Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 listopada 2012 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu

Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 6 listopada 2012 r. we Wrocławiu

sprawy z wniosku W. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

o przeliczenie emerytury i zwrot nienależnie pobranych świadczeń

na skutek apelacji W. P.

od wyroku Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy

z dnia 6 czerwca 2012 r. sygn. akt V U 1316/11

I.  zmienia zaskarżony wyrok i poprzedzające go decyzje Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. z dnia 10 sierpnia i 22 sierpnia 2011 r. w ten sposób, że okres od 02 czerwca 1996 r. do 28 czerwca 1998 r. uwzględnia do wysokości świadczenia W. P. zgodnie z decyzją z 09 lutego 2006 r. oraz zwalnia wnioskodawcę od zwrotu kwoty 131,69 zł,

II.  dalej idącą apelację oddala.

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy wyrokiem z dnia 6 czerwca 2012 r. oddalił odwołanie W. P. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L. z dnia 10 sierpnia 2011 r.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W. P. urodził się (...). Decyzją zaliczkową z dnia 9 lutego 2006 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury górniczej od dnia 16 stycznia 2006 r., tj. od następnego dnia po rozwiązaniu stosunku pracy. Do ustalenia emerytury organ rentowy uwzględnił następujące okresy: od 10.09.1976 r. do 20.10.1977 r. – praca górnicza – zaliczona do pracy górniczej liczonej przelicznikiem 1,5, w tym 69 dniówek przepracowanych bezpośrednio w przodku liczonych przelicznikiem 1,8; od 29.10.1977 r., do 16.10.1979 r. – okres składkowy – zasadnicza służba wojskowa, zaliczony po 1,3; od 14.11.1979 r. do 28.02.1987 r. – praca górnicza – zaliczona do pracy górniczej liczonej przelicznikiem 1,5, w tym okres od 16.01.1981 r. do 08.12.1982 r. oraz od 03.01.1983 r. do 28.02.1987 r. zaliczony do pracy górniczej liczonej przelicznikiem 1,8 z tytułu członkostwa w drużynie ratowniczej, od 03.03.1987 r. do 31.12.1987 r. -praca górnicza - zaliczona do pracy górniczej liczonej przelicznikiem 1,5; od 26.02. 1988 r. do 08.10.1989 r. – praca górnicza – zaliczona do pracy górniczej liczonej przelicznikiem 1,5, w tym okres od 26.02.1988 r. do 02.09.1989 r. zaliczony do pracy górniczej liczonej przelicznikiem 1,8 z tytułu członkostwa w drużynie ratowniczej, od 21.10.1989 r. do 01.06.1996 r. – praca górnicza – zaliczona do pracy górniczej liczonej przelicznikiem 1,5, w tym okres od 22.11.1989 r. do 01.06.1996 r. zaliczony do pracy górniczej liczonej przelicznikiem 1,8 z tytułu członkostwa w drużynie ratowniczej, z wyłączeniem okresów pobierania zasiłku chorobowego od 24.02.1992 r. do 26.02.1992 r., od 22.04.1992 r. do 17.05.1992 r., od 18.09.1992 r. do 22.09.1992 r. od 13.09.1994 r. do 07.10.1994 r., od 02.06.1996 r. do 28.06.1998 r. – praca górnicza zaliczona do pracy górniczej po 1,4; od 29.06.1998 r. do 08.11.1999 r. – praca górnicza – zaliczona do pracy górniczej liczonej przelicznikiem 1,5; w tym okres od 29.06.1998 r. do 01.10.1998 r. zaliczony przelicznikiem górniczym 1,8 z wyłączeniem okresu przebywania na zasiłku chorobowym od 28.09.1998 r. do 22.09. 1999 r., od 19.11.1999 r. do 06.04.2000 r. – okres składkowy – działalność gospodarcza; od 07.04.2000 r. do 15.01.2006 r. – praca górnicza – zaliczona do pracy górniczej liczonej przelicznikiem 1,5, z wyłączeniem okresu przebywania na zasiłku chorobowym od 12.06.2003 r. do 31.08.2003 r. Łącznie okresy przyjęte do ustalenia prawa w decyzji z dnia 09.02.2006 r. wynoszą: po 1,8 - 14 lat 4 miesiące i 3 dni (z czego 3 dni przechodzi do okresu po 1,5), po 1,5 - 8 lat 11 miesięcy i 8 dni + 3 dni z okresu po 1,8, tj.: 8 lat 11 miesięcy 11 dni z czego 11 dni przechodzi do okresu po 1,4; po 1,4 - 2 lata i 27 dni + 11 dni z okresu po 1,5, tj.: 2 lata 1 miesiąc i 8 dni z czego 8 dni przechodzi do okresu po 1,3; po 1,3 - 2 lata 4 miesiące i 7 dni + 8 dni z okresu po 1,4, tj.: 2 lata 4 miesiące i 15 dni - po 0,7, tj.: 1 rok 4 miesiące i 13 dni.

We wniosku z dnia 06 maja 2011 r. ubezpieczony wniósł o przeliczenie emerytury po 30 miesiącach podlegania ubezpieczeniom społecznym. Decyzją z dnia 06 czerwca 2011 r., znak: Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. przeliczył wnioskodawcy emeryturę od dnia 01 maja 2011 r. Do ustalenia wysokości emerytury, organ rentowy przyjął następujące okresy: od 10.09.1976 r. do 20.10.1977 r.- praca górnicza - zaliczona do pracy górniczej liczonej przelicznikiem 1,5, w tym 69 dniówek przepracowanych bezpośrednio w przodku liczonych przelicznikiem 1,8, od 29.10.1977 r. do 16.10.1979 r. - okres składkowy - zasadnicza służba wojskowa. Zaliczona po 1,3, od 14.11.1979 r. do 28.02.1987 r. - praca górnicza - zaliczona do pracy górniczej liczonej przelicznikiem 1,5, w tym okres od 16.01.1981 r. do 08.12.1982 r. oraz od 03.01.1983 r. do 28.02.1987 r. zaliczony do pracy górniczej liczonej przelicznikiem 1,8 z tytułu członkostwa w drużynie ratowniczej, od 03.03.1987 r. do 31.12. 1987 r. – praca górnicza – zaliczona do pracy górniczej liczonej przelicznikiem 1,5, od 26.02.1988 r. do 08.10.1989 r. - praca górnicza - zaliczona do pracy górniczej liczonej przelicznikiem 1,5, w tym okres od 26.02.1988 r. do 02.09.1989 r. zaliczony do pracy górniczej liczonej przelicznikiem 1,8 z tytułu członkostwa w drużynie ratowniczej, od 21.10.1989 r. do 01.06.1996 r. - praca górnicza - zaliczona do pracy górniczej liczonej przelicznikiem 1,5, w tym okres od 22.11.1989 r. do 01.06.1996 r. zaliczony do pracy górniczej liczonej przelicznikiem 1,8 z tytułu członkostwa w drużynie ratowniczej, z wyłączeniem okresów pobierania zasiłku chorobowego od 24.02.1992 r. do 26.02.1992 r., od 22.04.1992 r. do 17.05.1992 r., od 18.09.1992 r. do 22.09.1992 r. od 13.09.1994 r. do 07. 10.1994 r., od 02.06.1996 r. do 28.06.1998 r. - okres składkowy liczony po 1,3, ponieważ nie wykonywał pracy pod ziemią – wiceprezes Zarządu, z-ca Dyrektora Naczelnego, od 29.06.1998 r. do 18.11.1999 r. - praca górnicza - zaliczona do pracy górniczej liczonej przelicznikiem 1,5, w tym okres od 29.06.1998 r. do 01.10.1998 r. zaliczony przelicznikiem górniczym 1,8, z wyłączeniem okresu przebywania na zasiłku chorobowym od 28.09.1998 r. do 22.09.1999 r., od 19.11.1999 r. do 06.04.2000 r. - okres składkowy - działalność gospodarcza, od 07.04.2000 r. do 15.01.2006 r. - praca górnicza - zaliczona do pracy górniczej liczonej przelicznikiem 1,5 z wyłączeniem okresu pobierania zasiłku chorobowego od 12.06.2003 r. do 31.08.2003 r., od 03.06.2008 r. do 03.05.2009 r. - okres składkowy, zaliczona przelicznikiem 1,3 ( (...) w L.); od 01.07.2009 r. do 30.09.2009 r. - okres składkowy, zaliczona przelicznikiem 1,3 ( (...) w L.); od 01.12.2009 r. do 29.04.2011 r. - okres składkowy, zaliczona przelicznikiem 1,3 ( (...) w L.). Łącznie okresy przyjęte do prawa w decyzji z dnia 06.06.2011 r. wynoszą: po 1,8 - 14 lat 4 miesiące i 3 dni (z czego 3 dni przechodzi do okresu po 1,5), po 1,5 - 8 lat 11 miesięcy i 8 dni + 3 dni z okresu po 1,8, tj.: 8 lat 11 miesięcy i 11 dni z czego 11 dni przechodzi do okresu po 1,3, po 1,3 - 7 lat 4 dni + 11 dni z okresu po 1,5, tj.: 7 lat 15 dni, po 0,7 tj.: 1 rok 4 miesiące i 13 dni. Okres od 02.06.1996 r. do 28.06.1998 r. kiedy wnioskodawca był członkiem drużyny ratowniczej (...)/ZG (...) został uwzględniony do stażu przelicznikiem 1,3, ponieważ w tym czasie W. P. nie wykonywał pracy górniczej pod ziemią. W związku z cofnięciem przez W. P. wniosku z dnia 06 maja 2011 r. o przeliczenie emerytury, decyzja z dnia 06 czerwca 2011 r. została przez ZUS uchylona, o czym organ rentowy poinformował wnioskodawcę w piśmie z dnia 10 sierpnia 2011 r. Decyzją z dnia 10 sierpnia 2011 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. przeliczył wnioskodawcy emeryturę od dnia 01 sierpnia 2011 r., tj. od najbliższego terminu płatności świadczenia. Organ rentowy poinformował wnioskodawcę, iż w decyzji z dnia 09 lutego 2006 r. błędnie zaliczył wnioskodawcy okres zatrudnienia od 02 czerwca 1996 r. do 28 czerwca 1998 r. z przelicznikiem 1,4. W związku z powyższym, w decyzji z dnia 10 sierpnia 2011 r. ZUS dokonał korekty w/w okresu zatrudnienia i zastosował niegórniczy przelicznik 1,3. W związku z cofnięciem przez wnioskodawcę wniosku o emeryturę z dnia 06 maja 2011 r. i uchyleniem decyzji z dnia 06 czerwca 2011 r., ZUS w decyzji z dnia 22 sierpnia 2011 r. zobowiązał wnioskodawcę do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń za okres od 01 maja 2011 r. do 31 lipca 2011 r. w kwocie 131,69 zł. W okresie od 14 listopada l 979 r. do 29 lutego 1992 r. W. P. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...). Od 03 marca 1987 r. do 25 stycznia 1988 r. wnioskodawca korzystał z urlopu bezpłatnego w macierzystym zakładzie pracy i nie wykonywał pracy na obszarze Państwa Polskiego. W okresie od 03 marca 1987 r. do 31 grudnia 1987 r. był zatrudniony na budowie eksportowej w RFN, kopalni (...). W dniu 02 stycznia 1988 r. wnioskodawca korzystał z tzw. dnia rozliczeniowego. Za okres od 04 stycznia 1988 r. do 25 stycznia 1988 r. wnioskodawcy zostało wypłacone wynagrodzenie w dewizach. W okresie od 01 marca 1992 r. do 06 kwietnia 2000 r. ubezpieczony był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w P. Kopalnia (...), powstałym po przekształceniu (...) P.. W spornym okresie, tj. od 02 czerwca 1996 r. do 28 czerwca 1998 r. wnioskodawca był zatrudniony na stanowisku wiceprezesa Zarządu, z-cy Dyrektora Naczelnego. W okresie tym był czynnym członkiem drużyny ratowniczej w Kopalnianej (...). Wnioskodawca był odpowiedzialny za finanse firmy oraz część ruchu zakładu górniczego. Posiadał w tym czasie zatwierdzenie OUG jako osoba wyższego dozoru górniczego. Do jego obowiązków należało wykonywanie nadzoru nad prowadzeniem ruchu maszyn ciężkich w dole kopalni. Wnioskodawca pracował w 5-osobowym zastępie. Jako osoba wyższego dozoru górniczego, kierował akcjami ratowniczymi. Wnioskodawca w zakresie obowiązków nie miał z góry określonej liczby zjazdów, które miał wykonać w poszczególnych miesiącach. Zjazdy odbywał w zależności od potrzeby. Okres od 02 czerwca 1996 r. do 28 czerwca 1998 r. należy uznać za okres równorzędny z pracą górniczą.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy uznał, że odwołania nie zasługiwały na uwzględnienie.

W uzasadnieniu wyroku Sąd Okręgowy wskazał, że w odwołaniu od decyzji z dnia 10 sierpnia 2011 r. wnioskodawca domagał się ponownego przeliczenia świadczenia, zarzucając, iż organ rentowy przy ustalaniu wysokości jego emerytury nie wliczył z zastosowaniem przelicznika 1,8, okresu zatrudnienia od 02 czerwca 1996 r. do 28 czerwca 1998 r. w Kopalnianej (...), w którym wnioskodawca był czynnym członkiem drużyny ratowniczej. W piśmie z dnia 03 kwietnia 2012 r. wnioskodawca precyzując odwołanie od decyzji z dnia 10 sierpnia 2011 r., dodatkowo zarzucił organowi rentowemu, iż nieprawidłowo nie zaliczył mu okresu zatrudnienia pod ziemią w niemieckiej kopalni bezpośrednio w przodku od 03 marca 1987 r. do 25 stycznia 1988 r. (wraz z urlopem "dewizowym" w okresie od 04 stycznia 1988 r. do 25 stycznia 1988 r.) do górniczych uprawnień emerytalnych przy zastosowaniu przelicznika 1,8. W ocenie Sądu Okręgowego, zarzuty podniesione przez wnioskodawcę, nie zasługiwały na uwzględnienie. Na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego, Sąd Okręgowy ustalił, iż wnioskodawca w spornym okresie, tj. od 02 czerwca 1996 r. do 28 czerwca 1998 r. był zatrudniony na stałe i w pełnym wymiarze czasu pracy w Przedsiębiorstwie (...) S.A. Kopalnia (...) na stanowisku wiceprezesa Zarządu, zastępcy Dyrektora Naczelnego i w tym czasie był czynnym członkiem drużyny ratowniczej w Kopalnianej (...). Powyższe potwierdzają zeznania przesłuchanych w sprawie świadków, tj. A. B. i H. Ś., którzy podali, iż w okresie tym wnioskodawca był czynnym członkiem drużyny ratowniczej i posiadał w tym zakresie wszystkie niezbędne uprawnienia w postaci odpowiednich kursów, szkoleń oraz wymagane zaświadczenia lekarskie. Wnioskodawca posiadał także zatwierdzenie Okręgowego Urzędu Górniczego na osobę wyższego dozoru górniczego. Wyjaśnienia wnioskodawcy w tym zakresie potwierdza także dołączona do sprawy dokumentacja z akt Kopalnianej (...), w szczególności świadectwa i zaświadczenia potwierdzające ukończenie przez wnioskodawcę wymaganych kursów oraz karta ratownika. W ocenie Sądu Okręgowego, zasadnie wskazał biegły z zakresu górnictwa w opinii z dnia 02 kwietnia 2012 r., iż okres zatrudnienia wnioskodawcy od 02 czerwca 1996 r. do 28 czerwca 1998 r. powinien być uznany za okres pracy równorzędnej z pracą górniczą, zgodnie z art. 50c ust. 2 pkt 1 ustawy emerytalnej. Sąd Okręgowy nie podzielił natomiast stanowiska biegłego, iż okres ten powinien zostać zaliczony do stażu pracy wnioskodawcy z przelicznikiem 1,8. Wnioskodawca nie wykazał bowiem, by w omawianym okresie pracował przez co najmniej połowę dniówek roboczych w miesiącu pod ziemią. Tymczasem - co uszło uwadze biegłego - zgodnie z powołanymi art. 50d ust. 1 pkt 2 i art. 50d ust. 2 w zw. z art. 51 ust. 1 pkt 2 ustawy emerytalnej, jest to dodatkowy warunek dla pracowników dozoru ruchu i kierownictwa ruchu kopalń, uprawniający do zastosowania do okresów pracy w drużynach ratowniczych przelicznika 1,8 przy ustalaniu wysokości emerytury górniczej. Z wyjaśnień wnioskodawcy złożonych w toku uzupełniającego przesłuchania w dniu 28 maja 2012 r. wynika, wprawdzie, że zjazdy odbywał 2-3 razy w tygodniu (czasem częściej), jednakże wnioskodawca nie przedstawił żadnych dowodów mogących potwierdzić, iż w spornym okresie, na zajmowanym stanowisku w Przedsiębiorstwie (...) S.A. Kopalnia (...), pracował co najmniej połowę dniówek roboczych w miesiącu pod ziemią. W szczególności, ubezpieczony nie dołączył wykazu dniówek, zarówno do wniosku poprzedzającego wydanie zaskarżonej decyzji z dnia 10 sierpnia 2011 r., jak i w toku niniejszego postępowania. Brak również takiego wykazu w aktach osobowych dotyczących spornego okresu zatrudnienia. Sąd Okręgowy wskazał, że wnioskodawca nie udowodnił powyższej okoliczności, będącej dla pracowników dozoru ruchu i kierownictwa ruchu kopalń, zgodnie z powołanymi przepisami ustawy emerytalnej, warunkiem niezbędnym do zastosowania do okresów pracy w drużynach ratowniczych przelicznika 1,8 przy ustalaniu wysokości emerytury górniczej, Sąd Okręgowy w tym zakresie oddalił odwołanie. Na uwzględnienie nie zasługiwał także zarzut odnośnie decyzji z dnia 10 sierpnia 2011 r., doprecyzowany przez ubezpieczonego w piśmie procesowym z dnia 03 kwietnia 2012 r. (k. 82 akt sprawy), dotyczący niezaliczenia przez ZUS okresu zatrudnienia w niemieckiej kopalni bezpośrednio w przodku od 03 marca 1987 r. do 25 stycznia 1988 r. (wraz z urlopem "dewizowym" w okresie od 04 stycznia 1988 r. do 25 stycznia 1988 r.) do górniczych uprawnień emerytalnych przy zastosowaniu przelicznika 1,8. W zakresie tym wnioskodawca powoływał się na przepis art. 51 ust. 1 pkt 2 ustawy emerytalnej oraz art. 50 d ustawy emerytalnej. W ocenie Sądu Okręgowego, organ rentowy przy ustalaniu uprawnień wnioskodawcy do emerytury górniczej, prawidłowo zaliczył wnioskodawcy wskazany okres przy zastosowaniu prawidłowego przelicznika, zgodnie z powołanymi przepisami ustawy emerytalnej. Zdaniem Sądu Okręgowego, wbrew bowiem twierdzeniom wnioskodawcy, nie zostały spełnione warunki określone w art. 51 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 50d powołanej ustawy. Stosownie bowiem do treści pierwszego z powołanych przepisów, przy ustalaniu wysokości górniczych emerytur, o których mowa wart. 50a lub 50e, stosuje się z uwzględnieniem ust. 2 następujące przeliczniki: 1,8 za każdy rok pracy, o której mowa w art. 50d. Zgodnie natomiast z powołanym już wcześniej art. 50d ust. 1 ustawy emerytalnej, przelicznik ten jest stosowany przy ustalaniu wysokości emerytury górniczej dla pracowników zatrudnionych pod ziemią do okresów pracy w drużynach ratowniczych wykonywanej na obszarze Państwa Polskiego. Sąd Okręgowy uznał, że wbrew argumentacji wnioskodawcy, to nie miejsce formalnego zatrudnienia, lecz miejsce faktycznego wykonywania pracy decyduje o zaliczeniu danego okresu z przelicznikiem 1,8 przy ustalaniu wysokości emerytury górniczej. Nie ma zatem znaczenia, że w omawianym okresie, macierzysty zakład pracy ubezpieczonego znajdował się na obszarze Państwa Polskiego. Faktycznie bowiem, wnioskodawca wykonywał pracę na budowie eksportowej w Republice Federalnej Niemiec. Słusznie wskazał skarżący, iż organ rentowy nieprawidłowo, w piśmie z dnia 11 maja 2012 r., podał, że za okres od 04 do 25 stycznia 1988 r. wnioskodawcy został wypłacony ekwiwalent za urlop wypoczynkowy. Jak wynika bowiem z wyjaśnień ubezpieczonego, złożonych w toku uzupełniającego przesłuchania w dniu 28 maja 2012 r., za okres ten (nazywany przez niego okresem urlopu "dewizowego"), zostało mu wypłacone wynagrodzenie w dewizach. Okoliczność ta nie ma jednakże znaczenia w świetle art. 50d ust. 1 ustawy emerytalnej, który - jak wskazano wyżej - dla zastosowania przelicznika 1,8 przy ustalaniu wysokości emerytury górniczej, wymaga wykonywania pracy na obszarze Państwa Polskiego. Ubezpieczony tymczasem, w okresie od 04 do 25 stycznia 1988 r. nie wykonywał faktycznie pracy w Polsce, a wskazywane przez niego wynagrodzenie zostało mu wypłacone w związku z zatrudnieniem na budowie eksportowej w RFN. W świetle powyższego, Sąd Okręgowy nie podzielając zarzutów przedstawionych przez skarżącego, także w powyższym zakresie, oddalił jego odwołanie od decyzji z dnia 10 sierpnia 2011 r. Nie zasługiwało na uwzględnienie także odwołanie od decyzji organu rentowego z dnia 22 sierpnia 2011 r., w której organ rentowy, na podstawie art. 138 ustawy emerytalnej zobowiązał wnioskodawcę do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń za okres od 1 maja 2011 r. do 31 lipca 2011 r. w kwocie 131,69 zł. W odwołaniu od tej decyzji, wnioskodawca wskazał, iż w związku z zaniżeniem przez ZUS wysokości jego świadczenia w decyzji z dnia 6 czerwca 2011 r. (a następnie także w decyzji z dnia 10 sierpnia 2011 r.), wycofał wniosek o przeliczenie emerytury z dnia 06 maja 2011 r., co skutkowało uchyleniem przez ZUS decyzji z dnia 06 czerwca 2011 r. W związku z powyższym, zdaniem wnioskodawcy, wypłacone na jej podstawie świadczenie w istocie nie jest świadczeniem nienależnie pobranym. Niezależnie jednak od powyższego, wnioskodawca zarzucił, iż organ rentowy nie pouczył go o sytuacjach, w których świadczenie uznawane jest za niezależne i jako takie podlega zwrotowi. Wbrew twierdzeniom wnioskodawcy, organ rentowy w każdej skierowanej do niego decyzji dotyczącej przyznania prawa, bądź ustalenia wysokości emerytury, w tym także zaskarżonej decyzji z dnia 10 sierpnia 2011 r., pouczał go o okolicznościach, w których świadczenie uznawane jest za nienależnie pobrane i o obowiązku jego zwrotu.

Jak wskazał organ rentowy, decyzja z dnia 22 sierpnia 2011 r. jest konsekwencją cofnięcia przez wnioskodawcę w piśmie z dnia 25 lipca 2011 r. wniosku o przeliczenie emerytury z dnia 06 maja 2011 r. i uchylenia decyzji z dnia 06 czerwca 2011 r., na mocy której wnioskodawcy zostało przyznane świadczenie w nowej wysokości od 01 maja 2011 r. W związku z powyższym, powstało po stronie wnioskodawcy zobowiązanie do zwrotu świadczeń pobranych na podstawie decyzji z dnia 06 czerwca 2011 r.

Odnośnie natomiast zarzutu, dotyczącego zaniżenia wysokości świadczenia poprzez błędne, zdaniem wnioskodawcy, zastosowanie do okresu zatrudnienia od 02 czerwca 1996 r. do 28 czerwca 1998 r. przelicznika 1,3, wskazać należy, iż z akt ubezpieczeniowych wynika, iż w decyzji z dnia 09 lutego 2006 r., jak również we wskazywanej przez ubezpieczonego decyzji z dnia 19 kwietnia 2011 r., ZUS błędnie ustalił staż pracy wnioskodawcy, przyjmując przedmiotowy okres zatrudnienia z przelicznikiem górniczym 1,4, podczas gdy do okresu tego winien być stosowany przelicznik "niegórniczy", tj. po 1,3% podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów składkowych (art. 53 ust. 1 pkt 2 ustawy emerytalnej). W związku z powyższym, decyzją z dnia 10 sierpnia 2011 r. dokonano korekty w/w okresu zatrudnienia, o czym wnioskodawca został poinformowany w załączniku do tej decyzji.

Mając na uwadze przedstawione okoliczności, uznać należało, iż także decyzja organu rentowego z dnia 22 sierpnia 2011 r. została wydana prawidłowo. Prawidłowy jest również przedstawiony przez ZUS, w odpowiedzi na odwołanie z dnia 27 września 2011 r., szczegółowy sposób wyliczenia nienależnie pobranej kwoty w wysokości 131,69 zł.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł wnioskodawca, który zaskarżając wyrok w całości zarzucił mu naruszenie prawa materialnego polegającego na błędnej wykładni i niewłaściwego zastosowania przepisów art. 5 ust. 1 pkt 1; art. 6 ust. 1 pkt 1; art. 35; art. 36 ust. 3 pkt 2a; art. 36 ust. 5; art. 37 ust. 1 pkt 1 i 2; art. 51 ust. 1 pkt 2; art. 138 ust. 2 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS; naruszenie przepisów art. 2; art. 7; art. 32; art. 45 ust. 1 art. 67 ust. 1; art. 178 ust. 1 Konstytucji RP; naruszenie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 28 lutego 2012 r., sygn. akt K 5/11, na podstawie którego utracił moc art. 114 ust. 1a ustawy emerytalnej z FUS; naruszenie przepisu art. 14 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności.

Wskazując na powyższe zarzuty wnioskodawca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie odwołania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja wnioskodawcy jest częściowo uzasadniona.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego, dokonana przez Sąd Okręgowy ocena faktyczna i prawna w niniejszej sprawie, co zasadnie zauważył apelujący, nie zasługuje w całości na akceptację.

Sąd Apelacyjny orzeka reformatoryjnie, jeżeli po rozpoznaniu sprawy w granicach apelacji uzna sprawę za dostatecznie wyjaśnioną. Sąd ten orzeka na podstawie materiału zebranego w postępowaniu w pierwszej instancji oraz w postępowaniu apelacyjnym /art. 382 kpc/.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego, za zasadny należy uznać zarzut wnioskodawcy dotyczący nie zaliczenia wnioskodawcy okresu od 2 czerwca 1996 r. do 28 czerwca 1998 r. do pracy górniczej liczonej przy wyliczeniu emerytury z przelicznikiem 1,4. Jak wynika z ustalonego stanu faktycznego, strona pozwana na podstawie dokumentów przedłożonych przez wnioskodawcę, wraz z wnioskiem o emeryturę, przyznając emeryturę, za ten sporny okres zastosowała przelicznik 1,4 i tak ustalona wysokość emerytury była wnioskodawcy wypłacana.

Spornymi decyzjami organ rentowy rozpoznając wniosek wnioskodawcy, a następnie z urzędu w oparciu o te same dokumenty, ponownie ustalił wysokość świadczenia wnioskodawcy, przyjmując, że za okres od 02 czerwca 1996 r. do 28 czerwca 1998 r. należy zastosować przelicznik 1,3 w miejsce 1,4. Decyzje zostały wydane na podstawie art. 114 ust. 1a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Zgodnie z art. 114 ust. 1 prawo do świadczeń lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość, zaś ust. 1a stanowił, że przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji okaże się, że przedłożone dowody nie dawały podstaw do ustalenia prawa do emerytury lub renty albo ich wysokości.

Jednakże ust. 1a artykułu 114 wymienionej ustawy został uznany za niezgodny z zasadą zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa wynikającą z art. 2 oraz z art. 67 ust. 1 Konstytucji RP, wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 28 lutego 2012 r., zatem strona pozwana nie mogła ustalić nowej wysokości świadczenia w tym zakresie w oparciu o te same dokumenty i dlatego Sąd Apelacyjny zmienił w tej części wyrok Sądu Okręgowego i poprzedzające go decyzje.

Konsekwencją powyższego rozstrzygnięcia było także uchylenie decyzji organu rentowego z dnia 22 sierpnia 2011 r. nakazującej wnioskodawcy zwrócić nienależne świadczenie w kwocie 131,69 zł, albowiem wskazane świadczenie przestało być świadczeniem niezależnym.

Wobec powyższego Sąd Apelacyjny w części podzielił zarzuty wnioskodawcy i na mocy art. 386 § 1 kpc zmienił zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego i poprzedzające go decyzje ZUS w ten sposób, że okres od 2 czerwca 1996 r. do 28 czerwca 1998 r. uwzględnił do wysokości świadczenia zgodnie z decyzją z dnia 9 lutego 2006 r. i zwolnił wnioskodawcą od zwrotu kwoty 131,69 zł.