Pozwem z dnia 09.11.2015 r. złożonym w postępowaniu upominawczym powód (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Sekurytyzacyjny z siedzibą w G. ( dalej Fundusz), reprezentowany przez radcę prawnego, domagał się zasądzenia od pozwanego R. W. kwoty 1.568,34 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Nadto powód wniósł o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów sądowych i kosztów zastępstwa procesowego wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa.
Uzasadniając żądanie pozwu wskazano, iż pozwany nie wywiązał się z warunków umowy o świadczenie usług z dnia 21.12.2009 r. zawartej z (...) S.A., wskutek czego umowa została rozwiązana z dniem 01.12.2010 r. Podano, że na dochodzoną wierzytelność składają się następujące należności: 998,78 zł wynikające z dokumentu księgowego o nr NB/6239/1012/O z terminem płatności 07.01.2011 r. oraz 1,22 zł wynikające z dokumentu księgowego o nr (...) z terminem płatności 10.02.2011 r., jak również kwota 568,34 zł stanowiąca sumę odsetek ustawowych naliczonych od dnia następnego po dacie płatności do dnia sporządzenia pozwu. Podniesiono, że przedmiotową wierzytelność powód nabył od (...) S.A. ( dalej (...) ) na podstawie zawartej w dniu 20.04.2015 r. umowy przelewu wierzytelności skutkującej przeniesieniem wierzytelności przez w/w spółkę na powodowy Fundusz. Nadto wskazano, że przed wytoczeniem powództwa były podejmowane próby polubownego odzyskania w/w kwoty, jednak okazały się bezskuteczne.
W niniejszej sprawie prowadzonej pod sygn. I Nc 2103/15 w dniu 04.12.2015 r. został wydany nakaz zapłaty zgodnie z żądaniem pozwu.
W sprzeciwie wniesionym w dniu 28.12.2015 r. pozwany zaskarżył nakaz zapłaty w całości i zarzucił stronie powodowej błędne przedstawienie stanu faktycznego. W uzasadnieniu pozwany potwierdził fakt zawarcia z (...) umowy o świadczenie usług na czas określony oraz jej rozwiązania z dniem 01.12.2010 r. Przedstawił zarzut dokonania ze spółką ostatecznego rozliczenia przedmiotowej umowy oraz podniósł okoliczność zwrotu dekodera po tym jak otrzymał informację o rozwiązaniu umowy.
W odpowiedzi na sprzeciw i w wykonaniu zarządzenia przewodniczącego z dnia 15.01.2016 r. powód złożył w dniu 05.02.2016 r. pismo procesowe, w którym ustosunkował się do sprzeciwu i złożył wnioski dowodowe. Podniesiono, że umowa zawarta pomiędzy pozwanym a (...) została zawarta na czas określony – do dnia 21.01.2011 r., a na skutek nie uiszczania przez pozwanego wpłat zgodnie z wystawionymi dokumentami księgowymi, świadczenie usług zostało zawieszone, a następnie umowa została rozwiązana z dniem 01.12.2010 r. zgodnie z zapisami umownymi, tj. rozdziałem XII ust. 10 regulaminu świadczenia usług z dnia 01.06.2010 r. Wskazano, że zgodnie z ust. 5 rozdziału XII powołanego regulaminu wierzyciel pierwotny był uprawniony do wystawienia noty obciążeniowej. W odniesieniu do twierdzeń pozwanego o zwrocie dekodera powołano się na treść rozdziału VIII ust. 12 regulaminu, zgodnie z którym pozwany był zobowiązany do zwrotu w terminie 14 dni od daty rozwiązania umowy udostępnionego mu dekodera oraz karty dekodującej. Przedstawiono stanowisko, iż z uwagi na zwrot dekodera z opóźnieniem wierzyciel pierwotny wystawił notę obciążeniową zgodnie z obowiązującym cennikiem, zaś zwrot udostępnionych urządzeń po terminie oznaczonym w regulaminie nie wiąże się jednocześnie z odstąpieniem przez operatora od nałożonej kary.
Pozwany w toku rozprawy podtrzymał swe dotychczasowe stanowisko i wniósł o oddalenie powództwa.
Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:
R. W. w dniu 19.12.2009 r. zawarł z (...) S.A. umowę o świadczenie usług na okres 13 miesięcy + miesiąc aktywacji. Załącznikiem do umowy były m.in. Regulamin Świadczenia Usług przez (...), Cennik usług świadczonych przez (...) oraz szczegółowe warunki promocji, co do których pozwany potwierdził swym podpisem zapoznanie się z załącznikami do umowy i ich akceptację. Przy zawarciu umowy pozwany otrzymał dekoder typu (...) rekorder o nr (...) oraz antenę (model (...)). Umowa nakładała na (...) zobowiązanie do świadczenia usług objętych promocją (pakietów telewizji cyfrowej), zaś abonent zobowiązał się do płatności za świadczone usługi, zgodnie z warunkami promocji i cennikiem.
Zgodnie z zapisami rozdziału XII Regulaminu Świadczenia Usług dot. rozwiązania i zmiany umowy (ust. 9 i 10) (...) było uprawnione do zawieszenia świadczenia usług w przypadku naruszenia przez abonenta postanowień umowy (oraz załączników do niej) w zakresie obowiązku terminowego ponoszenia opłat; w przypadku zawieszenia świadczenia usług z przyczyn leżących po stronie abonenta i braku uregulowania całości zaległych opłat, umowa ulega automatycznemu rozwiązaniu po 30 dniach od daty zawieszenia usług, po uprzednim wezwaniu abonenta do uregulowania zaległych opłat. Ust. 17 rozdziału XII stanowił, że z chwilą rozwiązania lub wygaśnięcia umowy, (...) zaprzestaje świadczyć na rzecz abonenta usługi, a abonent ma obowiązek niezwłocznego zwrotu udostępnionego sprzętu (z zastrzeżeniem, iż nie może to nastąpić później niż w terminie 14 dni od daty rozwiązania umowy. Z kolei w ust. 12 rozdziału VIII regulaminu dot. udostępnienia sprzętu przewidziano zobowiązanie abonenta do niezwłocznego zwrotu udostępnionego dekodera i karty dekodującej w przypadku rozwiązania, wygaśnięcia lub zakończenia umowy w inny sposób, z zastrzeżeniem, iż nie może to nastąpić później niż w terminie 14 dni od dnia rozwiązania, wygaśnięcia lub zakończenia w inny sposób umowy; z tytułu opóźnienia w wykonaniu tego obowiązku, abonent był zobowiązany do uiszczenia na rzecz (...) kary w wysokości określonej w cenniku. Natomiast ust. 13 i 15 rozdziału VIII regulaminu przewidywały zobowiązania abonenta do zapłaty kary określonej w cenniku przypadkach: niezwrócenia sprzętu lub zwrotu sprzętu niekompletnego albo uszkodzonego. Zgodnie z zapisami pkt 6 ppkt 2 obowiązującego jako załącznik do umowy Cennika wysokość kar związanych z dekoderem typu (...) recorder kształtowała się następująco: nieterminowy zwrot po zakończeniu umowy – 50 zł, urządzenie uszkodzone/zniszczone z winy abonenta, którego naprawa nie jest możliwa – 1.000 zł, urządzenie zagubione – 1.000 zł; w pkt 5 ppkt 4 Cennika została nadto przewidziana opłata 1,22 zł za przeniesienie własności zestawu antenowego.
dowód: umowa o świadczenie usług z dnia 19.12.2009 r. (k. 10-11), Regulamin Świadczenia Usług (k. 37-40), Cennik – zestawienie opłat i usług świadczonych przez (...) (k. 41-42), Warunki promocji (...) (k. 43-44)
Z uwagi na zaprzestanie dokonywania przez pozwanego opłat abonamentowych (...) zawiesił świadczenie usług. Następnie umowa uległa rozwiązaniu z dniem 01.12.2010 r.
okoliczności bezsporne
(...) w dniu 23.12.2010 r. wystawił notę obciążeniową nr NB/6239/1012/0 na łączną kwotę 1.283,82 zł z terminem płatności w dniu 07.01.2011 r. Z treści przedmiotowego dokumentu wynika, że pozwanego obciążono m.in. karą za zagubienie dekodera w wysokości 1.000 zł. Następnie w dniu 27.01.2011 r. (...) wystawił pozwanemu fakturę nr (...) na kwotę 1,22 zł opisanej jako zestaw antenowy, z terminem płatności w dniu 10.02.2011 r.
dowód: kopia noty obciążeniowej z dnia 23.12.2010 r. (k. 13), kopia faktury z dnia 27.01.2011 r. (k. 12)
R. W. w dniach 28.10.2010 r. oraz w dniu 31.12.2010 r. uregulował część zaległych należności tytułem opłat abonamentowych, a następnie w dniu 09.02.2011 r. dokonał wpłaty w kwocie 93,04 zł tytułem rozliczenia pozostałych opłat związanych z umową zawartą z (...). Przedmiotowa wpłata, podobnie jak wcześniejsza, nie została dokonana na poczet spłaty kary umownej nałożonej przez (...). Nadto w dniu 10.01.2011 r. pozwany do autoryzowanego punktu sprzedaży (...) zwrócił dekoder o nr (...) oraz antenę – model (...); w protokole zwrotu nie odnotowano żadnych uszkodzeń lub usterek dekodera.
dowód: kopie potwierdzenia wpłat (k. 30), zgłoszenie i protokół zwrotu dekodera wraz z anteną (k. 28-29), zeznania pozwanego (k. 65-66)
Na podstawie umowy sprzedaży wierzytelności z dnia 20.04.2015 r. (...) sprzedał powodowemu Funduszowi pakiet wierzytelności wymienionych na liście stanowiącej załącznik do umowy, w tym wierzytelność przysługującą przeciwko R. W.. Następnie pismem z dnia 01.06.2015 r. (...) zawiadomił pozwanego o zmianie wierzyciela. Z kolei powodowy Fundusz pismem z dnia 01.06.2015 r. wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 1.549,93 zł w terminie do 15.06.2015 r.
dowód: umowa sprzedaży wierzytelności z dnia 20.04.2015 r. z załącznikiem (k. 45-49), kopia zawiadomienia o zmianie wierzyciela z dnia 01.06.2015 r. (k. 7), kopia wezwania do zapłaty (k. 8)
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów wymienionych powyżej.
Autentyczność przedstawionych przez powoda i pozwanego dokumentów nie była kwestionowana przez strony, jak również nie wywołała żadnych uzasadnionych wątpliwości Sądu co do ich prawdziwości. Zgodnie z art. 245 k.p.c. stanowiły one dowód tego, że osoby, które je podpisały złożyły oświadczenie zawarte w ich treści. W związku z powyższym Sąd uwzględnił je przy odtwarzaniu stanu faktycznego. Fakt niekwestionowania przez strony treści kserokopii dokumentów znajdujących się w aktach sprawy pozwolił nadto na potraktowanie tychże kserokopii jako dowodów pośrednich istnienia dokumentów o treści im odpowiadającej.
Nadto z uwagi na treść sprzeciwu R. W. oraz regułę wyrażoną w art. 229 k.p.c., zgodnie z którym nie wymagają dowodu fakty przyznane w toku postępowania przez stronę przeciwną, jeżeli przyznanie nie budzi wątpliwości, Sąd uznał za przyznany przez pozwanego fakt daty rozwiązania umowy w dniu 01.12.2010 r.
Sąd Rejonowy zważył co następuje:
Powództwo zasługiwało na uwzględnienie, ale jedynie w niewielkiej części.
Zawartą pomiędzy (...) a pozwanym w dniu 19.12.2009 r. umowę o świadczenie usług wraz z załącznikami należy oceniać jako umowę, o której mowa w art. 750 k.c. oraz opartą na zasadzie swobody umów wyrażonej w art. 353 1 k.c. Uprawnienia i obowiązki stron umowy zostały w sposób szczegółowy określone w załącznikach do umowy, w szczególności w Regulaminie świadczenia usług, regulaminie promocji oraz cenniku. Nie było w niniejszej sprawie sporne, że spółka (...) wywiązała się ze swego zobowiązania i świadczyła na rzecz pozwanego usługi z zakresu telewizji cyfrowej – do momentu zawieszenia świadczenia usług, a następnie do rozwiązania umowy z dniem 01.12.2010 r. Zastrzeżenie obowiązku płatności kary umownej na wypadek naruszenia obowiązków nałożonych regulaminem nie stało w sprzeczności z art. 483 § 1 k.c. Brak było również podstaw do kwestionowania skuteczności zawartej pomiędzy (...) i Funduszem umowy przeniesienia wierzytelności, jej skutków oraz objęcia cesją na zasadach zgodnych z art. 509 k.c. również wierzytelności przysługującej względem R. W.. Pomiędzy stronami sporna okazała się okoliczność, czy przeniesiona na Fundusz wierzytelność istniała, tzn. czy istniały podstawy do obciążenia pozwanego karą umowną.
Sąd nie zgodził się z argumentacją strony powodowej, iż z uwagi na zwrot dekodera z opóźnieniem wierzyciel pierwotny wystawił notę obciążeniową zgodnie z obowiązującym cennikiem, zaś zwrot udostępnionych urządzeń po terminie oznaczonym w regulaminie nie wiąże się jednocześnie z odstąpieniem przez operatora od nałożonej kary. W opinii Sądu taka wykładnia postanowień Regulaminu świadczenia usług jest sprzeczna z zawartymi w nim zapisami. W myśl postanowień Regulaminu wykonanie przez abonenta obowiązku niezwłocznego zwrotu dekodera po rozwiązaniu umowy nastąpiłoby w sytuacji, gdyby zwrot nastąpił w terminie 14 dni po dacie rozwiązania umowy. Bez znaczenia jest przy tym data, w której abonent powziął informację o dacie rozwiązania umowy, bowiem stosownie do rozdziału XII ust. 9 i 10 Regulaminu w przypadku nie uregulowania przez abonenta całości zaległych opłat, umowa ulegała rozwiązaniu automatycznie po 30 dniach od zawieszenia usług. Z przedstawionych przez pozwanego potwierdzeń wpłat wynika, że zapłaty z tytułu zaległych opłat dokonał w dniu 28.10.2010 r., lecz nie stanowiły one całości zaległości – pozostała część została uregulowana wpłatą z dnia 31.12.2010 r. Tym samym wystąpiły podstawy do automatycznego rozwiązania umowy, a pozwany, któremu było wiadomo o fakcie zawieszenia świadczenia usług, był zobowiązany do zwrotu sprzętu w ciągu 14 dni po dacie 01.12.2010 r., bez dodatkowego wezwania ze strony (...). W sytuacji gdyby pozwany dokonał zwrotu dekodera do dnia 14.12.2010 r. brak byłoby podstaw do obciążenia go jakąkolwiek karą umowną dot. dekodera i przewidzianą w cenniku. Niewątpliwie jednak zwrot nastąpił dopiero w dniu 10.01.2011 r. Zarazem z treści zgłoszenia zwrotu dekodera i protokołu jego odbioru nie wynika, aby sprzęt został w jakikolwiek sposób uszkodzony lub niesprawny. Tym samym nieuprawnione było obciążenie pozwanego karą umowną w wysokości 1.000 zł, podobnie jak opłatą 1,22 zł za przeniesienie własności zestawu antenowego, skoro został zwrócony wraz z dekoderem. Natomiast wystąpiły podstawy, aby w oparciu o rozdział VIII ust. 12 Regulaminu nałożyć karę umowną w wysokości 50 zł przewidzianą w pkt 6 ppkt 2 Cennika, tj. za nieterminowy zwrot dekodera po zakończeniu umowy. Po uzyskaniu informacji o zwrocie dekodera spółka (...) była zatem zobowiązana do korekty noty obciążeniowej i naliczenia kary umownej w prawidłowej wysokości.
Powodowy Fundusz poza należnością z tytułu kary umownej domagał się od pozwanego również zapłaty odsetek ustawowych od kwoty 1.000 zł naliczonych od dnia następnego od daty wymagalności noty obciążeniowej. Co do zasady, ze względu na treść art. 482 k.c., powód był uprawniony do żądania – od daty wytoczenia powództwa – odsetek za opóźnienie od zaległych odsetek. Niemniej w niniejszej sprawie suma odsetek została nieprawidłowo naliczona, gdyż kwotą, od której winny być naliczane odsetki ustawowe jest 50 zł, a nie 1.000 zł. Prawidłowo naliczone skapitalizowane odsetki ustawowe w rozumieniu art. 481 k.c. – od kwoty 50 zł za okres od dnia 08.01.2011 r. do dnia 08.11.2015 r. wynoszą 29,26 zł. O obowiązku płatności dalszych odsetek za opóźnienie Sąd orzekł na podstawie art. 481 k.c. w aktualnym brzmieniu. Z tych przyczyn Sąd w pkt 1 wyroku zasądził na rzecz powoda kwotę 79,26 zł stanowiącą sumę 50 zł należnej kary umownej i skapitalizowanych odsetek ustawowych wraz z dalszymi odsetkami za opóźnienie, zaś w pozostałej części powództwo oddalił (w pkt 2 wyroku).
O kosztach procesu orzeczono w pkt 3 wyroku według zasady odpowiedzialności za wynik sprawy, na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. obciążając nimi w 95 % powoda, zaś w 5 % pozwanego. Na rzecz powoda zasądzono sumę stanowiącą jedynie ok. 5 % żądanej kwoty i wyłącznie powód poniósł w ramach niniejszego postępowania wydatki zaliczane do kosztów procesu. Na poniesione przez powoda koszty procesu składały się: opłata sądowa stała w kwocie 30 zł, koszty zastępstwa prawnego dla strony reprezentowanej przez radcę prawnego w wysokości 600 zł – według stawki minimalnej przewidzianej w § 2 ust. 1 i 2 w zw. z § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2002 r., nr 163, poz. 1349 ze zm.) wraz z opłatą skarbową od dokumentu pełnomocnictwa w kwocie 17 zł, łącznie 647 zł. Pozwany został zobowiązany do zwrotu stronie powodowej 5 % z sumy tych wydatków, czyli kwoty 32,35 zł.
SSR Katarzyna Szymczewska
Proszę:
1) odnotować w kontrolce uzasadnień,
2) odpis wyroku z uzasadnieniem oraz pouczeniem o apelacji doręczyć wnioskodawcy: pozwanemu R. W.;
3) za 14 dni od doręczenia lub z apelacją.
W., dnia 25 marca 2016 r.
SSR Katarzyna Szymczewska
KARTA KWALIFIKACYJNA ORZECZENIA
1) sygn. akt I C 30/16;
2) wyrok z dnia 07.03.2016 r.;
3) hasło tematyczne orzeczenia: kara umowna;
4) podstawa prawna orzeczenia: art. 483 k.c.
5) istotność orzeczenia: 2;
6) teza orzeczenia – nietezowane.
SSR Katarzyna Szymczewska