Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 12 stycznia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w następującym składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Tomasz Pawlik

Sędziowie SO Leszek Dąbek

SR (del.) Roman Troll (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 12 stycznia 2016 r. w Gliwicach na posiedzeniu niejawnym

sprawy ze skargi Wspólnoty Mieszkaniowej przy ul. (...) w G.

przy udziale Skarbu Państwa – Prezesa Sądu Rejonowego w Gliwicach

na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki w sprawie wszczętej z wniosku Wspólnoty Mieszkaniowej przy ul. (...) w G. w przedmiocie nadzoru nad egzekucją z nieruchomości prowadzonej przed Sądem Rejonowym w Gliwicach pod sygn. akt II Co 3260/14

postanawia:

oddalić skargę.

SSR (del.) Roman Troll SSO Tomasz Pawlik SSO Leszek Dąbek

Sygn. akt III S 222/15

UZASADNIENIE

Skarżąca Wspólnota Mieszkaniowa przy ul. (...) w G. złożyła skargę na naruszenie praw strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki wnosząc:

a.  o stwierdzenie, że w postępowaniu toczącym się przed Sądem Rejonowym w Gliwicach w sprawie o sygn. akt II Co 3260/14 nastąpiła przewlekłość,

b.  o wydanie Sądowi Rejonowemu w Gliwicach zalecenia rozpoznania wniosku komornika o wyznaczenie terminu licytacji i wyznaczenie terminu licytacji nieruchomości w możliwie krótkim terminie uwzględniającym słuszny interes wierzyciela

c.  o przyznanie na jej rzecz od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Gliwicach kwoty 5000 zł,

d.  oraz o zwrot kosztów postępowania.

W uzasadnieniu wskazała, że Sąd Rejonowy na podstawie wniosku komornika z końca lipca 2015 roku wyznaczył termin licytacji na 16 czerwca 2016 roku co oznacza, że doszło do przewlekłości postępowania.

Skarb Państwa – Prezes Sądu Rejonowego w Gliwicach zgłosił udział w sprawie i wniósł o oddalenie skargi, albowiem termin pierwszej licytacji nieruchomości został zmieniony na 29 lutego 2016 roku, czynności w sprawie były podejmowane, a wyznaczony termin licytacji jest najbliższym możliwym z uwagi na obciążenie referatu sięgające 940 spraw.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Postępowanie w przedmiocie nadzoru nad egzekucją z nieruchomości zostało wszczęte wnioskiem Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Gliwicach G. Z. z 11 kwietnia 2014 roku, który wpłynął do Sądu Rejonowego w Gliwicach 5 czerwca 2014 roku i 9 czerwca 2014 roku został zadekretowany pod sygn. akt II Co 3260/14. Tego samego dnia wezwano komornika o akta egzekucyjne, przy czym akta zwrócono sekretariatowi 16 czerwca 2014 roku, a zarządzenie wykonano 2 lipca 2014 roku .

Komornik sądowy 7 sierpnia 2014 roku dołączył do akt obwieszczenie o przystąpieniu do opisu i oszacowania nieruchomości dłużniczki M. T.; 18 sierpnia 2014 roku ponaglono komornika o akta egzekucyjne, przy czym akta zwrócono do sekretariatu 28 sierpnia 2014 roku, a zarządzenie wykonano 1 września 2014 roku.

Komornik 4 września 2014 roku zawiadomił o terminie sporządzenia opisu i oszacowania nieruchomości, a 11 września 2014 roku przedłożył akta egzekucyjne.

Zarządzeniem z 6 października 2014 roku polecono zwrócić komornikowi akta egzekucyjne zobowiązując do prawidłowego powiadomienia dłużniczki o terminie opisu i oszacowania w sprawie KM 504/13 i ponownego złożenia akt egzekucyjnych w terminie czterech miesięcy. Akta zwrócono do sekretariatu 9 października 2014 roku, a zarządzenie wykonano 10 października 2014 roku.

Komornik pismem z 5 listopada 2014 roku wniósł o wyznaczanie pierwszego terminu licytacji, akta doręczono sędziemu 7 listopada 2014 roku, a 1 grudnia 2014 roku zarządzono zwrócić akta egzekucyjne komornikowi z zobowiązaniem do złożenia kolejnego sprawozdania za 3 miesiące - akta zwrócono do sekretariatu 3 grudnia 2014 roku, a zarządzenie wykonano tego samego dnia.

Następnie 18 grudnia 2014 roku wpłynęło pismo komornika o wyznaczenie pierwszego terminu licytacji, akta przedłożono sędziemu 19 grudnia 2014 roku, a 12 stycznia 2015 roku wyznaczono pierwszy termin licytacji na 25 maja 2015 roku. Akta zwrócono do sekretariatu 21 stycznia 2015 roku, a zawiadomienia wysłano 4 lutego 2015 roku.

Komornik 20 kwietnia 2015 roku zawiadomił sąd o dokonaniu obwieszczenia o terminie pierwszej licytacji. Ponadto 18 maja 2015 roku wpłynęło pismo komornika w zakresie kolejnej dłużniczki J. S. co do obwieszczenia o przystąpieniu do opisu i oszacowania tej nieruchomości w zakresie 1/4 jej udziału. Dotyczy to tej samej nieruchomości co nieruchomość M. T. (udział 3/4) będącej przedmiotem postępowania. Jednocześnie wpłynęło pismo komornika o zniesienie terminu pierwszej licytacji z uwagi na prowadzoną egzekucję z nieruchomości także w stosunku do współwłaścicielki tej nieruchomości - J. S. w zakresie jej udziału wynoszącego 1/4. Komornik przedstawił także postanowienie o zawieszeniu postępowania egzekucyjnego co do dłużniczki M. T. do czasu dokonania opisu i oszacowania pozostałego udziału w nieruchomości wynoszącego 1/4 należącego do J. S..

Na terminie 25 maja 2015 roku wskazano, że licytacja nie odbyła się w związku z zarządzeniem o jej odwołaniu. Następnie w aktach jest zarządzenie, z którego wynika, że sąd postanowił odwołać termin licytacji wyznaczony na 25 maja 2015 roku i zobowiązać komornika do złożenia sprawozdania z aktami po podjęciu postępowania lub za 6 miesięcy. Zarządzenie to jest datowane na 25 maja 2015 roku, a akta zwrócono do sekretariatu 15 czerwca 2015 roku.

Zarządzeniem z 8 czerwca 2015 roku - po wpływie 1 czerwca 2015 roku faksów z postanowieniem o zawieszeniu postępowania i wniosku o zniesienie terminu licytacji - polecono kopie postanowienia pozostawić faktach i wykonać zarządzenie z 25 maja 2015 roku. Akta przedstawiono do sekretariatu 15 czerwca 2015 roku.

Komornik 31 lipca 2015 roku wniósł o wyznaczenie terminu licytacji, albowiem uprawomocnił się protokół opisu i oszacowania nieruchomości obu dłużniczek.

W dniach 9 i 11 września 2015 roku pełnomocnik skarżącej przeglądał akta, a 14 września 2015 roku wyznaczono termin pierwszej licytacji na 13 czerwca 2016 roku, jednocześnie zarządzono sprawdzić czy nie wniesiono skargi na czynności komornika, zawiadomić o terminie pierwszej licytacji komornika i zobowiązać go do poinformowania w terminie do miesiąca przed wyznaczonym terminem licytacji o stanie egzekucji i podjętych czynnościach w związku z wyznaczonym pierwszym terminem licytacji oraz przedłożenia akt egzekucyjnych na termin. Akta zwrócono do sekretariatu 15 września 2015 roku.

Ponadto 29 września 2014 roku wydano zarządzenie o informację o stanie egzekucji – zwrócono akta do sekretariatu 30 września 2014 roku, a wykonano 9 października 2014 roku /k. 45/ - zarządzenie to zostało wszyte w niewłaściwej kolejności, powinno znajdować się przed wydaniem zarządzenia z 6 października 2014 roku.

Jednocześnie 7 października 2015 roku przedłożono akta sędziemu wraz z pismem z komornika o przyłączeniu się nowego wierzyciela do egzekucji z nieruchomości.

Wcześniej 21 września 2015 roku zmieniono termin licytacji na 29 lutego 2016 roku, a akta przekazano do sekretariatu 22 września 2015 roku. Zarządzeniem z 8 października 2015 roku zarządzono wykonać zarządzenia z 21 września 2015 roku. Ostatecznie zarządzenie w zakresie wyznaczenia terminu licytacji wykonano 21 października 2015 roku, przy czym nastąpiło to już po wpływie pisma komornika z 19 października 2015 roku. W tej części pisma i zarządzenia wszyto niezgodnie z datą ich wpływu i wydania.

Jednocześnie do sprawy zostało przyłączonych szereg (12) spraw dotyczących egzekucji z tej samej nieruchomości – we wrześniu 2014 roku (jedna), w październiku 2014 roku (trzy), w listopadzie 2014 roku (jedna), w maju 2015 roku (pięć) i w sierpniu 2015 roku (dwie).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. Nr 179, poz. 1843 ze zm.) dla stwierdzenia, czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania, należy w szczególności ocenić terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez sąd, w celu wydania w sprawie rozstrzygnięcia co do istoty (...), uwzględniając charakter sprawy, stopień faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenie dla strony, która wniosła skargę rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania. Przewlekłość postępowania to brak czynności zmierzających do rozstrzygnięcia, zachodzący dłużej niż jest to konieczne do rozważenia sprawy bądź zgromadzenia dowodów, chodzi zatem o to, by czynności zmierzające do wydania orzeczenia kończącego zabierały odpowiednią ilość czasu, czyli odbywały się bez zbędnej zwłoki (por. art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki). Zbędną zwłoką nie jest przy tym każdy upływ czasu, ale dopiero nadmierne odstępstwo od czasu zwykle koniecznego dla wykonania określonych czynności, dlatego przewlekłość postępowania zachodzi wówczas, gdy zwłoka w czynnościach jest nadmierna (rażąca) i nie znajduje uzasadnienia w obiektywnych okolicznościach sprawy. [Por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 2013 r. KSP 3/13, LEX nr 1318217, postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 10 stycznia 2013 r. sygn. akt II S 33/12, Lex 1246709; por. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 23 listopada 2010 r. sygn. akt II S 28/10 - KZS 2010/11/50, LEX nr 783363].

Sprawa, w której zgłoszono skargę na przewlekłość dotyczy nadzoru nad prowadzonego przez komornika egzekucją z nieruchomości.

Z akt sprawy wynika, że termin licytacji nieruchomości został wyznaczony ostatecznie 21 września 2015 roku na 29 lutego 2016 roku. Rzeczywiście wcześniej także we wrześniu 2015 roku wyznaczono pierwszy termin licytacji na 13 czerwca 2016 roku, natomiast następnie sędzia referent zmienił ten termin i nie może już być rozpatrywany jako ostatecznie wyznaczony termin pierwszej licytacji ten na czerwiec 2016 roku, albowiem w sprawie wyznaczono wcześniejszy termin na 29 lutego 2016 roku. Wniosek o wyznaczenie pierwszego terminu licytacji już w zakresie całej nieruchomości i co do dwóch dłużników wpłynął w końcu lipca 2015 roku, a biorąc pod uwagę okres wakacyjny wyznaczenie ostatecznie terminu licytacji zarządzeniem z 21 września 2015 roku nie może zostać uznane za dokonane z jakąkolwiek zwłoką. Trzeba bowiem mieć na uwadze również to, że do sierpnia 2015 roku do akt sprawy dołączono 15 innych spraw związanych z egzekucją z tej samej nieruchomości, a sędzia referent jeszcze w sierpniu 2015 roku wydawał postanowienia dotyczące połączenia spraw celem wspólnego rozpoznania. Wielość podmiotów występujących w sprawie wskazuje również na to, że trzeba jej poświęcić większą ilość czasu niż w sprawie standardowej, w której jest jeden wierzyciel i jeden dłużnik oraz jedna nieruchomość, co do której prowadzony jest nadzór nad egzekucją.

Zarządzenie o wyznaczeniu terminu licytacji wydano ostatecznie półtorej miesiąca po wpływie wniosku w tym zakresie – jest to opóźnienie, ale nie może być uznane za tego rodzaju zwłokę, która uprawniałaby do stwierdzenia przewlekłości postępowania, tym bardziej, że wykonanie tego zarządzenia 21 października 2015 roku zapewniało skuteczne dokonanie przez komornika zawiadomień i obwieszczeń, a bez tych czynności licytacja nie mogłaby dojść do skutku.

Od wydania zarządzenia o wyznaczeniu terminu licytacji do tegoż terminu upłynie 5 miesięcy. Jest to długi okres czasu, natomiast biorąc pod uwagę złożoność podmiotową sprawy oraz prowadzony nadzór nad egzekucją z jednej nieruchomości, ale w zakresie udziałów dwóch dłużników nie może on być uznany za na tyle odległy, aby prowadzić do zbędnej zwłoki w postępowaniu. Jednocześnie wyznaczenia tego terminu uniemożliwia w chwili obecnej Sądowi Okręgowemu wydanie Sądowi Rejonowemu jakichkolwiek zaleceń w tym zakresie, albowiem zmiana tego terminu doprowadziłoby do niemożliwości przeprowadzenia rozprawy we wcześniejszym terminie z uwagi na konieczność dokonania zawiadomienia obwieszczeń.

Trzeba także mieć na uwadze to, że wielość podmiotów występujących w sprawie – wierzycieli i dłużników – powoduje, że także nadzór nad licytacją musi być prowadzony w sali, która zapewni wszystkim zainteresowanym udział w licytacji, a sędziemu zapewnia możliwość ustalenia, czy wszystkie podmioty zostały prawidłowo zawiadomione o terminie licytacji oraz czy dokonano prawidłowych obwieszczeń. Z uwagi na wielość tych podmiotów wymagany jest też dłuższy czas na dokonanie tych czynności. Trzeba też podkreślić, że jeszcze w październiku 2015 roku komornik zawiadomił Sąd Rejonowy w Gliwicach o przyłączeniu się do sprawy kolejnego wierzyciela i także w tym zakresie należało ustalić, czy prawidłowo wszczęto postępowanie, a do takich czynności wymagany jest czas.

Wyznaczenie terminu we wrześniu 2015 roku na 29 lutego 2016 roku spowoduje dłuższą ekspozycję tej nieruchomości, co umożliwi zapoznanie się z ofertą większej ilości potencjalnych nabywców i może doprowadzić do wylicytowania wyższej ceny za nieruchomość oraz udzielenia przybicia już na pierwszym terminie. To zaś z pewnością działa na korzyść skarżącej.

Z powyższych względów nie można zasadnie przyjąć, że w sprawie doszło do rażącej zwłoki w jej rozpoznaniu pomimo długiego okresu czasu pomiędzy dniem wyznaczenia pierwszej licytacji, a jej terminem.

Mając powyższe na uwadze, w oparciu o art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki, skargę jako niezasadną należało oddalić.

SSR (del.) Roman Troll SSO Tomasz Pawlik SSO Leszek Dąbek