Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV U 510/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 sierpnia 2013r.

Sąd Okręgowy we Włocławku IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Paździerska

Protokolant: sekr. sądowy Karolina Płaczkiewicz

po rozpoznaniu w dniu 07 sierpnia 2013r. we Włocławku na rozprawie

sprawy K. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o wysokość emerytury

na skutek odwołania K. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 15 kwietnia 2013r. znak: (...)

1.  Zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że zobowiązuje pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.do ustalenia wysokości emerytury wnioskodawczyni K. M.po zaliczeniu okresu składkowego od dnia 01 marca 1993 roku do dnia 03 lipca 1993 roku z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę w (...)Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością we W.;

2.  Nie stwierdza odpowiedzialności pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

UZASADNIENIE

W dniu 8 maja 2013 roku wnioskodawczyni K. M.wniosła, za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.Inspektorat we W., do Sądu Okręgowego we Włocławku IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.z dnia 15 kwietnia 2013 roku znak: (...)o przyznaniu emerytury od 20 marca 2013 roku.

W uzasadnieniu odwołania wnioskodawczyni wskazała, iż w okresie od 1 marca 1993 roku do 3 lipca 1993 roku była zatrudniona w (...) Sp. z o.o. we W.i dlatego ten okres pracy oraz wynagrodzenie z tego tytułu winny być uwzględnione przy wyliczeniu emerytury.

Organ rentowy podtrzymał całkowicie zaskarżoną decyzję i wniósł o oddalenie odwołania.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. w odpowiedzi na odwołanie podniósł, że do ustalenia wysokości świadczenia przyjęto 15 lat, 7 miesięcy i 22 dni okresów składkowych i 4 lata i 27 dni okresów nieskładkowych. Do stażu nie uwzględniono okresu od 1 marca 1993 roku do 3 lipca 1993 roku, w którym wnioskodawczyni była zatrudniona w P.P.H. (...). Zarówno świadectwo pracy, zaświadczenie o wynagrodzeniu, legitymacja ubezpieczeniowa zawierają błędy formalne – brak pieczątki imiennej i czytelnego podpisu osoby wystawiającej dokumenty.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

K. M.urodziła się w dniu (...)

Dowód: wniosek o emeryturę w aktach organu rentowego nr (...)

W okresie od 1 marca 1993 roku do 3 lipca 1993 roku K. M.zatrudniona była w (...)Sp. z o.o. we W.na stanowisku sprzedawcy na którym otrzymywała wynagrodzenie w kwocie 2.620.000,00 złotych brutto (przed denominacją złotówki).

Dowód: zeznania wnioskodawczyni K. M. na płycie z nagrania zapisu cyfrowego z przebiegu rozprawy z dnia 7 sierpnia 2013 roku w formacie obrazu i dźwięku (k.-25) 00:09:00-00:11:15, zeznania świadka H. B. na płycie z nagrania zapisu cyfrowego z przebiegu rozprawy z dnia 7 sierpnia 2013 roku w formacie obrazu i dźwięku (k.-25) 00:03:10-00:07:40, zeznania świadka M. A. na płycie z nagrania zapisu cyfrowego z przebiegu rozprawy z dnia 17 lipca 2013 roku w formacie obrazu i dźwięku (k.-21) 00:03:30-00:11:45, świadectwo pracy z dnia 5 lipca 1993 roku w aktach organu rentowego nr (...) dot. kapitału początkowego k.-14, umowa o pracę z dnia 1 marca 1993 roku w aktach organu rentowego nr (...) dot. kapitału początkowego k.-15, legitymacja ubezpieczeniowa w aktach organu rentowego nr (...) dot. kapitału początkowego k.-18-19.

W dniu 26 marca 2013 roku K. M. złożyła w ZUS wniosek o przyznanie emerytury.

Dowód: wniosek o emeryturę w aktach organu rentowego nr (...) k.-1-3.

Decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.z dnia 15 kwietnia 2013 roku znak: (...) przyznano K. M.emeryturę od 20 marca 2013 roku. Do ustalenia wysokości świadczenia przyjęto 15 lat, 7 miesięcy i 22 dni okresów składkowych i 4 lata i 27 dni okresów nieskładkowych. Do stażu nie uwzględniono okresu od 1 marca 1993 roku do 3 lipca 1993 roku, w którym wnioskodawczyni była zatrudniona w P.P.H. (...).

Dowód: decyzja w aktach organu rentowego nr (...) k.-11-12.

Sąd zważył, co następuje:

Powyżej ustalony stan faktyczny Sąd oparł na materiale dowodowym zgromadzonym w trakcie trwania postępowania i ujawnionym na rozprawie w postaci dokumentów zebranych w aktach organu rentowego o nr (...). Przedmiotowy materiał Sąd uznał za rzetelny i wiarygodny. Strony bowiem w trakcie postępowania nie kwestionowały jego prawdziwości. Tym samym należy skonstatować, iż brak jest przesłanek by odmówić dokumentom zgromadzonym w aktach organu rentowego o nr (...) przymiotu wiarygodności. W konsekwencji przedmiotowy materiał dowodowy pozwolił dokonać rekonstrukcji stanu faktycznego w niniejszej sprawie.

Dokonując oceny statusu wnioskodawczyni w okresie od 1 marca 1993 roku do 3 lipca 1993 roku przeprowadzono rozbudowane postępowanie dowodowe celem ustalenia rzeczywistego statusu wnioskodawczyni w spornym czasokresie. W tym kontekście trzeba zauważyć, iż poprzez zeznania świadków H. B.i M. A.zostało bezsprzecznie wykazane, że w spornym czasookresie wnioskodawczyni stale i w pełnym wymiarze czasu pracy zatrudniona była w (...)Sp. z o.o. we W.na stanowisku sprzedawcy. Świadkowie koherentnie opisali zakres czynności jakie K. M.świadczyła na rzecz ówczesnego pracodawcy. Podkreślenia wymaga, iż pomimo upływu czasu świadkowie zeznawali w sposób dość szczegółowy, obrazując podniesione okoliczności w sposób zbieżny i pozbawiony jakichkolwiek wewnętrznych sprzeczności. W konsekwencji Sąd Okręgowy nadał przymiot wiarygodności zeznaniom wzmiankowanych świadków.

W świetle poczynionych powyżej ustaleń Sąd Okręgowy nadał również przymiot wiarygodności zeznaniom wnioskodawczyni albowiem są one skorelowane z ustalonym w sprawie stanem faktycznym. W szczególności znajdują potwierdzenie w zeznaniach świadków H. B. i M. A..

W tym miejscu należy podkreślić, iż z uwagi na powyżej dokonaną ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, poprzedzoną jego analizą w postaci rekonstrukcji stanu faktycznego opartą na expressis verbis wskazanych źródłach dowodowych, Sąd meriti uznał, że w spornym okresie tj. od 1 marca 1993 roku do 3 lipca 1993 roku K. M.zatrudniona była w (...)Sp. z o.o. we W.na stanowisku sprzedawcy na którym otrzymywała wynagrodzenie w kwocie 2.620.000,00 złotych brutto (przed denominacją złotówki).

W tym miejscu podnieść należy, iż organ rentowy słusznie zauważył, że dokumenty pracownicze wnioskodawczyni zawierają błędy formalne – brak pieczątki imiennej i czytelnego podpisu osoby wystawiającej dokumenty. W konsekwencji ZUS zgodnie z przepisami prawa wydał zaskarżoną decyzję, albowiem nie miał on możliwości weryfikacji konkluzji nierzetelnych pod względem formalnym dokumentów. Niemniej trzeba dodać, iż w postępowaniu przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość mogą być udowadniane wszelkim środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego. Ograniczenia dowodowe zawarte § 21 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno – rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. z 1983 r., Nr 10, poz.49) dotyczą wyłącznie postępowania przed organem rentowym ( vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 1996 roku, II URN 3/95, opubl.: OSNIAPiUS, 1996 rok, Nr 16, poz. 239; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 kwietnia 2008 roku, II UK 259/07, Legalis).

Wskazać w tym miejscu należy, iż zgodnie z treścią art. 183 ust. 1 i 5 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j.: Dz. U. z 2009 roku, Nr 153, poz. 1227) emerytura przyznana na wniosek osoby ubezpieczonej urodzonej po dniu 31 grudnia 1948 r., z wyjątkiem ubezpieczonych, którzy pobrali emeryturę na podstawie przepisów art. 46 lub 50, o ile osoba ta nie była członkiem otwartego funduszu emerytalnego albo złożyła wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa, która osiągnęła wiek uprawniający do emerytury w roku kalendarzowym 2013 wynosi: 1/ 20% emerytury obliczonej na podstawie art. 53; 2/ 80% emerytury obliczonej na podstawie art. 26.

Na podstawie art. 53 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych emerytura wynosi: 1/ 24% kwoty bazowej, o której mowa w art. 19, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4; 2/ po 1,3% podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów składkowych; 3/ po 0,7% podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych - z uwzględnieniem art. 55.

Z kolei na mocy art. 25 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, oraz zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185. W myśl art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183.

W tym kontekście należy zauważyć, iż sąd w postępowaniu cywilnym orzeka na podstawie zgromadzonego w wyniku inicjatywy stron procesowych materiału dowodowego. Obowiązek udowodnienia okoliczności z których strona wywodzi korzystne dla siebie skutki prawne wypływa wprost z art. 6 kc. Zgodnie z tym przepisem to na wnioskodawczyni spoczywał ciężar dowodu w zakresie ewentualnego dowodzenia faktu jej pracy w okresie od 1 marca 1993 roku do 3 lipca 1993 roku w(...) Sp. z o.o. we W.na stanowisku sprzedawcy. Przenosząc wyrażony w art. 6 kc, tradycyjnie zaliczany do instytucji prawa materialnego obowiązek dowodzenia powoływanych przez stronę okoliczności na grunt prawnoprocesowy wskazać należy, że koresponduje on z wyrażoną w art. 232 kpc zasadą inicjatywy procesowej stron. Zgodnie bowiem z treścią przywołanego przepisu o proceduralnym charakterze strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Literalna wykładnia omawianego przepisu, jak również jednolite poglądy wyrażane przez doktrynę i orzecznictwo nie pozostawiają wątpliwości, że to strony są „gospodarzami” postępowania, a dopuszczenie przez sąd z urzędu dowodu nie wskazanego przez stronę może nastąpić jedynie w wypadkach wyjątkowych i dotyczy sytuacji, w której pomimo aktywności stron w procesie nie jest możliwe wyjaśnienie wszystkich okoliczności koniecznych do rozstrzygnięcia sprawy. W żadnym zaś razie przepis art. 232 kpc nie może być wykorzystywany jako swoista „furtka” do przerzucenia na sąd obowiązków, które ciążą na stronie i które służą jej interesom. Dla poparcia przedstawionego powyżej stanowiska wskazać należy, że w orzeczeniu z dnia 7 listopada 1997 roku [III CKN 244/97, OSNC 1998, nr 3, poz. 52] Sąd Najwyższy stwierdził, że możliwość dopuszczenia przez sąd dowodu nie wskazanego przez strony nie oznacza, ze sąd obowiązany jest zastąpić własnym działaniem bezczynność strony, a skorzystanie przez sąd za swojego uprawnienia do podjęcia inicjatywy dowodowej jest możliwe jedynie w szczególnych sytuacjach procesowych o wyjątkowym charakterze. Z taką jednak sytuacją nie mamy do czynienia w przedmiotowym postępowaniu. Postępowanie dowodowe w niniejszej sprawie, prowadzone z inicjatywy wnioskodawczyni, należy w opinii Sądu Okręgowego we Włocławku określić jako wyczerpujące i tym samym wystarczające do merytorycznego rozstrzygnięcia sporu.

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd meriti, na podstawie przepisu art. 477 14 § 2 kpc, orzekł jak w pkt 1 sentencji uzasadnianego wyroku, tj. zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.z dnia 15 kwietnia 2013 roku znak: (...)w ten sposób, że zobowiązał pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.do ustalenia wysokości emerytury wnioskodawczyni K. M.po zaliczeniu okresu składkowego od dnia 1 marca 1993 roku do dnia 3 lipca 1993 roku z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę w (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością we W..

Na podstawie art. 118 ust. 1a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych Sąd orzekł jak w pkt 2 sentencji, albowiem wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji nastąpiło dopiero na etapie postępowania jurysdykcyjnego przy jednoczesnym braku jakichkolwiek zaniedbań w tym zakresie organu rentowego.