Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 kwietnia 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 4 kwietnia 2013 r. w Szczecinie

sprawy G. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o przeliczenie emerytury od lutego 2012 roku

na skutek apelacji organu rentowego

od wyroku Sądu Okręgowego w Gorzowie Wlkp. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 4 października 2012 r. sygn. akt VI U 910/12

zmienia zaskarżony wyrok i oddala odwołanie.

SSA Urszula Iwanowska SSA Anna Polak SSA Zofia Rybicka - Szkibiel

Sygn. akt III AUa 880/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 14 czerwca 2012 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. przeliczył G. K. emeryturę od dnia 1 maja 2012 roku na podstawie art. 109 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2009 r., nr 153, poz. 1227 ze zm.; dalej jako ustawa emerytalna).

Ubezpieczona złożyła odwołanie od powyższej decyzji podnosząc, że wniosek o przeliczenie świadczenia złożyła w lutym 2012 roku i dostarczyła żądane przez organ rentowy dokumenty. Zatem przeliczenie emerytury powinno uwzględniać także okres od lutego do kwietnia 2012 roku.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania i wskazał, że dopiero po uzyskaniu w dniu 13 czerwca 2012 roku pełnej informacji z (...) w G. wydał decyzję, w której przeliczył emeryturę od 1 maja 2012 roku, a więc od miesiąca, w którym ubezpieczona złożyła nowy wniosek o jej przeliczenie.

Wyrokiem z dnia 4 października 2012 roku Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim, VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w G. z dnia 14 czerwca 2012 roku o tyle, że przeliczył emeryturę G. K. od dnia 1 lutego 2012 roku, to jest od miesiąca, w którym złożono wniosek.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że w dniu 28 lutego 2012 roku ubezpieczona złożyła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w G. wniosek o przeliczenie emerytury, do którego załączyła zaświadczenie z (...) w G. z dnia 24 lutego 2012 roku o opłacaniu składki na ubezpieczenie społeczne. Pismem z dnia 6 marca 2012 roku organ rentowy poinformował G. K., iż wskazany w złożonym przez nią zaświadczeniu okres został uwzględniony do stażu pracy w decyzji o przyznaniu prawa do emerytury dnia 15 lutego 2012 roku, jednocześnie wskazując, iż wysokość emerytury może być ponownie ustalona na jej wniosek po przedłożeniu zaświadczenia potwierdzającego podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne w okresie od 1 stycznia 1997 roku do 31 grudnia 2000 roku. Organ rentowy nie wskazał terminu do dokonania przedmiotowej czynności. W dniu 24 maja 2012 roku ubezpieczona złożyła kolejny wniosek o przeliczenie emerytury, do którego załączyła zaświadczenie z (...) w G.. Decyzją z dnia 14 czerwca 2012 roku organ rentowy przeliczył G. K. emeryturę od dnia 1 maja 2012 roku.

Odwołując się do treści art. 109 ust. 1 ustawy emerytalnej Sąd Okręgowy uznał odwołanie ubezpieczonej za zasadne. Wskazał przy tym, że generalną zasadą postępowania emerytalno – rentowego jest zasada wnioskowości (fakultatywności). Działanie z urzędu ma charakter wyjątkowy i musi wynikać wprost z ustawy. Zasadą tego rodzaju postępowania jest również dołączanie dowodów przez wnioskodawców. Odwołując się do stanowiska doktryny sąd pierwszej instancji uznał, że miesiąc złożenia wniosku należy określać według momentu zgłoszenia żądania przyznania świadczenia (ustnego bądź pisemnego), a brak przedłożenia dowodów niezbędnych do ustalenia wysokości świadczenia nie stanowi przeszkody do wydania decyzji. Natomiast w przypadku dowodów koniecznych do ustalenia prawa, ustawa przewiduje wyznaczenie przez organ rentowy co najmniej jednego dodatkowego terminu do ich przedstawienia.

Skoro ubezpieczona złożyła już w dniu 28 lutego 2012 roku wniosek o przeliczenie emerytury, to organ rentowy powinien był wydać decyzję odmowną bądź też wyznaczyć ubezpieczonej termin do złożenia odpowiedniej dokumentacji. Niewyznaczenie terminu do dokonania określonej czynności nie mogło, w ocenie sądu pierwszej instancji, wywoływać negatywnych konsekwencji dla G. K.. To, że ubezpieczona złożyła stosowną dokumentację w dniu 24 maja 2012 roku, na tę ocenę także nie wpłynęło. Zdaniem Sądu Okręgowego nie było zasadnym twierdzenie organu rentowego, że ubezpieczona złożyła wniosek o przeliczenie emerytury dopiero w maju 2012 roku, skoro nie rozstrzygnięto jej wniosku z 28 lutego 2012 roku.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, Sąd Okręgowy zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przeliczył emeryturę G. K. od 1 lutego 2012 roku, tj. od miesiąca w którym złożono wniosek.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł pełnomocnik organu rentowego, który zaskarżył rozstrzygnięcie w całości, zarzucając mu błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia. Wskazując na powyższe apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie odwołania.

W uzasadnieniu skarżący podniósł, że wniosek G. K. z dnia 28 lutego 2012 roku zawierał braki, w związku z czym organ rentowy wezwał pismem z dnia 6 marca 2012 roku ubezpieczoną do przedłożenia zaświadczenia potwierdzającego podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne w oznaczonym okresie. Ubezpieczona takiego zaświadczenia nie złożyła, a dopiero w dniu 24 maja 2012 roku ponownie wniosła o przeliczenie emerytury, załączając wymagane zaświadczenie. Zdaniem skarżącego oznacza to, że G. K. nie wniosła skutecznie o przeliczenie emerytury w dniu 28 lutego 2012 roku i brak było podstaw do ponownego obliczania wysokości świadczenia z tą właśnie datą.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja organu rentowego okazała się zasadna. W jej następstwie Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony wyrok i oddalił odwołanie ubezpieczonej, podzielając zarzuty zaprezentowane przez skarżącego.

W ocenie sądu drugiej instancji rozpoznający sprawę Sąd Okręgowy prawidłowo powołał przepisy, które miały zastosowanie do ustalonego stanu faktycznego, ale dokonał ich niewłaściwej wykładni. Art. 109 ust. 1 ustawy emerytalnej stanowi, że na wniosek emeryta wysokość emerytury ulega ponownemu ustaleniu. Sąd Apelacyjny podziela stanowisko apelującego, że w przepisie tym wyrażona została zasada wnioskowości, zgodnie z którą świadczenie jest przyznawane na wniosek. Osoba wnioskująca o przeliczenie świadczenia, w przypadku złożenia takiego wniosku, na dzień zgłoszenia powinna przedłożyć wszystkie niezbędne dokumenty.

Natomiast z bezspornych ustaleń faktycznych poczynionych w sprawie wynika, że ubezpieczona w dniu 28 lutego 2012 roku nie złożyła dokumentu poświadczającego odprowadzanie składek na ubezpieczenie społeczne w określonej wysokości. Jest to istotny dokument w tego rodzaju sprawach, warunkujący dokonanie stosowanego przeliczenia. Kierując się zasadą wnioskowości i tym, że działalnie w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych nie ma charakteru wyjątkowego, należało przyjąć za organem rentowym, że dopiero składając kolejny wniosek w dniu 24 maja 2012 roku G. K. przedłożyła wszystkie niezbędne dokumenty. Dlatego też prawo do przeliczenia świadczenia należało przyznać ubezpieczonej od maja 2012 roku.

Z tych też względów, uznając zarzuty podniesione w apelacji skarżącego za trafne, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. Sąd Apelacyjny orzekł reformatoryjnie i oddalił odwołanie G. K. od zaskarżonej decyzji organu rentowego.

SSA Urszula Iwanowska SSA Anna Polak SSA Zofia Rybicka - Szkibiel