Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 stycznia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach, Wydział VI Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Ewa Trzeja-Wagner

Protokolant Agata Lipke

przy udziale Bożeny Sosnowskiej

Prokuratora Prokuratury Okręgowej

po rozpoznaniu w dniu 12 stycznia 2016 r.

sprawy W. L. ur. (...) w Z.,

syna L. i B.

oskarżonego z art. 178a§1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżyciela publicznego

od wyroku Sądu Rejonowego w Zabrzu

z dnia 9 września 2015 r. sygnatura akt II K 457/15

na mocy art. 437 kpk i art. 438 kpk

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Zabrzu do ponownego rozpoznania.

Sygn. akt VI Ka 993/15

UZASADNIENIE

Od wyroku Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 9 września 2015 roku, sygn. akt II K 457/15 apelację wniósł prokurator.

Wyrokowi temu zarzucił:

- obrazę przepisów postępowania, a to art. 424 § 1 pk 1 i § 2 k.p.k., poprzez zaniechanie odniesienia się przez Sąd I instancji w uzasadnieniu wyroku do całości zgromadzonego w sprawie i ujawnionego na rozprawie materiału dowodowego oraz poprzestaniu na sumarycznym wyliczeniu dowodów będących podstawą ustaleń faktycznych, a tym samym zaniechaniu wskazania przyczyn nieuwzględnienia w ustalonym stanie faktycznym i opisie przypisanemu oskarżonemu czynu faktu uprzedniego skazania za czyn z art. 178 a § 1 k.k., która to okoliczność miała znaczenie dla ustalenia motywów zaniechania zakwalifikowania czynu oskarżonego z art. 178 a § 4 k.k. oraz co uniemożliwia prawidłową kontrolę zaskarżonego wyroku;

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mający istotny wpływ na jego treść, albowiem skutkujący niepełnym opisem czynu i zaniechaniem przez Sąd I instancji przypisania oskarżonemu występku z art. 178 a § 4 k.k., polegający na błędnym uznaniu, że materiał dowodowy zebrany w sprawie pozwala wyłącznie na przypisanie oskarżonemu czynu z art. 178 a § 1 k.k., podczas gdy ze zgromadzonego w sprawie i ujawnionego na rozprawie materiału dowodowego, a w szczególności danych o karalności W. L. oraz wyroku Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 24 kwietnia 2009 r. wydanego za sygn. VII K 90/09, który zgodnie z treścią art. 108 k.k. nie uległ zatarciu z uwagi na późniejsze skazania, jednoznacznie wynika, że oskarżony zarzuconego mu czynu dopuścił się będąc wcześniej prawomocnie skazany za czyn z art. 178 a § 1 k.k.;

- rażącą niewspółmierność orzeczonej wobec oskarżonego kary i środka karnego, wynikającą z wymierzenia W. L. kary grzywny w wysokości 100 stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 15 złotych oraz środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 lat i świadczenia pieniężnego w kwocie 1000 złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej co sprawia, że tak wymierzana kara oceniana holistycznie jawi się jako zbyt niska, albowiem nie odzwierciedla należycie stopnia społecznej szkodliwości czynu i nie uwzględnia w wystarczającej mierze celów kary zarówno w zakresie prewencji indywidualnej, jak i potrzeby kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, w szczególności biorąc pod uwagę wcześniejsze skazania W. L., jego przeszłość kryminalną popełnienie zarzucanego mu czynu w okresie warunkowego przedterminowego zwolnienia oraz nieskuteczność wcześniejszych oddziaływań resocjalizacyjnych, a tym samym okazywanie przez oskarżonego rażącego lekceważenia dla porządku prawnego.

Podnosząc powyższe zarzuty prokurator wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uznanie, że oskarżony W. L. dopuścił się zarzucanego mu czynu będąc uprzednio prawomocnie skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 24 kwietnia 2009 r. sygn. akt VII 90/09 za czyn z art. 178 a § 1 k.k. tj. za winnego występku z art. 178 a § 4 k.k. oraz wymierzenie mu kary i środków karnych w postaci (na podstawie przepisów obowiązujących w dacie czynu):

1.  na podstawie art. 178 a § 4 k.k. – 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności;

2.  na podstawie art. 42 § 2 k.k. – zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 8 lat;

3.  na podstawie art. 49 § 2 k.k. – świadczenia pieniężnego w wysokości 1000 złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej.

Sąd Odwoławczy zważył co następuje:

Konsekwencją wniesienia apelacji, jest uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Aktem oskarżenia zarzucono W. L. czyn z art. 178 a § 4 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., polegający na tym, że w dniu 20 kwietnia 2015 r. w Z. będąc w stanie nietrzeźwości wyrażającym się następującymi stężeniami alkoholu w wydychanym powietrzu I badanie – o,86 mg/l, II badanie – o,82 mg/l, III badanie – o,92 mg/l, IV badanie 0,80 mg/l prowadził pojazd mechaniczny – samochód marki O. (...) o nr rej. (...) w ruchu lądowym, przy czym zarzuconego czynu dopuścił się będąc uprzednio skazanym za czyn z art. 178 a § 1 k.k. wyrokiem Sądu Rejonowego w Zabrzu sygn. akt VII K 90/09, za czyn z art. 244 k.k., wyrokiem Sądu Rejonowego w Zabrzu sygn. akt VII K 1681/08 za czyn z art. 244 k.k., wyrokiem Sądu Rejonowego w Zabrzu sygn. akt VII K 546/10 za czyn z art. 244 k.k., wyrokiem Sądu Rejonowego sygn. akt II K 1303/10 za czyn z art. 244 k.k., wyrokiem Sądu Rejonowego w Zabrzu sygn. akt VII K 1131/10 oraz wyrokiem Sądu Rejonowego w Zabrzu sygn. II K 1249/11 przy czym czynu tego dopuścił się w warunkach powrotu do przestępstwa.

Na rozprawie Prokurator przedstawiając zarzut oskarżenia dokonał modyfikacji poprzez przyjęcie, iż oskarżony dopuścił się czynu z art. 178 a § 1 k.k. polegającego na tym, że w dniu 20 kwietnia 2015 roku w Z. będąc w stanie nietrzeźwości wyrażającym się następującymi stężeniami alkoholu w wydychanym powietrzu badanie – 0,86 mg/l, II badanie – o,82 mg/l, II badanie 0,92 mg/l, IV badanie – 0,80 mg/l prowadził pojazd mechaniczny – samochód marki O. (...) o nr rej. (...) w ruchu lądowym.

Sąd Rejonowy w wyroku przyjął jako czyn zarzucany oskarżonemu opis przestępstwa i kwalifikację „zmodyfikowaną” przez Prokuratora na rozprawie.

Przebieg postępowania sądowego świadczy o tym, że organy procesowe, a przede wszystkim sąd, naruszały rażąco przepis art. 14 § 1 k.p.k. Uchybienie to polegało na modyfikowaniu przez prokuratora zarzutu aktu oskarżenia i uznaniu tego oświadczenia przez sąd orzekający za skuteczne, tj. zmieniające przedmiot oskarżenia, a w następstwie także przedmiot wyrokowania. Należy w związku z tym podkreślić, że do pryncypiów procesu karnego należy niezmienność stanu oskarżenia. Oznacza to, że z chwilą wniesienia aktu oskarżenia prokurator traci możliwość modyfikowania opisu zarzuconego czynu. Może oczywiście składać wnioski jako strona procesu, o inne niż w opisie zarzuconego czynu ukształtowanie ustaleń faktycznych, ale w żadnym stopniu nie wiążą one sądu. W wyroku sąd orzekający ma obowiązek odnieść się do zarzutu postawionego w akcie oskarżenia. Powinien, w razie skazania, bądź warunkowego umorzenia postępowania, tak określić przypisany oskarżonemu czyn, jak uzasadnia to ocena przeprowadzonych dowodów, nie naruszając jednak tożsamości czynu zarzuconego w skardze oskarżyciela (por. wyrok SN z dnia 26 lutego 2008 r., sygn. V KK 265/07).

Przenosząc powyższe uwagi na grunt sprawy trzeba stwierdzić, że przedmiot oskarżenia, a w ślad za tym również przedmiot wyrokowania, nie mógł ulec zmianie w toku postępowania. W chwili wydania wyroku przez Sąd Rejonowy W. L. był oskarżony o czyn opisany w akcie oskarżenia, a więc o czyn z art. 178 a § 4 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. Niczego w tym względzie nie mogły zmienić oświadczenia o modyfikacji składane przez prokuratora.

Naruszenie wymienionych wyżej przepisów prawa procesowego miało rażący charakter, i wpłynęło w istotny sposób na treść wyroku. Przy ponownym rozpoznaniu Sąd Rejonowy winien przeprowadzić raz jeszcze postępowanie dowodowe, a rozstrzygnięcie merytoryczne odnieść do zarzutu popełnienia czynu zabronionego określonego w akcie oskarżenia. Powyższe nie stoi oczywiście na przeszkodzie, iż sąd w wyroku dokona innego określenia (opisania) przypisanego oskarżonemu czynu. Opis czynu jak i kwalifikacja prawna może być niekiedy modyfikowana przez sąd, stwierdzić jednakże trzeba, iż wspomniana modyfikacja nie może naruszać istoty zarzucanego oskarżonemu przestępstwa ujętego w akcie oskarżenia. Sąd powinien w uzasadnieniu jednakże odnieść się do zmiany kwalifikacji i powodów, które spowodowały inne ustalenia faktyczne aniżeli te, które legły u podstaw przedstawienia oskarżonemu takiego zarzutu jaki zaprezentowano w akcie oskarżenia.

Wprawdzie Prokurator w apelacji nie podnosił zarzutu obrazy art. 14 § 1 k.p.k., jednakże z argumentów przytoczonych w uzasadnieniu środka odwoławczego wynika, że w toku rozpoznania sprawy doszło do obrazy tego przepisu. Wyrok zaskarżono wszak na niekorzyść W. L., spełnione były więc warunki do uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.

Z tych też względów orzeczono jak na wstępie.