Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 marca 2016 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie VIII Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Piotr Sałamaj

Sędziowie: SO Anna Budzyńska

SR del. Anna Górnik

Protokolant: st. sekr. sąd. Joanna Witkowska

po rozpoznaniu w dniu 11 marca 2016 roku w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa Miejskiego Zakładu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G.

przeciwko (...) spółce akcyjnej w S.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 28 kwietnia 2015 roku, sygnatura akt V GC 337/14

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.200 zł (jednego tysiąca dwustu złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

SSO(...)SSO(...)SSR del. (...)

Sygn. akt VIII Ga 289/15

UZASADNIENIE

Powód Miejski Zakład (...) w G. wytoczył przeciwko pozwanej (...) spółce akcyjnej w S. obecnie (...) spółce akcyjnej w S. powództwo o zasądzenie kwoty 23.974,71 złotych wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty wskazując, że pozwana odmówiła wypłaty odszkodowania w zakresie jakim obejmowało ono koszty specjalne wynikające z poniesienia kosztów zastępczej komunikacji autobusowej i utraty dopłaty do komunikacji tramwajowej, z uwagi na fakt, że komunikacja zastępcza stanowiła jego własność.

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na jego rzecz zwrotu kosztów postepowania wg norm przepisanych wraz z kosztami zastępstwa procesowego.

Wyrokiem z dnia 28 kwietnia 2015 roku Sąd Rejonowy w Gorzowie Wielkopolskim w pkt I zasądził od pozwanej (...) spółki akcyjnej w S. na rzecz powoda Miejskiego Zakładu (...) w G. W.. spółki z o.o. w G. W.. kwotę 23 974,71 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 4.04.2014 roku do dnia zapłaty, w pkt II zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 2399,00 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych oraz kwotę 2 417,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Powyższe rozstrzygnięcie Sąd Rejonowy oparł na ustaleniu, że w dniu 4 sierpnia 2010 roku w G. na Al. (...) doszło do uszkodzenia słupa trakcyjnego na skutek uderzenia w niego przez pojazd B. (...) nr rej. (...), którym kierował R. Z.. Kierujący pojazdem był ubezpieczony z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia OC (tj. ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w zw. z ruchem tych pojazdów) na podstawie umowy ubezpieczenia zawartej z pozwanym (...) S.A. nr polisy (...).Wskutek uszkodzenia słupa doszło do zerwania trakcji tramwajowej, co spowodowało przerwę w przewozach tramwajowych w dniach od 4 sierpnia do 6 sierpnia 2010 roku i w dniu 13 sierpnia 2010 roku. Miejski Zakład (...) w G. W.. był wówczas jednostką organizacyjną/ zakładem budżetowym Miasta G. W.. wykonującym przewozy w ramach lokalnego transportu zbiorowego. Miejski Zakład (...) w G. W.. w związku z uszkodzeniem słupa trakcyjnego zobowiązany był do zorganizowania komunikacji zastępczej. Przewozy wykonywane były autobusami w okresie od 4 sierpnia po godzinie 22:15 do 6 sierpnia 2010 roku i 13 sierpnia 2010 roku.

Poszkodowany zgłosił pozwanej fakt powstania szkody i wystąpił z roszczeniem o zapłatę odszkodowania w łącznej kwocie 43.985,30 zł na które składały się koszty: robocizny – 12.246,00 zł, materiałów – 1.910,30 zł i sprzętu – 3.548,09 zł użytych do wymiany słupa trakcyjnego oraz tzw. koszty specjalne w kwocie 25.273,27 zł, na które składały się koszty zastępczej komunikacji autobusowej (pomniejszone o oszczędności z tyt. zawieszenia komunikacji tramwajowej) i utrata dopłaty z Miasta G. W.. do komunikacji tramwajowej pomniejszone o dopłatę uzyskaną z tytułu uruchomienia zastępczej komunikacji autobusowej. Na w/w kwotę odszkodowania została przez poszkodowanego wystawiona w dniu 31 sierpnia 2010 roku nota księgowa nr (...) obciążająca pozwaną, do której został m.in. dołączony kosztorys z dnia 31 sierpnia 2010 roku oraz pismo z dnia 31 sierpnia 2013 roku zawierające wyjaśnienia i wskazujące sposób wyliczenia kosztów specjalnych.

Pozwana uznała swoją odpowiedzialność i wypłaciła powodowi odszkodowanie w kwocie 19.010,59 zł, z czego kwotę 17.704,39 zł z tytułu kosztów użytych do wymiany słupa materiałów robocizny i pracy sprzętu poniesiony przez poszkodowanego (poz. A,B,C kosztorysu z dnia 31 sierpnia 2013 roku). Pozostałą część odszkodowania w wysokości 1.306,20 zł pozwana zaliczyła w części na koszty specjalne 1.298,56 zł poz. D kosztorysu i koszty zakupu materiałów 7,46 poz. E 2 kosztorysu.

Pozwana pismem z dnia 29 marca 2011 roku poinformowała powoda, iż rozpatrzenie roszczeń dotyczących kosztów specjalnych nastąpi po przesłaniu specyfikacji kosztów tj. udokumentowanie poniesionej straty (dane pojazdu zastępczego, cena za km, trasa, wyszczególnienie okresu utraconej dopłaty z Urzędu Miasta itp.)

Powód przekazał niezbędną dokumentację, jednakże pismem z dnia 3 listopada 2011 pozwana poinformowała, iż brak jest podstaw do uznania roszczenia z uwagi na fakt, iż przedstawione dokumenty nie potwierdziły straty jaka została poniesiona w związku z zaistniałym zdarzeniem drogowym.

W oparciu o dowód z opinii biegłego Sąd Rejonowy ustalił, że na skutek uszkodzenia słupa trakcyjnego komunikacja tramwajowa nie mogła być eksploatowana w części od Dworca Głównego do pętli W. - dotyczy to linii nr 1 i nr 2 (załącznik nr 1 i nr 2 niniejszej opinii) Komunikacja zastępcza na odcinku centrum-pętla W. kursowała podczas trwania robót związanych z wymianą słupa w dniach 4-6 i 13 sierpnia. W wyniku uszkodzenia słupa trakcyjnego nie wykonano planowanych pociągokilometrów w trakcji tramwajowej w ilości 3.844 km; komunikacją zastępczą autobusową wykonano dodatkowo 3.651 woz-km. W przedmiotowej sprawie została ponadto sporządzona druga opinia na okoliczność ustalenia wysokości kosztów specjalnych stanowiących stratę u powoda w związku z niemożliwością realizowania przewozów tramwajowych przez poszkodowanego w okresie 4,5,6 i 13 sierpnia 2010 roku, a koniecznością wykonania w tym okresie zastępczej komunikacji autobusowej oraz zbadania przychodu uzyskanego przy sprzedaży biletów uzyskanych w tych dniach wraz z dopłatą na autobusy i czy pokryło to w całości koszty uruchomienia zastępczej komunikacji autobusowej. Na podstawie opinii biegłej sądowej ustalono, że koszty zastępczej komunikacji autobusowej w związku z realizacją komunikacji zastępczej w dniach od 4 do 6 sierpnia i 13 sierpnia 2010 roku wynosiły 21.066,27 zł. Powyższą kwotę należy pomniejszyć o koszty, które poniesiono w związku z niezrealizowanymi przewozami w trakcji tramwajowej w związku z uszkodzeniem słupa trakcyjnego (kwota według sporządzonej tabeli 9.494,68 zł) Rzeczywista wartość szkody z tytułu zawieszenia komunikacji tramwajowej i zorganizowania komunikacji zastępczej wynosiła 11.571,59 zł (poniesione koszty komunikacji zastępczej autobusowej 21.066,27 zł – 9. 494,68 zł nie poniesione koszty z tytułu zawieszenia linii tramwajowej) Biegła wskazała, iż z tytułu nie zrealizowanych pociągokilometrów zmniejszeniu uległa kwota dopłat z Urzędu Miasta do komunikacji tramwajowej, natomiast otrzymano dopłaty do zrealizowanej komunikacji autobusowej. Dopłaty zgodnie z uchwałą Rady Miasta do komunikacji autobusowej są niższe od dopłat do komunikacji tramwajowej. Kwota nieotrzymanych dopłat, stanowiących zysk powoda, wyniosła 13.701,68 zł.

Po tych ustaleniach Sąd Rejonowy zważył, że powództwo oparte na podstawie art. 822 k.c. jest zasadne w całości. Wskazał między innymi, że zgodnie z zasadą pełnej kompensaty szkody wyrażonej w treści art. 361 § 2 k.c. poszkodowany będzie mógł domagać się od podmiotu odpowiedzialnego odszkodowania obejmującego zarówno straty jak i utracony zysk. Przy czym określenie wysokości szkody nie przesądza o wysokości odszkodowania albowiem granice tego obowiązku wyznacza normalny związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem, a szkodą. Podkreślił, że nie ma różnicy w pojęciu szkody w rozumieniu ogólnych przepisów prawa cywilnego i szkody w rozumieniu prawa ubezpieczeniowego. W obu przypadkach chodzi o utratę lub zmniejszenie aktywów bądź powstanie lub zwiększenie pasywów osoby poszkodowanej. Powołując się na treść art. 436 § 1 k.c. w zw. z art. 361 k.c. Sąd Rejonowy wskazał, że odpowiedzialny za wypadek posiadach zobowiązany jest do rekompensaty poszkodowanemu wszelkiej szkody majątkowej, a odszkodowanie obejmuje poniesione straty i korzyści, jakie poszkodowany mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Sąd Rejonowy uznał, że powód wykazał zasadność powództwa sprowadzającego się do żądania zapłaty odszkodowania obejmujące poniesione przez powoda koszty specjalne, kwalifikując je jako stratę w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. Podstawą ustaleń faktycznych w tym zakresie stanowiły dokumenty przedłożone przez powoda oraz dowód z opinii biegłych, którym przydał walor rozstrzygający. Sąd Rejonowy wskazał, iż w oparciu o opinię biegłego L. Z. ustalił, że na skutek zdarzenia z dnia 4 sierpnia 2010 roku doszło do uszkodzenia słupa trakcyjnego, co spowodowało brak możliwości eksploatacji komunikacji tramwajowej w części od Dworca Głównego do pętli W. i konieczności uruchomienia komunikacji zastępczej na tym odcinku. Powyższe świadczy zatem o poniesieniu przez powoda licznych strat związanych z koniecznością zorganizowania komunikacji zastępczej oraz straty w postaci utraconej dopłaty z Urzędu Miasta. Wskazaną opinię Sąd Rejonowy ocenił jako wiarygodną i nie budzącą zastrzeżeń. Ponadto w sprawie przeprowadzono dowód z opinii biegłego T. W. (1) na okoliczność ustalenia wysokości kosztów specjalnych stanowiących stratę u powoda w związku z niemożliwością realizowania przewozów realizowania przewozów tramwajowych przez poszkodowanego w okresie 4,5,6 i 13 sierpnia 2010 roku, a koniecznością wykonania w tym okresie zastępczej komunikacji autobusowej oraz zbadania przychodu uzyskanego przy sprzedaży biletów uzyskanych w tych dniach wraz z dopłatą na autobusy – czy pokryło to w całości koszty uruchomienia zastępczej komunikacji autobusowej. Biegła sądowa T. W. (2) wskazała, iż rzeczywista wartość szkody z tytułu zawieszenia komunikacji tramwajowej i zorganizowania komunikacji zastępczej wynosi 11.571,59 zł. W przypadku całkowitego pokrycia kosztów kwota dopłat stanowiłaby zysk. Sąd Rejonowy jako zasadne uznał twierdzenia powoda z pisma z dnia 20 lutego 2015 roku, w którym to powód wskazał, iż kwota nieotrzymanej dopłaty w kwocie 13.701,68 zł stanowiąca różnicę między wartością dotacji przedmiotowej, którą poszkodowany otrzymałby gdyby wykonał zgodnie z rozkładami przewozy tramwajowe w okresie od 4 do 6 sierpnia i 13 sierpnia 2010 roku tj. 21.295,76 zł, a otrzymaną faktycznie dotacją za zastępczą komunikację autobusową w analogicznym okresie w kwocie 7.594,08 zł zwiększyłaby zysk, w przypadku otrzymania wysokości środków obrotowych netto wskazanych przez Miejski Zakład (...) w G. W.. (tj. poprzednika prawnego powoda) na koniec roku 2010. Sąd Rejonowy dopuścił w przedmiotowym postępowaniu dowód z uzupełniającej opinii biegłej T. W. (2) na okoliczność wyliczenia rozmiaru straty, sumowania kosztów, weryfikacji i kontroli prawdziwości w aspekcie poszczególnych kosztów ujętych w opinii. Biegła T. W. (2) zeznała, iż weryfikowała poszczególne pozycje bowiem otrzymała dokumenty od księgowej- wydruki komputerowe kosztów i konfrontowała je z dokumentami w aktach sprawy. Biegła wskazała, iż rozważała, czy dotację przyjąć do odszkodowania. Przyznała, iż jest to jej sugestia w przedmiotowej sprawie. Ponadto biegła zeznała, iż w samorządowym zakładzie budżetowym stan środków obrotowych ma wpływ na zysk. Dotacja zwiększyłaby stan środków obrotowych gdyby dotyczyła komunikacji tramwajowej jako wyższej. Otrzymana dotacja zwiększyłaby stan środków obrotowych powódki netto. Dotacja za autobusy była niższa.

Sąd Rejonowy w oparciu o tak zgromadzony materiał dowodowy ocenił, że powód zasadnie domagał się odszkodowania w kwocie 23.974,71 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Wskazał, że dał wiarę dokumentacji na podstawie, której powód obliczył kwotę należnego odszkodowania podkreślając, że biegła wprost odpowiedziała na pytanie pełnomocnika pozwanej i potwierdziła, iż weryfikowała kwestię kosztów i utraty dotacji czyli nie było to bezkrytyczne przyjęcie danych od powódki. Sąd Rejonowy wskazał, że dał w wiarę biegłym w zakresie elementów specjalnych i wiedzy fachowej, lecz pominął oceny biegłej T. W. (2) jako nie mające znaczenia dla sprawy i pozostające w gestii Sądu.

Tak ustalony stan faktyczny pozwolił przyjąć, iż powód zasadnie domagał się zasądzenia kwoty 23.974,71 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Zgodnie bowiem z art. 481 k.c. jeśli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Mając na uwadze powyższe Sąd Rejonowy zasądził od pozwanej (...) S.A. w S. obecnie (...) spółka akcyjna w S. na rzecz powoda Miejski Zakład (...) Sp. z o.o. w G. W.. kwotę 23.974,71 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 04 kwietnia 2014 roku do dnia zapłaty. Sąd Rejonowy zasądził również od pozwanej na rzecz powoda kwotę 2.399,00 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych oraz kwotę 2.417,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Apelacje od powyższego wyroku wywiodła pozwana, zaskarżając go w całości i wnosząc o jego zmianę poprzez oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na jej rzecz zwrotu kosztów sądowych według norm przepisanych wraz z kosztami zastępstwa adwokackiego wg norm przepisanych oraz zasądzenie od powoda na jej rzecz zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego wg norm przepisanych za postępowanie przed sądem odwoławczym.

Zaskarżonemu wyrokowi skarżąca zarzuciła:

Naruszenie przepisów postepowania mających wpływ na treść orzeczenia tj.

- art. 233 § 1 k.p.c. wyrażające się w dowolnej, a nie swobodnej ocenie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie i w konsekwencji przyjęcie, że pisemne oświadczenie pracowników powódki, stanowią dowód pozwalający orzec o wysokości kosztów zorganizowania autobusowej komunikacji zastępczej,

- art. 278 § 1 k.p.c. wyrażające się w ustaleniu wysokości kosztów zorganizowania autobusowej komunikacji zastępczej w oparciu o oświadczenia powódki i opinię biegłego z zakresu księgowości, która nie posiadała wiadomości specjalnych z dziedziny techniki i logistyki.

Skarżąca zarzuciła także naruszenie przepisów postępowania tj. art. 361 § 1 k.c. poprzez jego błędną wykładnię i uznanie, że Miasto G. poniosło szkodę w następstwie przekazania na konto swojego zakładu budżetowego dotacji w wysokości mniejszej niż planowana.

Powód wniósł o oddalenie apelacji pozwanej oraz zasądzenie od pozwanej na jego rzecz kosztów postępowania.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył co następuje:

Apelacja pozwanej okazała się bezzasadna.

Sąd Okręgowy, zgodnie z dyspozycją art. 378§1 k.p.c., w granicach wniesionej apelacji, rozważa na nowo zebrany w sprawie materiał dowodowy i dokonuje jego samodzielnej oceny. Powyższa analiza pozwala stwierdzić, iż zarówno ustalenia stanu faktycznego, jak i ocena prawna, dokonana przez Sąd I instancji była prawidłowa, tym samym niecelowe jest jej powtarzanie.

W pierwszej kolejności ocenić należy zarzuty dotyczące błędnego ustalenia stanu faktycznego przez Sąd Rejonowy. Dopiero bowiem po uznaniu, iż stan faktyczny ustalony został niewadliwie możliwym jest odniesie się do zarzutów obejmujących naruszenie przepisów prawa materialnego zastosowanych w sprawie.

Bezspornym w toku niniejszego postępowania pozostawał fakt, że w dniu 4 kwietnia 2014r. doszło do uszkodzenia słupa trakcyjnego na skutek uderzenia w niego przez pojazd, którego kierowca był ubezpieczony z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia OC u poprzednika prawnego pozwanej oraz, że pozwana przyjęła odpowiedzialność za to zdarzenie. Osią sporu była kwestia ustalenia zasadności żądania powoda w odniesieniu do kosztów komunikacji zastępczej oraz niewypłaconej powodowi przez Miasto G. części dotacji. Ta kwestia także stanowiła podstawę zarzutów apelacyjnych, które sprowadzały się do stwierdzenia, że powód nie wykazał faktu poniesienia szkody w tym zakresie.

Mając na uwadze zarzuty apelacyjne oraz niewielkie nieścisłości w opiniach przeprowadzonych przed Sądem I instancji, a nie zweryfikowanych przez tenże Sąd, zlecono uzupełniającą, ustną opinię biegłej. Składając powyższą opinię biegła usunęła wątpliwości potwierdzając wnioski końcowe zawarte w dotychczasowych opiniach. W toku postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy ustalił, że biegła sądowa T. W. (1) wykonując opinie na zlecenie Sądu I instancji dokonywała weryfikacji kosztów przedstawionych przez stronę powodową na podstawie dokumentów księgowych powoda przedstawionych w formie wydruków, z których wynikało, że część kosztów była rozliczona przez niego wskaźnikowo. Nie ma możliwości wyliczenia jaki był faktyczny koszt środka transportu, albowiem część kosztów jest wspólna dla całej działalności powoda i koszty te są rozliczane wskaźnikowo w zależności od tego jaką politykę rachunkowości przyjmie się w danym przedsiębiorstwie. Ewidencja księgowa powódki jest prowadzona prawidłowo, w związku z tym nie było podstaw do kwestionowania przedstawionych przez nią wyliczeń zarówno w zakresie kosztów wprowadzenia komunikacji zastępczej jak i wysokości utraconej dopłaty. Uzyskanie przez powoda dotacji z Miasta G. w pełnej wysokości stanowiłoby jego dochód. Nieotrzymanie pełnej dotacji stanowiło zmniejszenie czystego zysku powoda (dowód: usta opinia uzupełniająca biegłej sądowej T. W. (2) z dnia 11 marca 2016 roku).

Przechodząc do zarzutów sformułowanych w treści apelacji wskazać należy, że pozwana podniosła w pierwszym rzędzie zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. Niewątpliwie skuteczne postawienie zarzutu naruszenia tej normy wymaga wykazania, że Sąd orzekający w I instancji uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego. Dla wykazania słuszności zarzutu naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów konieczne jest zatem wykazanie przez skarżącego, iż ocena ta została dokonana w sposób wybiórczy (sprzecznie z prawem procesowym pomijający istotne fragmenty materiału procesowego), czy też naruszający zasady logiki lub doświadczenia życiowego. Zauważyć również należy, że Sąd odwoławczy dokonując w ramach zarzutów apelacyjnych kontroli w zakresie oceny przeprowadzonej przez Sąd I instancji, nie ustala prawdziwości faktów, lecz sprawdza, czy granice swobodnej oceny nie zostały przekroczone (vide: uchwała Sądu Najwyższego z 23 marca 1999r., III CZP 59/98, OSNC 1999). W ocenie Sądu Okręgowego do przekroczenia granic przez Sąd I instancji przy ocenie stanu faktycznego nie doszło. Sąd Rejonowy prawidłowo zebrał i ocenił materiał dowody, zaś twierdzenia apelacji w żaden sposób oceny tej nie podważyły. Nie wskazano w żadnej mierze, które z ustaleń Sądu I instancji i jakie normy przy ich ocenie naruszają.

Zarzuty procesowe sformułowane przez skarżącą w apelacji co do naruszenia art. 233 §1 k.p.c. koncentrowały się, jak wynika z analizy ich treści, na kwestionowaniu dopuszczalności czynienia ustaleń faktycznych w oparciu o dokument prywatny, sporządzone przez pracowników strony powodowej w zakresie kosztów komunikacji tramwajowej i autobusowej. Tak sformułowany zarzut należało uznać za niezasadny. W pierwszym rzędzie wskazać należy, że przepisy kodeksu postępowania cywilnego wśród środków dowodowych w art. 245 k.p.c. wprost wskazują dowód z dokumentu prywatnego, co przesądza o dopuszczalności czynienia w jego oparciu ustaleń faktycznych. Dokonując oceny dotychczas zgromadzonego materiału dowodowego stwierdzić należy, że całokształt przeprowadzonego postępowania dowodowego, w tym zainicjowany przez pozwanego dowód z opinii biegłego, potwierdził fakt poniesienia przez powoda szkody we wskazywanej przez niego wysokości zarówno w zakresie szkody spowodowanej koniecznością wprowadzenia komunikacji zastępczej jak i obniżonej dotacji. Ponadto o bezzasadności podniesionego zarzuty przesądza fakt, że dowody przedłożone przez powoda nie stanowiły jedynej i wyłącznej podstawy w zakresie ustaleń faktycznych dokonanych przez Sąd I instancji. Analiza treści uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia wskazuje, że rozstrzygające znaczenie z punktu widzenia zasadności powództwa tj. w zakresie poniesienia przez powoda kosztów specjalnych oraz ich wysokości, miały dowody z opinii biegłego z zakresu księgowości. Biegła jednoznacznie wskazała, iż dokonała analizy dokumentacji księgowej uznając jej rzetelności czyniąc wywody opinii po weryfikacji przedstawionych dokumentów księgowych.

Niezasadny okazał się także zarzut naruszenia art. 278 § 1 k.p.c. sprowadzający się w istocie do kwestionowania posiadania przez biegłego sądowego T. W. (1) wiadomości specjalnych koniecznych do wykonania opinii zleconych przez sąd. Z tak sformułowanym zarzutem nie sposób się zgodzić zważywszy na fakt, że teza dowodowa określona w postanowieniu Sądu I instancji z dnia 28 kwietnia 2015 roku niewątpliwie wymagała wiadomości specjalnych z zakresu księgowości. Należy także zauważyć, że o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego właśnie z zakresu księgowości na okoliczności wskazane w tezie dowodowej wnioskowała sama pozwana. Nie uszło uwadze Sądu, że pozwana jeszcze przed Sądem I instancji podniosła zarzuty w zakresie braku posiadania przez biegłą T. W. (1) wiadomości specjalnych (k. 220), a mimo to, nie zwracała się o przeprowadzenie dowodu przez biegłego z innego zakresu i nie wystąpiła z takim wnioskiem także w toku postępowania odwoławczego. Wniosek dowodowy pozwanej ograniczył się jedynie do żądania wykonania opinii uzupełniającej przez dotychczasowego biegłego, a który został przez Sąd Rejonowy uwzględniony.

W związku z tym, że sąd odwoławczy jest sądem merytorycznym, który nie ogranicza się jedynie do rozstrzygnięcia sformułowanych zarzutów ale także rozstrzyga sprawę w oparciu o całość materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, jak już wyżej wskazano dostrzegając konieczność wyjaśnienia sprzeczności pomiędzy opinią pisemną, a ustną opinią uzupełniającą biegłej T. W. (2) przeprowadzonych przed sądem I instancji w zakresie zakwalifikowania nieotrzymanej części dotacji oraz dostrzegając fakt niewypowiedzenia się przez biegłą co do całości tezy dowodowej określonej postanowieniem Sądu I instancji z dnia 28 kwietnia 2015 roku, dopuścił dowód z ustnej uzupełniającej opinii biegłej. Ustna uzupełniająca opinia biegłej przeprowadzona przez Sąd Okręgowy w dniu 11 marca 2016 roku potwierdziła prawidłowość ustaleń Sądu Rejonowego w zakresie poniesienia przez powoda szkody, także w zakresie kosztów komunikacji zastępczej, prawidłowości jej wyliczenia jak i szkody spowodowanej obniżeniem przekazanej dotacji oraz jej wysokości. Biegła składając opinię wyjaśniła w sposób jasny i logiczny, że takie wnioski znajdują oparcie w dokumentacji księgowej powoda, którą biegła badała w związku z wykonywaniem opinii, a którą oceniła jako prawidłową.

Skarżąca poza zarzutami procesowymi formułowała także zarzut naruszenia prawa materialnego tj. art. 361 § 1 k.c. sprowadzający się do stwierdzenia, że Sąd I instancji w sposób niezasadny zakwalifikował jako stratę nieprzekazanie powodowi przez Miasto G. dotacji z tytułu dopłaty do komunikacji tramwajowej.

Szkoda w rozumieniu przepisu art. 361 § 1 k.c. obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

W oparciu o powyższą opinię uzupełniającą Sąd Okręgowy ustalił, że nie przekazanie powodowi pełnej dopłaty do komunikacji tramwajowej przez Miasto G. stanowiło zmniejszenie czystego zysku powoda, co należy niewątpliwie zakwalifikować jako stratę, której zrekompensowanie obciąża pozwaną, jako podmiotu zobowiązanego do pokrycia wyrządzonej powodowi szkody.

Z powyższych względów apelacja pozwanej została na podstawie art. 385 k.p.c. oddalona.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu wyrażoną w treści art. 98 k.p.c. w zw. z art. 99 w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. Wobec oddalenia apelacji pozwanej, została ona jako strona przegrywająca postepowanie obciążona kosztami procesowymi poniesionymi przez powoda na które składało się wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika ustalone w oparciu o § 6 pkt. 5) w zw. z § 12 ust. 1 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

SSO (...)SSO (...)SSR del. (...)