Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 lutego 2016 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Lucyna Łaciak

Protokolant: Urszula Kalinowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 lutego 2016 r. w W.

sprawy K. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o wysokość emerytury

na skutek odwołania K. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 15 marca 2013 r., znak: ENP/6/(...) oraz

z dnia 17 kwietnia 2013 r., znak: ENP/6/(...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z dnia
17 kwietnia 2013 r., znak: ENP/6/(...) w ten sposób, że ustala wynagrodzenie osiągane przez odwołującą K. W. za okres zatrudnienia w Zakładach (...) od dnia 1 lipca 1977 r. do dnia 18 sierpnia 1980 r. w wysokości za rok 1977 - 23200,00 zł (dwadzieścia trzy tysiące, dwieście złotych), za rok 1978
- 57600,00 zł (pięćdziesiąt siedem tysięcy, sześćset złotych), za rok 1979 – 59700,00 zł (pięćdziesiąt dziewięć tysięcy, siedemset złotych) i za rok 1980 - 41693,55 zł (czterdzieści jeden tysięcy, sześćset dziewięćdziesiąt trzy złote i pięćdziesiąt pięć groszy);

2.  w pozostałym zakresie w stosunku do zaskarżonej decyzji z dnia 17 kwietnia 2013 r., odwołanie oddala;

3.  umarza postępowanie w sprawie w zakresie zaskarżonej decyzji z dnia 15 marca 2013 r.,;

4.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. na rzecz odwołującej K. W. kwotę 60,00 zł (sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

K. W. w dniu 22 kwietnia 2013 r. złożyła odwołanie do Sądu za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. od decyzji z dnia
15 marca 2013 r., znak: ENP/6/(...) dotyczącej przyznania zaliczki na poczet emerytury i odliczeniu jej wysokości. Odwołująca zaskarżonej decyzji zarzuciła nieuwzględnienie do wysokości emerytury okresu zatrudnienia poza granicami Polski
( k. 3-4 a. s.).

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 22 maja 2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. wniósł o odrzucenie odwołania. Organ rentowy podniósł, że zaskarżona decyzja jest nie merytoryczna, ponieważ przyznanie świadczenia w kwocie zaliczkowej nie kończy postępowania w sprawie, a ostateczne określenie wysokości następuje na podstawie wniosku zgodnie z którym przyznano świadczenia w wysokości zaliczkowej. Oddział wniósł w przypadku nieuwzględnienia powyższego, o oddalenie odwołania. Organ rentowy wskazał, że do ustalenia kapitału początkowego należy uwzględnić zagraniczne okresy ubezpieczenia
o ile są krótsze niż rok oraz z ich tytułu nie przysługuje wnioskodawcy zagraniczne świadczenie z państwa, w którym okresy zostały przebyte. Oddział stwierdził, że odwołująca nabyła prawo do emerytury z austriackiej instytucji ubezpieczeniowej od dnia 1 lutego 2013 r. ( k. 7-8 a. s.).

Ubezpieczona rozszerzając swoje odwołanie wniosła o uwzględnienie przy ustaleniu wartości kapitału początkowego okresów od dnia 1 października 1980 r. do dnia
31 października 1980 r., od dnia 1 maja 1981 r. do dnia 31 października 1981 r., od dnia
1 listopada 1981 r. do dnia 30 kwietnia 1982 r., od dnia 1 lipca 1983 r. do dnia 31 grudnia 1984 r., od dnia 1 lipca 1986 r. do dnia 29 lutego 1988 r. oraz od dnia 1 marca 1988 r. do dnia 30 czerwca 1988 r. jako okresów składkowych w związku ze świadczeniem pracy w Austrii oraz przyjęcie, że odwołująca osiągała przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto
w sektorze przedsiębiorstw ogłoszone przez Główny Urząd Statystyczny w I kwartałach lat 1976-1980 r., tj. w okresach jej zatrudnienia od dnia 3 sierpnia 1976 r. do dnia 30 czerwca 1977 r. w Zakładach (...) oraz od dnia 1 lipca 1977 r. do dnia 18 sierpnia 1980 r. w Zakładach (...) ( k. 34 a. s.).

Odwołująca w protokole rozprawy z dnia 25 listopada 2014 r. cofnęła odwołanie od decyzji organu rentowego z dnia 15 marca 2013 r. i jednocześnie zaskarżyła decyzję z dnia
17 kwietnia 2013 r. ( k. 53 a. s.).

W trakcie rozprawy w dniu 15 lipca 2015 r. Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu księgowości celem ustalenia wysokości wynagrodzenia osiąganego przez odwołującą za okres zatrudnienia w Zakładach (...) od dnia 1 lipca 1977 r. do dnia 18 sierpnia 1980 r. na podstawie dokumentacji zawartej w aktach ( k. 106-107 a. s.).

Strony nie zgłosiły zastrzeżeń do przedmiotowej opinii biegłego ( k. 128 i 137 a. s.).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

K. W. złożyła w dniu 1 czerwca 2006 r. wniosek o ustalenie kapitału początkowego. Decyzją z dnia 8 października 2008 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. ustalił wysokość kapitału początkowego odwołującej ( k. 1 i 23 a. k. p. ).

W dniu 18 stycznia 2013 r. ubezpieczona złożyła wniosek o emeryturę ( k. 29 a. e.).

Decyzją z dnia 15 marca 2013 r., znak: ENP/6/(...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. przyznał odwołującej emeryturę od dnia 1 stycznia 2013 r.

Odwołująca otrzymuje emeryturę austriacką w wysokości 85 euro miesięczne za okres pracy od dnia 1 lipca 1986 r. do dnia 29 lutego 1988 r. na stanowisku kelnerki. Od dnia
3 sierpnia 1976 r. do dnia 30 czerwca 1977 r. ubezpieczona pracowała w Zakładach (...) na stanowisku specjalisty ds. ekonomicznych oraz od dnia 1 lipca 1977 r. do dnia 18 sierpnia 1980 r. w Zakładach (...) na stanowisku kierownika działu ekonomicznego i cen ( oświadczenia odwołującej – k. 56 a. s., świadectwo pracy – k. 73 a. s.).

Z dokumentu przetłumaczonego przez tłumacza przysięgłego wydanego przez austriacki Urząd Ubezpieczeń Emerytalnych wynika, że odwołująca nabyła uprawnienia do świadczenia w Austrii od 1 lutego 2013 r. ( k. 59 a. s. i k. 105 a. e.).

Organ rentowy wydając decyzję o ponownym ustaleniu kapitału początkowego z dnia 16 kwietnia 2013 r., znak: (...)-2006 nie uwzględnił okresów od dnia
1 października 1980 r. do dnia 31 października 1980 r., od dnia 1 maja 1981 r. do dnia
31 października 1981 r., od dnia 1 listopada 1981 r. do dnia 30 kwietnia 1982 r., od dnia
1 lipca 1983 r. do dnia 31 grudnia 1984 r., od dnia 1 lipca 1986 r. do dnia 29 lutego 1988 r. oraz od dnia 1 marca 1988 r. do dnia 30 czerwca 1988 r. ubezpieczenia w Austrii w wymiarze co najmniej 12 miesięcy, ponieważ w przyszłości ubezpieczona może ubiegać się
o świadczenie emerytalno-rentowe z instytucji ubezpieczeniowej tego kraju ( k. 96-97 a. e.).

Decyzją ostateczną z dnia 17 kwietnia 2013 r., znak: ENP/6/(...) Zakład ponownie przeliczył emeryturę odwołującej. Organ rentowy za podstawę obliczenia emerytury przyjął kwotę składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego
z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zaewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc od którego przysługuje wypłata emerytury. Obliczona emerytura brutto wyniosła 1976,48 złotych ( k. 106 a. e.).

Ubezpieczona na podstawie świadectwa pracy wystawionego w dniu 22 czerwca
1981 r. w okresie od dnia 1 lipca 1977 r. do dnia 18 sierpnia 1980 r. w Zakładach (...) osiągała wynagrodzenie w wysokości 4300 złotych, dodatek funkcyjny w wysokości 1400 złotych oraz premię od zysku ( k. 73 a. s.). Zgodnie z umową
o pracę zawartą w dniu 1 lipca 1977 r., odwołująca otrzymywała wynagrodzenie w wysokości 3400 złotych oraz premię do 10% ( k. 77 a. s.). W związku z pismem zakładowym z dnia
1 listopada 1977 r. uposażenie odwołującej wzrosło do 4000 złotych. Dodatkowo otrzymywała 800 złotych dodatku funkcyjnego oraz premię od zysku ( k. 82 a. s.). Zgodnie
z pismem z dnia 15 listopada 1979 r. K. W. z dniem 1 października 1979 r. przyznano wynagrodzenie 4300 złotych płacy zasadniczej, 1200 złotych dodatku funkcyjnego oraz premię od płacy zasadniczej ( k. 86 a. s.). Od dnia 1 marca 1980 r. ubezpieczona otrzymywała wynagrodzenie w wysokości 4300 złotych, dodatek funkcyjny w wysokości 1400 złotych oraz premię od zysku ( k. 87 a. s.). Na podstawie karty zasiłkowej ustalono, że ubezpieczona w latach 1978-1980 otrzymywała zasiłki za okresy niezdolności do pracy
( k. 95 a. s.).

W oparciu o opinię biegłego sądowego P. B. z zakresu rachunkowości
i finansów ustalono, że przy wyliczeniu wynagrodzenia odwołującej za okres zatrudnienia od dnia 1 lipca 1977 r. do dnia 18 sierpnia 1980 r. w Zakładach (...) należy wziąć pod uwagę wynagrodzenie zasadnicze oraz otrzymywany przez nią dodatek funkcyjny. Dodatkowo zdaniem biegłego zgodnie z art. 15 ust. 3 ustawy
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w związku z art. 11 ustawy
o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa do podstawy wymiaru emerytury wlicza się kwoty wypłaconych zasiłków wysokości 100% wynagrodzenia. W związku z powyższym biegły wyliczył wynagrodzenie ubezpieczonej osiągane przez nią w spornym okresie zatrudnienia w Zakładach (...) w wysokości za rok 1977 - 23200,00 złotych, za rok 1978 - 57600,00 złotych, za rok 1979 – 59700,00 złotych i za rok 1980 - 41693,55 złotych ( k. 113-122 a. s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie złożonych do akt sprawy dokumentów, w tym akt rentowych. Dokumenty przedłożone przez strony niniejszego postępowania stanowią obiektywny oraz w pełni wiarygodny materiał dowodowy. Sąd jako materiał kluczowy dla rozstrzygnięcia sprawy uznał opinie biegłego sądowego, albowiem dowód ten pozwolił na dokładne określenie wysokości wynagrodzenia osiąganego przez odwołującą w okresie od dnia 1 lipca 1977 r. do dnia 18 sierpnia 1980 r. w Zakładach (...) i wliczenie powyższego do wysokości emerytury.
Z tego też powodu ustalenia poczynione przez biegłego Sąd przyjął za własne, albowiem opinia wydana została w oparciu o obiektywny i faktyczny materiał dowodowy w postaci dokumentów zgromadzonych w toku postępowania przed tutejszym Sądem. W ocenie Sądu, zgromadzony materiał dowodowy był wystarczający do wydania orzeczenia.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie K. W. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. od decyzji z dnia 15 marca 2013 r., znak: ENP/6/(...) podlegało umorzeniu, czemu Sąd dał wyraz w punkcie trzecim wyroku.

Zgodnie z treścią art. 477 ¹³ § 1 k.p.c. zmiana przez organ rentowy zaskarżonej decyzji lub wojewódzki zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności zaskarżonego orzeczenia przed rozstrzygnięciem sprawy przez sąd – przez wydanie decyzji lub orzeczenia uwzględniającego w całości lub w części żądanie strony – powoduje umorzenie postępowania w całości lub w części. Poza tym zmiana lub wykonanie decyzji lub orzeczenia nie ma wpływu na bieg sprawy.

W myśl art. 355 § 1 k.p.c. Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli powód (odwołujący) cofnął ze skutkiem prawnym pozew lub jeżeli wydanie wyroku stało się z innych przyczyn zbędne lub niedopuszczalne.

W niniejszej sprawie ubezpieczona cofnęła odwołanie od powyższej decyzji zaskarżając jednocześnie decyzję z dnia 17 kwietnia 2013 r., znak: ENP/6/(...), zatem wyrokowanie co do pierwotnie zaskarżonej decyzji stało się zbędne.

Spór w niniejszej sprawie dotyczył niezaliczenia odwołującej przez organ rentowy okresów ubezpieczenia w Austrii w latach 1980-1988 oraz przyjęcia, że osiągała minimalne miesięczne wynagrodzenie brutto w okresach jej zatrudnienia od dnia 3 sierpnia 1976 r. do dnia 30 czerwca 1977 r. w Zakładach (...) oraz od dnia
1 lipca 1977 r. do dnia 18 sierpnia 1980 r. w Zakładach (...).

Odnosząc się w pierwszej kolejności do okresów ubezpieczenia w Austrii odwołanie podlegało oddaleniu. Niniejszą kwestię reguluje rozporządzenie Rady (EWG) Nr 1408/71
z dnia 14 czerwca 1971 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego dla pracowników najemnych i ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie ( Dz. U. L 149
z 5.7.1971). Państwo austriackie należy do Unii Europejskiej podobnie jak Polska, a więc oba państwa podlegają stosowaniu poniższych przepisów prawa.

Zgodnie z art. 45 powołanego rozporządzenia jeżeli ustawodawstwo Państwa Członkowskiego uzależnia nabycie, zachowanie lub odzyskanie prawa do świadczeń, na podstawie systemu niebędącego systemem specjalnym w rozumieniu ust. 2 lub 3, od ukończenia okresów ubezpieczenia lub zamieszkania, właściwa instytucja tego Państwa Członkowskiego uwzględnia, w razie potrzeby, okresy ubezpieczenia lub zamieszkania ukończone zgodnie z ustawodawstwem innego Państwa Członkowskiego, w ramach systemu powszechnego lub specjalnego, obejmującego pracowników najemnych lub osoby prowadzące działalność na własny rachunek. W tym celu uwzględnia się te okresy, jak
i okresy ukończone zgodnie z ustawodawstwem stosowanym przez tę instytucję.

W myśl art. 48 nie naruszając art. 46 ust. 2, instytucja Państwa Członkowskiego nie jest zobowiązana do przyznawania świadczeń z tytułu okresów ukończonych
z uwzględnieniem stosowanego przez nią ustawodawstwa, które podlegają uwzględnieniu
w momencie realizacji ryzyka, jeżeli: — długość tych okresów jest krótsza niż jeden rok, oraz — przy uwzględnieniu jedynie tych okresów nie zostało nabyte prawo do świadczeń na podstawie tego ustawodawstwa.

Sąd zważył, że zgodnie z powołanymi przepisami prawa do ustalenia kapitału początkowego należy uwzględnić zagraniczne okresy ubezpieczenia, jeżeli okresy te są krótsze niż rok oraz z tychże tytułów nie przysługuje zagraniczne świadczenie. Odwołująca zgodnie z dokumentacją zawartą w aktach sprawy pobiera emeryturę z państwa austriackiego od 1 lutego 2013 r. w wysokości 83,59 €. Zgodnie z powyższym, nie jest możliwym pobieranie przedmiotowego świadczenia równocześnie z instytucji rentowej znajdującej się
w państwie austriackim oraz w polskim.

Po wtóre, zdaniem Sądu należało również oddalić odwołanie w zakresie uznania faktycznej wysokości osiąganego wynagrodzenia za okres zatrudnienia odwołującej od dnia
3 sierpnia 1976 r. do dnia 30 czerwca 1977 r. w Zakładach (...). Sąd doszedł do przekonania, że organ rentowy prawidłowo zaliczył minimalne wynagrodzenie osiągane przez ubezpieczoną za sporny okres do wysokości emerytury przyznanej K. W.. Odwołująca w toku postępowania administracyjnego
i sądowego w żadnej mierze nie udowodniła wysokości osiąganych zarobków w wyżej wymienionym okresie pracy. Ubezpieczona nie dysponowała dokumentami, zaświadczenieniem o wynagrodzeniu i zatrudnieniu ani listą płac. Na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego nie można było również wyliczyć wysokości wynagrodzenia osiąganego przez ubezpieczoną na podstawie akt zastępczych innego pracownika zatrudnionego na tożsamym stanowisku w spornym okresie czasu. Powołany w sprawie biegły sądowy z zakresu finansów i rachunkowości nie mógł odnieść się do powyższej spornej okoliczności, gdyż Sąd nie dysponował żadnymi dokumentami na podstawie których można byłoby wyliczyć przedmiotowe wynagrodzenie.

W niniejszej sprawie zaliczeniu jedynie podlegało faktyczne wynagrodzenie osiągane przez ubezpieczoną od dnia 1 lipca 1977 r. do dnia 18 sierpnia 1980 r. w Zakładach (...). W tym zakresie Sąd zmienił zaskarżoną decyzję opierając się w głównej mierze na opinii sporządzonej przez biegłego sądowego P. B.. W niniejszej sprawie zostały w sposób niebudzący wątpliwości wykazane kwoty wynikające z dokumentów przedstawionych przez odwołującą w toku postępowania sądowego. Z uwagi na szczegółowe wyliczenia matematyczne, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego P. B., który w sposób rzetelny i poparty fachową wiedzą, a także doświadczeniem zawodowym wyliczył faktyczne wynagrodzenie osiągane przez ubezpieczoną w okresie od dnia 1 lipca 1977 r. do dnia 18 sierpnia 1980 r. w Zakładach (...). Zdaniem Sądu przedmiotowa opinia była sporządzona w sposób prawidłowy i rzetelny. Sąd zauważył również, że strony postępowania nie zgłaszały zastrzeżeń do treści opinii, co potwierdza bezpośrednio jej wysoki walor dowodowy. Zdaniem Sądu dopiero prawidłowo przeprowadzone postępowanie dowodowe, opierając się w głównej mierze na podstawie dokumentacji znajdującej się w aktach sądowych umożliwiło wykazanie, że ubezpieczona w sposób przewidziany przepisami ustawy prawidłowo wykazała osiągane przez nią wynagrodzenie w spornym okresie.

Sąd Okręgowy w punkcie 4 wyroku na podstawie § 12 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu ( Dz. U. z 2013 r. poz. 461 j.t.) zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w T. na rzecz odwołującej K. W. kwotę 60,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Mając na uwadze powyższe, Sąd orzekł jak w sentencji na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 i 2 k.p.c. oraz 355 § 1 k.p.c.

Zarządzenie: (...)

MK