Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 31 sierpnia 2015 roku w sprawie znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił ubezpieczonej B. K. ponownego ustalenia wysokości emerytury.

Decyzja została wydana na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2015 roku, poz.748 ze zm.) i ustawy z dnia 5 marca 2015 roku o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2015 roku, poz.552).

W uzasadnieniu decyzji Zakład wskazał, iż wysokość emerytury ulega ponownemu ustaleniu, zgodnie z art.26 ust.6 ww. ustawy o emeryturach i rentach, jeżeli w miesiącu, w którym został zgłoszony wniosek o emeryturę obowiązywała inna tablica dalszego trwania życia, niż obowiązująca w miesiącu, w którym został osiągnięty wiek emerytalny. Zakład wskazał, iż ubezpieczona złożyła wniosek o emeryturę w miesiącu w którym obowiązywała ta sama tablica dalszego trwania życia, która obowiązywała w miesiącu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego.

Odwołanie od powyższej decyzji złożyła ubezpieczona B. K..

Zaskarżonej decyzji zarzuciła naruszenie art.26 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez bezpodstawne ustalenie, że wniosek o emeryturę zgłosiła w miesiącu w którym obowiązywała ta sama tablica średniego dalszego trwania życia.

Wniosła o uchylenie decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez ZUS.

W uzasadnieniu podała, iż wniosek o emeryturę złożyła w dniu 23 października 2006 roku. W tej dacie obowiązywała tablica dalszego trwania życia ustalona na podstawie Komunikatu Prezesa GUS opublikowanego w dniu 24 marca 2016 roku (MP nr 24, poz.273). W dacie osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego (26 października 2011 roku) obowiązywała tablica dalszego trwania życia opublikowana w Komunikacie Prezesa GUS z 23 marca 2011 roku (MP nr 25, poz.272).

Zdaniem ubezpieczonej decyzja jest wadliwa, bowiem do rozstrzygnięcia wniosku nie zastosowano korzystniejszej tablicy dalszego trwania życia.

W odpowiedzi na odwołanie pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie.

W piśmie procesowym z dnia 10 grudnia 2015 roku ubezpieczona wskazała, iż dokonując przeliczenia emerytury Zakład przyjął dalsze trwanie życia jako 249,30 miesiąca. Organ rentowy powinien przyjąć średnie dalsze trwanie życia dla osób, które wiek emerytalny osiągnęły w październiku – 244,20 miesiąca.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczona B. K. urodziła się (...).

W dniu 23 października 2006 roku ubezpieczona złożyła wniosek o emeryturę. (wniosek – k.1 akt ZUS, II plik)

Decyzją z dnia 8 grudnia 2006 roku Zakład przyznał ubezpieczonej emeryturę od dnia 26 października 2006 roku. Do obliczenia wysokości emerytury przyjęto wskaźnik podstawy wymiaru wynoszący 124,31%, 335 miesięcy składkowych, 106 miesięcy nieskładkowych. Podstawa wymiaru została obliczona przez pomnożenie wskaźnika wysokości podstawy wymiary (124,31%) przez 1.977,20 zł (kwotę bazową) i wynosiła 2.457,86 zł. Wysokość świadczenia wynosiła 1.518,39 zł. (decyzja – k.85 akt ZUS, II plik)

W dniu 10 lutego 2012 roku ubezpieczona złożyła wniosek o emeryturę. (wniosek – k.1-6 akt ZUS, IV plik)

Decyzją z dnia 23 lutego 2012 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyznał ubezpieczonej emeryturę od dnia 1 lutego 2012 roku, od osiągnięcia wieku emerytalnego.

Do ustalenia wysokości emerytury przyjęto:

1)  kwotę składek zaewidencjonowanych na koncie w wysokości 76.479,97 zł,

2)  kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego w wysokości 417.190,52 zł,

3)  średnie dalsze trwanie życia 249,30 miesięcy

Wysokość emerytury została obliczona zgodnie z zasadami wynikającymi z art.26 ww. ustawy jako iloraz (76.479,97 zł + 417.190,52 zł):249,30 zł i wynosi 1.935,67 zł.

Emerytura po waloryzacji wynosiła 2006,67 zł. (decyzja – k.21 akt ZUS)

W dniu 23 czerwca 2015 roku ubezpieczona złożyła wniosek o obliczenie świadczenia przez zastosowanie tablicy trwania życia z dnia osiągnięcia wieku emerytalnego, ustalenie kapitału początkowego za okres opieki nad dzieckiem i przeliczenie emerytury poprzez uwzględnienie w kapitale początkowym okresów ukończonych studiów wyższych. (wniosek – k.51 akt ZUS, IV plik)

Decyzją z dnia 27 sierpnia 2015 roku w sprawie (...)-2003 Zakład przeliczył kapitał początkowy i ustalił jego wartość na dzień 1 stycznia 1999 roku w wysokości 151.665,03 zł. Do ustalenia wysokości kapitału początkowego przyjęto 22 lata 3 miesiące i 24 dni (267 miesięcy) okresów składkowych, 5 lat 2 miesiące i 5 dni okresów nieskładkowych, 1 rok 6 miesięcy i 5 dni okresów sprawowania opieki nad dzieckiem. (edycja – k.33 akt ZUS, I plik)

Decyzją z dnia 31 sierpnia 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. w sprawie znak (...) przeliczył emeryturę dla B. K., od dnia 1 czerwca 2015 roku.

Zakład wskazał, iż podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kwota kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zaewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc od którego przysługuje wypłata emerytury. Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę.

Organ rentowy wskazał, iż:

1)  kwota składek zaewidencjonowanych na koncie wynosi 76.479,97 zł,

2)  kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wynosi 417.190,52 zł,

3)  średnie dalsze trwanie życia wynosi 249,30 miesięcy

4)  wyliczona kwota emerytury wynosi 1.980,23 zł.

Wysokość emerytury została obliczona zgodnie z zasadami wynikającymi z art.26 ww. ustawy jako iloraz (76.479,97 zł + 417.190,52 zł):249,30 zł.

Emerytura po waloryzacji wynosi 2.203,41 zł.

Zakład wskazał, iż od 1 listopada 2015 roku podstawę opodatkowania stanowi kwota 2.203 zł, zaliczka na podatek dochodowy wynosi 179 zł, składka na ubezpieczenie zdrowotne łącznie 198,31 zł. Wysokość świadczenia do wypłaty wynosi 1.826,10 zł.

Organ rentowy wyjaśnił, iż decyzją ponownie ustalono wysokość emerytury w związku z przeliczeniem wartości kapitału początkowego z uwzględnieniem art.174 ust.2a ustawy z dnia 5 marca 2015 roku o zmianie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2015 roku, poz.525). (decyzja – k.59 akt ZUS, IV plik)

Powyższy stan faktyczny w jest bezsporny między stronami. Istotne w sprawie okoliczności zostały ustalone na podstawie dowodów z dokumentów, których strony nie kwestionowały.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie jest niezasadne.

Na wstępie należy wskazać, iż ubezpieczona w zarzuciła organowi rentowemu naruszenie art.26 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych. Przepis ten (art.26 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, tekst jednolity Dz.U. z 2015 roku, poz.121 ze zm.) nie ma zastosowania w niniejszej sprawie, bowiem reguluje postępowanie w sprawie założenia księgi wieczystej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych i złożenia wniosku o wpis hipoteki przymusowej.

Ubezpieczona zakwestionowała przyjęte przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych średnie dalsze trwanie życia jako 249,30 miesięcy.

Zgodnie z treścią art.26 ust.1-6 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2015 roku, poz.748 ze zm.) emerytura dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 roku stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art.25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust.5 i art.183.

Wiek ubezpieczonego w dniu przejścia na emeryturę wyraża się w ukończonych latach i miesiącach.

Średnie dalsze trwanie życia ustala się wspólnie dla mężczyzn i kobiet oraz wyraża się w miesiącach. Prezes Głównego Urzędu Statystycznego ogłasza w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” corocznie w terminie do dnia 31 marca tablice trwania życia, z uwzględnieniem ust.3, dla wieku ubezpieczonych określonego w myśl ust.2. Tablice są podstawą przyznawania emerytur na wnioski zgłoszone od dnia 1 kwietnia do dnia 31 marca następnego roku kalendarzowego. Jeżeli jest to korzystniejsze dla ubezpieczonego, do ustalenia wysokości emerytury zgodnie z ust.1 stosuje się tablice trwania życia obowiązujące w dniu, w którym ubezpieczony osiągnął wiek emerytalny, o którym mowa w art.24 ust.1a i 1b oraz w art.27 ust.2 i 3.

Zgodnie z treścią art.24 ust.1a punkt 1 ww. ustawy wiek emerytalny dla kobiet urodzonych w okresie do dnia 31 grudnia 1952 roku wynosi co najmniej 60 lat.

Ubezpieczona ukończyła 60 lat w dniu 26 października 2011 roku. Wniosek o emeryturę ubezpieczona złożyła w dniu 10 lutego 2012 roku. W dniu złożenia wniosku ubezpieczona miała ukończone 60 lat i 3 miesiące.

W dniu ukończenia przez ubezpieczoną 60 lat i w dniu złożenia wniosku o emeryturę obowiązywała ta sama tablica dalszego trwania życia ogłoszona przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w dniu 24 marca 2011 roku w sprawie średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn (M.P. nr 25, poz.272). Tablica ta obowiązywała w okresie od 1 kwietnia 2011 roku do 31 marca 2012 roku.

Zgodnie z ww. tablicą dla osób przechodzących na emeryturę w wieku 60 lat średnie dalsze trwanie życia wynosi 251,5 miesiąca, a dla osób które mają 60 lat i 3 miesiące 249,3 miesiąca.

Zdaniem ubezpieczonej organ rentowy powinien przyjąć średnie dalsze trwanie życia 244,2 miesiąca. Stanowisko ubezpieczonej jest błędne. Ubezpieczona nie potrafi odczytać i zinterpretować tablicy trwania życia – czytelnej i logicznej tabeli, co zważywszy na jej wykształcenie nie powinno mieć miejsca, wszak od inżyniera należy spodziewać się umiejętności wykonywania takich prostych analiz. Wbrew stanowisku ubezpieczonej liczby wskazane w kolumnie zatytułowanej (...) (od 0 do 11) nie odpowiadają miesiącowi urodzenia. Jest to liczba miesięcy jaka upłynęła od ukończenie pełnych lat kalendarzowych (wskazanych w kolumnie pierwszej zatytułowanej (...)) do miesiąca w którym złożono wniosek o emeryturę. Kolumna oznaczona „0” oznacza, iż wartość wskazaną w tej kolumnie należy przyjąć dla osoby, która złożyła wniosek o emeryturę w miesiącu w którym ukończyła pełne lata kalendarzowe (np. 60).

Dla obliczenia wysokości świadczenia ubezpieczonej nie można przyjąć średniego dalszego trwania życia w wysokości 244,2 miesięcy, bowiem wartość ta przysługuje osobom, które składają wniosek o emeryturę po ukończeniu 60 lat i 10 miesięcy, a nie osobom, które urodziły się w październiku.

Organ rentowy słusznie odmówił ubezpieczonej ponownego ustalenia wysokości świadczenia na podstawie art.26 ust.6 ww. ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Przepis ten umożliwia przyjęcie do obliczenia wysokości emerytury tablicy dalszego trwania życia obowiązującej w dniu w którym ubezpieczony osiągnął wiek emerytalny określony w art.24 ust.1 ww. ustawy, jeżeli w miesiącu, w którym został zgłoszony wniosek o emeryturę obowiązywała inna tablica dalszego trwania życia, niż obowiązująca w miesiącu, w którym został osiągnięty wiek emerytalny.

Ubezpieczona złożyła wniosek o emeryturę w miesiącu w którym obowiązywała ta sama tablica dalszego trwania życia, która obowiązywała w miesiącu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego.

Na marginesie należy wskazać, iż do obliczenia należnej ubezpieczonej emerytury nie można przyjąć wskaźnika dalszego trwania życia z 2006 roku, kiedy Zakład przyznał jej świadczenie na podstawie art.46 w zw. z art.29 ww. ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Z brzmienia art.26 ust.1 ww. ustawy o emeryturach i rentach wynika, że emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art.25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego. Przepis ten dotyczy nabycia prawa do emerytury w powszechnym wieku emerytalnym, który dla ubezpieczonej wynosi 60 lat. Skoro ubezpieczona nabyła prawo do emerytury w powszechnym wieku emerytalnym w dniu 26 października 2011 roku, a wniosek złożyła w dniu 10 lutego 2012 roku, to organ rentowy zobowiązany był obliczyć należne jej świadczenie z uwzględnieniem wskaźnika średniego dalszego trwania życia wynikającego z Komunikatu Prezesa GUS z dnia 24 marca 2011 roku. Brak jest możliwości zastosowania wskaźnika z 2006 roku, gdyż wtedy ubezpieczona nabyła prawo do tzw. wcześniejszej emerytury na podstawie art.46 w zw. z art.29 ww. ustawy o emeryturach i rentach, który reguluje nabycie prawa do świadczenia emerytalnego w obniżonym wieku.

W decyzji o ustaleniu kapitału początkowego z dnia 27 sierpnia 2015 roku organ rentowy zastosował wskaźnik średniego dalszego trwania życia w wysokości 209 miesięcy, zaś w decyzji o przyznaniu prawa do emerytury z dnia 31 sierpnia 2015 roku ten sam wskaźnik w wysokości 249,30 miesięcy jednak powyższe wynika z odrębnego uregulowania obu wskazanych wyżej instytucji. Sposób obliczenia kapitału początkowego w aspekcie wysokości wskaźnika średniego dalszego trwania życia uregulowany jest w przepisie art.173 ust.2 ww. ustawy o emeryturach i rentach. Zgodnie z tym przepisem dla obliczenia wysokości kapitału początkowego ubezpieczonego stosuje się wskaźnik średniego dalszego trwania życia (kobiet i mężczyzn) w wieku 62 lat ustalony na dzień 1 stycznia 1999 roku. Z przepisu tego wynika więc, że wskaźnik ten jest taki sam dla wszystkich ubezpieczonych i wynosi 209 miesięcy.

Wobec powyższego Sąd na podstawie art.477 ¹⁴§1 k.p.c. oddalił odwołanie jako niezasadne.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć ubezpieczonej pouczając ją o prawie terminie i sposobie złożenia apelacji.

22.03.2016 r.