Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 listopada 2015 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Ewa Milczarek

Protokolant – sekr. sądowy Sylwia Sawicka

po rozpoznaniu w dniu 24 listopada 2015 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania: B. R.

od decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

z dnia 1 lipca 2014 r., znak: (...)

w sprawie: B. R.

przeciwko: Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

o rentę rolniczą

1)  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonej B. R. prawo do renty rolniczej od dnia (...). do dnia (...)

2)  stwierdza, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Na oryginale właściwy podpis.

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, na podstawie art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników odmówił ubezpieczonej B. R. prawa do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, albowiem zgodnie z orzeczeniem Komisji Lekarskiej Kasy z dnia 26.06. 2014 r. nie jest ona całkowicie niezdolna do pracy w gospodarstwie rolnym.

Odwołanie od powyższej decyzji wniosła ubezpieczona, wnosząc o jej zmianę w całości poprzez przyznanie jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym. W uzasadnieniu wskazała, iż choroba onkologiczna, z którą zmaga się od lat powoduje całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie.

W odpowiedzi na odwołanie Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Oddział (...) w B. wniosła o jego oddalenie, wskazując, że ubezpieczona była uprawniona do renty z tytułu niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym do dnia 30.06. 2014r., jednakże Komisja Lekarska nie uznała jej przy ponownym badaniu za trwale lub okresowo całkowicie niezdolną do pracy.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył co następuje :

Ubezpieczona B. R. pobierała okresową rentę rolniczą z tytułu całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym w okresie od dnia 15.05.2007 r. do 30.06.2014 r., na podstawie art. 21 ustawy z dnia 20 grudnia 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników.

W dniu 02.06.2014 r. ubezpieczona złożyła wniosek o przyznanie prawa do renty rolniczej na nowy okres.

W wyniku badania lekarskiego Lekarz Rzeczoznawca orzeczeniem z 17.06.2014 r. uznał badaną za nadal całkowicie okresowo niezdolną do pracy do czerwca 2016 r. Do powyższego orzeczenia wniósł zastrzeżenia Lekarz (...). W związku z tym, sprawę skierowano do Komisji Lekarskiej, która orzeczeniem z 26.06.2014 r. uznała badaną za zdolną do pracy w gospodarstwie rolnym.

Na tej podstawie, organ rentowy decyzją z dnia 01.07.2014 r. odmówił w/wym. prawa do wnioskowanego świadczenia.

W celu zweryfikowania ustaleń dokonanych przez organ rentowy Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych lekarzy o specjalnościach: psychiatry, psychologa, internisty i onkologa.

Biegły onkolog w opinii z dnia 22.10. 2014 r. stwierdził w oparciu o badanie przedmiotowe, wyniki badań dodatkowych i dokumentację medyczną iż ubezpieczona jest nadal okresowo całkowicie niezdolna do pracy w gospodarstwie rolnym z powodu następstw przebytego leczenia przeciwnowotworowego w przebiegu raka piersi. Czas trwania całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, zdaniem biegłego, datuje się od 01.07.2014 r. do 30.06.2016 r.

Biegła wskazała ponadto, że w okresie od poprzedniego badania stan zdrowia ubezpieczonej nie uległ poprawie, gdyż nadal wymaga ona intensywnej rehabilitacji ruchowej z powodu utrzymującego się obrzęku limfatycznego kończyny górnej lewej.

W związku z powyższym biegła nie zgodziła się z decyzją Komisji Lekarskiej KRUS z dnia 26.06.2014 r., jako lekarz onkolog, biorąc pod uwagę stan sprawności fizycznej badanej i charakter wykonywanej pracy. Podstawą uznania całkowitej niezdolności do samodzielnej egzystencji były te same dowody, którymi dysponował organ rentowy w postępowaniu administracyjnym.

Dowód : opinia biegłego onkologa z dnia 22.10.2014. k.17-19

W opinii z dnia 6.03.2015 r. biegli zespołu w składzie psycholog, neurolog, psychiatra i specjalista medycyny przemysłowej stwierdzili u ubezpieczonej :

1.  Obrzęk limfatyczny lewej kończyny górnej po mastektomii z powodu raka piersi,

2.  Zaburzenia depresyjne.

Biegli uznali, że ubezpieczona nie jest całkowicie niezdolna do pracy.

dowód : opinia biegłych k.31-33

Organ rentowy zakwestionował opinie biegłego onkologa, natomiast ubezpieczona zakwestionowała opinie pozostałych biegłych i dlatego Sad zlecił sporządzenie opinii uzupełniającej, w której biegły onkolog potrzymał dotychczasowa opinię i wskazał, że zgodnie z zaleceniami specjalisty rehabilitacji medycznej z zespołu biegłych sądowych (k.32) u ubezpieczonej przeciwwskazane jest dźwiganie ciężarów i jest konieczna systematyczna rehabilitacja ruchowa. Ponadto w myśl orzeczenia lekarskiego zespołu biegłych sądowych ubezpieczona musi unikać silnych obciążeń mechanicznych, przeciążeń i urazów po stronie operowanej.

Zachowanie tych wszystkich obwarowań w codziennej pracy rolnika jest, zdaniem biegłej, niezwykle trudne, a raczej niemożliwe. Selekcjonowanie czynności i wykonywanie wyłącznie pracy lekkiej, nie obciążającej kończyny górnej lewej, jest zdaniem biegłego nierealne.

dowód : opinia biegłej z dnia 19.06.2015 r. k.59

Organ rentowy nie zgodził się z wnioskami opinii biegłych powołując się na opinię Lekarza Inspektora KRUS.

W tej sytuacji Sąd powołał dowód z II zespołu biegłych, którzy w swojej opinii z dnia 5.10.2015 r. stwierdzili, że ubezpieczona leczona była operacyjnie z powodu raka piersi lewej w 2006 r. Mimo długotrwałej rehabilitacji kończyny górnej lewej stan uległ niewielkiej poprawie, ale nadal utrzymują się dolegliwości bólowe, obrzęki i ograniczenie sprawności kończyny. Wyznaczono dalszą rehabilitację, w RCO w B. na styczeń i luty 2016 r. Zdaniem biegłych sądowych w/w jest nadal całkowicie niezdolna do pracy do 31.12.2016 r.

dowód : opinia biegłych k.90-91

Strony nie zgłosiły zastrzeżeń do opinii biegłych a organ rentowy wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie ubezpieczonej prawa do renty na okres wskazany w tej opinii oraz o nieobciążanie odpowiedzialnością za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji z uwagi na odmienne opinie dwóch zespołów biegłych co oznacza, że ocena stanu zdrowia ubezpieczonej nie była jednoznaczna.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 cyt. ustawy rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy przyznaje się jako rentę stałą, jeżeli całkowita niezdolność ubezpieczonego do pracy w gospodarstwie rolnym jest trwała i nie orzeczono celowości przekwalifikowania zawodowego. W pozostałych przypadkach renta rolnicza z tytułu niezdolności do pracy przysługuje jako renta okresowa przez okres wskazany w decyzji Prezesa Kasy.

Zgodnie z art. 21 cyt. ustawy - renta rolnicza z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki:

1/ jest trwale lub okresowo całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym,

2/ podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez okres co najmniej 5 lat,

3/ powstanie tej niezdolności powinno przypadać na okres podlegania ubezpieczeniu lub okres 18 miesięcy od ustania ubezpieczenia.

Skoro biegli w swojej opinii, z którą zgodził się organ rentowy, orzekli całkowitą niezdolność do pracy ubezpieczonej, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w punkcie 1 sentencji wyroku.

W punkcie 2 wyroku stwierdzono, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Stosownie bowiem do art. 118 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, z uwzględnieniem tego, iż w razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji; organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego (ust. la). Jeżeli na podstawie przedstawionych środków dowodowych nie jest możliwe ustalenie prawa lub wysokości świadczenia, za datę wyjaśnienia ostatniej okoliczności, o której mowa w ust. 1, uważa się datę końcową dodatkowego terminu do przedstawienia niezbędnych dowodów, wyznaczonego przez organ rentowy, albo datę przedstawienia tych dowodów (ust. 3). Artykuł 118 ustawy o emeryturach i rentach dotyczy możliwości przesunięcia terminu do wydania decyzji wyłącznie w toku postępowania przed organem rentowym i to tylko wtedy, gdy decyzja nie może być wydana z powodu konieczności przeprowadzenia przez organ rentowy dodatkowego postępowania wyjaśniającego.

Sytuacja w niniejszej sprawie, co do oceny stanu zdrowia ubezpieczonej, była skomplikowana ponieważ orzekały w tej sprawie dwa zespoły biegłych, które nie prezentowały jednolitego stanowiska. W ocenie Sądu Okręgowego w przedmiotowej sprawie nie istniały podstawy do stwierdzenia odpowiedzialności organu rentowego za nieprzyznanie odwołującej prawa do renty już na etapie postępowania przed KRUS. Odwołująca dopiero na etapie badania przez biegłego sądowego z dziedziny onkologii uzupełniła dokumentację medyczną w zakresie przeprowadzania zabiegów rehabilitacyjnych, w oparciu o którą wypowiedział się biegły. Ustalona przez biegłych sądowych całkowita niezdolność do pracy odwołującej została wydana więc w oparciu o uzupełniony materiał dowodowy, z którym zarówno Lekarz Rzeczoznawca KRUS jak i Komisja Lekarska KRUS nie mogli się zapoznać i orzec na jego postawie. Nowo zgromadzony materiał dowodowy w postaci dokumentacji lekarskiej przedstawionej w takcie badania przez biegłą miał wpływ na treść orzeczenia, a ponadto ocena stanu zdrowia ubezpieczonej nie była jednoznaczna, skoro pierwszy zespół biegłych nie prezentował jednolitego stanowiska i zaistniała potrzeba powołania w sprawie drugiego zespołu biegłych. Wydanie błędnej decyzji w sytuacji, gdy organ rentowy nie dysponował wystarczającym materiałem dowodowym pozwalającym na ustalenie prawa wnioskodawczyni do żądanego świadczenia, nie skutkuje obciążeniem organu odpowiedzialnością z tego tytułu.( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 7.03.2013 r w sprawie III AUa 1539/12 LEX nr 1298887 ).

Zdaniem Sądu Okręgowego, w niniejszym sporze musi więc znaleźć zastosowanie wyłączenie odpowiedzialności organu rentowego, określone w art. 118 ust. la ustawy o emeryturach i rentach i dlatego orzeczono jak w punkcie 2 wyroku.

SSO Ewa Milczarek