka uskarżała się na bóle kręgosłupa.

/umowa o pracę na okres próbny, k. 229; umowa o pracę na czas określony, k. 230 zeznania powódki, protokół rozprawy z dnia 4 lutego 2016 r., 00:17:01, k. 455 /

Powódka od 1 stycznia 2013 r., podjęła zatrudnienie jako nielicencjonowany pracownik ochrony w firmie (...) S.A., początkowo na okres próbny, do 31.03.2013 r., w wynagrodzeniem zasadniczym w wysokości 1.500 zł; następnie na czas określony do dnia 31 marca 2014 r., z zasadniczym wynagrodzeniem brutto w wysokości 1.600 zł miesięcznie.

Powódka pracuje 2 dni w tygodniu: w piątek, sobotę lub niedzielę; raz 12 godzin, a raz 24 godziny. Do jej obowiązków należy wciskanie kodu i zasłanianie żaluzji.

/umowa o pracę, k. 231 – 232; umowa o pracę z dnia 1.04.2013 r., k. 233 – 234; zeznania świadka B. B., protokół rozprawy z dnia 23.04.2015 r.,00:27:58, k. 386; 00:32:55, k. 386v; zeznania powódki, protokół rozprawy z dnia 4 lutego 2016 r., 00:20:20, k.455/

Orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS z dnia 1 sierpnia 2014 r., powódka została uznana za częściowo niezdolną do pracy, do 31 sierpnia 2016 r.

/orzeczenie lekarza orzecznika ZUS, k. 360/

Stawka pełnej odpłatności za usługi opiekuńcze w dni powszednie (od poniedziałku do piątku) na terenie miasta Ł., okresie od 2005 do 2009 r., wynosiła następująco: od maja 2005 r. do kwietnia 2007 r. 6.90 zł/h, od kwietnia 2007 r. do marca 2008 r. 7.11 zł/h, od kwietnia 2008 r. do 31 grudnia 2008 r. 7,29 zł/h, od stycznia 2009 r. do 30 czerwca 2009 r 7,50 zł/h., od lipca 2009 r. - 9,50 zł/h. W soboty, niedziele i święta stawka pełnej odpłatności za usługi opiekuńcze wynosiła 100% więcej stawki w dni powszednie.

/stawki (...) Komitetu Pomocy (...), k. 215/

Przeciwko sprawcy wypadku wszczęto postępowanie karne. Postępowanie sądowe toczyło się przed Sądem Rejonowym dla Łodzi – Widzewa w Łodzi, gdzie w dniu 5 marca 2008 r., zapadł wyrok skazujący. Ł. M. – sprawca wypadku, został uznany za winnego popełnienia czyny wypełniającego dyspozycję z art. 177 § 2 k.k., i skazany na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności.

/wyrok Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi, z dnia 5.03.2008 r., wydany w sprawie III K 41/08, k. 14/

Powódka zgłosiła szkodę (...) S.A. Pozwany uznał swoją odpowiedzialność co do zasady i ostatecznie przyznał na rzecz powódki świadczenie w kwocie 63.774,76 złotych, w tym: kwoty 60.000 złotych tytułem zadośćuczynienia, kwoty 2.274,76 złotych tytułem kosztów leczenia; kwoty 200 złotych tytułem kosztów przejazdów; kwoty 300 złotych tytułem odszkodowania za zniszczone rzeczy, kwoty 1.000 złotych tytułem kosztów opieki.

/ pismo (...) S.A. z dnia 14.06.2010 r., k. 255/

Powyższy stan faktyczny ustalono na podstawie powołanych dowodów, w szczególności w oparciu o opinie biegłych sądowych i dokumentację medyczną oraz zeznania powódki i świadka B. B..

Nie ulega wątpliwości, że dowód z opinii biegłych podlega ocenie przy zastosowaniu art. 233 § 1 k.p.c. - na podstawie właściwych dla jej przedmiotu kryteriów zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstaw teoretycznych opinii, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażonych w niej wniosków (por. postanowienie SN z dnia 7 listopada 2000 r., I CKN 1170/98, OSNC 4/2001, poz. 64). Złożone w rozpoznawanej sprawie opinie biegłych sądowych - lekarzy specjalistów w swoich dziedzinach, odznaczają się pełną przydatnością dowodową w świetle powołanych kryteriów, zaś wszystkie, zgłaszane przez strony wątpliwości i zastrzeżenia do wniosków opinii zostały wyczerpująco wyjaśnione w opiniach uzupełniających. Opinie sporządzone zostały zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą specjalną. Biegli lekarze różnych specjalności, przy wydawaniu opinii, dysponowali dokumentacją lekarską powódki, jak również przeprowadzili stosowne badania przedmiotowe.

W zakresie procentowego oszacowania uszczerbków Sąd zaaprobował przedstawioną w opiniach ocenę dokonaną w świetle powoływanej posiłkowo tabeli stanowiącej załącznik do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 18 grudnia 2002r. (Dz. U. Nr 234, poz. 1974).

W sumie, stopień trwałego uszczerbku na zdrowiu powódki, ustalony, w oparciu o powołane dowody z opinii biegłych sądowych, wyniósł 127%, zaś w zakresie skutków pulmonologicznych, uszczerbek na zdrowiu powódki ma charakter długotrwały.

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Powództwo, podlegało uwzględnieniu.

Podstawą prawną odpowiedzialności pozwanego jest przepis art. 805 § 1 k.c., zgodnie z którym, przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej pozwany ubezpieczyciel przejął na siebie odpowiedzialność za szkody wyrządzone osobom trzecim przez kierującego pojazdem zobowiązując się, w zamian za zapłatę przez ubezpieczonego umówionej składki, spełnić określone świadczenie, w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku (art. 822 § 1 k.c.). Podstawa odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń i jej zakres wyznaczone są więc istnieniem i rozmiarem zobowiązania ciążącego na ubezpieczonym samoistnym posiadaczu wskazanego pojazdu mechanicznego.

Strona pozwana nie kwestionowała, co do zasady swojej odpowiedzialności za skutki wypadku, jakiemu ulęgła powódka w dniu 3 sierpnia 2007 roku r. i żądała oddalenia powództwa wyłącznie z racji zaspokojenia jej roszczeń w postępowaniu likwidacyjnym i nie udowodnienia roszczeń żądanych w kwocie ponad wypłacone świadczenie. Pozwany kwestionuje również dochodzoną pozwem kwotę 19.360,18 zł z tytułu zarobków utraconych przez powódkę na skutek wypadku oraz zasadność żądania ustalenia jego odpowiedzialności za skutki wypadku, które mogą się pojawić w przyszłości.

Podstawę zasądzenia zadośćuczynienia stanowi natomiast przepis art. 445 §1 k.c. w zw. z art. 444 §1 k.c.

Zadośćuczynienie jest formą rekompensaty pieniężnej z tytułu szkody niemajątkowej i obejmuje swym zakresem wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne, zarówno już doznane, jak i te które mogą powstać w przyszłości. Ma w swej istocie ułatwić przezwyciężenie ujemnych przeżyć. Dzięki niemu winna zostać przywrócona równowaga, zachwiana wskutek popełnienia przez sprawcę czynu niedozwolonego. Ma ono charakter całościowy i winno stanowić ekonomicznie odczuwalną wartość. Wielkość zadośćuczynienia zależy od oceny całokształtu okoliczności sprawy w tym rozmiaru doznanych cierpień, ich intensywności, trwałości, czy nieodwracalnego charakteru. Przy ustalaniu rozmiaru cierpień i ujemnych doznań psychicznych powinny być uwzględniane zobiektywizowane kryteria oceny, jednakże w relacji do indywidualnych okoliczności danego przypadku. Od osoby odpowiedzialnej za szkodę poszkodowany winien otrzymać sumę pieniężną, o tyle w danych okolicznościach odpowiednią, by mógł za jej pomocą zatrzeć lub złagodzić poczucie krzywdy i odzyskać równowagę psychiczną. Nie ma natomiast podstaw do uwzględnienia żądania w takiej wysokości, by przyznana kwota stanowiła ponadto, ze względu na swoją wysokość, represję majątkową. (vide uchwała pełnego składu Izby Cywilnej SN z dnia 8 grudnia 1973 roku (OSNCP z 1974 r., poz. 145)

Analizując okoliczności faktyczne rozpatrywanej sprawy Sąd uznał za zasadne żądanie zadośćuczynienia kwocie 300.000 zł.

Przy określeniu wysokości zadośćuczynienia Sąd miał na względzie, że wskutek wypadku powódka doznała cierpień fizycznych i psychicznych, które zarówno w okresie po wypadku, jak i obecnie – należy określić jako znacznego stopnia.

Cierpienia powódki spowodowane były w głównej mierze przebytym urazem czaszkowo – mózgowym, ale także odbytą hospitalizacją, jak również utrzymywaniem się zaburzeń o podłożu psychosomatycznym, zakłócających codzienne funkcjonowanie powódki.

Jak wynika z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, do czasu wypadku, powódka była osobą otwartą, samodzielną i aktywną (miała znajomych, jeździła samochodem, rowerem, chodziła do kina, klubu). Wypadek, oprócz odczuwania dolegliwości bólowych, spowodował u M. B. również nieodwracalne zmiany w jej zachowaniu – pojawiły się problemy z pamięcią, mówieniem (przekręcanie słów), koncentracją, wzmożone reakcje neurotyczne, lęki. Następstwa doznanych w wyniku wypadku urazów sprawiły, że stała się wycofana i zrezygnowana, zaczęła stronić od ludzi. Na rozmiar cierpień powódki, niewątpliwie wpływa również fakt, iż rokowania co do odzyskania pełnej sprawności nie są dla niej pomyślne. Uszkodzenie mózgu, powodujące encefalopatię pourazową oraz afazję są trwałe, w związku z czym poprawa w tym zakresie u powódki nie nastąpi, zaś doznany uraz kostny, może w przyszłości prowadzić do zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa.

Wypadek i odniesione w jego następstwie obrażenia, uniemożliwiają tym samym powódce prowadzenie samodzielnego i aktywnego trybu życia, w takim zakresie, w jakim funkcjonują osoby w jej wieku, z tożsamym wykształceniem i przygotowaniem zawodowym. Bez wpływu na ocenę wysokości należnego powódce zadośćuczynienia nie może pozostać również trwały uszczerbek na zdrowiu związany z przebytymi urazami, który został oceniony przez biegłych łącznie na 127 %, zaś biegły pulmonolog ocenił doznany uszczerbek jako długotrwały.

Oczywistym jest, że szkody niemajątkowej nie da się wymierzyć w kategoriach ekonomicznych. Uszczerbek na zdrowiu psychicznym i fizycznym powoda w znacznym stopniu nie może zostać zrestytuowany w sposób adekwatny poprzez świadczenia pieniężne. Uszczerbek ten może jednak być złagodzony poprzez dostarczenie powodowi zasądzonej kwoty, która pomoże mu w zaspokojeniu potrzeb niematerialnych zwiększonych na skutek doznanych urazów.

Mając powyższe na uwadze, Sąd uznał, że odpowiednią wartością zadośćuczynienia będzie kwota 360.000 zł, która w ocenie Sądu stanowi ekonomicznie odczuwalną wartość, w perspektywie doznanego przez powódkę uszczerbku na zdrowiu oraz znajduje realne odzwierciedlenie w obecnie panujących stosunkach majątkowych.

Skoro pozwany wypłacił powódce, z tego tytułu, w trakcie postępowania likwidacyjnego kwotę 60.000 zł, Sąd zasądził na rzecz powódki dalszą kwotę 300.000 zł . Biorąc pod uwagę rozmiar krzywdy doznanej przez powódkę oraz rokowania co do jej stanu zdrowia w przyszłości, przyznana kwota zadośćuczynienia, nie jest w ocenie sądu wygórowana, jest kwotą umiarkowaną, ale zarazem dostateczną.

Kolejne z żądań pozwu – zasądzenia odszkodowania– znajduje oparcie w przepisie art. 444 § 1 k.c., zgodnie z którym, w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty.

Powódka w zakresie odszkodowania zażądała w pozwie kwoty 30.254,28 zł, z ustawowymi odsetkami od dnia doręczenia pozwu do dnia zapłaty, na którą to kwotę miały składać się: koszty związane z dojazdami członków rodziny powódki do Szpitala oraz powódki do placówek medycznych, koszty zakupu leków, koszty laseroterapii oraz zwrot kosztów pomocy i opieki ze strony osób trzecich, za okres od dnia wypadku, tj. od 3 sierpnia 2007 r. do 31 grudnia 2010 r. W toku postępowania likwidacyjnego, pozwany wypłacił powódce z tego tytułu kwoty: 2.274,76 zł tytułem kosztów leczenia, 200 złotych tytułem zwrotu kosztów przejazdów, oraz kwotę 1.000 złotych tytułem zwrotu kosztów opieki (k. 255).

W ocenie Sądu, w świetle poczynionych ustaleń faktycznych, w konsekwencji przedmiotowego wypadku, w okresie objętym żądaniem zasądzenia odszkodowania, tj. od dnia wypadku do 31 grudnia 2010 r., zasadne były po stronie powódki koszty opieki i pomocy osób trzecich. Według biegłego ortopedy, zakres pomocy obejmował jedynie okres czasu 3-4 tygodni po wyjściu ze szpitala i zamykał się w 2 godzinach dziennie. Jednakże, mając na względzie całokształt materiału dowodowego oraz charakter doznanych przez powódkę urazów – zwłaszcza tych dotyczących funkcjonowania ośrodkowego układu nerwowego, uderzających w sferę psychiki i zachowania człowieka (Sąd wziął tu pod uwagę opinię neurologa, z której wynika, że powódka na skutek wypadku doznała nieodwracalnych uszkodzeń mózgu, oraz opinię psychiatry, który wskazał, ze powódka wymagała i wymaga okresowego wsparcia ze strony innych osób. W okresie pobytu w szpitalu rodzina codziennie przez wiele godzin przebywała u powódki. Było to podyktowane względami natury emocjonalnej, ale też związane było koniecznością pomocy w podstawowych czynnościach takich jak karmienie, czy czynności higieniczne. Sąd, na podstawie art. 322 k.p.c., stanął na stanowisku, że opieka ze strony osób trzecich winna być kontynuowana, w okresie objętym żądaniem zasądzenia odszkodowania, ponad okres wskazany przez biegłego ortopedę, w tym samym wymiarze – dwóch godzin dziennie.

Uwzględniając stawki wynagrodzenia opiekunek społecznych za jedną godzinę pracy w okresie od września 2007 do grudnia 2010 r., (do marca 2008 – 7,11 zł/godz.; od kwietnia do końca 2008 r. – 7,29 zł/godz.; do czerwca 2009 – 7,50 zł/godz., lipca 2009 r. – 9,50 zł/godz.), koszty opieki nad powódką, w okresie objętym żądaniem winny kształtować się następująco:

–

w miesiącu wrześniu 2007 r., tj. od momentu wyjścia ze szpitala, tj. od dnia 7 września 2007 r. – 341, 28 zł (24 dni x 2 godziny x 7,11 zł/godz.)

–

od października 2007 r. do marca 2008 r. – 2.559,60 zł (180 dni x 2 godziny x 7,11zł/godz.)

–

od kwietnia do grudnia 2008 – 3.936, 60 zł (270 dni x 2 godziny x 7,29 zł/godz.),

–

od stycznia do czerwca 2009 r - 2.700 zł (180 dni x 2 godziny x 7,50 zł/godzinę)

–

od lipca 2009 r. do końca grudnia 2010 r. - 10.260 zł (540 dni x 2 godziny x 9,50 zł/godzinę).

Łącznie koszty opieki nad powódką winny wynosić ok. 19.797,48 zł.

Nadto, Sąd uznał, iż zasadne były również wydatki, poniesione przez powódkę, w związku koniecznością zakupu leków (za biegłym psychiatrą i neurologiem to wydatek ok. 160 zł miesięcznie), przez okres 39 i pół miesiąca, tj. ok. 6.160 zł; terapią neuropsychologiczną (75 zł miesięcznie), przez okres 39 i pół miesiąca, tj. 2.925 zł; kosztami laseroterapii, tj. 340 zł; oraz dojazdami do placówek medycznych (ok. 2.500 zł )

Tym samym, wszystkie koszty związane ze zwiększonymi potrzebami powódki poniesione w okresie od dnia wypadku do 31 grudnia 2010 r., wykroczyły ponad żądanie pozwu.

W świetle powyższych rozważań, i poczynionych przez Sąd ustaleń faktycznych, mając na względzie treść art. 321 k.p.c., należało przyznać powódce odszkodowanie w kwocie 25.795,37 zł tj. różnicę pomiędzy kwotą żądaną w pozwie oraz tym co zostało jej wypłacone wcześniej przez ubezpieczyciela. Przy czym uzyskana w ten sposób kwota, została pomniejszona jeszcze o kwotę 984,15 zł, odpowiadającą kosztom opieki przez 45 dni pobytu powódki w sanatorium w okresie od 15 października 2008 r. do 30 listopada 2008 (45 dni pobytu x 3 h/dziennie x 7,29 zł/h, tj. 984,91 zł ), kiedy to powódka miała zapewnioną fachową opiekę.

W pozostałej części powództwo z zakresie roszczeń z tytułu odszkodowania, podlegało oddaleniu, jako nieudowodnione.

Podstawę przyznania powódce renty na zwiększone potrzeby, stanowił przepis art. 444 § 2 k.c., zgodnie z którym, jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

Renta z tytułu zwiększenia się potrzeb poszkodowanego dotyczy sytuacji, gdy w wyniku doznanej szkody istnieje konieczność ponoszenia wyższych kosztów utrzymania w zakresie usprawiedliwionych potrzeb w porównaniu do stanu sprzed wyrządzenia szkody. Tu wyrównuje się koszty stałej opieki pielęgniarskiej, odpowiedniego wyżywienia, koszty stałych konsultacji medycznych i lekarstw. Przyznanie renty z tego tytułu nie jest uzależnione od wykazania, że poszkodowany te potrzeby faktycznie zaspokaja i ponosi związane z tym wydatki.

W rozpoznawanej sprawie, roszczenie powódki, w zakresie renty na zwiększone potrzeby życiowe obejmowało żądanie zapłaty kwoty 520 zł miesięcznie, płatnej do 10-go dnia każdego miesiąca, począwszy od dnia 1 stycznia 2011 r., na przyszłość.

W rozpoznawanej sprawie, wydatki poniesione przez M. B. i dowiedzione, jako pozostające w związku przyczynowym ze skutkami przedmiotowego zdarzenia szkodzącego, objęły: zakup leków nakierowanych na leczenie funkcji poznawczych, leków o działaniu przeciwdepresyjnym i przeciwlękowym, normalizujących nastrój, nasennych oraz przeciwbólowych, koszty terapii psychologicznej i neuropsychologicznej, koszty ponoszone w związku z uczęszczaniem powódki na basen oraz koszty pomocy osób trzecich przy wykonywaniu czynności życia codziennego.

W świetle poczynionych przez Sąd ustaleń faktycznych, w związku z wypadkiem z dnia 3 sierpnia 2007 r., powódka zmuszona jest w dalszym ciągu stosować środki farmakologiczne: przeciwdepresyjne, przeciwlękowe, normalizujące nastrój, a także nasenne oraz przeciwbólowe, co stosowne do treści opinii biegłego psychiatry oraz biegłego neurologa, wiąże się z koniecznością dodatkowego zaangażowania środków finansowych w wysokości ok. 160 zł miesięcznie. Nadto – powódka winna konturować terapię psychiatryczną oraz neuropsychologiczną. O ile ta pierwsza może być realizowana w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia, o tyle spotkania z neuropsychologiem wiążą się z dodatkowym wydatkiem (spotkania z neuropsychologiem rzadko są realizowane nieodpłatnie, a nadto, zalecane byłoby, ażeby powódka kontynuowała terapię u specjalny, u którego leczyła się dotychczas). Zgodnie ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, a w szczególności opinią biegłego psychiatry – spotkania winny się odbywać średnio raz na dwa miesiące. Koszt jednego spotkania to wydatek rzędu 150 zł, w związku z czym miesięczny koszt pomocy terapeutycznej, wiąże się z koniecznością zaangażowania dodatkowych 75 zł w miesiącu.

Łączny koszt leczenia i rehabilitacji zamyka się więc w kwocie 235 zł miesięcznie. Nadto Sąd, uznał jako uzasadniony, w świetle potrzeb powstałych po stronie powódki, na skutek wypadku – wydatek ponoszony w związku z uczęszczaniem powódki na basen, tj. 85 zł miesięcznie (cena karnetu). Jak wynika z zeznań, ta forma aktywności – została zalecona powódce przez lekarza, w związku z doznanym urazem kręgosłupa. Sąd – mając na względzie wnioski opinii biegłych sądowych – w szczególności dotyczących nie najlepszych rokowań na przyszłość, z których wynika, iż doznany na skutek wypadku uraz skutkować może w przyszłości zmianami zwyrodnieniowymi kręgosłupa, jak również zeznania świadka B. B., z których wynika, iż ostatnie badania powódki, wskazywały na powstanie zmian w obrębie kręgosłupa - uznał ten wydatek za racjonalny.

Sąd uwzględnił również jako wydatek – ściśle powiązany ze skutkami wypadku z 3 sierpnia 2007 r., koszt pomocy osób trzecich przy wykonywaniu czynności dnia codziennego.

W ocenie Sądu, nie ulega wątpliwości, że M. B., nadal wymaga pomocy i opieki w wykonywaniu podstawowych czynności życia codziennego, przede wszystkim z powodu dysfunkcji natury psychicznej (która w dalszym ciągu się utrzymuje i w związku z którą rokowania na przyszłość nie są pomyślne). Jak wynika z treści zeznań powódki oraz jej matki – B. B. – powódka co do zasady jest w stanie wykonywać samodzielnie proste czynności domowe, nie mniej jednak, przy większości z nich, a chodzi chociażby o gotowanie, wieszanie firanek, czy też po prostu wzięcie kąpieli - wymaga obecności i pomocy ze strony innych osób. Pomoc osób trzecich, w świetle opinii biegłego psychiatry, jest niezbędna nadto w formie psychicznego wsparcia ze strony osób bliskich. Powódka wymaga tym samym pomocy w niektórych pracach domowych, i przy czynnościach higienicznych i faktycznie z takiej pomocy korzysta. Niewątpliwie również zakres niezbędnej pomocy będzie malał wraz z upływem czasu od zdarzenia drogowego. Dlatego też - w świetle wyników postępowania dowodowego Sąd, na podstawie przepisu art. 322 k.p.c. przyjął, że od 1 stycznia 2011 r. powódka wymagała, jak i w dalszym ciągu wymaga pomocy osób trzecich, jednakże w wymiarze po 2 godziny dziennie, przez 3-4 dni w tygodniu. Przyjmując zaś średnią stawkę wynagrodzenia (...) Komitetu Pomocy (...) za 1 godzinę usług opiekuńczych w wysokości 9 zł, wiąże się to z dodatkowym wydatkiem rzędu ok. 300 zł na miesiąc (4 dni w tygodniu, tj. ok. 16 do 20 dni w ciągu miesiąca, x 2 godziny x 9 zł/godzinę).

Sąd tym samym uwzględnił w całości żądanie powódki co do wysokości, w zakresie renty na zwiększone potrzeby życiowe, stojąc na stanowisku, że kwota 520 zł miesięcznie, w pełni zaspokoi potrzeby powódki, powstałe w związku z przebytym wypadkiem. Sąd zasądził rentę od dnia 1 lipca 2013 r., na przyszłość. Odnośnie zaś okresu czasu od 1 stycznia 2011 r., do 30 czerwca 2013 r. (tj. do końca miesiąca, w który pozwany dowiedział się o wysokości roszczenia z tego tytułu) Sąd świadczenie z tytułu renty skapitalizował i przyznał powódce kwotę 15.600 zł (520 zł miesięcznie x 30 miesięcy).

Jeśli chodzi o żądanie zwrotu utraconych zarobków, Sąd uznał je za zasadne w całości.

Żądanie zasądzenia renty wyrównawczej, jako rekompensaty za utracone przez poszkodowanego, wskutek niezdolności do pracy, dochody, znajduje oparcie w dyspozycji art. 444 § 2 k.c., w myśl którego, jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej (…), może żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

W orzecznictwie wskazuje się, odnośnie oceny wysokości utraconych zarobków, iż szkoda wyraża się tutaj różnicą między zarobkami, jakie poszkodowany osiągałby, gdyby nie doznał uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, a zarobkami, które uzyskuje, będąc poszkodowanym, uwzględniając także świadczenia otrzymywane z tytułu ubezpieczenia społecznego. Dla dokonania prawidłowej oceny, konieczne jest ustalenie i porównanie wysokości średnich zarobków poszkodowanego osiąganych przed wypadkiem, z wysokością takich zarobków, jakie poszkodowany osiągałby, gdyby nie uległ wypadkowi, a nie jakie faktycznie osiąga po wypadku, przy czym decydujący jest tu stan istniejący w chwili zamknięcia rozprawy (wyrok SN z dnia 9 września 1968 r., III PRN 49/68, Lex nr 13981).

Wskazać tutaj należy, iż orzeczenie ZUS, uznające powoda za częściowo niezdolnego do pracy, nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy gdyż że nie determinuje ono orzeczenia co do renty wyrównawczej z mocy przepisów kodeksu cywilnego, a jedynie uzasadnia przyznanie, niezależnych od niej, świadczeń z ubezpieczenia społecznego (por. uzasadnienie do wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 6 czerwca 2014r. w sprawie I ACa 1539/13). Powód ( po zakończeniu okresu przebywania na zwolnieniu lekarskim) posiadając zdolność do pracy zarobkowej, choćby i ograniczoną, powinien ją wykorzystać lub wykazać, że bez jego winy jest to niemożliwe.

Powódka jest absolwentką technikum odzieżowego. Przed wypadkiem była zatrudniona w Przedsiębiorstwie Produkcyjno – Usługowo – Handlowym (...), jako szwaczka, z miesięcznym wynagrodzeniem netto w wysokości 590,76 zł. Stosunek pracy został rozwiązany z powódką z dniem 10 grudnia 2007 r., z upływem czasu, na jaki umowa została zawarta. Następnie powódka została, w lutym 2011 r. zatrudniona w Spółdzielni Usługowej (...), gdzie pracowała do końca roku 2012. Obecnie, od stycznia 2013 r. pracuje jako nielicencjonowany pracownik ochrony z wynagrodzeniem miesięcznym w wysokości 1.600 zł. Mając na uwadze powyższe, Sąd stanął na stanowisku, iż możliwości zarobkowe powódki zarówno przed wypadkiem, jak i obecnie plasowały oraz plasują się na poziomie płacy minimalnej, dlatego też Sąd przyjął jej wartość, jako obiektywny punkt odniesienia, w zakresie doznanego przez powódkę uszczerbku.

W okresie od 1 lutego 2008 r. do 30 kwietnia 2008 r. powódka otrzymywała świadczenie rehabilitacyjne w wysokości 90 % podstawy wymiaru wynagrodzenia, co w sumie dawało łączną kwotę 2.124,50 zł. Minimalne wynagrodzenie netto, obowiązujące w 2008 r., wynosiło 845,17 zł miesięcznie, a więc gdyby powódka mogła wykonywać pracę zarobkową w tymże okresie, mogłaby otrzymać za trzy miesiące najniższe wynagrodzenie w łącznej kwocie 2.535,51 zł, a więc kwota utraconych przez powódkę zarobków w tymże okresie wynosi 411, 01 zł (2.535,51 zł – 2.124,50 zł) – zgodnie z twierdzeniami pozwu.

W okresie od 1 maja 2008 r., do 31 grudnia 2008 r., powódka otrzymywała świadczenie rehabilitacyjne w wysokości 75 % podstawy wymiaru wynagrodzenia, co w sumie dało kwotę 4.819,05 zł. Gdyby powódka pracowała w tymże okresie, uzyskując płacę minimalną, zarobiłaby przez 7 miesięcy, co najmniej 6.761,36 zł, a więc kwota utraconych przez powódkę zarobków w tymże okresie wynosi 1.942,31 zł (6.761,36 zł – 4.819,05 zł) – zgodnie z twierdzeniami pozwu.

W okresie od 1 stycznia 2009 r., do 25 stycznia 2009 r., powódka otrzymała świadczenie rehabilitacyjne w wysokości 75 % podstawy wymiaru wynagrodzenia, tj. 564,25 zł. Nadto przyznano jej rentę z tytułu niezdolności do pracy za okres od 26 stycznia 2009 r. do 31 stycznia 2011, w wysokości 6.730,55 zł.

Gdyby powódka wykonywała w tymże okresie (od 1 stycznia 2009 r., o 31 stycznia 2011 r. ), pracę zarobkową i uzyskiwała z tego tytułu płacę minimalną (minimalne wynagrodzenie netto za pracę w roku 2009 wynosiło 954,96 zł, w roku 2010 - 984,15 zł, zaś w roku 2011 - 1.032,34 zł), otrzymałaby wynagrodzenie w łącznej kwocie 24.301,66 zł (tj. 954,15 x 12 miesięcy + 984,15 x 12 miesięcy + 1.032,34 zł x 1 miesiąc), a więc kwota utraconych przez powódkę zarobków w tymże okresie wynosi 17.006,86 zł.

Zatem, w ocenie Sądu, łączna kwota utraconych przez powódkę zarobków, w związku ze skutkami wypadku, wynosi 19.360 zł – zgodnie z żądaniem pozwu,

W myśl art. 359 § 1 k.c. odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub decyzji innego właściwego organu. W niniejszej sprawie źródłem roszczenia o odsetki jest przepis art. 481 § 1 k.c., zgodnie z którym dłużnik, który nie spełnia świadczenia w odpowiednim terminie dopuszcza się opóźnienia i wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego.

Stosownie do treści art. 455 k.c. roszczenie staje się wymagalne wraz z nadejściem terminu do spełnienia świadczenia. Jeżeli termin ten nie jest oznaczony, ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. Roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym staje się wymagalne dopiero po wezwaniu dłużnika do wykonania świadczenia (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 marca 1973 r. I CR 55/73, niepublikowane). Z charakteru świadczenia, którego wysokość ze swej istoty jest trudno wymierna i zależna od szeregu okoliczności związanych z następstwami zdarzenia szkodowego, wynika, że obowiązek jego niezwłocznego spełnienia powstaje po wezwaniu dłużnika i że od tego momentu należą się odsetki za opóźnienie. Należy w tym miejscu wskazać, że ubezpieczyciel winien zlikwidować szkodę, zasadniczo w terminie 30 dni od dnia otrzymania zgłoszenia szkody (art. 14 ust.1 i 2 ustawy z dnia 22 maja 2003r., o ubezpieczeniach obowiązkowych (…)).

W rozpoznawanej sprawie – terminy wymagalności poszczególnych roszczeń przedstawiają się następująco.

Jeśli chodzi o zadośćuczynienie datą wezwania zobowiązanego, w osobie pozwanego ubezpieczyciela, w zakresie kwoty 190.000 zł była data doręczenie stronie pozwanej pozwu, co nastąpiło w dniu 28 czerwca 2013 r., a zatem strona pozwana pozostawała w opóźnieniu w spełnieniu świadczenia w tej wysokości, poczynając 29 czerwca 2013 r., Z powyższych względów, odsetki za opóźnienie w zapłacie zadośćuczynienia w zakresie kwoty 190.000 zł (pierwotnie żądanej pozwem), należało zasądzić, od dnia 29 czerwca 2013 r., a nie jak chciała tego powódka od dnia doręczenia odpisu pozwu (w tym zakresie powództwo zostało oddalone).

Natomiast w zakresie zadośćuczynienia w przyznanej kwocie 110.000 zł. (o którą powódka pismem z dnia 22 grudnia 2014 r., rozszerzyła żądania co do zadośćuczynienia), za datę wezwania do zapłaty należy uznać datę doręczenia stronie pozwanej odpisu pisma zawierającego rozszerzenie pozwu. Pismo, rozszerzające powództwo w tym zakresie zostało nadane stronie pozwanej w urzędzie pocztowym w dniu 19 grudnia 2014 r. (k.359). Sąd nie dysponował zwrotnym poświadczeniem odbioru tego pisma przez , dlatego też przyjął, do wyliczeń okres pełnej awizacji, ustalając, że pismo doręczono pozwanemu najpóźniej po upływie 14 dniu, a zatem od dnia następnego, tj. 5 stycznia 2015 r., pozwany pozostaje w opóźnieniu w wypłacie świadczenia w tej wysokości.

Odsetki za opóźnienie w zapłacie odszkodowania Sąd zasądził w analogiczny sposób, do tego, zastosowanego w zakresie kwoty 190.000 zł tytułem zadośćuczynienia, a więc od dnia następującego po dniu, w którym nastąpiło doręczenia stronie pozwanej pozwu, tj. od 29 czerwca 2013 r., gdyż od tego momentu pozwany poinformowany o żądaniu pozostaje w opóźnieniu w co do obowiązku jego spełnienia. W pozostałym zakresie Sąd oddalił żądanie w zakresie odsetek, jako nieuzasadnione.

Odsetki od zasądzonej skapitalizowanej renty na zwiększone potrzeby, za okres od dnia 1 stycznia 2011 do dnia 30 czerwca 2013 r., w łącznej kwocie 15.600 zł., Sąd zasądził od dnia następującego po doręczeniu stronie pozwanej pozwu, tj. od dnia 29 czerwca 2013 r., uznając, że strona pozwana pozostaje w opóźnieniu ze spełnieniem świadczenia w tejże wysokość, dopiero od dnia po doręczeniu jej odpisu pozwu.

Raty renty zasadzonej za okres od 1 lipca 2013 roku na przyszłość stają się wymagalne sukcesywnie, stąd odsetki od uchybienia terminu płatności każdej z nich.

Ponieważ nie jest obecnie możliwe ustalenie, czy i jakie skutki urazu, nie objęte przedmiotem niniejszego sporu, mogą się ujawnić w przyszłości, należało uznać istnienie po stronie powódki interesu prawnego w ustaleniu odpowiedzialności strony pozwanej za następstwa wypadku, jakie mogą ujawnić się w przyszłości i na podstawie art. 189 k.p.c. orzec jak w pkt 3. wyroku.

M. B., w związku z częściowym zwolnieniem od kosztów sądowych poniosła koszty procesu w łącznej kwocie 10.217 zł., obejmujące: opłatę od pozwu – w kwocie 500 zł, wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 7.200 zł. wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa - 17 zł oraz wynagrodzenia biegłych sądowych w kwocie 2.500 zł. Z uwagi na to, iż powództwo zostało oddalone jedynie w niewielkiej części oraz mając na uwadze charakter rozpoznawanej sprawy, Sąd obciążył obowiązkiem zwrotu kosztów procesu poniesionych przez przeciwnika – pozwanego.

W myśl art. 113 ust. 1 ustawy z 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r., Nr 1025 ze zm. ) w zw. z art. 98 k.p.c. kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić, sąd w orzeczeniu kończącym obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją ku temu podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu.

Z uwagi na okoliczność, iż postanowieniem z dnia 16 maja 2013 roku Sąd Okręgowy w Łodzi zwolnił powódkę od kosztów sądowych częściowo, tj. ponad kwotę 500 zł każdorazowej należności, jak również w toku procesu doszło do rozszerzenia żądania pozwu, powstały nieuiszczone koszty sądowe, pokryte tymczasowo przez Skarb Państwa obejmujące: opłatę sądową od pozwu w wysokości 12.293 zł, opłatę od rozszerzonej części powództwa w wysokości 5.500 zł oraz wydatki na poczet wynagrodzenia biegłych lekarzy w łącznej kwocie 1.401,42 zł., razem: 19.194,42 zł.

Obowiązkiem ich poniesienia, stosownie do dyspozycji w/w przepisu należało obciążyć pozwanego, jako stronę przegrywającą proces.