Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 marca 2016 r.

Sąd Rejonowy Gdańsk-Północ w Gdańsku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 11 marca 2016 r. w Gdańsku na rozprawie

sprawy z powództwa M. W. (1)

przeciwko (...) Bank (...) Spółce Akcyjnej we W.

o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego

oddala powództwo.

Sygn. akt I C 861/15

UZASADNIENIE

Powód M. W. (1), pozwem wniesionym w dniu 12 maja 2015 r. przeciwko pozwanemu (...) Bank Spółce Akcyjnej we W., wystąpił o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego w postaci bankowego tytułu egzekucyjnego Nr (...) z dnia 16 listopada 2010 r., wystawionego przez L. Bank, któremu mocą postanowienia z dnia 11 lipca 2011 r. wydanego w sprawie VII 1 Co 4213/11 Sąd Rejonowy w (...) nadał klauzulę wykonalności. Domagał się uwzględnienia swojego żądania z dniem wystawienia albo z datą wygaśnięcia umowy stron. W uzasadnieniu powód stwierdził, że umowa z dnia 08 maja 2008 r., nr (...), w związku z którą wystawiony został powołany bankowy tytuł egzekucyjny, wygasła na skutek upływu terminu na jaki została zawarta, a w konsekwencji wygasło również zobowiązanie do spłaty kredytu wraz z odsetkami, stając się zobowiązaniem naturalnym, które bez jego zgody nie może być egzekwowane.

W odpowiedzi na pozew pozwany wskazał, że powód nie zawierał z pozwanym umowy nr (...) z dnia 08 maja 2008 r. Strony wiązała natomiast umowa nr (...) z dnia 08 maja 2008 r., która stanowiła podstawę do spłaty zobowiązania. W treści umowy dłużnik złożył oświadczenie o poddaniu się egzekucji do kwoty 40.000 zł, przy czym bank miał termin na skierowanie do Sądu sprawy o nadanie klauzuli wykonalności w terminie 3 lat od daty zakończenia umowy. Przedmiotowa umowa została wypowiedziana powodowi, zatem roszczenie stało się wymagalne z dniem 27 maja 2010 r. Zdaniem pozwanego Komornik Sądowy wyegzekwował w oparciu o przedmiotowy tytułu wykonawczy kwoty 3.883,19 zł, zasadnym jest aby co do tej kwoty tytuł wykonawczy nie został pozbawiony wykonalności.

W piśmie procesowym z dnia 04 grudnia 2015 r. powód podniósł zarzut przedawnienia.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 08 maja 2008 r. pomiędzy (...) Bankiem S.A. we W. a M. W. (1) zawarta została umowa nr (...) o przyznanie limitu kredytowego do kwoty 4.000 zł i umowę o wydanie i korzystanie z karty kredytowej V. (...) (§ 1 umowy).

Zgodnie z § 5.1 umowy kwota minimalnej spłaty wynosiła 5% wykorzystanego kapitału z planu podstawowego

Zgodnie z § 7.1 umowy dla zabezpieczenia roszczeń banku wynikających z umowy limitu posiadacz rachunku kredytowego poddał się egzekucji w trybie określonym w art. 97 ustawy prawo bankowe do kwoty zadłużenia w wysokości czterdziestu tysięcy zł, do której bank mógł wystawić bankowy tytuł egzekucyjny. Oświadczenie stanowiło podstawę dla L. (...) do wystąpienia z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu w okresie trzech lat od daty rozwiązania umowy limitu.

/dowód: umowa nr (...) –k. 33-36/

Pismem z dnia 24 marca 2010 r. (...) Bank SA we W. wypowiedział M. W. (2) umowę o limit kredytowy i kartę.

/okoliczność bezsporna, nadto dowód: wypowiedzenie –k. 11 akta VII Co 4213/11/

W dniu 27 maja 2010 r., po wypowiedzeniu powodowi przedmiotowej umowy kredytowej, wystawiony został w dniu 16 listopada 2010 r. bankowy tytuł egzekucyjny nr (...).

/ bezsporne; nadto dowód bankowy tytuł egzekucyjny – k.2 akta Km 8844/11 dołączone do akt Km 3063/11 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w (...) J. R. /

Postanowieniem z dnia 11 lipca 2011 r., wydanym w sprawie VII Co 4213/11, Sąd Rejonowy Gdańsk-Północ Wydział VII Cywilny w G. nadał temu bankowemu tytułowi egzekucyjnemu klauzulę wykonalności.

/dowód: postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności – k. 2 akta Km 8844/11 dołączone do akt Km 3063/11 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w (...) J. R., -k. 13 akta VII Co 4213/11/

W dniu 02 września 2011 r. do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w(...) K. S. wpłynął wniosek (...) Bank S.A. we W. o wszczęcie przeciwko M. W. (1) postępowania egzekucyjnego w oparciu tytuł wykonawczy w postaci powołanego powyżej bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności.

/dowód: wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego – k. 1 akt Km 8844/11 dołączone do akt Km 3063/11 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w (...) J. R. /

Mocą postanowienia z dnia 30 września 2011 r. – podjętego w związku ze zbiegiem egzekucji do świadczenia emerytalnego M. W. (1) – Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w (...) K. S. przekazała sprawę Km 8844/11 Komornikowi Sądowemu przy Sądzie Rejonowym w (...) J. R..

/dowód: postanowienie o przekazaniu sprawy – k. 27 akt Km 8844/11 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w(...) K. S., która przekazała sprawę Km 8844/11 Komornikowi Sądowego przy Sądzie Rejonowym w (...) J. R./

Pozwany (...) Bank Spółka Akcyjna we W. jest następcą prawnym (...) Bank S.A. we W..

/okoliczność bezsporna/

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie. Powód, wbrew ciążącemu na nim z mocy art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c. obowiązkowi, nie udowodnił zasadności swojego żądania.

M. W. (1) roszczenie swoje opierał na twierdzeniu o wygaśnięciu zobowiązania na skutek upływu czasu, na który zawarta została źródłowa dla tego zobowiązania umowa kredytu odnawialnego, wskazując jednocześnie, że stało się ono zobowiązaniem naturalnym, które bez jego zgody nie może być egzekwowane.

Odnosząc się do powyższego, w pierwszej kolejności podkreślenia wymaga, iż wygaśnięcie zobowiązania i uzyskanie przez zobowiązanie statusu zobowiązania naturalnego są odrębnymi zdarzeniami prawnymi. Wskutek wygaśnięcia zobowiązania, traci ono bowiem swój byt, to jest przestaje istnieć, natomiast zobowiązaniem naturalnym jest zobowiązanie istniejące, które uległo przedawnieniu (co nie jest w żadnym przypadku tożsame z jego wygaśnięciem), wobec czego dłużnik ma możliwość uchylenia się od jego zaspokojenia (art. 117 § 2 k.c.).

Wygaśnięcie zobowiązania M. W. (1) wiąże wyłącznie z rozwiązaniem umowy łączącej go z poprzednikiem prawnym pozwanego. Jednakże upływ czasu, na jaki umowa została zawarta, czy jej rozwiązanie w trakcie obowiązywania, nie stanowi co do zasady, a zwłaszcza w stanie faktycznym niniejszej sprawy, okoliczności prowadzącej do wygaśnięcia zobowiązania bez zaspokojenia interesu wierzyciela.

Rozwiązanie umowy spowodowało jedynie to, że przestały obowiązywać postanowienia umowy, czyli te wszystkie uzgodnienia, które między stronami zostały zawarte, dotyczące m.in. możliwości korzystania z przyznanego limitu kredytowego, spłaty minimalnej, czy możliwości po jej dokonaniu, korzystania w dalszym ciągu z przyznanego limitu karty kredytowej. Rozwiązanie umowy nie doprowadziło jednak do tego, że powód został zwolniony z obowiązku uregulowania należności na rzecz banku, nie tylko w zakresie kapitału, ale również w zakresie należnych bankowi odsetek. Z tych względów rozwiązanie umowy nie spowodowało wygaśnięcia zobowiązania. Nie wpłynęło również na dezaktualizację oświadczenia powoda o poddaniu się egzekucji. Takie oświadczenie zostało co prawda złożone w związku z zawarciem umowy, zostało zawarte w dokumencie, w którym spisane zostały postanowienia umowy. Jednak skuteczność i ważność takiego oświadczenia nie jest determinowana obowiązywaniem przedmiotowej umowy. Zwłaszcza, że oświadczenie jest składane na wypadek istnienia wymagalnego ale niezaspokojonego roszczenia banku, którym jest również roszczenie banku powstałe w związku z rozwiązaniem umowy. Możliwość powołania się na powyższe oświadczenie i wystawienie przez bank bankowego tytułu egzekucyjnego, powstaje bowiem w momencie istnienia zadłużenia po stronie kredytobiorcy tak w trakcie obowiązywania umowy jak również po jej rozwiązaniu. Zawsze wówczas gdy istnieje niespłacone zobowiązanie wobec banku osoby, która oświadczenie złożyła.

Rozwiązanie umowy nie powoduje również przekształcenia zobowiązania w naturalne. Takim staje się dopiero roszczenie przedawnione. Jednak przedawnienie roszczenia następuje dopiero po upływie określonego ustawą terminu, który biegnie od chwili wymagalności roszczenia. W istocie, w razie upływu terminu przedawnienia roszczenia, dłużnik jeśli powoła się na fakt przedawnienia, nie ma obowiązku zapłaty. Ma usprawiedliwioną możliwość uchylenia się od spełnienia świadczenia. Jednak w ocenie Sądu – wbrew ciążącemu na powodzie z mocy art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c. obowiązkowi – nie wykazał on, by nastąpiło przedawnienie jego roszczeń, stwierdzonych w bankowym tytule egzekucyjnym.

Roszczenie, którego dotyczy pozew wynikało z umowy o przyznanie limitu kredytowego i o wydanie i korzystanie z karty kredytowej. Ustawa o elektronicznych środkach płatniczych, na którą powoływał się powód w piśmie procesowym z dnia 18 lutego 2016 r. w istocie przewidywała 2 - letni termin przedawnienia, ale jedynie dla roszczeń powstałych w związku z użyciem elektronicznego środka płatniczego. Owszem, do takich środków zalicza się również kartę kredytową. Jednak podkreślenia wymaga, to że umowa będąca podstawą wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego była przed wszystkim umową o limit kredytowy, z którego powód mógł korzystać nie tylko przy użyciu karty kredytowej, ale także przy korzystaniu z takich usług jak bezpośredni pobór z banku środków płatniczych. Pozyskanie środków w taki sposób wyłącza możliwość zakwalifikowania wierzytelności jako powstałej przy użyciu elektronicznego nośnika płatniczego, tym samym termin przedawnienia takich wierzytelności wynosi 3 lata od dnia ich wymagalności (art. 118 k.c. – bowiem roszczenia banku przeciwko konsumentom, jako powstałe w związku z prowadzoną działalnością, przedawniają się w terminie 3 lat).

Dlatego, dla ustalenia, czy doszło do przedawnienia roszczeń powoda, konieczne jest także ustalenie dnia ich wymagalności. Z pewnością, termin przedawnienia roszczeń nie biegnie od dnia zawarcia umowy. Dlatego powód niezasadnie przyjął dzień 8 maja 2008r. jako chwilą, od której należy liczyć termin przedawnienia roszczeń stwierdzonych w bte. Powód umówił się z bankiem, że będzie korzystał z przyznanego limitu kredytowego i zobowiązał się do miesięcznych spłat, jednak nie całości wykorzystanego kredytu, ale spłaty minimalnej, która odpowiadać miała 5% wykorzystanego limitu. Umowa przewidywała bowiem rozliczenie z bankiem w ten sposób, że powód niezależnie od tego w jakiej wysokości wykorzystał limit kredytowy, uprawniony był do tego, by korzystać z niego w dalszym ciągu, pod warunkiem dokonania spłaty minimalnej, która wynosiła 5% wartości wykorzystanego limitu. Mimo istnienia tego zobowiązania, zaciągnięcia kredytu i skorzystania z limitu kredytowego, kwota tego zobowiązania nie stawała się więc wymagalna z upływem tego miesięcznego terminu do spłaty minimalnej. W terminie tym należało jedynie dokonać tej spłaty, i to jedynie w razie braku zapłaty w wyznaczonym dniu miesiąca tej kwoty, stawała się ona (ta kwota spłaty minimalnej) wymagalna. Kwota wykorzystanego kredytu ponad kwotę spłaty minimalnej, stawała się wymagalna dopiero z chwilą rozwiązania umowy. Z tą chwilą bowiem powód był zobowiązany do tego, by należność spłacić w całości. Powód nie wykazał, by istniały zobowiązania, których termin wymagalność powstał wcześniej niż z chwilą rozwiązania umowy, ani tym bardziej tego jaka była data ich wymagalności i ich wysokość.

Z tego względu w ocenie Sądu nawet gdyby przyjąć 2 - letni termin przedawnienia, na który powoływał się powód, mając na uwadze datę rozwiązania umowy, co nastąpiło w dniu 27.05.2010r., od której to daty wymagalna stała niespłacona kwota wykorzystanego kredytu, nie doszło do przedawnienia roszczeń banku. Bieg terminu przedawnienia został bowiem przerwany przez bank w dniu złożenia wniosku o nadanie bte klauzuli wykonalności tj. w dniu 30.06.2011r. czyli nieco ponad rok, od rozwiązania umowy, i niecałe 3 lata od chwili jej zawarcia. Przerwanie biegu przedawnienia jest instytucją uregulowaną w art. 123 k.c., zgodnie z którym, bieg przedawnienia przerywa się m.in. przez każdą czynność przed sądem (...) przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub zaspokojenia roszczeń. Taką czynnością jest m.in. złożenie wniosku o nadanie tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności. Skutkiem przerwania biegu przedawnienia roszczenia jest natomiast to, że po każdej przerwie przedawnienie biegnie na nowo. Przy czym przedawnienie nie biegnie, dopóki postępowanie nie zostanie zakończone. Zakończenia postępowania o nadanie klauzuli wykonalności, następuje z chwilą wydania postanowienia w sprawie. Czyli w realiach nin. sprawy, bieg przedawnienia przerwany wnioskiem pozwanego o nadanie klauzuli wykonalności, który został złożony w dniu 30.06.2011r., rozpoczął się na nowo z dniem 11 lipca 2011r., po wydaniu postanowienia w sprawie. Po czym ponownie, po dwóch miesiącach, został przerwany poprzez złożenie wniosku o wszczęcie egzekucji przeciwko powodowi, i nie rozpoczął biegu, bowiem postępowanie egzekucyjne jest w toku.

Zatem, przed upływem terminu przedawnienia, pozwany przerwał skutecznie jego bieg. Nie doszło więc do przedawnienia wymagalnego zadłużenia objętego wystawionym bankowym tytułem egzekucyjnym (art. 123 § 1 pkt 1 k.c.; zob. też uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 16 stycznia 2004 r., III CZP 101/03, OSNC 2005, nr 4, poz. 58, str. 1).

Stosownie do art. 840 § 1 pkt 1 i 2 k.p.c. dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności, w szczególności wówczas, gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem Sądu, jak też gdy po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło. Powód jednakże, pomimo, że to na nim z mocy art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c. obowiązek taki spoczywał, nie wykazał, by nie istniał obowiązek stwierdzony bankowym tytułem egzekucyjnym, ani też by – już po jego wystawieniu – nastąpiło zdarzenie skutkujące wygaśnięciem zobowiązania, jak również tego, że stwierdzone w tytule wykonawczym roszczenie uległo przedawnieniu.

W tym stanie rzeczy działając na podstawie art. 840 § 1 pkt 1 i 2 k.p.c. a contrario, Sąd powództwo oddalił.

Na marginesie można jedynie wskazać, że wyegzekwowanie całości lub części należności w postępowaniu egzekucyjnym nie stanowi podstawy do pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w wyegzekwowanej części, bowiem ten fakt odnotowywany jest na tytule wykonawczym przez komornika – art. 816 k.p.c. Pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności z powyższego powodu, stałoby w sprzeczności z podstawą egzekucji, którą jest tytuł wykonawczy, czyli tytuł egzekucyjny, któremu nadano przymiot wykonalności. Zatem pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego, na podstawie którego wyegzekwowano w postępowaniu egzekucyjnym roszczenie, nie jest dopuszczalne. Ochroną dłużnika przed ponowną egzekucją na podstawie tego tytułu jest wspominana adnotacja uczyniona przez Komornika, a w przypadku egzekucji całości należność, również pozostawienie w aktach postępowania egzekucyjnego tytułu, stanowiącego jego podstawę. Dlatego fakt wyegzekwowania od powoda kwoty 3.883,19 zł nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia w nin. sprawie, nie stanowi również podstawy umorzenia postępowania w tym zakresie.

Zarządzenia:

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...),

4.  (...)

5.  (...)