Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 30 kwietnia 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. na podstawie art. 138 ust. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych zobowiązał M. Ś. (1) do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń za okres od 01.03.2015 roku do 31.03.2015 roku w kwocie 1517,13 zł z tytułu emerytury przysługującej S. B.. ZUS stwierdził, że wnioskodawczyni pobrała nienależne świadczenie za okres od 01.03.2015 roku do 31.03.2015 roku w łącznej kwocie 1517,13 zł z tytułu świadczenia przysługującego S. B. /decyzja k. 49 akt ZUS/.

Wnioskodawczyni uznała powyższą decyzję ZUS za krzywdzącą i w dniu 01 czerwca 2015 roku złożyła odwołanie wnosząc o jej zmianę. Wnioskodawczyni wskazała, że zmarła S. B. wspólnie od 1994 roku zamieszkiwała z nią oraz z innymi domownikami tj., M. Ś. (2), P. Ś. oraz M. Ś. (3) jako osoba spokrewniona oraz wspólnie prowadząca gospodarstwo domowe. W dniu 25 marca 2015 roku jako osoba spokrewniona oraz będąca domownikiem, sprawująca opiekę nad zmarłą S. B. pokwitowała odbiór świadczenia emerytalnego należnego S. B. /odwołanie k. 2/.

Organ rentowy w dniu 15 czerwca 2015 roku złożył odpowiedź na odwołanie, w którym wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu swojego stanowiska Zakład Ubezpieczeń Społecznych podniósł, że S. B. miała przyznane prawo do emerytury i brak podstaw do uznania, że wnioskodawczyni utrzymywała zmarłą S. B. /odpowiedź na odwołanie k. 11/.

Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni jest krewną zmarłej S. B. (zeznania wnioskodawczyni – k. 28).

Decyzją z dnia 15 marca 1983 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyznał S. B. prawo do emerytury (decyzja k. 7 akt ZUS)

W dniu 21 marca 2015 roku S. B. zmarła (okoliczność bezsporna).

W dniu 25 marca 2015 roku świadczenie emerytalne mające termin płatności 25 marca 2015 roku zostało pobrane za pośrednictwem poczty przez wnioskodawczynię /okoliczność bezsporna/.

Decyzją z dnia 30 kwietnia 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. na podstawie art. 138 ust. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych zobowiązał do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń za okres od 01.03.2015 roku do 31.03.2015 roku w kwocie 1517, 13 zł z tytułu emerytury przysługującej S. B. (decyzja k. 49 akt ZUS)

Wnioskodawczyni przez cały czas mieszkała ze zmarłą S. B., która jest siostrą matki wnioskodawczyni. Od 1978 roku mieszkała z nią razem ze swoim mężem a potem dziećmi. Prowadzili oni wspólne gospodarstwo domowe. Wnioskodawczyni dysponowała emeryturą S. B., która przekazywała jej swoje pieniądze celem zakupu leków i innych potrzebnych artykułów i to wnioskodawczyni swobodnie decydowała o ich przeznaczeniu. M. Ś. (1) opiekowała się w sposób nieformalny swoją ciotką S. B.

/zeznania wnioskodawczyni k. 29 , zeznania świadków M. Ś. (2), P. Ś., M. Ś. (3) k. 29 – protokół rozprawy z dnia 08 lutego 2016 roku/.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie, w szczególności o dokumenty zawarte w aktach sprawy oraz w załączonych do akt sprawy aktach rentowych ZUS oraz o zeznania wnioskodawczyni oraz świadków. Z wszystkich tych zeznań wynika, że wnioskodawczyni wraz z mężem oraz dziećmi mieszkała wraz z ciotką S. B.. Sprawowała nad nią niesformalizowaną opiekę. S. B. otrzymywała emeryturę. Nie pozostawała na utrzymaniu rodziny była w stanie samodzielnie funkcjonować. Brak zatem podstaw, by odmówić wiary zeznaniom wnioskodawczyni oraz świadków. W tej sytuacji zebrany w sprawie materiał dowodowy nie budzi wątpliwości, pozwalając tym samym na wydanie rozstrzygnięcia.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Łodzi

zważył, co następuje:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego i poczynionych na jego podstawie ustaleń faktycznych odwołanie wnioskodawczyni nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 138 ust. 1, 2 i 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r., Nr 153, poz. 1227 z późn. zm.) osoba, która nienależnie pobrała świadczenia, jest obowiązana do ich zwrotu. Stosownie do ust. 2 przywołanego przepisu za nienależnie pobrane świadczenia w rozumieniu ust. 1 uważa się między innymi świadczenia wypłacone z przyczyn niezależnych od organu rentowego osobie innej, niż wskazana w decyzji tego organu.

Zgodnie z treścią przepisu art.136 ust 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w razie śmierci osoby, która zgłosiła wniosek o świadczenia określone ustawą, świadczenia należne jej do dnia śmierci wypłaca się małżonkowi, dzieciom, z którymi prowadziła wspólne gospodarstwo domowe, a w razie ich braku - małżonkowi i dzieciom, z którymi osoba ta nie prowadziła wspólnego gospodarstwa domowego, a w razie ich braku - innym członkom rodziny uprawnionym do renty rodzinnej lub na których utrzymaniu pozostawała ta osoba.

W świetle poczynionych ustaleń stanu faktycznego oraz wyżej przytoczonych regulacji prawnych, należy wskazać, że decyzja organu rentowego odmawiająca wnioskodawczyni prawa do wypłaty niezrealizowanego świadczenia po zmarłej ciotce została wydana prawidłowo.

Wnioskodawczyni nie spełniła przesłanek z art. 136 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Wnioskodawczyni mogłaby uzyskać prawo do świadczenia niezrealizowanego w oparciu o trzecią grupę osób o jakich mowa w art. 136 ust 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS: „świadczenia wypłaca się (…) innym członkom rodziny uprawnionym do renty rodzinnej lub na których utrzymaniu pozostawała ta osoba”.

Jak już wykazano wcześniej z zeznań świadków i wnioskodawczyni nie wynika żeby S. B. pozostawała na utrzymaniu wnioskodawczyni a wręcz przeciwnie wynika, że wnioskodawczyni dysponowała emeryturą S. B. co czyniło realnym swobodne decydowanie o przeznaczeniu posiadanych środków pieniężnych. Tym samym nie można uznać , że pozostawała na utrzymaniu innych członków rodziny również w kontekście prowadzenia z nimi wspólnego gospodarstwa domowego, gdyż zgodnie z podzielonym przez Sąd orzeczeniem Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 17 stycznia 1997 r. (III AUa 166/96), „określenie pozostawania zmarłego na utrzymaniu jako kryterium przyznania niezrealizowanego przez wnioskodawcę świadczenia członkowi rodziny, nie będącemu małżonkiem lub dzieckiem zmarłego i nie spełniającemu warunków do przyznania po nim renty rodzinnej nie jest równoznaczne z pojęciem przyczyniania się do utrzymania i nie może być stosowane zamiennie. W uzasadnieniu Sąd Apelacyjny wskazał, że „wspólne zamieszkanie i prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego przez rencistkę i pracującego członka rodziny nie jest równoznaczne z pozostawaniem rencisty na utrzymaniu tej osoby”.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji wyroku.

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć wnioskodawczyni