Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 lutego 2016 r.

Sąd Rejonowy w Ciechanowie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Lidia Kopczyńska

Protokolant: stażysta Ewelina Goryszewska

po rozpoznaniu w dniu 29 lutego 2016 r. w Ciechanowie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Bank (...) S. A. z siedzibą we W.

przeciwko H. A.

o zapłatę

orzeka

I.  zasądza od pozwanej H. A. na rzecz powoda (...) Bank (...) S. A. z siedzibą we W. kwotę 2.098,09 zł (dwa tysiące dziewięćdziesiąt osiem złotych dziewięć groszy) z odsetkami w wysokości odpowiadającej odsetkom maksymalnym liczonym od kwoty 1.678,67 zł (jeden tysiąc sześćset siedemdziesiąt osiem złotych sześćdziesiąt siedem groszy) od dnia 04.07.2015 roku do dnia zapłaty;

II.  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

III.  zasądza od pozwanej H. A. na rzecz powoda (...) Bank (...) S. A. z siedzibą we W. kwotę 71,38 zł (siedemdziesiąt jeden złotych trzydzieści osiem groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 1105/15

UZASDANIENIE

Powód (...) Bank (...) S.A. z siedzibą we W. w pozwie złożonym do Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie w dniu 14 lipca 2015 r. wnosił o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu elektronicznym i zasądzenie na jego rzecz od pozwanej H. A. kwoty 2098,09 zł w tym:

- kwoty 1678,67 zł z odsetkami umownymi w wysokości 4-krotności stopy kredytu lombardowego NBP liczonymi od dnia 4 lipca 2015 r. do dnia zapłaty,

- kwoty 174,42 zł tytułem naliczonych odsetek, bez dalszych odsetek,

- kwoty 245,00 zł tytułem opłat i prowizji bez dalszych odsetek.

Ponadto wniósł o zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że pozwana zawarła z nim w dniu 20 grudnia 2013 r. umowę kredytu w zakresie umowy kredytu na zakup towaru nr (...) w ramach którego pozwana otrzymała kredyt w wysokości 2062,19 zł. Pozwana była zobowiązana do spłaty kredytu zgodnie z harmonogramem spłat, jednakże pozwana nie wywiązała się z tego obowiązku. W tej sytuacji po upływie terminu, do którego pozwana była zobowiązana uregulować zadłużenie, całość stała się wymagalna z dniem 20 czerwca 2015 r.

Na dochodzoną pozwem należność wchodzą: należność główna w wysokości 1678,67 zł, odsetki za okres od 20 grudnia 2013 r. do dnia wystawienia wyciągu banku tj. dnia 3 lipca 2015 r. w kwocie 174,42 zł, koszty opłaty i prowizje w kwocie 245 zł. Powód ponadto wskazał, że zgodnie z postanowieniami zawartej umowy jest on uprawniony do naliczania odsetek umownych za opóźnienie w spłacie wymagalnych rat w wysokości 4-ktortność kredytu lombardowego NBP (pozew k. 2-5 akt)

W dniu 9 września 2015 r. Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, w którym uwzględnił żądanie w całości (nakaz k. 10 akt).

Odpis nakazu pozwana otrzymała w dniu 16 września 2015 r. (potwierdzenie odbioru pisma k. 30 akt).

W dniu 22 września 2015 r. pozwana wniosła sprzeciw od nakazu zapłaty. Pozwana wnosiła o oddalenie powództwa w całości. Pozwana nie kwestionowała faktu zawarcia umowy stanowiącej podstawę dochodzenia roszczenia ani wysokości żądania, a jedynie wnosiła o rozłożenie należności na raty. W tym zakresie pozwana podniosła, iż znajduje się w trudnej sytuacji majątkowej i ze względu na toczące się przeciwko niej postępowania egzekucyjne nie ma możliwości finansowych spłacenia zadłużenia (sprzeciw z załącznikami k. 12-28 akt).

Postanowieniem z dnia 8 października 2015 r. Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie stwierdził skuteczne wniesienie sprzeciwu od nakazu zapłaty i przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu w Ciechanowie do rozpoznania według właściwości (postanowienie k. 34 akt).

W piśmie procesowym z dnia 15 grudnia 2015 r. powód podtrzymał dotychczasowe stanowisko. Wnosił o oddalenie wniosku pozwanej o rozłożenie należności na raty, gdyż jej sytuacja majątkowa nie wskazuje na możliwość wywiązania się z ustalonych przez Sąd rat. Ponadto wnosił o zasądzenie kosztów procesu, na które składają się: opłata sądowa 30 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictw w kwocie 34 zł oraz opłaty notarialne w kwocie 7,38 zł (pismo k. 41-44 akt).

Na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 20 grudnia 2013 r. H. A. zawarła umowę kredytu na zakup towaru nr (...) z (...) Bank (...) S.A. Na podstawie tej umowy Bank udzielił pozwanej kredytu na zakup towaru w kwocie 2062,19 zł, na okres od 20 stycznia 2014 r. do 20 grudnia 2016 r., ze spłatą w terminach i kwotach określonych w harmonogramie spłat do dnia 20 grudnia 2016 r. Zgodnie z punktem 5 umowy za opóźnienia w spłacie raty lub jej części Bank naliczał odsetki od zadłużenia przeterminowanego (odsetki karne). Oprocentowany był wg. zmiennej stopy procentowej, która była równa czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP. Strony umowy ustaliły, że jeżeli kredytobiorca nie zapłaci w terminach umownych pełnych rat kredytu, za co najmniej 2 okresy płatności, Bank mógł wypowiedzieć umowę kredytu po uprzednim wezwaniu kredytobiorcy do zapłaty zaległych rat lub ich części w terminie 7 dni od otrzymania wezwania, pod rygorem wypowiedzenia umowy. Termin wypowiedzenia wynosił 30 dni. (dowód: umowa kredytu k. 49-51 akt).

Wobec zaprzestania spłacania kredytu zgodnie z warunkami umowy Bank złożył kredytobiorcy oświadczenie datowane na dzień 11 maja 2015 r. o wypowiedzeniu umowy z zachowaniem 30-dniowego terminu wypowiedzenia od dnia doręczenia, które miało miejsce 21 maja 2015 r. z podkreśleniem, że w następnym dniu po upływie okresu wypowiedzenia, całość środków kredytowych z odsetkami i kosztami staje się natychmiastowo wymagalna. (dowód: wypowiedzenie umowy wraz z dowodem doręczenia k. 54-55 akt).

Stosownie do regulacji prawa bankowego kredytodawca w dniu 3 lipca 2015 r. wystawił wyciąg z ksiąg banku stwierdzający zadłużenie strony pozwanej.(dowód: wyciąg z ksiąg banku k. 53 akt).

Na dzień wniesienia pozwu, do spłaty kredytobiorcy pozostała kwota 2098,09 zł, na którą składają się: niespłacony kapitał 1678,67 zł, odsetki za opóźnienie liczone od dnia 20 grudnia 2013 r. do dnia wystawienia tytułu bankowego tj. 3 lipca 2015 r. w kwocie 174,42 zł oraz koszty opłat i prowizji w kwocie 245,00 zł.(dowód: wyciąg z ksiąg banku k. 53 akt).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, a w szczególności: KRS powoda k. 47-48 akt, kserokopii umowy pożyczki k. 48-51 akt, zestawienie spłaty k. 52 akt, wyciągu z ksiąg banku k. 53 akt, wypowiedzenia umowy wraz z dowodem doręczenia k. 54-55 akt.

W niniejszej sprawie, na podstawie art. 232 zd. 2 k.p.c., Sąd dopuścił dowód z dokumentów przedłożonych przez powoda w trakcie postępowania. Ich prawdziwość nie był przez pozwanego kwestionowana, ani nie budzi wątpliwości. Przedłożone dokumenty rzeczywiście były sporządzone, a w ich treść nie ingerowano, nie były przerabiane. W tej sytuacji Sąd uznał, iż dołączone dokumenty mogą w całości stanowić podstawę do wydania w sprawie rozstrzygnięcia, tym bardziej że pozwana w sprzeciwie nie zaprzeczyła istnienia zobowiązania i wysokości zadłużenia, a jedynie wnosiła o rozłożenie należności na raty.

Sąd zważył, co następuje:

W ocenie Sądu, roszczenie powoda zasługiwało w zasadniczej części na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 69 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawa Bankowego przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

W dniu 20 grudnia 2013 r. H. A. zawarła umowę kredytu na zakup towaru nr (...) z (...) Bank (...) S.A. Na podstawie tej umowy Bank udzielił pozwanej kredytu na zakup towaru w kwocie 2062,19 zł, na okres od 20 stycznia 2014 r. do 20 grudnia 2016 r., ze spłatą w terminach i kwotach określonych w harmonogramie spłat do dnia 20 grudnia 2016 r. Wobec zaprzestania spłaty rat pożyczki zgodnie z warunkami umowy Bank wypowiedział umowę i pozostawił całość udzielonych środków w stan natychmiastowej wymagalności.

Pozwana nie kwestionowała faktu istnienia zadłużenia ani wysokości kwoty, wnosiła jedynie o rozłożenie należności na raty.

Z art 6 k.c. wynika, że ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne.

W niniejszej sprawie został przedstawiony przez powoda wyciąg z ksiąg banku oraz umowa, której prawdziwości oraz rzetelności pozwana nie kwestionowała. Tym samym należy uznać, że powód wykazał istnienie zobowiązania. Natomiast pozwana nie udowodniła, że zwolniła się z ciążącego na niej zobowiązania.

W tej sytuacji Sąd uznał żądanie pozwu za uzasadnione i należność zasądził w wysokości dochodzonej pozwem. Sąd oddalił powództwo częściowo w zakresie żądanych odsetek, gdyż od 1 stycznia 2016 r. nastąpiła zmiana art. 481 k.c..

Jak wynika z art. 476 zd. 1 k.c., dłużnik dopuszcza się zwłoki, gdy nie spełnia świadczenia w terminie, a jeżeli termin nie jest oznaczony, gdy nie spełnia świadczenia niezwłocznie po wezwaniu przez wierzyciela.

Do 1 stycznia 2016 r. art. 481 KC, który regulował kwestię odsetek za opóźnienie następująco:

§ 1. Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

§ 2. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy.

Wysokość odsetek z tytułu opóźnienia może zatem być określona przez strony w umowie albo też może wynikać z przepisów prawa (wyżej cytowany § 2). Granicę wysokość odsetek za opóźnienie wyznaczały przepisy o odsetkach maksymalnych, zawarte w art. 359 § 2 ¹ KC (obowiązującym przed 1 stycznia 2016 r.), który odpowiednio należało stosować. Zgodnie z jego brzmieniem - Maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej (czyli. np. umowy) nie może w stosunku rocznym przekraczać 4-krotności wysokości stopy kredytu lombardowego NBP (odsetki maksymalne). W razie zastrzeżenia w czynności prawnej stopy odsetek za opóźnienie wyższych niż odsetki maksymalne wierzycielowi należały się odsetki maksymalne (art. 359 § 2 ¹ KC – obowiązującym do 1 stycznia 2016 r.). Organem, który określał wysokość odsetek ustawowych do dnia 1 stycznia 2016 r. była Rada Ministrów (art. 359 § 3 KC)

W dniu 1 stycznia 2016 r. weszła w życie ustawa z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z dnia 9 listopada 2015 r.), która znowelizowała m.in. przepisy dotyczące odsetek zarówno tych wynikających z art. 359 k.c. – tzw. odsetek kapitałowych, jak z art. 481 k.c. – tzw. odsetek za opóźnienie, zmieniającą sposób obliczania odsetek i ich wysokość.

Nowa treść art. 481 k.c. brzmi następująco -

§ 1. Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

§ 2. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej NBP i 5,5 punktów procentowych. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy.

§ 2 ¹. Maksymalna wysokość odsetek za opóźnienie nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie (odsetki maksymalne za opóźnienie).

§ 2 ². Jeżeli wysokość odsetek za opóźnienie przekracza wysokość odsetek maksymalnych za opóźnienie, należą się odsetki maksymalne za opóźnienie.

§ 2 ³. Postanowienia umowne nie mogą wyłączać ani ograniczać przepisów o odsetkach maksymalnych za opóźnienie, także w przypadku dokonania wyboru prawa obcego. W takim przypadku stosuje się przepisy ustawy.

§ 2 ⁴. Minister Sprawiedliwości ogłasza, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie.

Zgodnie z art. 56 cytowanej ustawy nowelizującej – Do odsetek należnych za okres kończący się przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe.

Powód wnosił o zasądzenie odsetek umownych w wysokość 4-krotności kwoty kredytu lombardowego NBP od kwoty kapitału, tj. 1678,67 zł od dnia 4 lipca 2015 r. do dnia zapłaty. Biorąc pod uwagę wyżej opisane i cytowane przepisy (zarówno te przed 1 stycznia 2016 r., jak i te po 1 stycznia 2016 r.) –

Sąd zasądził odsetki umowne w wysokości odpowiadającej odsetkom maksymalnym liczonym od kwoty 1678,67 zł od dnia 4 lipca 2015 r. do dnia zapłaty, tj.

- od dnia 4 lipca 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. z odsetkami umownymi za opóźnienie w wysokości 4-krotności kredytu lombardowego NBP – których wysokość odpowiadała żądaniu powoda - których podstawa zasądzenia wynika z art. 481 § 2 k.c. w zw. z art. 359 § 2 ¹ k.c. w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz

- od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty z odsetkami umownymi za opóźnienie w wysokości 2-krotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie, które są równe sumie stopy referencyjnej NBP i 5,5 punktów procentowych., których podstawa zasądzenia wynika z art. 481 § 2 i 2 ¹ k.c. w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2016 r.

W pozostałym zakresie Sąd powództwo oddalił, bowiem w wyniku zmiany przepisów, które weszły w życie w dniu 1 stycznia 2016 r., żądanie powoda zasądzenia odsetek w przedstawionej przez niego wysokości po dniu 31 grudnia 2015 r. wykraczało po za obecnie obowiązujące ramy odsetek maksymalnych za opóźnienie.

W treści wyroku Sąd nie zamieścił odrębnego punktu odnośnie oddalenia wniosku pozwanej o rozłożenie należności na raty, mając na uwadze stanowisko wyrażane w doktrynie. Odmowa rozłożenia świadczenia na raty albo wyznaczenia terminu do spełnienia świadczenia nie wymaga odrębnego orzeczenia w sentencji wyroku, lecz powinna być umotywowana w uzasadnieniu (K. Piasecki w: Kodeks postępowania cywilnego..., t. 1, red. K. Piasecki, s. 1504, Przemysław Telenga w: Komentarz aktualizowany do Kodeksu postępowania cywilnego).

Sąd nie uznał za zasadne rozłożenie zasądzonej należności na raty. Możliwość taka wynika z art. 320 k.p.c., zgodnie z którym w szczególnie uzasadnionych wypadkach Sąd może w wyroku rozłożyć na raty zasądzone świadczenie. Przesłanką do rozłożenia świadczenia na raty jest pozytywna prognoza odnośnie spłaty, bowiem celem uregulowania z art. 320 k.p.c., jest zapewnienie dłużnikowi możliwości spłaty zadłużenia. W niniejszej sprawie pozwana nie przestawił Sądowi żadnych dowodów odnoszących się do jej obecnej sytuacji majątkowej oraz aktualnych możliwości zarobkowych, po których analizie Sąd mógłby rozpoznać złożony przez niego wniosek i ustalić istnienie faktycznej, realnej szansy na zaspokojenie wierzyciela w formie ratalnej. Ponadto należy wskazać, iż od chwili wytoczenia powództwa pozwany nie kontaktował się z powodem celem ewentualnych negocjacji w przedmiocie zawarcia ugody, jak również nie zapłacił nawet w części należności dochodzonych pozwem. Taka postawa pozwanego nie zasługuje na uwzględnienie zgłoszonego przez niego wniosku. Ponadto liczne zajęcia komornicze, na które powołała się sama pozwana, na pozwalają na przyjęcie, że pomimo rozłożenia na raty należności będzie mogła pozwana wywiązać się z obowiązku spłaty należności. Tym samym rozłożenie na raty świadczenia jest niecelowe.

Pozwana przegrała proces w całości. Zgodnie z zasadą wyrażoną w art 98 § 1 i 2 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Na koszty składają się koszty poniesione wyłącznie przez powoda: opłata sądowa, którą uiścił powód w elektronicznym postępowaniu upominawczym w wysokości 30,00 zł, opłata skarbowa w kwocie 34 zł oraz 7,38 zł kosztów opłat notarialnych.

Z tych względów Sąd orzekł jak w wyroku.

ZARZĄDZENIE

(...)