Sygn. akt IV P 163/15
W IMIENIU
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 11 marca 2016 r.
Sąd Rejonowy w Puławach IV Wydział Pracy
w składzie następującym:
Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Magdalena Gałkowska
Protokolant st.sekr.sąd. Agnieszka Rzepkowska
po rozpoznaniu w dniu 4 marca 2016 r. w Puławach
sprawy z powództwa J. S.
przeciwko (...) Spółka z o. o. w G. w upadłości układowej
o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności
1. Oddala powództwo;
2. Nie obciąża powoda kosztami procesu.
W pozwie z dnia 5 sierpnia 2015r. powód J. S. wnosił o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego w postaci ugody pozasądowej zawartej w dniu 8 marca 2013r. pomiędzy nim a (...) Spółka z o. o. w G. w upadłości układowej, zaopatrzonej w klauzulę wykonalności z ograniczeniem odpowiedzialności J. S. do kwoty 59.757,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 8 marca 2013r., podnosząc, że wierzytelności wynikające z treści ugody pozasądowej nie są wymagalne i nie było podstaw do wystąpienia o nadanie klauzuli wykonalności do sądu jako, że powód nadpłacił należności z ugody, przez co nie pozostawał w opóźnieniu i nie było podstaw do dochodzenia jakichkolwiek odsetek z ugody.
Pozwana (...) Spółka z o. o. w G. w upadłości układowej powództwa nie uznawała i wnosiła o jego oddalenie.
Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:
Powód J. S. był zatrudniony w pozwanej (...) Spółka z o. o. w G. ( obecnie w upadłości układowej) jako handlowiec w okresie od dnia 1 stycznia 2011r. do dnia 23 listopada 2012r. i stosunek pracy łączący strony rozwiązał się na podstawie art. 52§1 pkt1 kp (akta osobowe).
Pomiędzy powodem a (...) Spółka z o. o. w G. w dniu 29 kwietnia 2011r. zawarta została umowa o zakazie konkurencji i zgodnie z jej treścią, powód zobowiązał się do powstrzymywania się od wszelkich czynności faktycznych i prawnych naruszających interes pracodawcy w okresie pozostawania w stosunku pracy jak i w okresie 1 roku po ustaniu stosunku pracy, a pracodawca z tytułu zobowiązania powoda się do powstrzymywania od działalności konkurencyjnej w okresie 1 roku po ustaniu stosunku pracy miał wypłacić jemu odszkodowanie w wysokości dwunastokrotności 50% zasadniczego wynagrodzenia miesięcznego wypłacanego powodowi w ratach miesięcznych wynoszących 1/12 kwoty odszkodowania ( k.53-55).
W dniach 21, 22 i 23 listopada 2012r. powód składał wobec (...) Spółka z o. o. w G. oświadczenia na piśmie, w których przyznawał się do wyprowadzenia z firmy towarów na kwotę 220.000,00 zł brutto (oświadczenia – akta osobowe).
W dniu 23 listopada 2012r. pozwana spółka złożyła wobec powoda oświadczenie o rozwiązaniu z nim umowy o pracę na podstawie art. 52§1pkt1 kp z powodu ciężkiego naruszenia przez powoda obowiązków pracowniczych polegające na przywłaszczeniu towaru na kwotę 220.000,00 zł brutto, nieprzestrzeganiu procedur w firmie, naruszeniu dbałości o mienie pracodawcy, utracie zaufania pracodawcy i unikaniu odpowiedzialności za powyższe działania przez zacieranie śladów ( akta osobowe). Tego też dnia prezes Zarządu pozwanego poinformował powoda, że nie odstępuje od umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy i poinformował, że potrąca kwotę należnego powodowi odszkodowania karencyjnego na poczet jego zobowiązań wobec spółki- zgodnie z jego oświadczeniami z dnia 21.11.12, 22.11.12 i 23.11.12 - akta osobowe.
W dniu 8 marca 2013r. (...) Spółka z o. o. w G. i J. S. zawarli ugodę pozasądową, w treści której J. S. oświadczył, że doprowadził do niedoborów towarowych na szkodę pozwanej spółki w kwocie 138.493,06 zł w filii spółki w R. i zobowiązał się spłacić tę kwotę w następujący sposób: w terminie do 29.03.13r. zostanie zapłacona kwota 50.000 zł, pozostała część zadłużenia w kwocie 88.493,06 zł zostanie zapłacona w ratach miesięcznych płatnych na koniec miesiąca kalendarzowego zaczynając od miesiąca marca 2013r., przy czym pierwsza rata będzie stanowiła kwotę 1.493, 06 zł, a pozostałe raty będą w kwotach po 1000 zł. Dalej w treści ugody strony postanowiły, że opóźnienie przynajmniej jednej raty o więcej niż 3 dni, stawia całą należność w stan natychmiastowej wykonalności wraz z ustawowymi odsetkami o dnia 8 marca 2013r. do dnia zapłaty (k.4). Powód w dniu 29 marca 2013r. wpłacił na poczet tej ugody kwotę 51.493,06 zł (k.5), a potem kolejno w dniach: 29.04.13, 31.05.13, 28.06.13, 31.07.13, 30.08.13, 30.09.13, 31.10.13, 29.11.13, 31.12.13, 31.01.14, 28.02.14, 31.03.14, 30.04.14, 2.06.14 kwoty po 1.000 zł miesięcznie (k. 5-8, 10-20). Od dokonania wpłaty w dniu 2.06.14r. powód zaprzestał dokonywania kolejnych rat, a więc nie wpłacił już raty za czerwiec 2014r. ( bezsporne). Łącznie powód wpłacił tytułem tej ugody pozwanemu kwotę 65.493,00 zł ( 51.493,06 zł + 14.000 zł).
W dniu 5 kwietnia 2013r. pomiędzy powodem a (...) Spółka z o. o. w G. zawarta została umowa o przystąpieniu do długu jaki wobec spółki miał kontrahent W. F. na kwotę 55.257,79zł i w treści tej ugody J. S. oświadczył, że przystępuję do długu dotyczącego kontrahenta W. F. i zobowiązuje się zapłacić na rzecz pozwanej spółki solidarnie z W. F. kwotę 17.832,50 zł w terminie do 8 kwietnia 2013r. a pozostałą część zadłużenia w ratach miesięcznych po 1000 zł zaczynając od kwietnia 2013r. (k56).
(...) Spółka z o. o. w G. w upadłości układowej w grudniu 2014r. zwróciła się do sądu o nadanie klauzuli wykonalności ugodzie pozasądowej zawartej pomiędzy (...) Spółka z o. o. w G. a J. S. z dnia 8 marca 2013r. i tut. sąd w dniu 18 marca 2015 r. postanowieniem nadał tejże ugodzie pozasądowej klauzulę wykonalności z ograniczeniem odpowiedzialności J. S. do kwoty 59.757,00 zł ( pięćdziesiąt dziewięć tysięcy siedemset pięćdziesiąt siedem złotych) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 8 marca 2013r. oraz zasądził od J. S. na rzecz (...) Spółka z o. o. w G. w upadłości układowej kwotę 127 zł tytułem zwrotu kosztów postepowania klauzulowego ( akta sprawy IV Po 31/15)
W kwietniu 2015r. (...) Spółka z o. o. w G. w upadłości układowej zwróciła się do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Puławach z wnioskiem o wszczęcie egzekucji przeciwko J. S. i wyegzekwowanie kwoty 59.757,00 zł wynikającej z tytułu wykonawczego – ugody pozasądowej z dnia 8 marca 2013r. zawartej pomiędzy J. S. a (...) Spółka z o. o. w G., zaopatrzonej przez Sąd Rejonowy w Puławach IV Wydział Pracy w sprawie IV Po 31/15 w klauzulę wykonalności z ograniczeniem odpowiedzialności J. S. do kwoty 59.757,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 8 marca 2013r. oraz kosztów postepowania klauzulowego w wysokości 127 zł i zawiadomieniem z dnia 7 kwietnia 2015r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Puławach T. P. powiadomił J. S. o wszczęciu egzekucji na wniosek (...) Spółka z o. o. w G. w upadłości układowej na podstawie tytułu wykonawczego – ugody pozasądowej z dnia 8 marca 2013r. zawartej pomiędzy J. S. a (...) Spółka z o. o. w G. zaopatrzonej przez Sąd Rejonowy w Puławach IV Wydział Pracy w sprawie IV Po 31/15 w dniu 18 marca 2015r. w klauzulę wykonalności ( akta Km 384/2015). Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Puławach T. P. postanowieniem z dnia 16 września 2015r. umorzył postępowanie wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji ( akta Km 384/2015).
Łączna kwota przysługującego powodowi od pozwanej spółki odszkodowania karencyjnego z umowy o zakazie konkurencji stanowiła kwotę brutto 18.000 zł, a netto 14.760,00, przy czym – zgodnie z treścią zawartej umowy o zakazie konkurencji, wypłata winna odbywać się w ratach miesięcznych po 1500 zł brutto a netto 1230, począwszy od rozwiązania z powodem stosunku pracy tj. od dnia 24 listopada 2012r. do 23 listopada 2013r. ( kartoteka k.57, bezsporne). Pozwana spółka nie przekazała tych kwot powodowi, jedynie odprowadzane były zaliczki na podatek dochodowy w kwotach po 270 zł miesięcznie ( informacja k.52, kartoteka k.57). Powód nie domagał się wypłaty tych kwot (bezsporne).
W treści pisma procesowego z dnia 22 grudnia 2015r. złożonego do sądu (k.52) pozwana spółka oświadczyła, że wierzytelnością powoda w wysokości 14.760 zł z tytułu odszkodowania karencyjnego z umowy o zakazie konkurencji z dnia 29.04.2011r. potrąca własna wierzytelność jaką posiada względem powoda a wynikającą z umowy o przystąpieniu do długu z dnia 5.04.2013r.
Sąd Rejonowy zważył co następuje:
Na wstępie podnieść należy, że zgodnie z art.114 kp pracownik, który wskutek niewykonania czy nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych ze swojej strony wyrządził pracodawcy szkodę, ponosi odpowiedzialność materialną. W myśl zaś art. 121§1 kp strony stosunku pracy mogą zawrzeć ugodę co do wysokości odszkodowania należnego pracodawcy od pracownika za powstałą szkodę i taka ugoda pozasądowa pomiędzy stronami stosunku pracy została w dniu 8 marca 2013r. zawarta. Ugoda ta, jako że zdaniem sądu ( w sprawie IV Po 31/15) nie była sprzeczna prawem i zasadami współżycia społecznego ( §2 art. 121 1 kp ), to podlega wykonaniu w trybie 121 1 kp . Art.776 kpc stanowi, iż podstawą egzekucji jest tytuł wykonawczy, zaś tytułem wykonawczym jest tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności. Zgodnie z art.777§1 pkt3 kpc w zw z art. 121 1 kp tytułem egzekucyjnymi podlegającym wykonaniu z mocy ustawy jest ugoda pozasądowa.
Art.840§1 kpc stanowi, iż dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub w części albo ograniczenia jeżeli:
1) przeczy zdarzeniom , na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, a w szczególności gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądu albo gdy kwestionuje przejście obowiązku mimo istnienia formalnego dokumentu stwierdzającego to przejście;
2/ po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może powództwo oprzeć także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, a także zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zarzut ten nie był przedmiotem rozpoznania w sprawie;
3/ małżonek, przeciwko któremu sąd nadał klauzulę wykonalności na podstawie art. 787kpc, wykaże, że egzekwowane świadczenie wierzycielowi nie należy się , przy czym małżonkowi temu przysługują zarzuty nie tylko z własnego prawa , lecz także zarzuty, których jego małżonek wcześniej nie mógł podnieść.
Powód w przedmiotowym pozwie podnosi, iż wierzytelności wynikające z treści ugody pozasądowej z dnia 8 marca 2013r. nie są jego zdaniem wymagalne i nie było podstaw do wystąpienia do sądu o nadanie klauzuli wykonalności jako, że nadpłacił on na rzecz pozwanej spółki należności z ugody z dnia 8 marca 2013r., przez co nie pozostawał w opóźnieniu i nie było podstaw do dochodzenia jakichkolwiek odsetek z ugody. W szczególności powód twierdzi, iż zaprzestał on po dniu 2 czerwca 2014r. płacenia co miesiąc kwot po 1000 zł - wynikających z zawartej przez strony ugody pozasądowej, gdyż jego zdaniem, w tym momencie nadpłacił on należności wynikające na ten dzień z ugody, bo pozwana spółka nie wypłaciła jemu kwoty netto 14.760 zł z tytułu odszkodowania karencyjnego wynikającego z umowy o zakazie konkurencji i kwotę tę zaliczyła na poczet jego zadłużenia wskazanego w treści zawartej przez strony ugody pozasądowej wobec spółki.
Powód jednakże nie ma racji. Poza sporem jest, że pozwana spółka realizując postanowienia umowy o zakazie konkurencji zawartej w dniu 29 kwietnia 2011r. pomiędzy stronami, w okresie od ustania stosunku pracy tj. od 24 listopada 2012r. przez okres 1 roku, czyli do dnia 23 listopada 2013r. winna wypłacać powodowi odszkodowanie w wysokości dwunastokrotności 50% zasadniczego wynagrodzenia miesięcznego w ratach miesięcznych wynoszących 1/12 kwoty tj. po 1500 zł brutto a netto 1230 zł i poza sporem jest, że pozwana spółka nie przekazała tych kwot powodowi, jedynie odprowadzane były zaliczki na podatek dochodowy w kwotach po 270 zł miesięcznie. Jednakże fakt niedokonania przez pozwaną spółkę na rzecz powoda wypłaty należnego jemu od pozwanej spółki odszkodowania karencyjnego nie oznacza, że powód miał prawo uznać, iż kwota należnego jemu do wypłaty świadczenia została zaliczona na poczet jego zadłużenia wobec pozwanej spółki opisanego w treści ugody z dnia 8 marca 2013r., a wobec tego od dnia 2 czerwca 2014r. może on zaprzestać płacenia pozwanej spółce umówionych rat po 1000 zł miesięcznie. Zgodnie z treścią tejże ugody powód miał obowiązek począwszy od miesiąca kwietnia 2013r., co miesiąc płacić pozwanej spółce kwoty po 1000 zł miesięcznie, czyli miał pozostałą do zapłaty ( po zapłaceniu kwoty 50.000 zł i 1493,06 zł w marcu 2013r.) kwotę 87.000 zł uiścić w 87 ratach. Powód tymczasem realizował postanowienia tej ugody tylko do miesięcznej raty za maj 2014r., bo przekazał pozwanej spółce 14 rat o 1000 zł. Powód nie miał jednak podstaw prawnych aby zaprzestać płacenia tych miesięcznych rat, co do których przecież w ugodzie się umówił. Pozwana spółka nie wypłaciła powodowi kwoty odszkodowania karencyjnego w wysokości netto 14.760 zł i wprawdzie w dniu 23 listopada 2012r. prezes Zarządu pozwanej spółki poinformował na piśmie powoda, że nie odstępuje od umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy i poinformował, że potrąca kwotę należnego powodowi odszkodowania karencyjnego na poczet jego zobowiązań wobec spółki- zgodnie z jego oświadczeniami z dnia 21.11.12, 22.11.12 i 23.11.12 - akta osobowe. Jednakże w treści tego oświadczenia nie ma wskazania konkretnie na poczet jakich zobowiązań powoda wobec pozwanej potrąca tę wierzytelność powoda wobec pozwanej spółki. Dopiero w treści pisma procesowego z dnia 22 grudnia 2015r. (k.52) pozwana spółka oświadczyła, że z wierzytelnością powoda w wysokości 14.760 zł z tytułu odszkodowania karencyjnego z umowy o zakazie konkurencji z dnia 29.04.2011r. potrąca własną wierzytelność jaką posiada względem powoda, a wynikającą z umowy o przystąpieniu do długu z dnia 5.04.2013r.
Wskazać należy że w myśl art. 498 § 1 kc, gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. § 2 tegoż przepisu stanowi, że wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Zgodnie zaś z art. 499 kc potrącenia dokonywa się przez oświadczenie złożone drugiej stronie. Oświadczenie ma moc wsteczną od chwili, kiedy potrącenie stało się możliwe. Oświadczenie woli składane drugiej stronie przez potrącającego jest tzw. oświadczeniem prawokształtującym bo jest to czynność rozporządzająca, gdyż prowadzi do zniesienia prawa podmiotowego oraz przysparzająca, ponieważ realizuje korzystną dla obu stron zmianę majątkową przez zwolnienie z wzajemnych zobowiązań. Do wywołania skutku potrącenia nieodzowne jest skonkretyzowanie w oświadczeniu wierzytelności potrącającego a wobec tego wierzyciel zamierzający skorzystać z potrącenia powinien określić cyfrowo wysokość swojej wierzytelności albo przynajmniej wskazać przesłanki ustalenia tej wysokości. Nie jest bowiem możliwe potrącenie wierzytelności bez jej dostatecznego zindywidualizowania. Artykuł 499 kc nie stawia szczególnych wymagań co do formy oświadczenia woli o potrąceniu. Należy stąd wnosić, że oświadczenie to może być złożone w każdy sposób, który w dostatecznym stopniu ujawnia jego treść i wolę dokonania potrącenia (zob. art. 60 k.c.). W przedmiotowej sprawie pozwana spółka wprost aż do pisma z dnia 22 grudnia 2015r., złożonego do sądu, nie złożyła wprost wobec powoda oświadczenia, że z wierzytelnością powoda w wysokości 14.760 zł z tytułu odszkodowania karencyjnego z umowy o zakazie konkurencji z dnia 29.04.2011r. potrąca konkretną własną wierzytelność jaką posiada względem powoda. Natomiast niewątpliwie fakt, że spółka nie wypłacała powodowi odszkodowania karencyjnego w łącznej wysokości 14.760 zł, a odprowadzając od tych miesięcznych kwot zaliczki na podatek dochodowy, mógł być uznany - w sposób dorozumiany, mając na uwadze oświadczenie prezesa Zarządu pozwanej spółki z dnia 23 listopada 2012r . o tym, że nie odstępuje od umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy i że potrąca kwotę należnego powodowi odszkodowania karencyjnego na poczet jego zobowiązań wobec spółki, właśnie za potrącenie z wierzytelnością powoda własnej wierzytelność jaką posiada względem powoda, lecz bez konkretyzacji o jaką wierzytelność wobec powoda chodzi. Powód bowiem miał wobec pozwanej spółki nie tylko zobowiązania wynikające i opisane w treści ugody pozasądowej z dnia 8 maca 2013r., ale też i inne zobowiązania, w tym także i te wynikające z umowy o przystąpieniu powoda do długu z dnia 5.04.2013r. Właśnie pozwana w toku niniejszego postępowania podała i dopiero teraz skonkretyzowała, że potrąca z wierzytelnością powoda w wysokości 14.760 zł z tytułu odszkodowania karencyjnego z umowy o zakazie konkurencji z dnia 29.04.2011r. własną wierzytelność jaką posiada względem powoda wynikającą z umowy o przystąpieniu powoda do długu z dnia 5.04.2013r. Zatem w sytuacji gdy pozwany pracodawca nie wypłacił powodowi odszkodowania karencyjnego, a zdaniem powoda powinien to świadczenie wypłacić, to powód mógł zażądać wypłaty tego świadczenia lub wystąpić na drogę sądową. Powód także, mając na uwadze treść oświadczenia Prezesa Zarządu z dnia 23 listopada 2012r., mógł zwrócić się do pozwanej spółki o uściślenie na poczet konkretnie jakich zobowiązań powoda wobec spółki, pozwana spółka potrąciła kwotę należnego powodowi odszkodowania karencyjnego. Powód zaś absolutnie nie miał uprawnienia, aby w czerwcu 2014r. uznać, iż może zaprzestać on dalszego wpłacania kwot miesięcznie po 1000 zł wynikających z zawartej przez strony ugody pozasądowej z dnia 8 marca 2013r. Powód bowiem miał wiedzę, że oprócz tego zobowiązania wobec spółki wynikającego z treści tej ugody pozasądowej, opiewającego na kwotę 138.493,06zł ma również i zobowiązania wobec spółki wynikające z umowy o przystąpieniu do długu z dnia 5 kwietnia 2013r. Podnieść należy, że dla skuteczności potrącenia jest obojętne, kiedy oświadczenie o potrąceniu będzie złożone, o ile zostanie złożone w czasie istnienia tzw. stanu potrącalności. Zatem uznać należy, że pozwana spółka nie wypłacając powodowi odszkodowania karencyjnego spowodowała sytuację, że powód od dnia 24 listopada 2013r. miał wobec spółki wierzytelność, a dopiero w dniu poinformowania powoda przez pozwaną spółkę o tym, że ta jego wierzytelność została potrącona z wierzytelnością wynikającą z umowy o przystąpieniu do długu, czyli w styczniu 2016r., doszło do faktycznego potrącenia przez pozwaną spółkę wierzytelności powoda w postaci odszkodowania karencyjnego właśnie z konkretną wierzytelnością spółki wobec powoda z tytułu umowy o przystąpieniu do długu z dnia 5 kwietnia 2013r.
Zatem stwierdzić należy, iż J. S. nie spełniał, począwszy od raty za miesiąc czerwiec 2014r., zobowiązań wobec pozwanej spółki wynikających z ugody pozasądowej z dnia 8 marca 2013r. Wobec tego nie można uznać, że na moment zaprzestania przez powoda realizowania wpłat miesięcznych zobowiązanie powoda nie istniało. W takiej sytuacji, mając na uwadze powyższe rozważania, uznać należy, iż wniesienie przez powoda powództwa opozycyjnego o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego - ugody pozasądowej z dnia 8 marca 2013r. zawartej pomiędzy J. S. a (...) Spółka z o. o. w G., zaopatrzonej przez Sąd Rejonowy w Puławach IV Wydział Pracy w sprawie IV Po 31/15 w klauzulę wykonalności z ograniczeniem odpowiedzialności J. S. do kwoty 59.757,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 8 marca 2013r. oraz kosztów postepowania klauzulowego w wysokości 127 zł , zaopatrzonego w klauzulę wykonalności, jest nieuzasadnione.
Wobec tego i na podstawie art.840§1ust2 kpc, Sąd orzekł jak w sentencji.
O kosztach Sąd orzekł w oparciu o przepis art. 102 kpc.