Pełny tekst orzeczenia

WYROK CZĘŚCIOWY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

P., dnia 11 lutego 2016 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu XII Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący:SSO Ewa Hoffa

Protokolant:Starszy sekretarz sądowy K. T.

po rozpoznaniu w dniu 28 stycznia 2016 w Poznaniu

sprawy z powództwa: 1/ A. S. /PESEL: (...)/, 2/ J. S.

/PESEL: (...)/

przeciwko (...) sp. z o.o. z siedzibą w P. /KRS: (...)

o zapłatę

I.  Tytułem odszkodowania za utratę części wartości nieruchomości położonej w P., a zapisanej w księdze wieczystej (...) zasądza od pozwanego na rzecz powodów A. S. iJ. (1)kwotę 78.272 zł /siedemdziesiąt osiem tysięcy dwieście siedemdziesiąt dwa złote/ z odsetkami ustawowymi od dnia 12 maja 2015 r. do dnia zapłaty.

II.  W pozostałej części powództwo oddala.

/-/ E. H.

Sygn akt XII C 2227/14/3

U z a s a d n i e n i e wyroku częściowego :

Powodowie: K. S. (1) i J. S., wnieśli o zasądzenie od pozwanego na ich rzecz, solidarnie, kwoty 80.000 zł stanowiącej sumę odszkodowania za spadek wartości nieruchomości będący skutkiem wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania /50.000 zł/ i zwrotu nakładów na rewitalizację akustyczną budynku mieszkalnego /30.000 zł/ z ustawowymi odsetkami od dnia 24 lipca 2013 r. /k.1 i 5/.

W piśmie procesowym z 4 grudnia 2015 r. rozszerzyli żądanie pozwu- wnieśli o zasądzenie od pozwanego na ich rzecz kwoty 108.272 zł na którą składało się roszczenie o odszkodowanie za spadek wartości nieruchomości w kwocie 78.272 zł i dochodzona uprzednio kwota odszkodowania z tytułu zwrotu równowartości koniecznych nakładów od kwoty odszkodowania za spadek wartości nieruchomości bez zmiany roszczenia akcesoryjnego /k. 386/ .

Pismo z dnia 5 grudnia 2015 r, zostało doręczone pozwanemu /k.388- potwierdzenie wysłania przesyłką poleconą, k. 455- oświadczenie pełn. pozwanego na rozprawie/.

Domagali się zwrotu kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych /k. 1 i 386/.

Jako podstawę prawną swoich roszczeń wskazali art. 129 ustawy Prawo o ochronie środowiska, oraz art. 135 ust. 1 i nast. ustawy Prawo o ochronie środowiska /k. 5 i 6/.

Pozwany, (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P., wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powodów na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych /k. 86, oraz 455 i 456/.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powodowie są współwłaścicielami, na prawach ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej, nieruchomości o obszarze 0,0896 ha, położonej w P. przy ul. (...), zapisanej w księdze wieczystej (...) /k.96- 104- poświadczona kserokopia odpisu zwykłego księgi wieczystej, której stan wpisów pozostaje bez zmian w zakresie istotnym dla meritum sprawy, k. 106 i107- szkice sytuacyjne/.

Na nieruchomości znajduje się wolnostojący budynek mieszkalny jednorodzinny, budynek warsztatowy i budynek gospodarczy /k. 4 i 8 - opinii biegłego R. D. (1)- plik w przeźroczystej okładce/.

Powodowie nabyli nieruchomość 17 kwietnia 1985 r. czyli w okresie, gdy funkcjonowało już pozwane lotnisko, natomiast nie był ustanowiony obszar ograniczonego użytkowania /k.100/.

W II połowie lat 80- tych postawili legalnie budynek mieszkalny /k. 103 i 104- wpisy w kw. dotyczące pozyskanego kredytu na budowę, k. 9 i 10- opinia biegłego/.

Dnia 30 stycznia 2012 r. Sejmik Województwa (...) podjął uchwałę w sprawie utworzenia strefy ograniczonego użytkowania dla lotniska P.- Ł. w P.. Weszła ona w życie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa (...), czyli w dniu 28 lutego 2012 r. /k.18- 78- kserokopia uchwały z uzasadnieniem i wykazem nieruchomości objętych o.o.u. w całości, lub w części/.

Nieruchomość powodów znalazła się w strefie wewnętrznej o.o.u. /k.105- zaświadczenie Marszałka Województwa W./.

Ograniczenia użytkowania w strefie wewnętrznej polegają na:

a/ zakazie budowy nowych szpitali, domów opieki społecznej i budynków związanych ze stałym, lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

b/dopuszczeniu rozbudowy, odbudowy, oraz nadbudowy istniejących szpitali, domów opieki społecznej i budynków związanych ze stałym, lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

c/ zakazie tworzenia stref A uzdrowisk,

d/ dopuszczeniu lokalizowania zabudowy mieszkaniowej pod warunkiem zapewnienia właściwego komfortu akustycznego w pomieszczeniach wymagających ochrony akustycznej /k. 85/.

Wartość nieruchomości, według stanu z dnia 28 lutego 2012 r. /data wejścia w życie wyżej opisanej uchwały/ i cen z daty sporządzenia opinii , czyli 26 marca 2015 r. wynosiła 652.268 zł, a utrata jej wartości rynkowej na skutek wprowadzenia o.o.w. wynosiła 78.272 zł /k. 23- 25- opinii biegłego R. D. (1), k. 452- 454- zeznania biegłego/.

Spadek wartości rynkowej był skutkiem wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania niezależnie od natężenia w porze dziennej, lub nocnej i poszczególnych porach roku rzeczywistego poziomu hałasu emitowanego przez pozwanego.

(...) wiedza o istnieniu o.o.u., wynikających z tego ograniczeniach i perspektywie wzrostu w przyszłości hałasu emitowanego przez lotnisko ma i będzie miała wpływ na obniżenie wartości nieruchomości położonych w o.o.u. niezależnie od zakresu przekroczeń limitów hałasu i starań pozwanego o jego ograniczenie, oraz monitorowania natężenia hałasu w strefie i na jej granicach.

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie w/w kserokopii dokumentów, których autentyczności strony nie kwestionowały, a sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania ich z urzędu.

Kserokopie fragmentu opinii biegłego K. R. /k.321/ , artykułu dr. B. H. /k.313- 320/, a także prywatnej opinii dr. K. S. (2)

/k.298-312 były nieprzydatne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, bowiem dotyczyły innych stanów faktycznych, lub miały charakter wysoce ogólny.

Wnioski o dowód z tych dokumentów sąd więc oddalił /k.455/.

Kolejna opinia prywatna dołączona do pisma z dnia 25 listopada 2015 r. nie była oceniana, bowiem stanowiła załącznik do pisma procesowego złożonego bez zezwolenia i zwróconego pełnomocnikowi pozwanego.

Zeznaniom świadka B. G. /k.231- 233/ zawnioskowanego przez pozwanego po cofnięciu wniosku o przesłuchanie świadka T. J., oraz zeznaniom pozwanego /k. 234- 236- zeznania G. B.- vice prezesa zarządu pozwanego/ sąd dał wiarę, bowiem nie były one sprzeczne z pozostałym materiałem dowodowym przyjętym za podstawę ustaleń i nie kolidowały z powziętą przez sąd, z urzędu, wiedzą z innych spraw podobnego rodzaju.

W szczególności sąd dał wiarę G. B. i świadkowi B. G., że pozwany podjął konkretne działania skutkujące ograniczaniem hałasu oddziaływującego na środowisko i stara się ten hałas systematycznie umniejszać, a także monitoruje jego natężenie mierząc jego poziom o różnych porach w systematycznie przemieszczanych punktach kontrolnych.

Wobec precyzyjnego przedstawienia wniosków i twierdzeń powodów i dołączenia kompletu dowodów z dokumentów, oraz przedstawienia dokumentów związanych z postawieniem budynku mieszkalnego na nieruchomości podczas wizji lokalnej zgodnie z oświadczeniem powoda złożonym na rozprawie w dniu 18 września 2014 r. /k.231/ sąd odstąpił od przesłuchania powodów

Opinia biegłego R. D. (2) z dnia 26 marca 2015 r.

uwzględniała wyczerpująco wszelkie istotne okoliczności i wydana została w oparciu o jak najszerszą wiedzę dostępną w dacie jej wydania i była tak dokładna jak to jest możliwe.

Sąd ocenił, że w swych zeznaniach /k.452- 454- skrót protokolarny zeznań, k.457- płyta CD z pełnym nagraniem zeznań na rozprawie/ biegły opinię obronił i wyjaśnił, w ocenie sądu, wątpliwości i pytania stron przedstawione na piśmie, lub wyartykułowane na rozprawie.

Zeznania biegłego logicznie, a opinia w sposób rzeczowy i wyczerpujący odpowiadają na pytania sądu zawarte w tezie dowodowej.

Sąd uznał opinię i zeznania biegłego za wysoce przydatne dla rozstrzygnięcia sprawy w zakresie roszczenia o odszkodowanie za spadek wartości nieruchomości na skutek wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania i wysokości tego odszkodowania.

Ze względu na pozytywną ocenę opinii biegłego R. D. (1) i jego zeznań sąd nie uwzględnił wniosku pozwanego o kolejną opinię /k.455 pkt. 3 postanowienia/, bowiem dowód ten był zbędny, a jego przeprowadzenie niepotrzebnie przedłużyłoby postępowanie.

Sąd zważył, co następuje:

Powodowie opierali swe żądanie przede wszystkim na tzw. normatywnym związku przyczynowym. Jako jego podstawę prawną trafnie wskazali art.129 ust. 2 ustawy Prawo o ochronie środowiska.

Przepis art.129 ust.2 u.p.o.ś. stanowi, że w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości jej właściciel może żądać odszkodowania za poniesioną szkodę; szkoda obejmuje również zmniejszenie wartości nieruchomości.

W myśl ust.4 tego przepisu z roszczeniem, o którym mowa w ust. 1-3, można wystąpić w okresie 2 lat od dnia wejścia w życie rozporządzenia lub aktu prawa miejscowego powodującego ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości. Według art. 136 ust.1 u.p.o.ś. w razie ograniczenia sposobu korzystania ze środowiska w wyniku ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania właściwymi w sprawach spornych dotyczących wysokości odszkodowania lub wykupu nieruchomości są sądy powszechne.

Ustęp 2 tego przepisu stanowi, iż obowiązany do wypłaty odszkodowania lub wykupu nieruchomości jest ten, którego działalność spowodowała wprowadzenie ograniczeń w związku z ustanowieniem obszaru ograniczonego użytkowania. Zgodnie zaś z art.136 ust. 3 u.p.o.ś. w razie określenia na obszarze ograniczonego użytkowania wymagań technicznych dotyczących budynków szkodą, o której mowa w art. 129 ust. 2, są także koszty poniesione w celu wypełnienia tych wymagań przez istniejące budynki, nawet w przypadku braku obowiązku podjęcia działań w tym zakresie.

Niewątpliwie powodowie wnieśli niniejsze powództwo w terminie wskazanym przez ustawę, tj. przed dniem 24 kwietnia 2015 r.

Jak już wskazano, zgodnie z art. 129 ust. 2 u.p.o.ś. podaje się, iż w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości jej właściciel może żądać odszkodowania za poniesioną szkodę, a szkoda obejmuje również zmniejszenie wartości nieruchomości.

W związku z wprowadzeniem obszaru ograniczonego użytkowania nastąpił rzeczywisty spadek wartości nieruchomości powodów wynikający z tego, że i powodowie i potencjalni kolejni właściciele tej nieruchomości zmuszeni są do znoszenia hałasu emitowanego przez pozwane lotnisko niezależnie od tego, czy będzie on przekraczał dopuszczalne normy hałasu, czy nie, z jaką częstotliwością naruszenia te będą występowały i jak będą znaczne.

Konieczność znoszenia hałasu jest oczywistym ograniczeniem prawa własności, bowiem powodowie nie mają już możliwości prawnie skutecznej ochrony swych dóbr osobistych naruszanych przez przekraczający normy hałas emitowany przez pozwanego teraz, lub w przyszłości- muszą ten hałas znosić.

Wprowadzenie obszaru ograniczonego użytkowania równoznaczne jest z publicznym potwierdzeniem, że lotnisko emituje hałas oddziaływujący na ten obszar w stopniu skutkującym ograniczone, w określony sposób, możliwości korzystania z nieruchomości na tym obszarze położonych, a hałas jest do tego stopnia dokuczliwy, że wskazane jest sfinansowanie urządzeń, elementów wyposażenia domów, lub wręcz przebudowy domów, aby się przed nim chronić.

Podane w w/w opinii informacje dotyczące wpływu hałasu na emitowanego przez otoczenie na ceny nieruchomości dotyczące lotniska w K. i lotnisk zagranicznych /k.14- 16 opinii biegłego/ nie dotyczą bezpośrednio pozwanego i jego otoczenia, ale stanowią zbiór informacji dlaczego następuje spadek wartości nieruchomości położonych w okolicy lotnisk.

Tak więc fakt, że aktualnie pozwany monitoruje hałas i stara się go ograniczać nie ma wpływu na spadek wartości nieruchomości powodów położonej w strefie wewnętrznej o.o.u. Dopóki obszar ograniczonego użytkowania istnieje, dopuszczalna jest w jego obrębie możliwość emisji hałasu w stopniu ponadnormatywnym, a natężenie ruchu lotniczego w przyszłości może emisję hałasu potęgować.

Ponieważ, po wprowadzeniu o.o.u. nastąpił spadek wartości nieruchomości powodów o kwotę 78.272 zł , jak wykazano powyżej, powodowie ponieśli konkretną szkodę w tej wysokości.

Pozwany został wezwany o zapłatę odszkodowania przed wniesieniem pozwu /k.91- 93- pismo z 9 lipca 2013 r. , jednak w tym wezwaniu powodowie zażądali kwoty 300.000 zł z tytułu obniżenia wartości ruchomości . Powodowie nie poparli swych żądań żadną opinią zleconą we własnym zakresie.

Pozwany orientował się, że nieruchomość powodów leży w obszarze ograniczonego użytkowania i to w jego wewnętrznej strefie jednak żądanie kwoty 300.000 zł jako odszkodowania za spadek wartości nieruchomości mógł, zasadnie, ocenić jako przesadzone.

Kwota 80.000 zł dochodzona pozwem nie została uprawdopodobniona jakimikolwiek rachunkami dotyczącymi poniesionych nakładów w celu uzyskania właściwego klimatu akustycznego w pomieszczeniach budynku mieszkalnego wymagających ochrony akustycznej.

Nie dołączono też do pozwu odpisu opinii prywatnie zleconej, która uprawdopodobniałaby roszczenia.

Odpis opinii biegłego R. D. (1) został doręczony pozwanemu 12 maja 2015 r. /k.261- zwrotne poświadczenie odbioru/ i pozwany, przeciwko któremu są kierowane powództwa podobnego rodzaju i to w znacznej liczbie mógł wówczas ocenić, w jakiej części roszczenie powodów jest uprawdopodobnione.

Ponieważ roszczenie o odszkodowanie za ubytek wartości nieruchomości w kwocie 70.000 zł było pozwany mógł zweryfikować i zapłacić kwotę wskazaną w w/w opinii biegłego i to w całości zwłaszcza, że mieściła się ona w dochodzonej w pozwie całościowej kwoty odszkodowania.

W tym stanie rzeczy należało zasądzić kwotę 78.272 zł z odsetkami ustawowymi od 12 maja 2015 r., gdyż w tym dniu żądane w pierwszym wezwaniu o zapłatę świadczenie mogło być zweryfikowane i stało się wymagalne.

Roszczenie o świadczenia akcesoryjne sprzed 12 maja 2015 r. sąd oddalił.

Odsetki ustawowe za opóźnienie zasądzono na podstawie art. 481§1 i 2 k.c. w związku z art. 476 k.c.

Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zostanie zawarte w wyroku końcowym.

/-/ E. H.