Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 września 2013 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie w VII Wydziale Karnym Odwoławczym

w składzie:

Przewodniczący: SSO Dariusz Firkowski

Protokolant st. sekr. sądowy Jolanta Jankowska

przy udziale oskarżyciela publicznego st. asp. Jacka Kępińskiego

po rozpoznaniu w dniu 24 września 2013r.

sprawy G. M. (1)

obwinionego o wykroczenie z art. 86§1 kw w zw. z art. 23 ust 1 pkt 2 ustawy Prawo o ruchu drogowym

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę obwinionego

od wyroku Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 5 lipca 2013r., sygn. akt IX W 1403/13

I zaskarżony wyrok zmienia w ten sposób, że na podstawie art. 39§1 kw odstępuje od wymierzenia obwinionemu G. M. (1) kary,

II w pozostałe części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy,

III zwalnia obwinionego od kosztów sądowych w sprawie.

Sygn. akt VII Ka 861/13

UZASADNIENIE

G. M. (1) został obwiniony o to, że: w dniu 12 listopada 2012r. około godziny 14:15 na drodze publicznej w O. przy ul. (...) kierując pojazdem marki A. (...) o nr rej. (...) podczas omijania nie zachował bezpiecznego odstępu od omijanego pojazdu w wyniku czego uderzył w bok stojącego pojazdu marki R. (...) o nr rej. (...) powodując jego uszkodzenie oraz zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym

tj. za wykroczenie z art. 86§1 kw w zw. z art. 23 ust. 1 pkt. 2 ustawy Prawo o ruchu drogowym

Sąd Rejonowy w Olsztynie wyrokiem z dnia 5 lipca 2013r. w sprawie IX W 1403/13

I obwinionego G. M. (1) uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu i za to z mocy art. 86§ 1 kw w zw. z art. 23 ust. 1 pkt. 2 ustawy Prawo o ruchu drogowym skazał go, wymierzając na podstawie art. 86§ 1 kw karę grzywny w kwocie 300 (trzysta) złotych;

II na podstawie art. 118 § 1 kpw i art. 3 ust. 1 w zw. z art. 21 pkt. 2 ustawy o opłatach w sprawach karnych obciążył obwinionego zryczałtowanymi wydatkami postępowania w kwocie 100 (sto) złotych i opłatą w kwocie 30 (trzydzieści)zł.

Powyższy wyrok zaskarżył obrońca obwinionego o zarzucił mu:

I obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia, a w szczególności przepisu:

1. art. 4 kpk oraz art. 7 kpk, w zw. z art. 8 kpw i art. 34 kpw polegającą na całkowicie dowolnej ocenie zgromadzonego materiału dowodowego i oparciu orzeczenia wyłącznie na wątpliwych okolicznościach obciążających, z pominięciem okoliczności przemawiających na korzyść obwinionego, poprzez:

a/ nie danie wiary wyjaśnieniom obwinionego G. M. (1), który konsekwentnie nie przyznał się do zarzucanego mu czynu, a w postępowaniu sądowym na rozprawie w dniu 25 czerwca 2013r. wyjaśnił, iż na pas rozdzielający jezdnie wjechał prawidłowo i nie zagroził bezpieczeństwu w ruchu drogowym, a uczynił to kierujący pojazdem marki R. (...)wjeżdżając na przełączkę jako drugi, podczas gdy nie było tam miejsca do kontynuowania jazdy.

b/ nie danie wiary zeznaniom świadka K. K. (1), podczas gdy był on jedynym* świadkiem przedmiotowego zdarzenia, a który na rozprawie w dniu 25 czerwca 2013r. zeznał, iż na pasie rozdzielającym jezdnie między wysepką a lewą stroną samochodu marki A. (...) nie było wystarczająco dużo miejsca, aby mógł zmieścić się tam kolejny samochód

R. (...), który tam się „wcisnął”.

c/ nie uwzględnienie zeznań funkcjonariuszy Policji - T. O. (1) i P. A. (1), a w szczególności zeznań złożonych przed Sądem Rejonowym IX Wydział K. w O. w sprawie o sygn. akt IX W 193/13, na rozprawie w dniu 13 lutego 2013r. (k. 32 akt sprawy), podczas gdy wymienieni policjanci bezpośrednio obsługiwali przedmiotowe zdarzenie drogowe, wskazali kierującego pojazdem marki R. (...) jako sprawcę wykroczenia oraz zeznali, iż nie powinien on stać na przełączce,

d/ pominięcie dowodu z bezpośredniego przesłuchania przed Sądem I instancji świadka P. A. (1), który obsługiwał to zdarzenie drogowe i sporządził notatkę urzędową (k. 20 akt sprawy), z której m.in. wynika, że kierowca R. (...)przyznał się, „że wcisnął się z lewej strony pojazdu marki A. (...)” i ukarano go mandatem w wysokości 500 zł,

e/ dowolnej ocenie dowodu z opinii biegłego sądowego mgr inż. E. R., z dnia 28 lutego 2013r., sporządzonej do sprawy o sygn. akt IX W 193/13, i ustaleniu na jej podstawie stanu faktycznego, podczas gdy:

- przy opracowywaniu opinii z dnia 28 lutego 2013r., biegły sądowy nie korzystał jeszcze z pełnego materiału dowodowego, bowiem świadek K. K. (1)składał zeznania dopiero w dniu 25 czerwca 2013r.,

- Sąd I instancji korzystał z niniejszej opinii w sposób wybiórczy, opierając orzeczenie wyłącznie na tej części opinii, która jest dla obwinionego G. M. (1)obciążająca, a całkowicie pominął te cześć, która przemawia na jego korzyść, np. kiedy biegły stwierdził w swojej opinii (str. 11/12), że obwiniony ..został zaskoczony”, gdy wjeżdżał z przełączki w ul. (...), że wcześniej z jego lewej strony wjechał samochód marki R. (...), którego nie widział,

f/ całkowitym pominięciu przy ustalaniu stanu faktycznego szkicu sporządzonego przez świadka K. C. (1) na rozprawie w dniu 25 czerwca 2013r. (k. 58 akt sprawy), podczas gdy z powyższego szkicu wynika, iż pojazdy marki A. (...) oraz R. (...) stały do siebie równolegle i w dużych odstępach, co wykluczało opisany przez niego podczas zeznań przebieg zdarzenia,

g/ daniu wiary zeznaniom świadka K. C. odnośnie przebiegu zdarzenia i przyjęcie, że korespondują z opinia biegłego i uszkodzeniami pojazdów, w sytuacji gdy położenie samochodów marki A. (...) oraz R. (...) na szkicu sporządzonym przez tego świadka na rozprawie w dniu 25 czerwca 2013r. (k. 58 akt sprawy), tego nie potwierdzają,

2. art. 366 § 1 kpk polegającą na nie wyjaśnieniu wszystkich istotnych okoliczności sprawy:

- dotyczących nie zażądania przez Sąd I instancji notatników służbowych funkcjonariuszy Policji - T. O. (1)i P. A. (1)- z KMP w O., z dnia 12 listopada 2012r., w sytuacji gdy wymienieni policjanci bezpośrednio obsługiwali przedmiotowe zdarzenie drogowe, natomiast świadek T. O.podczas przesłuchania na rozprawie z dnia 25 czerwca 2013r. zeznał, że nie pamięta tego zdarzenia, natomiast zeznania świadka P. A. (1)złożone w postępowaniu o sygn. akt IX W 193/13 zostały jedynie odczytane.

(art. 438 pkt 2 kpk)

II błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, który miał wpływ na jego treść:

a/ polegający na przyjęciu, że obwiniony G. M. (1)podczas omijania pojazdu marki

R. (...) nie zachował bezpiecznego odstępu od omijanego pojazdu, w sytuacji gdy: świadek K. C., kierując pojazdem R. (...), wjechał na pas oddzielający jezdnię jako drugi i winien „zachować bezpieczny odstęp” od pojazdu obwinionego, który znajdował się na przełączce już wcześniej i oczekiwał na włączenie się do ruchu na ul. (...) w kierunku ul. (...),

wjazd na przełączkę świadka K. C. między wysepkę, a lewą stronę samochodu obwinionego uniemożliwiło mu bezpieczne włączenie się do ruchu i zlikwidowało pozostawiony odstęp między wysepką a pojazdem marki A. (...),

b/ polegający na przyjęciu, że obwiniony G. M. (1)spowodował zagrożenie

bezpieczeństwa w ruchu drogowym, w sytuacji gdy:

- z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, a w szczególności z opinii biegłego, wynika, iż bezpośrednio przed zdarzeniem pojazdy marki A. (...) oraz R. (...) stały, natomiast otarcie się powyższych samochodów nastąpiło przy minimalnej prędkości pojazdu marki A. (...) - podczas włączania się do ruchu - i w związku z tym nie powodowało zagrożenia dla bezpieczeństwa w ruchu drogowym,

- obwiniony wjechał na przełączkę jako pierwszy, natomiast świadek K. C., kierując pojazdem marki R. (...), dopiero po pewnym czasie - jako drugi, stając po lewej stronie samochodu marki A. (...) i niezachowując należytej ostrożności,

- świadek K. C. wjeżdżając na przełączkę. mimo braku miejsca, nie ustąpił pierwszeństwa obwinionemu, którego pojazd marki A. (...) znajdował się przed iego poiazdem, a dodatkowo po jego prawej stronie, a ponadto nie ostrzegł obwinionego np. sygnałem, że odległość między ich pojazdami zmniejsza się, co winien uczynić zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997r. prawo o ruchu drogowym.

c/ polegający na przyjęciu, że świadek K. C. miał miejsce na wjazd na przełączkę, w sytuacji gdy:

- powyższy świadek sam przyznał, że „wcisnął się z lewej strony pojazdu obwinionego marki A. (...)” (k.20 akt sprawy), a z zeznań funkcjonariuszy Policji - T. O.i P. A. (1)(k. 32 akt sprawy) wynika, iż nie powinien stać na przełączce i wobec tego ukarali go mandatem w wysokości 500 zł,

- położenie na przełączce pojazdu obwinionego marki A. (...) pod kątem - oś odchylona w lewo w kierunku ul. (...) - wynikało z konieczności bezpiecznego zatrzymania samochodu i oczekiwania na włączenie się do ruchu, bowiem długość pojazdu marki A. (...) wynosi 4,548 m,

(art. 438 pkt 3 kpk)

Podnosząc wymienione zarzuty skarżący wniósł o:

1 dopuszczenie dowodu z dokumentów:

a/ 6 fotografii wykonanych w dniu 5 sierpnia 2013r. przez obwinionego G. M. (1), przedstawiające miejsce zdarzenia, do którego doszło w dniu 12 listopada 2012r.,

-na okoliczność, że pas rozdzielający jezdnie na ul. (...) w O. ma szerokość 5,40 m, ale na wysokości miejsca zdarzenia, tj. od strony ul. (...), jest znacznie węższy i wynosi 4,30 m, wobec tego mniej niż długość samochodu obwinionego marki A. (...),548 m, co nie dawało możliwości wjazdu kolejnego samochodu - marki R. (...)

długości 3,986 m,

-na okoliczność, że na przełączce na ul. (...) w O. nie ma wydzielonych dwóch pasów umożliwiających skręt w lewo w kierunku ul. (...), a wobec tego w tym samym czasie włączyć się do ruchu może tylko jeden samochód,

w przypadku nieuwzględnienia powyższego wniosku dowodowego, wnosił o:

b/ zobowiązanie techników kryminalistyki z KMP w O.do sporządzenia dokładnego szkicu przełączki od strony ul. (...)oraz wysepki, przy której miało miejsce zdarzenie i dokładne jej zwymiarowanie z uwzględnieniem długości samochodu marki A. (...),

2. o zażądanie przez Sąd Okręgowy w Olsztynie notatników służbowych funkcjonariuszy Policji - T. O. (1)i P. A. (1)- z KMP w O., z dnia 12 listopada 2012r.

- na okoliczność ustalenia przebiegu zdarzenia drogowego mającego miejsce w dniu 12 listopada 2012r., o godz. 14:15, na ul. (...) w O.,

Ponadto wnosił o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego sądowego z listy Prezesa Sądu Okręgowego w Olsztynie z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych, na okoliczność ustalenia, czy położenie na przełączce samochodu marki A. (...), przy uwzględnieniu jego długości i szerokości, umożliwiało prawidłowy wjazd kolejnego samochodu - marki R. (...) o długości 3,986 m, zachowując bezpieczny odstęp i nie powodując zagrożenia zderzenia - otarcia tych pojazdów podczas skrętu w lewo.

Podnosząc wymienione powyżej zarzuty wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Olsztynie, względnie o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie obwinionego G. M. (1)od popełnienia zarzucanego mu czynu.

Sąd Okręgowy zważył , co następuje:

Apelacja co do zasady nie może być podzielona.

Na wstępie zauważyć należy, że zgromadzone w sprawie dowody, w szczególności opinię biegłego z zakresu ruchu drogowego Sąd meriti poddał wszechstronnej analizie i ocenie, czemu dał wyraz w pisemnych motywach skarżonego wyroku. Przedstawiony w nich tok rozumowania jest zgodny z zasadami logiki i doświadczenia życiowego i w żadnym wypadku nie wykracza poza granice przyznanej Sądowi swobody. Stąd też odnosząc się w pierwszym rzędzie do podnoszonych zarzutów obrazy przepisów art. 4 k.p.k. i art. 7 k.p.k. należy stwierdzić, że są one chybione i dowolne. Takim samym są formułowane w dalszej kolejności zarzuty dotyczące błędu w ustaleniach faktycznych. Zauważyć trzeba, że podnosząc tego rodzaju zarzuty skarżący jedynie polemizują z ustaleniami faktycznymi Sądu I instancji, faktycznie nie wykazując jakich to uchybień w zakresie logicznego rozumowania, prowadzących do błędnych wniosków w zakresie stanu faktycznego dopuścił się Sąd I instancji przy ocenie materiału dowodowego. Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynikają powody rozstrzygnięcia o winie obwinionego, a Sąd Okręgowy w pełni podziela przedstawioną tam argumentację . Apelacja w istocie nie wskazuje na takie okoliczności, które nie byłyby przedmiotem uwagi Sądu Rejonowego i nie zawiera też takiej argumentacji, która wnioski tego Sądu mogłaby skutecznie podważyć. W tej sytuacji nie ma potrzeby ponownego przytaczania całości argumentacji zawartej w szerokim uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, którą Sąd Okręgowy podziela i należy jedynie zaakcentować podstawowe elementy, które przemawiają za odmową podzielania stanowiska skarżącego.

Przede wszystkim podkreślić należy, że przedmiotem niniejszego postępowania była ocena zachowania obwinionego w związku z postawionym mu zarzutem dotyczącym uderzenia przez kierowany przez niego pojazd w samochód marki R. (...). Tym samym analiza sposobu poruszania się kierującego tym ostatnim pojazdem związana z wjazdem na przełączkę sama przez się nie może spowodować uwolnienia G. M. (1)od popełnienia zarzucanego mu wykroczenia. W tym zakresie zwrócić uwagę bowiem należy na to, że K. C.został prawomocnie uniewinniony od czynu z art.86§1 kw związanego tak z wjazdem na przełączkę jak i spowodowania kolizji obu pojazdów.

W ocenie Sądu Okręgowego manewr kierującego K. C. związany z wjazdem na przełączkę na co również w swoim wystąpieniu w czasie rozprawy odwoławczej zwracał uwagę oskarżyciel publiczny nie był prawidłowy . Abstrahując nawet od kwestii „wystarczającego” miejsca, w którym miał się zatrzymać pojazd marki R. (...) i zajęcia przez niego pozycji z lewej strony samochodu A4, to podkreślić należy, że faktycznie zatrzymanie tego pojazdu w tym miejscu nie było dopuszczalne albowiem w istocie uniemożliwiało ono ewentualny przejazd przez przełączkę pojazdom jadącym ulicą (...) w obu kierunkach i skręcających np. w lewo w stronę zakładów (...). Jednocześnie jednakże podkreślić należy, że to zachowanie K. C. nie było przyczyną, która spowodowała kontakt obu samochodów i w konsekwencji uszkodzenie pojazdu marki A. (...).

Chybiony jest zatem zarzut skarżącego dotyczący oceny zeznań funkcjonariuszy policji T. O.i P. J.czy też nieprzesłuchania bezpośrednio tego ostatniego świadka na rozprawie przez Sądem I instancji albowiem ich twierdzenia co do nieprawidłowego zachowania K. C.nie mogły mieć wpływu na prawidłowość ustaleń co do sprawstwa G. M. (1).

Wbrew zarzutom skarżącego brak jest również podstaw do podważenia wniosków płynących z opinii biegłego z zakresu ruchu pojazdów. Jest ona jasna, pełna i oparta została na całokształcie materiału dowodowego a zarazem nie zawiera luk i sprzeczności. Zwrócić przy tym uwagę należy, że biegły wydawał także ustnie opinię uzupełniającą na rozprawie i będąc obecny podczas przesłuchania K. K. (1)zapoznał się z jego zeznaniami- porównaj k.60-62. Powyższe czyni chybionym zarzut skarżącego wyrażony w apelacji jak na k.86.

Odnosząc się do zarzutów stawianych opinii to wskazać należy, że biegły wskazał na mechanizm powstania uszkodzeń i przedstawił okoliczności, które sprzeciwiają się podzieleniu wersji obwinionego co do tego, że to pojazd R. uderzył w samochód A.. W tej sytuacji nie ma potrzeby ponawiania wniosków płynących z opinii i jedynie zaakcentować należy stwierdzenie, że zarysowanie elementów boku lewego pojazdu A. (...) następowało z przodu do tyłu ze zwiększającym się nasileniem co potwierdza, że to ten pojazd przemieszczał się względem samochodu marki R..

Co do oceny zeznań K. K. (1)to Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu Rejonowego w zakresie zakwestionowania relacji świadka co do tego, że to samochód R.miał uderzyć w samochód A.. Te twierdzenia są nie tylko sprzeczne z wnioskami płynącymi z opinii biegłego ale i w istocie nie są stanowcze. Tym samym nie mogły one stanowić podstawy do czynienia nie budzących wątpliwości ustaleń w sprawie. Zwrócić bowiem uwagę należy na to, że z początkowej części zeznań K. K. (1)( do słów: … Doszło do zderzenia”-k.61 ) nie wynika aby to pojazd kierowany przez K. C.uderzył w samochód obwinionego a świadek w istocie wskazał, że oba pojazdy na przełączce były w ruchu. Dopiero następnie stwierdził, że „kierowca R.…musiał uderzyć bądź zawadzić A., bo nie było tam miejsca”-k.61. Tym samym podkreślić należy, że faktycznie K. K. (1)nie był podał, że był świadkiem uderzenia ale jedynie wyraził swój sąd na ten temat.

Odnośnie kwestii związanych z ocenę szkicu jak na k.58, to kwestia ta faktycznie nie ma znaczenia tak dla dokonanych przez Sąd I instancji ustaleń jak i w konsekwencji oceny zeznań K. C. i zasadnego dania mu wiary co do tego, że to jego pojazd został uderzony. Powyższy szkic siłą rzeczy nie zawiera żadnych parametrów i wielkości i tym samym w żaden sposób nie mógł stanowić podstawy ustaleń faktycznych w sprawie. Z powyższą kwestia wiążą się zeznania K. C. przy czym nie ma żadnych wątpliwości co do tego, że kierowany przez niego pojazd na przełączkę wjechał jako drugi. Jednocześnie z ustalonego prawidłowo stanu faktycznego wynika, że manewr ten nie spowodował kolizji pojazdów.

Wreszcie nie sposób jest podzielić stanowiska skarżącego co do tego, że usytuowanie pojazdu R. (...)uniemożliwiło pojazdowi A. (...)bezpieczne włączenie się do ruchu. Przeczą temu nie tylko wnioski płynące z opinii biegłego ale i zasady logicznego rozumowania. Także i na obwinionym bowiem ciążył obowiązek należytego obserwowania ruchu na drodze, przy czym nie mogło to być ograniczone jedynie do sytuacji po jego prawej stronie. Skoncentrowanie bowiem G. M. (1)na analizie ruchu pojazdów jadących ulicą (...)niw zwalniało go od równoczesnego baczenia czy kolejny jego manewr- wyjazd z przełączki w lewo- nie spowoduje zagrożenia dla innych użytkowników ruchu ( np. nadjeżdżających ulicą (...)w kierunku Dworców PKP i PKS i mających zamiar ewentualnego skorzystania z przełączki ). Ten brak zachowania należytej staranności spowodował uderzenie w znajdujący się po jego lewej stronie pojazd K. C.i w konsekwencji dopuszczenie się przez obwinionego wykroczenia z art.86§1 kw. Jednocześnie zauważyć należy, z wprawdzie zderzenie to odbywało się przy niewielkiej prędkości pojazdu A. (...), to jednakże bez wątpienia stanowiło ono zagrożenia dla bezpieczeństwa w ruchu drogowym o ile zważy się na miejsce kolizji jak i obecność kierujących w obu pojazdach.

Niezależnie od powyższego, to stwierdzić należy, że konieczna była korekta wyroku w zakresie orzeczonej wobec obwinionego kary. Wprawdzie zachowanie obwinionego nie może być usprawiedliwione, to jednak na uwadze należy mieć istotne okoliczności łagodzące wskazujące na zaistnienie przesłanek z art.39§1 kw. Przede wszystkim zwrócić uwagę należy na zachowanie K. C., które wprawdzie nie było przyczyną zderzenia kolizji, to jednakże było nieprawidłowe jeśli chodzi o wjazd na przełączkę oraz wytworzenie określonej sytuacji drogowej. W tej sytuacji w ocenie Sądu Okręgowego możliwe było odstąpienie od orzeczenia wobec G. M. (1)kary. Tak ukształtowane orzeczenie o winno odpowiadać stopniowi społecznej szkodliwości czynu obwinionego oraz stopniowi jego zawinienia, a także spełnić cele w zakresie prewencji generalnej i indywidualnej.

Mając powyższe na uwadze zaskarżony wyrok zmieniono w sposób wyżej opisany zaś w pozostałej części jako prawidłowy utrzymano go w mocy-art.437 § 2 kpk, art. 438 pkt. 4 kpk w zw. z art.109§1 kpw.

Na podstawie art. 624 § 1 kpk w zw. z art. 119 kpw Sąd Okręgowy zwolnił obwinionego od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze uznając, iż przemawiają za tym względy słuszności.