Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 17 marca 2016r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach V Wydział Cywilny

w składzie następującym :

Przewodniczący SSA Iwona Wilk

Sędziowie SA Barbara Kurzeja

SA Grzegorz Stojek (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 17 marca 2016r. w Katowicach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa R. G.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

na skutek zażalenia powoda

na postanowienie Sądu Okręgowego w Gliwicach

z dnia 11 grudnia 2015r., sygn. akt II C 322/15

postanawia:

1.  zmienić zaskarżone postanowienie, w ten sposób, że uchylić je w zakresie żądania zmiany wysokości renty z tytułu utraconego dochodu od września 2015r.;

2.  oddalić zażalenie w pozostałym zakresie;

3.  rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zażaleniowego pozostawić Sądowi Okręgowemu w Gliwicach w orzeczeniu kończącym sprawię w instancji.

SSA Grzegorz Stojek SSA Iwona Wilk SSA Barbara Kurzeja

Sygn. akt V ACz 174/16

UZASADNIENIE

Rozpoznając zażalenie strony powodowej na postanowienie Sądu Okręgowego w Gliwicach, którym odrzucono pozew z uwagi na powagę rzeczy osądzonej, Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Zażalenie zasługiwało na częściowe uwzględnienie.

Wyrok ma powagę rzeczy osądzonej tylko w takim zakresie, w jakim roszczenie przysługujące osobie uprawnionej było przedmiotem rozstrzygnięcia tym wyrokiem. Wyjątki od tej zasady odnoszą się jedynie do wypadków, w których sąd na podstawie wyraźnego przepisu ustawy nie jest związany żądaniem stron i w których, rozpoznając sprawę, rozstrzygnął wyrokiem o całości roszczenia materialnoprawnego powoda, wynikającego z okoliczności faktycznych sprawy. W tych wypadkach decydujące znaczenie dla określenia granic przedmiotowych powagi rzeczy osądzonej wyroku będzie mieć rzeczywisty przedmiot rozstrzygnięcia sądu.

Renta z tytułu utraty zdolności do pracy co do zasady powinna rekompensować poszkodowanemu uszczerbek, który wskutek uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia powstał w jego dochodach z tytułu pracy zarobkowej lub prowadzonej działalności gospodarczej. Będzie on równy różnicy między hipotetycznymi dochodami, które osiągałby, gdyby nie doszło do zdarzenia szkodzącego, a dochodami, które uzyskuje, będąc poszkodowanym, uwzględniając także świadczenia otrzymywane z tytułu ubezpieczenia społecznego. Renta ma charakter odszkodowawczy. Funkcją zaś odszkodowania jest naprawienie szkody w jej rzeczywistych granicach (art. 361 § 2 k.c.). Tylko w tych granicach osoba zobowiązana
do naprawienia szkody powinna ponieść ciężar pieniężnego odszkodowania
(art. 361 k.c. i 363 k.c.).

Sąd Okręgowy w Gliwicach wyrokiem z dnia 29 lipca 2015r. (w sprawie o sygn. akt II C 80/13, pomiędzy tym samymi podmiotami) zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 36.450,39 zł wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 25.200 zł od dnia 12 marca, a od kwoty 11.250,39 zł od dnia 19 marca 2014r., a to tytułem utraconych dochodów za okres od lutego 2010r. do czerwca 2013r., jak również rentę z tytułu utraconego dochodu w wysokości po 1.010,46 zł miesięcznie płatną od lipca 2013r. Rozstrzygając Sąd Okręgowy uwzględniał opinię biegłej sądowej z zakresu rent i emerytur, która ustaliła różnicę pomiędzy dochodami, jakie powód uzyskiwałby w związku z pracą, a dochodami, jakie faktycznie osiągał w latach 2010-2013 oraz różnicę pomiędzy wysokością emerytury, jaką powód by otrzymał, a faktyczną wysokością przyznanej mu emerytury od lipca 2013r. do kwietnia 2014r., a także uwzględnił dodatkowy dochód z prowadzonej przez powoda działalności gospodarczej. Uwzględnił tym samym wszystkie dochody, nie tylko dotychczas uzyskiwane, ale i te które uzyskiwane mogłyby być przez powoda w przyszłości. I tak w oparciu o ustalenie wysokości wszystkich tych dochodów Sąd Okręgowy orzekł jak powyżej wskazano. Doszło więc do rozstrzygnięcia o naprawieniu szkody w jej rzeczywistych granicach. Nie sposób podzielić zapatrywania skarżącego, jakoby Sąd Okręgowy, związany żądaniem, orzekał o naprawieniu tej szkody jedynie w części. Rozstrzygał bowiem o całości żądania powoda, jakim było żądanie zasądzenia utraconego dochodu za okres od lutego 2010r. do czerwca 2013r. oraz dalszej renty z tytułu utraconego dochodu. Powód nie wskazywał w pozwie wniesionym w sprawie o sygn. akt II C 80/13, że dochodzi roszczenia jedynie w części. Należy w tym miejscu podkreślić, że szacowanie wysokości dochodów na przyszłość może być obarczone marginesem niedoszacowania, niemniej nie stanowi to okoliczności uzasadniającej formułowanie twierdzeń o nierozstrzygnięciu o całości roszczenia materialnoprawnego powoda. Nietrafne jest zatem stanowisko powoda, że w kolejnym procesie może skutecznie domagać się zasądzenia skapitalizowanej renty uzupełniającej i szacunkowej wartości utraconych dochodów za okres objęty rozpoznaniem Sądu Okręgowego w sprawie o sygn. akt II C 80/13. Sąd musiałby orzekać o tym samym żądaniu, opierając się o te same okoliczności faktyczne.

Z uwagi na powyższe, odrzucenie pozwu, w zakresie żądania zasądzenia skapitalizowanej renty w związku z hipotetycznymi dochodami związanymi z prowadzeniem działalności gospodarczej za okres od 1 maja 2013r. do 31 sierpnia 2013r., skapitalizowanej renty uzupełaniającej w związku z różnicą między hipotetyczną emeryturą a faktycznie otrzymywaną rentą od lipca 2013r. do 31 sierpnia 2015r. oraz kwoty 25.000 zł stanowiącej szacunkową wartość utraconych dochodów, było trafne i w tym zakresie na postawie art. 385 w związku z art. 397 § 2 k.p.c. zażalenie podlegało oddaleniu.

Zasada pokrycia szkody w wysokości rzeczywiście poniesionej zadecydowała o tym, że ustawodawca w przypadku instytucji renty przewidział możliwość zharmonizowania treści przysługującego poszkodowanemu prawa podmiotowego ze zmianą okoliczności faktycznych, jaka może nastąpić w przyszłości. Norma wprowadzająca taki środek w formie powództwa o zmianę wysokości i czasu trwania renty, chociażby wysokość renty i czas jej trwania były ustalone w orzeczeniu sądowym, uregulowana została w art. 907 § 2 k.c. Przesłanką żądania zmiany wysokości lub czasu trwania renty jest zmiana stosunków, a ciężar dowodu, zgodnie z art. 6 k.c., spoczywa na powodzie. Zmiana stosunków musi nastąpić po dacie ustalenia uprawnienia do renty, przy czym powództwo oparte na przepisie art. 907 § 2 k.c. nie może zmierzać do poprawienia błędów poprzedniego orzeczenia sądowego. Orzekając o zmianie, sąd bierze pod uwagę wszelkie okoliczności dotyczące sytuacji osobistej i majątkowej stron oraz okoliczności obiektywne, w tym też istotny spadek zmiany siły nabywczej pieniądza. W niniejszej sprawie niewątpliwie powód żądając zasądzenia renty uzupełaniającej w kwocie 2.719 zł płatnej od pierwszego dnia kalendarzowego każdego miesiąca poczynając od września 2015r., z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w zapłacie którejkolwiek z rat, domaga się w istocie zmiany wysokości renty z tytułu utraconego dochodu zasądzonej uprzednio, wyrokiem z dnia 29 lipca 2015r. przez Sąd Okręgowy w Gliwicach. Konieczne jest zatem, jako że nie występuje co do tego żądania powaga rzeczy osądzonej, wydanie merytorycznego orzeczenia.

Z uwagi na powyższe, na podstawie art. 386 § 1 w związku art. 397 § 2 k.p.c. orzeczono o zmianie zaskarżonego postanowienia poprzez uchylenie orzeczenia w zakresie żądania zmiany wysokości renty z tytułu utraconego dochodu od września 2015r.

O kosztach postępowania zażaleniowego orzeczono na podstawie art. 108 § 1 w związku z art. 397 § 2 k.p.c.

SSA Grzegorz Stojek SSA Iwona Wilk SSA Barbara Kurzeja