Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 stycznia 2016r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi, II Wydział Karny, w składzie:

Przewodniczący: SSA Izabela Dercz (spr.)

Sędziowie: SA Jacek Błaszczyk

SO (del) Robert Świecki

Protokolant: st. sekr. sąd. Łukasz Szymczyk

przy udziale Krzysztofa Kowalczyka, Prokuratora Prokuratury Okręgowej delegowanego do Prokuratury Apelacyjnej w Łodzi,

po rozpoznaniu w dniu 12 stycznia 2016r

sprawy:

P. K.

oskarżonego z art. 156 § 1 pkt. 2 i § 3 kk w zw. z art. 162 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Sieradzu

z dnia 15 czerwca 2015r w sprawie sygn. akt II K 57/14

1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Sieradzu,

2. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. S. A. – Kancelaria Adwokacka w W. kwotę 921,87 zł (dziewięćset dwadzieścia jeden złotych osiemdziesiąt siedem groszy) tytułem wynagrodzenia za obronę oskarżonego z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

Sygn. akt II AKa 240/15

UZASADNIENIE

P. K. oskarżony został o to, że w dniu 18 marca 2014r w W. woj. (...), będąc pod działaniem alkoholu zadał uderzenia pięścią w głowę oraz kopał po całym ciele K. K., który doznał m. in. obrzęku okolicy ciemieniowo – skroniowej, zasinień okularowych oczu, a następnie pozostawił go w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia, a który zmarł w nocy z 18/19 marca 2014r w wyniku doznanych obrażeń, tj. o czyn z art. 156 § 1 pkt. 2 i § 3 kk w zw. z art. 162 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk.

Wyrokiem z dnia 15 czerwca 2015r Sąd Okręgowy w Sieradzu w miejsce zarzuconego czynu uznał P. K. za winnego tego, że w miejscu i jak w zarzucie znajdując się w stanie po spożyciu znacznej ilości alkoholu bił z dużą siłą pięściami po głowie i kopał po całym ciele K. K.czym spowodował u niego wielomiejscowe, wielonarządowe obrażenia wewnętrzne i zewnętrzne mnogie złamania kości, obrażenia śródczaszkowe, które w sumie doprowadziły do wstrząsu hypowolemicznego i ostrej niewydolności krążeniowo – oddechowej, a ta z kolei do jego śmierci, tj. czynu wyczerpującego dyspozycję art. 156 § 3 kk i za to na podstawie tego przepisu wymierzył mu karę siedmiu lat pozbawienia wolności. Na podstawie art. 63 § 1 kk na poczet tej kary zaliczył okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 19 marca 2014r do dnia 2 czerwca 2014r. Zasądził od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy oskarżonego z urzędu kwotę 1260 złotych tytułem wynagrodzenia za nieopłaconą pomoc prawną oraz kwotę 178 złotych tytułem poniesionych wydatków. Nadto rozstrzygnął o kosztach sądowych obciążając nimi oskarżonego: kwotą 600 złotych tytułem opłaty oraz kwotą 17793,58 tytułem wydatków.

Od wyroku tego apelację wniósł obrońca oskarżonego zarzucając mu:

1) obrazę przepisów postępowania: art. 4 kpk, art. 5 § 2 kpk, art. 7 kpk, art. 410 kpk i art. 424 § 1 kpk polegającą na:

- dokonaniu ustaleń faktycznych nie znajdujących należytego wsparcia w zebranym materiale dowodowym,

- bezzasadnej odmowie wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonego P. k., jak również korespondującym z nimi zeznaniom świadka M. Ł. w momencie, gdy wskazywali oni, że oskarżony nie dokonał pobicia K. K.,

- nieprawidłowej ocenie zeznań świadka L. D. i uznanie za wiarygodne jej zeznań złożonych na etapie postępowania przygotowawczego pomimo, że nie zostały one potwierdzone przez świadka na etapie postępowania sądowego, jak również nieprawidłowej ocenie zachowania się świadka na rozprawie przed Sądem w dniu 23 marca 2015r i bezpodstawnym przyjęciu, że wpływ na treść zeznań świadka złożonych na rozprawie miała obawa przed oskarżonym,

- nieprawidłowej ocenie zeznań świadka K. B.,

- rozstrzygnięciu wszelkich istniejących w sprawie wątpliwości na niekorzyść oskarżonego,

2) błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia i mający wpływ na jego treść, polegający na przyjęciu, że oskarżony P. K. w dniu 18 marca 2014r w W. znajdując się w stanie po spożyciu znacznej ilości alkoholu bił z dużą siłą pięściami po głowie i kopał po całym ciele K. K.czym spowodował u niego wielomiejscowe, wielonarządowe obrażenia wewnętrzne i zewnętrzne mnogie złamania kości, obrażenia śródczaszkowe, które w sumie doprowadziły do wstrząsu hypowolemicznego i ostrej niewydolności krążeniowo – oddechowej, a ta z kolei do jego śmierci, podczas gdy zebrany w przedmiotowej sprawie materiał dowodowy przy jego wszechstronnej ocenie nie pozwala na dokonanie takich ustaleń.

Z „ostrożności procesowej” obrońca oskarżonego zarzucił wyrokowi także rażącą niewspółmierność wymierzonej oskarżonemu kary siedmiu lat pozbawienia wolności.

Wniósł o uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzuconego mu czynu, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Sieradzu.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja okazała się zasadną o tyle, że zainicjowała kontrolę odwoławczą zapadłego orzeczenia skutkującą koniecznością jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji z powodu zasadności podniesionego w niej zarzutu naruszenia art. 7 kpk. Analiza sposobu procedowania Sądu Okręgowego wykazała, iż Sąd ten nie zastosował się do tej normy, zwłaszcza w części, w jakiej statuuje ona po stronie Sądu meriti nakaz czynienia przedmiotem ocen wszystkich przeprowadzonych dowodów, co w konsekwencji skutkowało także naruszeniem ściśle z nią powiązanej normy art. 410 kpk, stanowiącej, iż podstawę wyroku może stanowić tylko całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej.

Analiza zgromadzonych w sprawie dowodów prowadzi do wniosku, iż poza dowodami z zeznań świadków L. D. i K. B. w części, w jakiej zostały uznane za wiarygodne, innymi dowodami wskazującymi na sprawstwo oskarżonego w zakresie przypisanego mu przestępstwa były dowody rzeczowe i opinie biegłych w postaci:

- wyniku oględzin miejsca zdarzenia wraz z dokumentacją fotograficzną i szkicem (k. 6-7, k. 60-87, k. 128),

- wyniku oględzin zewnętrznych zwłok K. K.(k. 8-11),

- protokołu zatrzymania i oględzin odzieży P. K. (k. 30-32, k. 120),

- opinii sądowo – medycznych (k. 250-253, k. 307-308, k. 329-330),

- opinii z badań z zakresu identyfikacji genetycznej (k. 337-356 i k. 383-395),

- opinii z zakresu wnioskowania o mechanizmie powstania śladów (k. 418-428).

Oceniając w toku kontroli instancyjnej sposób przeprowadzenia powyższych dowodów przez Sąd Okręgowy, stwierdzić trzeba, iż w zasadzie w zakresie każdego z nich cechował się on znacznego stopnia pobieżnością, co znalazło swój wyraz także w treści pisemnych motywów zaskarżonego wyroku. Doprowadziło to do pominięcia szeregu wynikających w nich okoliczności i zaniechania rozważenia ich w sposób wszechstronny i we wzajemnym ze sobą powiązaniu.

I tak, jeśli chodzi o wynik oględzin miejsca zdarzenia, pominięto fakt ujawnienia na podłodze blisko drzwi wewnątrz większego pokoju śladów krwi (ślad oznaczony numerem 6 widoczny na fotografii k. 85), która to krew pochodziła od pokrzywdzonego, co wynika z opinii z zakresu badań genetycznych (opinia k. 347). Jednocześnie, badanie biegłego z zakresu mechanizmu powstawania śladów nie objęło powyższego śladu, o czym świadczy analiza treści opinii biegłej E. M.. Bez wątpienia niezbędnym jest uzupełnienie opinii przez biegłą E. M. celem ustalenia, jakiego charakteru śladem jest ślad oznaczony numerem 6, w sensie określenia, czy należy do kategorii kontaktowych, rozmazów, czy też ma cechy śladu dynamicznego. Oczywistym jest, że zwłaszcza w razie ustalenia, iż powstał w sposób dynamiczny, może to również mieć doniosłe znaczenie dla ustaleń w przedmiocie sprawstwa oskarżonego.

Opinia biegłej E. M. wymaga także uzupełnienia w zakresie dotyczącym badania śladów ujawnionych na odzieży oskarżonego. Należy w szczególności zweryfikować, czy fakt ujawnienia stosunkowo nikłych śladów krwi K. K.na odzieży oskarżonego pozwala wnioskować o tym, iż P. K. był ubrany w zabezpieczoną odzież, zważywszy na ilość, rozmiar i charakter śladów krwi ujawnionych choćby w przedpokoju i w okolicy zwłok. W razie wykluczenia tego, rozważyć należy, czy oskarżony miał możliwość przebrania się i pozbycia zakrwawionej odzieży.

Z zagadnieniem tym wiąże się także sposób przeprowadzenia oględzin miejsca zdarzenia przez funkcjonariuszy policji. Jak wynika z protokołu oględzin, w różnych miejscach mieszkania K. K.ujawniono odzież oraz obuwie, w tym: torbę z odzieżą w kuchni, w wanience w łazience „różnego rodzaju odzież”, w pokoju za fotelem torbę z „różnego rodzaju” spodniami i bluzami, w mniejszym pokoju zajmowanym przez oskarżonego i jego konkubinę – rzeczy w postaci poukładanych spodni, koszulek, swetrów. Brak opisu, czy rzeczy te poddano faktycznie choćby pobieżnym oględzinom w kontekście możliwości wystąpienia na nich śladów krwi. W czasie powyższych oględzin zabezpieczono również ślad traseologiczny oznaczony numerem 1, przy czym odnośnie do tego śladu biorący udział w oględzinach funkcjonariusze policji Z. K. i P. D. sporządzili stosowne notatki (k. 443, k. 444), z których drugą w trakcie rozprawy wprowadzono do materiału dowodowego bez odczytywania za zgodą stron (protokół rozprawy k. 562-563) pomimo treści art. 174 kpk.

Wniosek, iż K. K.nie opuszczał swojego mieszkania, Sąd Okręgowy wyprowadził z rozległości i charakteru doznanych przez niego obrażeń ciała (uzasadnienie k. 9). Pominął przy tym tezy zawarte w opiniach biegłych z zakresu medycyny sądowej S. B. i M. S. i nie podjął próby usunięcia wynikających z nich rozbieżności, co miało wpływ na treść czynionych ustaleń w omawianej kwestii. Z opinii pierwszego z tych biegłych wynika bowiem, iż niewydolność krążeniowo – oddechowa stanowiąca przyczynę zgonu K. K.miała charakter ostry (opinia k. 329-330), zaś z drugiej, że miała ona charakter narastający (opinia k. 253).

Rozpoznając sprawę ponownie Sąd Okręgowy obowiązany będzie uzupełnić postępowanie w szczególności poprzez:

- uzyskanie od biegłej z zakresu badań o mechanizmie powstania śladów krwi E. M. uzupełniającej pisemnej bądź też ustnej opinii w zakresie dotyczącym charakteru i sposobu powstania śladu krwi pokrzywdzonego ujawnionego tuż za drzwiami prowadzącymi do większego pokoju (ślad numer 6) oraz odnośnie do śladów zabezpieczonych na odzieży należącej do oskarżonego w kierunku wyżej wskazanym,

- przesłuchać w charakterze świadków funkcjonariuszy policji przeprowadzających oględziny miejsca zdarzenia Z. K. i P. D. na okoliczność, czy odzież i obuwie ujawnione podczas oględzin w różnych torbach i miejscach były poddane wzrokowym oględzinom w kontekście istnienia na nich śladów krwi, czy porównywano kształt podeszw ujawnianego obuwia ze śladem traseologicznym oznaczonym numerem 1,

- poprzez uzupełniające opinie ustne biegłych z zakresu medycyny sądowej wyjaśnić kwestię charakteru obrażeń ciała doznanych przez pokrzywdzonego K. K.w odniesieniu do niewydolności krążeniowo – oddechowej oraz możliwości przemieszczania się pokrzywdzonego po doznaniu obrażeń.

Uchylając wyrok i przekazując sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Sieradzu Sąd Apelacyjny orzekał na podstawie art. 437 § 2 kpk.

O wynagrodzeniu za obronę sprawowaną z urzędu sąd odwoławczy orzekł na podstawie § 14 pkt. 2 ppkt. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. Nr 163 poz. 1348 z późn. zm).