Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 5 marca 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. ponownie ustalił wysokość emerytury I. E. od dnia 1 grudnia 2012 r., to jest od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia, to jest lat 1968-1969, 1974, 1976-1978, 1980-1981, 1984-1989, 1992-1997, ze wskaźnikiem wysokości podstawy wymiaru 81,87 %. Do obliczenia podstawy wymiaru przyjęto kwotę bazową 1.862,62 zł. Do ustalenia wysokości emerytury ZUS uwzględnił 25 lat i 10 miesięcy okresów składkowych oraz 5 lat i 2 miesiące okresów nieskładkowych. Emerytura wyniosła 1.407,54 zł brutto / decyzja k. 237-242 akt ZUS plik II, obliczanie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru k. 229/230 akt ZUS plik II/.

W dniu 8 kwietnia 2013 r. wnioskodawczyni złożyła odwołanie od decyzji ZUS wnosząc o jej zmianę i wyliczenie wysokości emerytury z uwzględnieniem zarobków z 10 lat kalendarzowych 1985 – 1994 na postawie zaświadczeń o zatrudnieniu i wynagrodzeniu, w tym minimalnego wynagrodzenia w firmie (...) za okres od 25 września 1989 r. do 15 lutego 1991 r. Dodatkowo podniosła, że w decyzji błędnie uwzględniono wynagrodzenie za 1985 r. w Cechu (...) jako 288.049 zł zamiast 298.049 zł /odwołanie k. 2-3/.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o umorzenie postępowania w zakresie zarobków za 1985 r. oraz o oddalenie odwołania w pozostałym zakresie przytaczając argumentację jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Podał, że decyzją dnia 23 kwietnia 2013 roku organ rentowy ponownie w wyniku skorygowania błędnie wprowadzonego do systemu komputerowego wynagrodzenia za 1988 r. ustalił wysokość emerytury wnioskodawczyni ze wskaźnikiem wysokości podstawy wymiaru 82,08 %. Wysokość emerytury została ustalona na podstawie art. 53 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS, zgodnie z którym emerytura wynosi 24 % kwoty bazowej, o której mowa w art. 19, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4, oraz po 1,3 % podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów składkowych i po 0,7 % podstawy jej wymiary za każdy rok okresów nieskładkowych. Przy obliczaniu emerytury okresy składkowe i nieskładkowe ustala się z uwzględnieniem pełnych miesięcy. Podał, że wnioskodawczyni, która ma ustalone prawo do emerytury od 26 lipca 2003 r., obecnie pobiera emeryturę proporcjonalną w związku z okresami pracy we W., nie udokumentowała wynagrodzeń z firm (...) za okres od 25 września 1989 r. do 15 lutego 1991 r. (w ½ wymiarze czasu pracy) i (...) za okres od 1 września 1989 r. do 30 listopada 1989 r. (w pełnym wymiarze czasu pracy). Wskazał, że za okres od 1 września 1989 r. do 24 września 1989 r. przyjęto wynagrodzenie minimalne za pracę w pełnym wymiarze czasu pracy, za okres od 25 września 1989 r. do 31 października 1989 r. przyjęto wynagrodzenie minimalne za pracę w 1 i ½ wymiaru czasu pracy a za okres od 1 listopada 1989 r. do 15 lutego 1991 r. przyjęto wynagrodzenie minimalne za pracę w ½ wymiaru czasu pracy. Podał też, że w aktach organu rentowego znajdują się sprzeczne dokumenty dotyczące okresu zatrudnienia i wymiaru czasu pracy z firm (...) M. K. oraz (...) E. K. (1). W związku z tym do podstawy wymiaru przyjęto wynagrodzenie z (...) M. K. za lata 1991-1994 (do 31 sierpnia 1994 r.) na podstawie zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dnia 28 kwietnia 2003 r. przy czym w zakresie wynagrodzenia za 1991 r. dodatkowo na podstawie dokumentacji znajdującej się w aktach organu rentowego (k. 38 akt ZUS plik II). Ponadto za okres od 1 stycznia 1994 r. do 31 sierpnia 1994 r. przyjęto wynagrodzenie minimalne za pracę w ½ wymiarze czasu pracy w (...) E. K. (1), za okres od 1 września 1994 r. do 30 listopada 1994 r. przyjęto wynagrodzenie minimalne za pracę w pełnym wymiarze czasu pracy (jednoczesne zatrudnienie w ½ wymiaru czasu pracy w obu firmach), za okres od 1 grudnia 1994 r. do 29 grudnia 1994 r., to jest za ostatni miesiąc zatrudnienia przyjęto wynagrodzenie proporcjonalnie przeliczone ze świadectw pracy. /odpowiedź na odwołanie k. 26-26 odw./.

W piśmie procesowym z dnia 6 czerwca 2013 r. wnioskodawczyni popierając odwołanie wniosła o uwzględnienie wynagrodzeń za okres zatrudnienia w firmie (...) na podstawie świadectwa pracy a nie wynagrodzenia minimalnego a także wynagrodzenia za lata 1991 – 1994 w firmie (...) na podstawie zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dnia 12 marca 2013 r. oraz za 1994 r. w firmie (...) na podstawie zaświadczenia o zatrudnienia i wynagrodzeniu z dnia 29 kwietnia 2003 r. /pismo k. 30-32/

W piśmie procesowym z dnia 6 września 2013 r. wnioskodawczyni popierając odwołanie wniosła o uwzględnienie wynagrodzeń za okres zatrudnienia w (...) na podstawie zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dnia 3 września 2013 r. korygujące poprzednie zaświadczenie (wydane przez biuro rachunkowe). /pismo k. 47-47 odw./

W piśmie procesowym z dnia 19 grudnia 2013 r. organ rentowy podtrzymując stanowisko wskazał, że decyzją z dnia 7 listopada 2013 r. oraz decyzją z dnia 10 grudnia 2013 r. ponownie ustalił wysokość emerytury wnioskodawczyni. Przy obliczeniu świadczenia uwzględniono wynagrodzenia za okres zatrudnienia w (...) M. K. w wysokości za lata: 1991 r. – 727.272 zł, 1992 r. – 35.960.680 zł, za 1993 r. – 48.036.300 zł, za 1994 r. – 63.000.000 zł oraz za okres zatrudnienia w (...) I. K. od 1 stycznia 1994 r. do 29 grudnia 1994 r. wynagrodzenie minimalne w wysokości 12.822.581 zł. Podał, że wskaźnik wysokości podstawy wymiaru świadczenia z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia, to jest lat 1968-1969, 1974, 1976-1978, 1980-1981, 1984-1989, 1992-1997, wyniósł 87,06 % ./ pismo k. 87/

W piśmie procesowym z dnia 21 grudnia 2014 r. wnioskodawczyni popierając odwołanie wniosła o uwzględnienie wynagrodzenia w firmie (...) na podstawie zaświadczenia o zatrudnienia i wynagrodzeniu z dnia 29 kwietnia 2003 r. oraz w Spółdzielni Pracy (...) w P. w okresie od 1 września 1989 r. do 30 listopada 1989 r. na podstawie świadectwa pracy w miejsce wynagrodzenia minimalnego. /pismo k. 90-92 odw./

W piśmie procesowym z dnia 9 maja 2014 r. sprostowanym pismem procesowy z dnia 17 czerwca 2014 r. organ rentowy podał, że do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia przyjął wynagrodzenia:

- z 1989 r. w łącznej kwocie 1.086.442 zł, na którą składa się 767.730 zł z tytułu zatrudnienia w Cech (...) na podstawie zaświadczenia o zatrudnienia o wynagrodzeniu (k. 31), 199.400 zł z tytułu zatrudnienia w Spółdzielni Pracy (...) za listopad 1989 r. na podstawie świadectwa pracy z 30 listopada 1989 r. (wynagrodzenie zasadnicze 150.000 zł plus dodatek funkcyjny 49.400 zł), 119.312 zł (wynagrodzenie minimalne) z tytułu zatrudnienia Spółdzielni Pracy (...) za okres od 1 września 1989 r. do 31 października 1989 r. w pełnym wymiarze czasu pracy i z tytułu zatrudnienia w (...) od 15 września 1989 r. do 31 grudnia 1989 r. w ½ wymiaru czasu pracy (na podstawie świadectwa pracy z 18 lutego 1991 r. k. 17),

- z 1990 r. w łącznej kwocie 1.324.000 zł (wynagrodzenia minimalne) z tytułu zatrudnienia w (...) od stycznia do grudnia 1990 r. w ½ wymiaru czasu pracy,

- z 1991 r. w łącznej kwocie 1.149.594 zł, na którą składa się 422.322 zł (wynagrodzenie minimalne) z tytułu zatrudnienia w (...) od stycznia do 15 lutego 1991 r. w ½ wymiaru czasu pracy, 727.272 zł z tytułu zatrudnienia w (...) M. K. na podstawie zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu (k. 33). Organ rentowy wskazał, że ze względu na brak dokumentów potwierdzających wysokość wynagrodzenia z tytułu zatrudnienia w firmie (...) od 1 września 1989 r. do 31 października 1989 r. oraz (...) od 15 września 1989 r. do 15 grudnia 1991 r. przyjęto wynagrodzenie minimalne. W oparciu o świadectwo pracy można ustalić wynagrodzenie jedynie z ostatniego miesiąca zatrudnienia co uczynił ZUS za listopad 1989 r.,

- z 1994 r. w łącznej kwocie 75.822.581 zł, na którą składa się 63.000.000 zł z tytułu zatrudnienia w (...) M. K., 12.822.581 zł w okresie od stycznia do 29 grudnia 1994 r. (wynagrodzenia minimalne) z tytułu zatrudnienia w (...) E. K. (1) /pisma k. 119-119 odw., k. 126/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni I. E., urodzona w dniu (...) , emeryturę przyznaną decyzją ZUS z dnia 7 listopada 2003 r. pobiera od dnia 26 lipca 2003 r. / decyzja k. 31, ZUS plik II/.

Do obliczenia podstawy wymiaru emerytury przyjęto wynagrodzenie z 10 lat kalendarzowych 1984 – 1993, wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 77,50%, a kwota bazowa 1.062 zł. Do obliczenia składnika emerytury wynoszącego 24 % kwoty bazowej przyjęto kwotę bazową 1.862,62 zł /decyzja k. 31 akt ZUS plik II/.

Wnioskodawczyni była pracownikiem M. K. (obecna nazwa (...)) od 1 grudnia 1991 do 29 grudnia 1994, przy czym do 31 grudnia 1993 roku w pełnym wymiarze czasu pracy, a od 1 stycznia 1994 roku – na ½ etatu. Wynagrodzenie było określone stawką miesięczną.

/ zeznania świadka M. K. - e-protokół rozprawy z 4.10.2013 r. 00:15:07-00:17:30, 00:19:27-00:21:26, 00:22:33-00:25:12 – płyta CD k. 73 ,

Zgodnie z zaświadczeniem o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dnia 3 września 2013 r. wysokość wynagrodzenia wnioskodawczyni wynosiła:

- za 1991 rok – 727.272 złotych

- za 1992 rok – 35.960.680 złotych,

- za 1993 rok – 48.036.300 złotych

- za 994 rok – 63.000.000 złotych.

(zaświadczenie k 48)

Powyższe zaświadczenie wystawiono w miejsce poprzednio wystawionego zaświadczenia z dnia 12 marca 2013 r. / zeznania świadka M. K. - e-protokół rozprawy z 4.10.2013 r. 00:17:30 – 00:19:00 – płyta CD k. 73/

Wnioskodawczyni była zatrudniona w (...) od dnia 1 stycznia 1994 do 29 grudnia 1994 roku na stanowisku głównej księgowej, w wymiarze ½ etatu z wynagrodzeniem 6.000.000 zł miesięcznie. Za powyższy okres zatrudnienia pracodawca wystawił świadectwo pracy oraz druk RP-7, w którym wskazano łączną kwotę wynagrodzenia w wysokości 71.800.000 złotych.

W latach 90-tych E. K. (1) był właścicielem bądź współwłaścicielem kilku firm na rzecz których wnioskodawczyni jednocześnie świadczyła pracę jako księgowa. E. K. był współwłaścicielem firmy (...) oraz właścicielem (...). Trzecią firmą była spółka (...). We wszystkich tych firmach księgowością zajmowała się wnioskodawczyni.

/świadectwo pracy k 19 akt ZUS, druk RP-7 k 34 akt ZUS, zeznania świadka E. K. k 217/

W okresie od 1 września 1989 do 30 listopada 1989 roku wnioskodawczyni pracowała w Spółdzielni Pracy (...) na stanowisku zastępcy głównej księgowej.

Miesięczne wynagrodzenie z ostatniego okresu wynosiło 150.000 zł plus dodatek funkcyjny 49.400 złotych. Wnioskodawczyni otrzymywała również premię motywacyjną do 50%. /świadectwo pracy k 16 akt rentowych/

Pracodawca nie wystawił zaświadczenia o wysokości zarobków za powyższy okres, zaś rozliczenie było bezimienne. /niesporne/

W okresie od dnia 25 września 1989r do dnia 15 lutego 1991 roku wnioskodawczyni pracowała na ½ etatu w (...) na stanowiskach: głównej księgowej, wice dyrektora spółki oraz członka zarządu spółki. /świadectwo pracy 17 akt ZUS/

Pracodawca rozliczał się bezimiennymi deklaracjami w tym okresie. /niesporne/

Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru świadczenia I. E. w najkorzystniejszym wariancie – z okresu 20 lat kalendarzowych 1968-1969, 1974, 1976-1978, 1980-1981, 1984-1989, 1992-1997, uwzględniając wynagrodzenie uzyskiwane podczas zatrudnienia u M. K. za 1991 r. - w kwocie 1.149.594 zł (727.272 zł plus 422.322 zł wynagrodzenie minimalne), za 1992 r. - w kwocie 35.960.680 zł, za 1993 r. - w kwocie 48.036.300 zł, za 1994 r. - w kwocie 134.800.000 zł (63.000.000 zł plus 71.800.000 zł z tytułu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Handlowym (...) E. K. (1) wynikające z zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dnia 29 kwietnia 2003 r. wynosi 91,67%, zaś z okresu 10 lat 1985-1994 – 94,26%. /wyliczenie k 228/

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne.

Zgodnie z art. 111 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U z 2004 r. Nr 39, poz. 353 z późn. zm.) wysokość emerytury lub renty oblicza się ponownie, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, od podstawy wymiaru ustalonej w myśl art. 15, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego:

1) z liczby kolejnych lat kalendarzowych i w okresie wskazanym do ustalenia poprzedniej podstawy wymiaru świadczenia,

2) z kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych z 20 lat kalendarzowych, poprzedzających bezpośrednio rok kalendarzowy, w którym zgłoszono wniosek o przyznanie emerytury lub renty albo o ponowne ustalenie emerytury lub renty, z uwzględnieniem art. 176,

3) z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie emerytury lub renty

- a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest wyższy od poprzednio obliczonego.

Stosownie zaś do art.15 ust.1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych podstawę wymiaru emerytury stanowi przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę. Z kolei ust.6 tego przepisu stanowi, że na wniosek ubezpieczonego podstawę wymiaru emerytury może stanowić przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu.

Środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość zarobku lub dochodu stanowiącego podstawę wymiaru emerytury lub renty, zgodnie z § 20 pkt. 1 rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń z dnia 7 lutego 1983 r. (Dz. U. 1983 Nr 10, poz. 49, ze zm.), są dla pracowników - zaświadczenia zakładów pracy wystawione według wzoru ustalonego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych albo legitymacja ubezpieczeniowa zawierająca wpisy dotyczące okresów zatrudnienia i wysokości osiąganych zarobków

W rozpoznawanej sprawie spór dotyczył wysokości wynagrodzeń z okresów zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Handlowym (...) E. K. (1). Organ rentowy zakwestionował zarobki u tego pracodawcy wskazując, że wnioskodawczyni przedstawiła sprzeczne dokumenty, które miałyby wskazywać na jednoczesność zatrudnienia u dwóch pracodawców.

Tymczasem zebrany w sprawie materiał dowodowy wykazał, że E. K. (1) prowadził jednocześnie kilka firm, w których księgowością zajmowała się wnioskodawczyni. Dlatego przedstawione przez nią druki RP-7 oraz świadectwa pracy wskazują na jednoczesne świadczenie pracy w okresie od 1 stycznia 1994 do 29 grudnia 1994 roku u dwóch pracodawców (w wymiarze ½ etatu) i uzyskiwania z tego tytułu dwóch wynagrodzeń.

Treść druku Rp-7 przedstawiona od pracodawcy (...) E. K. (1) potwierdza warunki zatrudnienia na kwotę 6.000.000 zł miesięcznie. Dodać należy, że organ rentowy uznał już wysokość zarobków z drugiej firmy tj. (...), a zatem Sąd uznał za zasadne zsumowanie rocznych zarobków wnioskodawczyni z całego 1994 roku.

Brak było natomiast podstaw do przyjęcia wyższych niż minimalne kwot wynagrodzeń z tytułu zatrudnienia wnioskodawczyni w (...) w okresie od 25 września 1989 roku do 15 lutego 1991 roku oraz w (...) w okresie od 1 września 1989 do 31 października 1989 roku. Organ rentowy prawidłowo przeanalizował dokumentację i zasadnie przyjął, że ze świadectwa pracy należy przyjąć wpisane tam wynagrodzenie jedynie za ostatni miesiąc zatrudnienia. A zatem co do Spółdzielni (...) wyłącznie za listopad 1989 roku przyjęto wynagrodzenie zasadnicze 150.000 zł plus 49.400 zł dodatku funkcyjnego (co do wcześniejszych miesięcy przyjęto minimalne wynagrodzenie), zaś co do (...), z uwagi na brak dokumentacji płacowej przyjęto minimalne wynagrodzenie.

Sąd przesłuchał w charakterze świadka R. J. na okoliczność miejsca przechowywania akt osobowych pracowników Spółdzielni Pracy (...), jednak świadek potwierdził wcześniejsze oświadczenia wnioskodawczyni o pożarze siedziby Spółdzielni i to, że akta osobowe spłonęły. Świadek nie miał natomiast żadnej wiedzy co do zarobków wnioskodawczyni, nie był w stanie nawet precyzyjnie wskazać jej okresu zatrudnienia w Spółdzielni.

Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, że pomimo prób wykazania faktycznych zarobków w całym okresie zatrudnienia w Spółdzielni (...), wnioskodawczyni nie udało się tej okoliczności udowodnić.

Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyliczony według najkorzystniejszego dla wnioskodawczyni wariantu to jest z kolejnych 10 lat kalendarzowych (1985 – 1994) wybranych z 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok kalendarzowy, w którym zgłoszono wniosek o przyznanie emerytury, z uwzględnieniem zarobków wyliczonych we wskazany wyżej sposób, wyniósł 94,26 %. Wskaźnik ten jest wyższy od poprzednio obliczonego, a tym samym zgodnie z art. 111 zostały spełnione przesłanki do ponownego obliczenia wysokości emerytury wnioskodawcy.

Z podanych wyżej względów Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., orzekł jak w sentencji wyroku.

O kosztach procesu orzeczono w oparciu o art. 98 § 1 i 2 k.p.c. do niezbędnych kosztów procesu prowadzonego przez stronę osobiście zalicza się min. poniesione przez nią koszty sądowe oraz koszty przejazdów do sądu strony lub jej nieprofesjonalnego pełnomocnika.

Z tych wszystkich względów Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.