Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 października 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 27 października 2015 r. w Szczecinie

sprawy E. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K.

o wysokość emerytury

na skutek apelacji ubezpieczonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Koszalinie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 10 grudnia 2014 r. sygn. akt IV U 1260/14

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 71/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 22 października 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K. odmówił ubezpieczonemu E. P. ponownego ustalenia wysokości emerytury.

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł ubezpieczony, który domagał się ponownego ustalenia wysokości świadczenia.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie w całości. Wskazał, że ubezpieczony do wniosku z dnia 26 września 2014 r. nie przedłożył żadnych nowych dowodów mających wpływ na wysokość przyznanego świadczenia. Prawomocną decyzją z dnia 13 maja 2010 r. dokonano przeliczenia wysokości świadczenia ubezpieczonego przy uwzględnieniu wynagrodzenia zastępczego P. W., za okres od dnia 1 września 1988 r. do dnia 17 stycznia 1991 r.

Na rozprawie w dniu 10 grudnia 2014 r. ubezpieczony wskazał, że nie zgadza się z zaskarżoną decyzją, gdyż organ rentowy nie przyjął jako wynagrodzeń zastępczych wynagrodzenia P. W. za lata 1989 – 1990 w prawidłowej wysokości. W jego ocenie wynagrodzenia te bezzasadnie zostały przyjęte po odliczeniu potrąceń.

Wyrokiem z dnia 10 grudnia 2014 r. Sąd Okręgowy w Koszalinie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie ubezpieczonego.

Sąd Okręgowy wydał rozstrzygnięcie w oparciu o następująco ustalony stan faktyczny i rozważania prawne.

Decyzją z dnia 6 czerwca 2008 r. organ rentowy przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury. W okresie od 7 maja 1977r. do 31 stycznia 1992 r. E. P. pracował w Przedsiębiorstwie Budowlano- (...) w G. Zakład w K. na stanowisku stolarza. W okresie od 1 września 1988r. do 17 stycznia 1991r. przebywał w ww. zakładzie na urlopie bezpłatnym. W tym czasie wykonywał pracę za granicą - na terenie ówczesnej Niemieckiej Republiki Demokratycznej, a następnie na terenie Niemiec. Od uzyskiwanych tam zarobków ubezpieczonego nie opłacono składek na ubezpieczenie społeczne w kraju.

Pismem z 22 kwietnia 2010r. ubezpieczony domagał się ponownego przeliczenia emerytury poprzez ujęcie, jako wynagrodzenia zastępczego, wynagrodzenia P. W. z lat 1989-1990.

Decyzją z 13 maja 2010r. organ rentowy ponownie przeliczył ubezpieczonemu podstawę wymiaru emerytury na podstawie wynagrodzeń P. W. (jako wynagrodzenia zastępczego) z okresu od 1 września 1988r. do 17 stycznia 1991r.

Pismem z 24 czerwca 2014 r. ubezpieczony wniósł o ponowne przeliczenie emerytury przy uwzględnieniu zarobków P. W. z lat 1989 i 1990 jako wynagrodzenia zastępczego. Wskazał, iż dotychczas ZUS dokonał ww. przeliczenia biorąc pod uwagę płace minimalną, tymczasem realne zarobki były o wiele wyższe. W piśmie z 26 września 2014 r. ubezpieczony wskazał, że organ rentowy winien przeliczyć jego emeryturę biorąc pod uwagę zarobki z 1989r. i 1990r. w pełnej wysokości. Dodał, że organ rentowy dokonał przeliczenia nie uwzględniając potrącenia na kasę zapomogowo-pożyczkową oraz potrąceń tytułem spłaty pożyczki i opłat. Podniósł, że ww. potrącenia zaniżyły wynagrodzenie przyjęte do przeliczenia.

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach organu rentowego. Wiarygodność ww. dokumentów nie była kwestionowana przez strony niniejszego postępowania, do czego nie znalazł podstaw również Sąd orzekający, dlatego uznał je za wiarygodny i pomocny materiał dowodowy.

Sąd Okręgowy, na podstawie przepisów art. 114 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2009 r., Nrl53, poz.1227 z późn.zm.), uznał odwołanie ubezpieczonego za nieuzasadnione.

Sąd pierwszej instancji wskazał, że z akt organu rentowego wynika, iż organ rentowy prawomocną decyzją z dnia 13 maja 2010 r. ponownie przeliczył ubezpieczonemu podstawę wymiaru emerytury na podstawie wynagrodzeń P. W. (jako wynagrodzenia zastępczego) z okresu od 1 września 1988 r. do 17 stycznia 1991 r.

Ubezpieczony składając do ZUS wniosek o ponowne przeliczenie emerytury przy uwzględnieniu wynagrodzenia P. W. z lat 1989 i 1990 r. jako wynagrodzenia zastępczego nie przedłożył jakichkolwiek nowych dowodów, np. danych na temat zarobków P. W., które nie były znane organowi rentowemu w czasie wydania decyzji z 13 maja 2010 r. Nie wskazywał również w ww. zakresie na nowe okoliczności. Nie przedstawił takich dowodów i okoliczności także w toku postępowania przed Sądem pierwszej instancji.

Zebrany materiał dowodowy wskazuje, iż w okresie od 1 września 1988r. do 17 stycznia 1991r. ubezpieczony wykonywał pracę za granicą - na terenie ówczesnej Niemieckiej Republiki Demokratycznej, a następnie na terenie Niemiec. Podstawę wymiaru emerytury pracownika skierowanego do pracy za granicą przed 1 stycznia 1991 r. stanowi wynagrodzenie zastępcze, o którym mowa w § 10 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1 kwietnia 1985 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru emerytur i rent (t. jedn. Dz.U. z 1989r. nr 11. poz.63 ze zm.), zachowujące moc i znajdujące dalej zastosowanie na podstawie art. 194 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 marca 2010 r., II UK 306/09).

Sąd Okręgowy wskazał, że od zarobków uzyskiwanych przez ubezpieczonego za pracę za granicą w okresie od 1 września 1988 r. do 17 stycznia 1991 r., nie opłacono składek na ubezpieczenie społeczne w Polsce. W tych warunkach do ustalenia podstawy wymiaru jego emerytury należało przyjąć kwoty wynagrodzenia zastępczego tj. wynagrodzenia przysługującego w ww. okresie pracownikowi zatrudnionemu w kraju w takim samym lub podobnym charakterze, w jakim ubezpieczony był zatrudniony przed wyjazdem za granicę. Tak też uczynił organ rentowy, o czym świadczy treść jego decyzji z 13 maja 2010 r. Organ rentowy dokonując tego przeliczenia sumował wszystkie składniki wynagrodzeń ujęte w kartach wynagrodzeń P. W. i w ten sposób ustalał wynagrodzenie brutto, które przyjął do przeliczenia emerytury ubezpieczonego (por.k.272-279 akt ZUS).

W tych okolicznościach bezzasadne były twierdzenia ubezpieczonego, że organ rentowy zastosował inny mechanizm obliczeń, pomniejszający wynagrodzenia o potrącenia. Na tę okoliczność E. P. nie przedłożył nowych dowodów, nie wskazywał też na nowe okoliczności.

Z wyrokiem Sądu Okręgowego nie zgodził się ubezpieczony, zaskarżył rozstrzygnięcie w całości. Wyrokowi zarzucił:

- sprzeczność istotnych ustaleń Sądu pierwszej instancji z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego;

- brak pełnego i zrozumiałego wyjaśnienia okoliczności faktycznych odmowy ubezpieczonemu ponownego przeliczenia wysokości podstawy wymiaru przyznanego świadczenia na podstawie wynagrodzenia zastępczego P. W. za okres od 01 września 1988r. do 17 stycznia 1991r.;

- nie uwzględnienie potrąceń kwot na Kasę Zapomogowo- Pożyczkową oraz potrąceń z tytułu spłat pożyczki i opłat zaniżających wynagrodzenie nie przyjęte do przeliczenia świadczenia emerytalnego.

Mając na uwadze powyższe wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i przyznanie świadczenia emerytalnego w pełnej wysokości względnie o przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia Sądowi pierwszej instancji przy uwzględnieniu kosztów postępowania odwoławczego.

Podniósł, że Sąd pierwszej instancji przyjął i uwzględnił jedynie ustalenia organu rentowego z pominięciem wniosków, dowodów i wyjaśnień przedstawionych przez ubezpieczonego w odwołaniu od decyzji oraz na kolejnych rozprawach z 25 września 2014 r. i 10 grudnia 2014r.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja ubezpieczonego nie zasługiwała na uwzględnienie.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, rozstrzygnięcie Sądu pierwszej instancji jest prawidłowe. Sąd Okręgowy właściwie przeprowadził postępowanie dowodowe, w żaden sposób nie uchybiając przepisom prawa procesowego oraz dokonał trafnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, w konsekwencji prawidłowo ustalił stan faktyczny sprawy. Sąd Okręgowy w pisemnych motywach wyroku wskazał, jaki stan faktyczny stał się podstawą rozstrzygnięcia oraz podał na jakich dowodach oparł się przy jego ustalaniu. Sąd Apelacyjny podzielił ustalenia i rozważania prawne Sądu Okręgowego, rezygnując jednocześnie z ich ponownego szczegółowego przytaczania (por. wyrok Sądu Najwyższego z 22 sierpnia 2001 r., V CKN 348/00, Lex nr 52761). Sąd Apelacyjny podzielił również stan prawny wskazany jako podstawa rozstrzygnięcia.

Apelujący ponownie zarzuca nieuwzględnienie przez organ rentowy, a obecnie także Sąd pierwszej instancji, wynagrodzenia zastępczego P. W. za okres od 1 września 1989 r. do 17 stycznia 1991 r.

W odpowiedzi na powyższe, za Sądem Okręgowym należy powtórzyć, że ubezpieczony na podnoszone przez siebie okoliczności nie dołączył do odwołania, ani w trakcie postępowania żadnych nowych dowodów, ani też nie ujawnił okoliczności, które mogłyby prowadzić do wydania odmiennego rozstrzygnięcia.

Przypomnieć bowiem należy, że zgodnie z treścią art. 114 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS prawo do świadczeń lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość.

Wynagrodzenie zastępcze za sporny okres zostało już uwzględnione przez organ rentowy decyzją z dnia 13 maja 2010 r., co wynika bezspornie z akt przedłożonych przez organ rentowy, których autentyczność nie była w toku postępowania kwestionowana. Skoro ustalenie wysokości wynagrodzenia za lata 1989 - 1991, a w konsekwencji tego również ustalenie najkorzystniejszego wskaźnika wysokości podstawy wymiaru świadczenia wnioskowanego przez E. P. było już przedmiotem prawomocnie zakończonego postępowania, a ubezpieczony nie przedłożył nowych dowodów ani nie powołał nowych okoliczności, o których mowa w powołanym wyżej przepisie, to brak podstaw faktycznych i prawnych do ponownego ustalenia wysokości jego świadczenia. Nadto podnieść należy, że skoro podstawą przeliczenia świadczenia za sporny okres było wynagrodzenie P. W., to nie można przeliczyć ponownie tego wynagrodzenia po dokonaniu potrąceń, na które powołuje się apelujący, bowiem one nie znajdują potwierdzenia w zebranym materiale dowodowym.

Apelujący zarzuca rozstrzygnięciu także sprzeczność istotnych ustaleń poczynionych przez Sąd pierwszej instancji z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego. W tym zakresie wskazać należy, że chcąc kwestionować prawidłowość ustaleń sądu, co do stanu faktycznego należy każdorazowo wykazać, że miało miejsce uchybienie przez Sąd orzekający zasadom logicznego myślenia lub doświadczenia życiowego, gdyż tylko one mogą stanowić o naruszeniu zasad wskazanych w art. 233§1 k.p.c. Jednocześnie subiektywne przekonanie strony o tym, którym dowodom należy przyznać wiarę oraz przekonanie strony o odmiennej ocenie poszczególnych środków dowodowych, nie może być podstawą kwestionowania swobodnej oceny dowodów dokonywanej przez sąd. Nadto wskazać należy, że nawet w sytuacji, w której z dowodów można wywieść wnioski inne niż przyjęte przez sąd, to do naruszenia wskazanego przepisu może dojść tylko wtedy, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu jest sprzeczne z zasadami doświadczenia życiowego czy też nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo – skutkowych. Tylko wtedy ocena dowodów przeprowadzona przez sąd może być skutecznie podważona (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 13 lutego 2015 r., V ACa 590/14, Lex 1667526). Ocena materiału dowodowego dokonana została przez Sąd Okręgowy na podstawie obowiązujących przepisów prawa oraz po przeprowadzeniu, w sposób prawidłowy postępowania dowodowego. Zebrany w sprawie materiał został rozważony w sposób wszechstronny, ale nie dowolny zgodnie z zasadą swobodnej sędziowskiej ocen, o której stanowi art. 233§1 k.p.c.

Reasumując, rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego jest w ocenie Sądu Odwoławczego trafne. Samo niezadowolenie strony z wyniku procesu samo w sobie nie stanowi podstawy do zmiany zaskarżonego wyroku.

Tak argumentując Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację ubezpieczonego w całości, jako nieuzasadnioną.

SSO del. Gabriela Horodnicka- SSA Anna Polak SSA Jolanta Hawryszko

Stelmaszczuk