Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 października 2015r.

Sąd Rejonowy w Rzeszowie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 14 października 2015r. w Rzeszowie

sprawy z wniosku B. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

przy udziale (...) S.A. Region Sieci wR.

o jednorazowe odszkodowanie

na skutek odwołania B. D.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

z dnia 15 kwietnia 2015 r. znak (...)- (...)

zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. z dnia 15 kwietnia 2015 r. znak (...)- (...) w ten sposób, że ustala, iż w wyniku wypadku przy pracy z dnia 4 sierpnia 2014r. wnioskodawczyni B. D. doznała długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 3% i z tego tytułu przyznaje wnioskodawczyni prawo do jednorazowego odszkodowania w wysokości odpowiadającej powyższemu uszczerbkowi.-

Sygn. akt IV U 277/15

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 14 października 2015 r.

Decyzją z dnia 15.04.2015 r. znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. na podstawie przepisów ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2009 r. nr 167, poz. 1322 z późn. zm.) odmówił wnioskodawczyni B. D. prawa do jednorazowego odszkodowania. Na uzasadnienie swojego stanowiska podał, że orzeczeniem z dnia 09.04.2015 r. Komisja Lekarska ZUS nie stwierdziła u wnioskodawczyni żadnego uszczerbku na zdrowiu w związku z wypadkiem z dnia 04.08.2014 r.

W dniu 11.05.2015 r. B. D. wniosła odwołanie od ww. decyzji. Podała, że stopa boli ją w dalszym ciągu, że utrzymuje się obrzęk stawu, nie może stanąć na palcach ani na pięcie, cały czas utyka, ma problemy z przykucnięciem, wstaniem, wchodzeniem i schodzeniem po schodach.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 kpc, argumentując jak w zaskarżonej decyzji. Nadmienił przy tym, iż orzeczeniem lekarza orzecznika z dnia 11.02.2015 r. ustalono 3 % uszczerbek na zdrowiu. Dalej organ rentowy wskazał, że komisja lekarska ZUS, na skutek wniesienia sprzeciwu przez wnioskodawczynię, orzeczeniem z dnia 09.04.2015 r. ustaliła 0 % uszczerbku na zdrowiu. Podał, że powyższe orzeczenie stanowiło podstawę zaskarżonej decyzji.

Postanowieniem z dnia 29.05.2015 r. tut. Sąd wezwał do udziału w sprawie w charakterze strony zainteresowanej(...)S. A. Region Sieci w R..

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni B. D. jest zatrudniona w U. P. F. w pełnym wymiarze czasu pracy na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony na stanowisku asystenta. Z tego tytułu podlega ubezpieczeniom społecznym, w tym ubezpieczeniu wypadkowemu.

W dniu 04.08.2014 r. wnioskodawczyni rozpoczęła pracę o godz. 7:15 i wykonywała czynności asystenta okienkowego, w tym przyjmowała od klientów przesyłki pocztowe, wpłaty pieniężne, wydawała przesyłki. Około godziny 14:50 przystąpiła do przygotowania odprawy pocztowej, tj. przygotowania worka z przesyłkami w celu dalszej odsyłki. Praca ta polegała na pobieraniu posegregowanych przesyłek i umieszczaniu ich w worku. W pewnym momencie wnioskodawczyni przykucnęła w celu pobrania listów z koszyka znajdującego się na podłodze. W trakcie tej czynności krzywo postawiła prawą stopę na podłożu w wyniku czego stopa wykręciła się w kostce. Wnioskodawczyni dokończyła pracę jednak w godzinach wieczornych z powodu utrzymującego się bólu i opuchnięcia prawej nogi udała się do Zakładu Opieki Zdrowotnej w S.. Po przeprowadzeniu badań stwierdzono u wnioskodawczyni skręcenie i naderwanie stawu skokowego prawego i zalecono dalsze leczenie w poradni chirurgicznej. Proces leczenia został zakończony w dniu 09.01.2015 r.

(dowód: akta wypadkowe wnioskodawczyni, dokumentacja orzeczniczo – lekarska wnioskodawczyni)

W dniu 16.01.2015 r. wnioskodawczyni złożyła do organu rentowego, za pośrednictwem pracodawcy, wniosek o przyznanie jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy. Do wniosku dołączyła sporządzony przez pracodawcę w dniu 08.08.2014 r. protokół nr (...) ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy, w którym zaistniałe zdarzenie zostało uznane za wypadek przy pracy. Organ rentowy stwierdził, że pracodawca dokonał prawidłowej kwalifikacji zdarzenia. Wobec powyższego wnioskodawczyni została skierowana na badanie lekarskie w celu określenia procentowego uszczerbku na zdrowiu.

Orzeczeniem z dnia 11.02.2015 r. lekarz orzecznik ZUS stwierdził u wnioskodawczyni obrzęk i zespół bólowy stawu skokowego prawego po skręceniu tego stawu i w oparciu o pozycję nr 162a Tabeli, stanowiącej załącznik do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu (Dz. U. z 2013 r. poz. 954 tekst jedn.) ustalił 3 % długotrwałego uszczerbku na zdrowiu spowodowanego skutkami wypadku przy pracy z dnia 04.08.2014 r.

Wnioskodawczyni wniosła sprzeciw do przedmiotowego orzeczenia. W takiej sytuacji sprawa została skierowana do rozpatrzenia przez Komisję Lekarską ZUS. W orzeczeniu wydanym w dniu 09.04.2015 r., Komisja stwierdziła, iż stawy skokowe są stabilne, że chód jest wydolny również na placach i piętach, że ruchomość jest pełna i ustaliła 0 % uszczerbku.

Na tej podstawie organ rentowy wydał zaskarżoną decyzję.

(dowód: akta wypadkowe wnioskodawczyni)

W czasie badania ortopedycznego wnioskodawczyni stwierdzono niewielkie pogrubienie obrysów stawu skokowego prawego oraz niewielkie ograniczenie stabilności w zakresie przedziału bocznego. Badanie rtg stawu skokowego prawego nie wykazuje zmian pourazowych. Przebyte skręcenie prawego stawu skokowego nie spowodowało u wnioskodawczyni wyższego niż 3 % uszczerbku na zdrowiu. Biegły sądowy określił go na 2 % .

(dowód: opinia sądowo – lekarska z dnia 30.06.2015 r. k. 14 – 15)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie w/w dowodów, którym dał w pełni wiarę i obdarzył mocą dowodową.

Sąd podzielił wnioski zawarte w opinii biegłego sądowego z zakresu ortopedii. Opinia odpowiada w pełni stanowi faktycznemu oraz obowiązującym przepisom i wskazuje zarówno okoliczności które stanowiły podstawę do oceny uszczerbku na zdrowiu wnioskodawcy jak i przyjętą wysokość tego uszczerbku. Ponadto żadna ze stron nie wniosła zarzutów do przedmiotowej opinii.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 6 ust. 1 pkt 4 oraz art. 11 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. nr 167, poz. 1322), ubezpieczonemu, który wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, przysługuje jednorazowe odszkodowanie. Wysokość powyższego odszkodowania wg art. 12 ust. 1 cytowanej ustawy stanowi 20 % przeciętnego wynagrodzenia za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu.

W rozpoznawanej sprawie bezspornym było, że wnioskodawczyni B. D. ulegała w dniu 04.08.2014 r. wypadkowi przy pracy. Sporna była jedynie wysokość doznanego przez nią, w następstwie wypadku, uszczerbku na zdrowiu.

Biegły z zakresu ortopedii określił uszczerbek na zdrowiu wnioskodawczyni biorąc za podstawę poz. 162a Tabeli. Pozycja ta określa wysokość uszczerbku na zdrowiu spowodowanego ograniczeniem ruchomości i zniekształceń w stawach skokowych. Pozycja ta odzwierciedla zatem schorzenie które stanowiło następstwo wypadku przy pracy w dniu 04.08.2014r., a tym samym ma w pełni zastosowanie do określenia uszczerbku na zdrowiu wnioskodawczyni.

W przedmiotowej sprawie należy jednak przede wszystkim zwrócić uwagę, iż orzeczenie komisji lekarskiej ZUS wydane wobec B. D. nie mogło być mniej korzystne niż orzeczenie lekarza orzecznika, zgodnie z zakazem reformationis in peius.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy wypadkowej stały lub długotrwały uszczerbek na zdrowiu oraz jego związek z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową ustala lekarz orzecznik lub komisja lekarska. Art. 16 ust. 2 ww. ustawy stanowi, że przy ustalaniu stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu oraz jego związku z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową stosuje się odpowiednio przepisy ustawy o emeryturach i rentach z FUS dotyczące trybu orzekania o niezdolności do pracy.

W myśl zaś art. 14 ust. 2a, 2b, 2c ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1440 tekst jedn.) od orzeczenia lekarza orzecznika osobie zainteresowanej przysługuje sprzeciw do komisji lekarskiej Zakładu, zwanej dalej „komisją lekarską”. Sprzeciw wnosi w ciągu 14 dni od dnia doręczenia tego orzeczenia za pośrednictwem jednostki organizacyjnej Zakładu, właściwej ze względu na miejsce zamieszkania osoby zainteresowanej.

Art. 124 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych stanowi z kolei, że w postępowaniu w sprawach o świadczenia, określone w ustawie, stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, chyba że niniejsza ustawa stanowi inaczej. Z art. 139 kpa wynika zaś zakaz reformationis in peius. Zgodnie z tym przepisem organ odwoławczy nie może wydać decyzji na niekorzyść strony odwołującej się, chyba że zaskarżona decyzja rażąco narusza prawo lub rażąco narusza interes społeczny. Zakaz ten ma charakter swoistej gwarancji procesowej polegającej na tym, że w postępowaniu wywołanym wniesieniem środka zaskarżenia organ odwoławczy nie zmieni zaskarżonego rozstrzygnięcia na niekorzyść strony wnoszącej taki środek, jeśli inne strony jednocześnie takiego środka prawnego nie wniosły.

Niewątpliwie postępowanie przed komisją lekarską ZUS, jest fragmentem postępowania administracyjnego, które wszczyna się w momencie złożenia do organu rentowego wniosku o świadczenie. W związku z tym zasady regulujące tryb tegoż postępowania nie mogą być mniej korzystne dla ubezpieczonych niż ogólne zasady, obowiązujące w postępowaniu administracyjnym.

Jedną z takich zasad, mającą fundamentalne znaczenie w postępowaniu administracyjnym, jest zasada nie orzekania na niekorzyść strony wnoszącej odwołanie wyrażona w art. 139 kpa, zawierającym zakaz reformationis in peius.

W postępowaniu, dotyczącym ustalenia wysokości uszczerbku na zdrowiu, ubezpieczony ma prawo wniesienia odwołania od orzeczenia lekarza orzecznika do komisji lekarskiej ZUS w ciągu 14 dni od dnia doręczenia wypisu z treści orzeczenia. Komisja lekarska ZUS działa więc jako organ odwoławczy w trybie postępowania administracyjnego, dlatego też powinna mieć na uwadze wskazany wyżej zakaz. Zadaniem komisji jest przy tym rozpoznanie sprzeciwu w granicach w nim określonych, tj. zbadanie czy uszczerbek na zdrowiu strony wnoszącej sprzeciw nie jest wyższy niż uszczerbek orzeczony przez lekarza orzecznika. Tylko w przypadku zgłoszenia zarzutu wadliwości orzeczenia lekarza orzecznika ZUS w ramach wykonywania nadzoru przez Prezesa ZUS, możliwe będzie, w ocenie sądu orzekającego, ustalenie że uszczerbek ten jest niższy i wydanie przez komisję lekarską ZUS orzeczenia na niekorzyść ubezpieczonego.

Ponadto należy podkreślić, iż kwestia obowiązywania zakazu reformationis in peius była niejednokrotnie rozstrzygana przez Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Rzeszowie, który za każdym razem zajmował jednoznaczne stanowisko, iż zakaz ten ma zastosowanie również w postępowaniu orzeczniczym. Z niewiadomych względów organ rentowy orzeczeń tych nie honoruje, powodując zbędne koszty prowadzonych w związku z tym postępowań sądowych.

Kierując się powyższym zakazem, w przedmiotowej sprawie, należy przyjąć, iż orzeczenie komisji lekarskiej ZUS wydane wobec B. D. nie mogło być mniej korzystne niż orzeczenie lekarza orzecznika albowiem orzeczenie organu odwoławczego wydane na skutek odwołania wnioskodawczyni nie może pozbawiać jej uprawnień, które uzyskałaby nie zaskarżając orzeczenia lekarza orzecznika. Wówczas bowiem owo orzeczenie stanowiłoby podstawę wydania decyzji przez organ rentowy. W myśl zaś orzeczenia lekarza orzecznika ZUS wnioskodawczyni wskutek wypadku przy pracy w dniu 04.08.2014 r. doznała uszczerbku na zdrowiu w wysokości 3%. Również względy logiki przemawiają za stosowaniem zakazu reformationis in peius w postępowaniu przed organem rentowym w zakresie orzecznictwa lekarskiego.

Z powyższych względów, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc, uwzględnił odwołanie wnioskodawczyni i przyznał wnioskodawczyni prawo do jednorazowego odszkodowania w wysokości odpowiadającej 3 % długotrwałemu uszczerbkowi na zdrowiu.