Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 listopada 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 24 listopada 2015 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy A. L.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o prawo do emerytury

na skutek

odwołania A. L.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 27 marca 2015 r. nr (...)

z dnia 10 sierpnia 2015 r. nr (...)

1.  umarza postępowanie w zakresie odwołania od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. z dnia 27 marca 2015 roku;

2.  oddala odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. z dnia 10 sierpnia 2015 roku.

(-) SSR del. Grzegorz Tyrka

VIII U 1249/15

UZASADNIENIE

Dnia 11 marca 2015 roku ubezpieczony A. L. wniósł do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. o przyznanie prawa do emerytury.

Decyzją z dnia 27 marca 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury.

Na uzasadnienie podano, że zgodnie z art. 184 w związku z art. 39 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2015 roku, poz. 748) – zwaną dalej ustawą emerytalną – ubezpieczonemu urodzonemu po dniu 31 grudnia 1948 roku, niespełniającemu warunków do uzyskania górniczej emerytury na podstawie art. 50a ustawy emerytalnej, który:

1.  osiągnął wymagany wiek emerytalny, który ustala się w ten sposób, że za każdy pełny rok pracy górniczej wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pod ziemią obniża się powszechnie obowiązujący wiek emerytalny wynoszący 65 lat dla mężczyzn o 6 miesięcy;

2.  do dnia 31 grudnia 1998 roku udokumentował wymagany okres zatrudnienia wynoszący łącznie z okresami składkowymi i nieskładkowymi 25 lat dla mężczyzn;

3.  do dnia 31 grudnia 1998 roku udokumentował co najmniej 5 lat pracy wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pod ziemią;

4.  nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego albo złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym za pośrednictwem ZUS na dochody budżetu państwa;

Organ rentowy podał, że ma dzień 1 stycznia 1999 roku ubezpieczony nie osiągnął okresu składkowego i nieskładkowego w wymiarze 25 lat, a jedynie 21 lat, 8 miesięcy i 29 dni.

Ubezpieczony wniósł odwołanie, domagając się zmiany zaskarżonej decyzji z dnia 27 marca 2015 roku i przyznania prawa do emerytury na podstawie art. 46 ustawy emerytalnej.

Na uzasadnienie podano, że ubezpieczony nie spełnił przesłanki prawnej 25 okresu składkowego i nieskładkowego na dzień 1 stycznia 1999 roku, zgodnie z art. 184 w związku z art. 39 ustawy emerytalnej. Ubezpieczony podał, że spełnia przesłanki prawne do nabycia prawa do emerytury na podstawie art. 46 ustawy emerytalnej.

Na skutek odwołania ubezpieczonego, decyzją z dnia 10 sierpnia 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury.

Na uzasadnienie podano, że zgodnie z art. 46 w związku z art. 39 ustawy emerytalnej ubezpieczonemu urodzonemu po dniu 31 grudnia 1948 roku, a przed dniem 1 stycznia 1969 roku, niespełniającemu warunków do emerytury górniczej, który nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego albo złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w tym funduszu na dochody budżetu państwa, emerytura przysługuje, jeżeli do dnia 31 grudnia 2008 roku ukończył wymagany wiek, udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 5-letni okres pracy górniczej w rozumieniu art. 50c ust. 1 ustawy emerytalnej, wykonywanej pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Dla mężczyzn wiek emerytalny 65 lat ulega obniżeniu o 6 miesięcy za każdy pełny rok pracy górniczej, nie więcej niż o 15 lat. Organ rentowy podał, że ubezpieczony na dzień 31 grudnia 2008 roku nie udowodnił wieku emerytalnego, t.j. 58 lat.

Ubezpieczony wniósł odwołanie, domagając się zmiany zaskarżonej decyzji z dnia 10 sierpnia 2015 roku i przyznania prawa do emerytury na podstawie art. 46 w związku z art. 39 ustawy emerytalnej.

Na uzasadnienie podano, że zgodnie z art. 46 w związku z art. 39 ustawy emerytalnej wiek emerytalny należy osiągnąć w chwili wydania decyzji, a nie na dzień 31 grudnia 2008 roku. Ubezpieczony zwrócił uwagę, dla wielu osób niemożliwym było osiągnięcie wieku emerytalnego na dzień 31 grudnia 2008 roku.

Organ rentowy domagał się oddalenia odwołania ubezpieczonego od decyzji z dnia 10 sierpnia 2015 roku, przytaczając argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Na rozprawie dnia 24 listopada 2015 roku ubezpieczony cofnął odwołanie od decyzji z dnia 27 sierpnia 2015 roku, a pełnomocnik organu rentowego wyraził zgodę na cofnięcie odwołania.

Bezsporne w niniejszej sprawie są następujące okoliczności:

Ubezpieczony urodził się dnia (...) i udokumentował 14 lat i 1 miesiąc pracy górniczej wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pod ziemią. W związku z tym wiek emerytalny ubezpieczonego obniża się do 58 lat. Wiek ten ubezpieczony osiągnął z dniem(...) roku.

Sąd zważył, co następuje:

I

Odwołujący skutecznie cofnął odwołanie od decyzji z dnia 27 marca 2015 roku, a organ rentowy wyraził zgodę na cofnięcie odwołania.

Zgodnie z treścią art. 203 § 1 k.p.c., pozew [odwołanie] może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia - aż do wydania wyroku.

Sąd uznał cofnięcie odwołania za dopuszczalne, również w świetle art. 203 § 4 k.p.c. w związku z art. 469 k.p.c., albowiem na dzień 1 stycznia 1999 roku odwołujący nie posiadał wymaganego stażu pracy.

Zgodnie z art. 355 k.p.c., w razie cofnięcia pozwu ze skutkiem prawnym, Sąd umarza postępowanie, a postanowienie w tym przedmiocie może być wydane na posiedzeniu niejawnym.

W tym stanie rzeczy, na podstawie przytoczonych przepisów prawa Sąd w punkcie pierwszym wyroku umorzył postępowanie w sprawie z odwołania od decyzji organu rentowego z dnia 27 marca 2015 roku.

II

Odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 10 sierpnia 2015 roku nie zasługuje na uwzględnienie.

Ubezpieczony wskazał, że spełnia warunki do nabycia prawa do emerytury na podstawie art. 46 w związku z art. 39 ustawy emerytalnej.

Zgodnie z 46 ust. 1 ustawy emerytalnej prawo do emerytury na warunkach określonych w art. 29, 32, 33 i 39 przysługuje również ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. a przed dniem 1 stycznia 1969 r., jeżeli spełniają łącznie następujące warunki:

1) nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa;

2) warunki do uzyskania emerytury określone w tych przepisach spełnią do dnia 31 grudnia 2008 r.

Zgodnie z art. 39 ustawy emerytalnej ubezpieczonemu urodzonemu przed dniem 1 stycznia 1949 r., spełniającemu warunek określony w art. 27 ust. 1 pkt 2 i niespełniającemu warunków wymaganych do uzyskania górniczej emerytury na podstawie art. 50a, który ma co najmniej 5 lat:

1) pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ust. 1, wykonywanej pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, albo

2) pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ust. 1 pkt 4 i 5, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunatnego oraz w kopalniach otworowych siarki

- wiek emerytalny, o którym mowa w art. 27 ust. 2 i 3, obniża się o 6 miesięcy za każdy rok takiej pracy, nie więcej jednak niż o 15 lat.

Istota sporu między stronami sprowadza się do ustalenia, czy ubezpieczony winien osiągnąć wiek emerytalny do dnia 31 grudnia 2008 roku, czy na dzień wydania decyzji.

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 12 września 2000 roku, w sprawie K 1/00 opublikowanym w OTK z 2000 roku, Nr 6, poz. 185 uznał art. 46 ustawy emerytalnej za zgodny z Konstytucją RP. W pisemnym uzasadnieniu wyroku Trybunał podał, że ograniczenie zakresu podmiotowego wcześniejszego przechodzenia na emeryturę wynika z założeń i celów reformy systemu świadczeń społecznych. Jednym z tych celów było urzeczywistnienie prawa do zabezpieczenia społecznego w aktualnych warunkach demograficznych i gospodarczych. Reforma systemu emerytalno-rentowego miała także na celu ograniczenie uprawnień do wcześniejszej emerytury i ujednolicenie wieku emerytalnego. Ustawa emerytalna utrzymała dotychczasowe zasady wcześniejszego przechodzenia na emeryturę urodzonym przed 1 stycznia 1949 roku, natomiast ograniczyła takie możliwości dla urodzonych po 31 grudnia 1948 roku, a przed 1 stycznia 1969 roku. Regulacja zawarta w art. 46 ustawy emerytalnej ma charakter przejściowy, dotyczy bowiem ubezpieczonych, którzy w dniu wejścia w życie ustawy emerytalnej [t.j. 1 stycznia 1999 roku] osiągnęli wiek co najmniej 50 lat. Podobnie wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 czerwca 2011 roku, w sprawie III UK 217/10, opublikowany w LEX Nr 950438.

Zatem art. 46 ustawy emerytalnej ma charakter przejściowy w tym sensie, że dotyczy wąskiej grupy ubezpieczonych, gwarantując im prawo do wcześniejszej emerytury, mimo że prawo to nie jest przewidziane przez nowy system emerytalno-rentowy. Celem takiej regulacji jest osłabienie niedogodności wynikających z nowego systemu dla osób, które nabywały ekspektatywę emerytury w starym systemie – wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 lutego 2009 roku, w sprawie I UK 243/08, opublikowany w LEX Nr 571847; wyrok Sądu Apelacyjnego z dnia 20 maja 2015 roku, w sprawie III AUa 800/14, opublikowany w LEX Nr 1762018.

Ubezpieczony osiągnął wiek emerytalny dnia 11 stycznia 2015 roku i należy do kategorii ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 roku, a przed 1 stycznia 1969 roku w stosunku do których ustawodawca w ramach „wygaszania dotychczasowych uprawnień” przewidział możliwość nabycia uprawnień emerytalnych na zasadach dotychczasowych, jednakże na podstawie szczególnych uregulowań mających charakter przejściowy, czemu dał wyraz w art. 46 ustawy emerytalnej – wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 6 sierpnia 2015 roku, w sprawie III AUa 1928/14, opublikowany w LEX Nr 1781998.

Wykładnia językowa art. 46 w związku z art. 39 ustawy emerytalnej wskazuje, że należy spełnić łącznie wszystkie przesłanki nabycia prawa do emerytury, w tym osiągnięcie wieku emerytalnego, do dnia 31 grudnia 2008 roku.

Reasumując – ubezpieczony nie spełniając łącznie wszystkich warunków wymaganych w art. 46 w związku z art. 39 ustawy emerytalnej (warunek wieku osiągnął po dniu 31 grudnia 2008 roku), nie mógł nabyć prawa do emerytury w obniżonym wieku. Zatem na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. należało oddalić odwołanie ubezpieczonego od decyzji z dnia 10 sierpnia 2015 roku.

(-) SSR del. Grzegorz Tyrka