Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 grudnia 2015 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Anna Kozłowska-Czabańska

Protokolant: Anita Milewska

po rozpoznaniu w dniu 18 grudnia 2015 r. w Warszawie

sprawy J. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o wcześniejszą emeryturę (z warunków szczególnych)

na skutek odwołania J. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 28 października 2014 r. znak: ENMS/20/(...)

oddala odwołanie.

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w dniu 28 października 2014r., wydał decyzję znak: ENMS/20/(...), którą odmówił J. W. prawa do wcześniejszej emerytury z warunków szczególnych. W treści decyzji organ rentowy wyjaśnił, że ubezpieczony na dzień 1 stycznia 1999r. nie wykazał wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach oraz jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego i nie złożył wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, na dochody budżetu państwa. Ponadto organ rentowy wskazał, że nie uwzględnił ubezpieczonemu do stażu pracy w warunkach szczególnych jego zatrudnienia w firmie (...) S.A. z siedzibą w W.:

⚫

od dnia 24 września 1984r. do dnia 31 października 1992r. – ponieważ stanowisko pracy „specjalista ds. wojskowych, obsługa kserografu” nie jest zgodna ze stanowiskiem pracy zawartym w załączniku do Zarządzenia Nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983r., gdzie występuje stanowisko operatora kserografu (przy utrwalaniu rys trójchloroetylenem);

⚫

od dnia 1 listopada 1992r. do dnia 31 grudnia 1998r. – z powodu braku wyjaśnienia ze strony pracodawcy, czy stanowisko komendanta działu ochrony i zabezpieczenia p.poż. polegało na kontroli międzyoperacyjnej lub dozorze inżynieryjno-technicznym.

W konkluzji decyzji organ rentowy zauważył, że nawet w przypadku gdyby świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach były wystawione prawidłowo, to ubezpieczony udowodniłby prace w takim charakterze w wymiarze 14 lat, 2 miesięcy i 15 dni (vide: k.37 ar.).

Ubezpieczony J. W. , w dniu 3 grudnia 2014r., odwołał się od decyzji z dnia 28 października 2014r. podważając dokonane przez ZUS ustalenia. Wnioskodawca w treści odwołania podniósł między innymi, że organ rentowy niezasadnie nie uwzględnił mu do stażu pracy w warunkach szczególnych okresu jego zatrudnienia w firmie (...) S.A. z siedzibą w W. od dnia 24 września 1984r. do dnia 31 października 1992r. oraz w okresie od dnia 1 listopad 1992r. do dnia 31 grudnia 1998r. Nadto ubezpieczony zauważył, że organ rentowy w ogóle nie wziął pod rozwagę – jako pracy w warunkach szczególnych - jego zatrudnienia w okresie od 1972r. do 1980r. tj. zatrudnienia w (...) Ośrodków (...) w W.. Jednocześnie wnioskodawca wskazał, że w dniu 27 listopada 2014r. (już po wydaniu decyzji przez ZUS) złożył za pośrednictwem organu rentowego wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym na dochody budżetu państwa (vide: k.2-5 as.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. , w odpowiedzi na odwołanie z dnia 29 grudnia 2014r., wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art.477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Organ rentowy w uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko zaprezentowane w decyzji z dnia 28 października 2014r. i ponownie podniósł, że ubezpieczony nie spełnił (na dzień 1 stycznia 1999r.) wymogu legitymowania się 15 latami pracy w szczególnych warunkach. Dodatkowo organ rentowy odniósł się do kwestii niezaliczenia do stażu pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia ubezpieczonego od dnia 5 lipca 1972r. do dnia 6 lipca 1980r. w (...) Ośrodku (...) i wskazał, że w ramach postępowania administracyjnego ZUS nie miał możliwości do uwzględniania tych okresów w oparciu o zeznania świadków. Nadto organ rentowy przyznał, że w dniu 27 listopada 2014r. otrzymał wniosek ubezpieczonego o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE na dochody budżetu państwa (vide: k.12-13 as.).

Zaakcentowania wymaga, iż do zamknięcia rozprawy, w dniu 18 grudnia 2015r., strony postępowania co do zasady nie modyfikowały zgłoszonych stanowisk i wywodziły jak dotychczas (vide: k.89-90 as.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony J. W. – urodzony w dniu (...) - w dniu 5 sierpnia 2014r. złożył do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniosek o wcześniejszą emeryturę (vide: k. 1-3 ar.). Do wniosku ubezpieczony dołączył kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych (vide: k.4-5 ar.), wraz z dokumentacją potwierdzającą jego dotychczasowe zatrudnienie (vide: k.6-31 ar.).

Powyższe skutkowało zainicjowaniem postępowania wyjaśniającego przed ZUS, po przeprowadzeniu którego organ rentowy ustalił, że ubezpieczony na dzień 1 stycznia 1999r. legitymuje się łącznym stażem pracy w wymiarze 26 lat i 3 miesięcy. Organ rentowy na podstawie dokumentów dołączonych do wniosku ustalił też, że ubezpieczony legitymuje się hipotetycznym stażem pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 14 lat, 2 miesięcy i 15 dni - przy uwzględnieniu okresu od dnia 24 września 1984r. do dnia 31 października 1992r.; od dnia 1 listopada 1992r. do dnia 31 grudnia 1998r.; od dnia 27 kwietnia 1998r. do dnia 30 kwietnia 1998r.; od dnia 8 czerwca 1998r. do dnia 25 czerwca 1998r. Przy czym organ rentowy, w ramach postępowania administracyjnego nie uwzględnił wnioskodawcy do stażu pracy w warunkach szczególnych jego zatrudnienia w firmie (...) S.A. z siedzibą w W.: 1) od dnia 24 września 1984r. do dnia 31 października 1992r. – ponieważ stanowisko pracy „specjalista ds. wojskowych, obsługa kserografu” nie jest zgodna ze stanowiskiem pracy zawartym w załączniku do Zarządzenia Nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983r., gdzie występuje stanowisko operatora kserografu (przy utrwalaniu rys trójchloroetylenem); 2) od dnia 1 listopada 1992r. do dnia 31 grudnia 1998r. – z powodu braku wyjaśnienia ze strony pracodawcy, czy stanowisko komendanta działu ochrony i zabezpieczenia p.poż. polegało na kontroli międzyoperacyjnej lub dozorze inżynieryjno-technicznym.

Na podstawie powyższych ustaleń organ rentowy, w dniu 28 października 2014r., wydał decyzję znak: ENMS/20/(...), którą odmówił ubezpieczonemu prawa do wcześniejszej emerytury. Powodem wydania decyzji negatywnej było niespełnienie przez ubezpieczonego przesłanki dotyczącej wykazania stażu pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 15 lat, jak też ubezpieczony w dacie złożenia wniosku był członkiem otwartego funduszu emerytalnego i nie złożył wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na dochody budżetu państwa (vide: k.33-37 ar.).

J. W. od powyższej niekorzystnej dla niego decyzji organu rentowego odwołał się inicjując postępowanie sądowe. Jednocześnie w dniu 27 listopada 2014r. ubezpieczony złożył do ZUS wniosek, w którym zwrócił się o przekazanie do budżetu państwa środków pieniężnych zgromadzonych na jego rachunku w otwartym funduszu emerytalnym (vide: k.38 ar.).

W zakresie objętym odwołaniem ustalono, że ubezpieczony:

⚫

w okresie od dnia 5 lipca 1972r. do dnia 10 lipca 1984r. był zatrudniony w (...) Ośrodku (...) w W. na stanowiskach: stolarza, pomocy technicznej, asystenta projektanta. W ramach tego zatrudnienia ubezpieczony początkowo (od dnia 5 lipca 1972r.) został skierowany do odbycia wstępnego stażu pracy, na stanowisku stolarza. Program stażu obejmował między innymi: opanowanie produkcji okien (...) (w tym: cięcie profili PCV, spawanie, wykończenie spawów, uszczelnianie, okuwanie, szklenie, wbudowywanie); szklenie skrzydeł drzwiowych (w tym: szklenie z użyciem listwy PCV i kitu lub uszczelki, przezbrojenie skrzydeł używanych, udział w próbach laboratoryjnych i przemysłowych); klejenie drewna i eternitu klejem C., klejenie drewna klejem E.; zapoznanie się z technologią wykonywania próbek fakturowych elementów elewacyjnych i tynko-podobnych. Z dniem 6 października 1972r. ubezpieczony zakończył staż i został zatrudniony na stanowisku stolarza ręcznego w Pracowni (...) Produkcji (...)3. Następnie ubezpieczony w okresie od dnia 31 października 1973r. do dnia 31 października 1975r. odbywał zasadniczą służbę wojskowa i z dniem 1 listopada 1975r. powrócił do pracy w firmie na stanowisko stolarza w Zespole TT 3-4. W dniu 1 sierpnia 1976r. wnioskodawca został zatrudniony na stanowisku pomoc techniczna i w ramach tego zatrudnienia zajmował się: opracowywaniem graficznym prac projektowych; współdziałaniem z asystentami przy wykonywaniu czynności związanych z wykończeniem zadania projektowego; wykonywaniem na polecenie przełożonego innych czynności leżących w zakresie kwalifikacji pomocy technicznej.

Z dniem 1 sierpnia 1979r. odwołujący został zatrudniony na stanowisku asystenta projektanta. Do jego obowiązków na tym stanowisku należało: wykonywanie pod nadzorem kierownika zespołu lub projektanta dokumentacji projektowej w zakresie technicznym i graficznym w ramach zadań wynikających z problematyki pracowni; zapewnianie odpowiedniej jakowości, kompletności i terminowości wykonywanych prac; doraźna pomoc przy opracowywaniu graficznym innych prac powierzonych przez kierownika zespołu lub projektanta. W ramach tych obowiązków ubezpieczony początkowo wykonywał modele i prototypy stolarki otworowej z drewna i tworzy sztucznych, a następnie uczestniczył w pracach związanych z opracowywaniem projektów i wdrażaniem nowych technologii wykańczania ścian w budynkach kubaturowych z materiałów drewnopochodnych. W ramach powierzonych czynności ubezpieczony zajmował się też między innymi: cięciem plastiku na wymiar okienny; zgrzewaniem plastiku specjalną maszyną – a po sklejeniu zajmował się obróbką nożem i podklejaniem. W dalszej kolejności ubezpieczony wnioskodawca zakładał uszczelkę, wkładał szybę okienną, przykręcał okucia, montował całość z ościeżnicą oraz sprawdzał poprawność wykonania.

Ponadto ubezpieczony zajmował się pracami przy wykańczaniu eternitu – w tym, ciął eternit na mniejsze płyty i nakładał je na elewacje.

Po powrocie z wojska ubezpieczony został zatrudniony w dziale wdrożeń i wówczas zajmował się malowaniem elektrostatycznym (w tym między innymi jeździł do zakładów i przygotowywał farby do malowania – mieszał farby, zalewał zbiornik z farbą, przygotowywał kabinę do malowania i obsługiwał ją).

Dodatkowo odwołujący pracował w laboratorium, gdzie zajmował się badaniem wartości elementów z tworzyw sztucznych – kleił elementy do ram okiennych i drzwiowych, oczyszczał, malował elementy, badał czas schnięcia, przyczepność do drewna, jak też jeździł po zakładach produkcyjnych, w celu wprowadzania materiałów do produkcji i nadzorowania wprowadzania nowych elementów.

Ustalono, że ubezpieczony w ramach zatrudnienia w (...) Ośrodku (...) w W. – w okresie:

1.  od dnia 5 lipca 1972r. do dnia 5 października 1972r. – odbywał staż i praca ta nie stanowiła zatrudnienia w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze (w tym okresie wykonywał prace mające przygotować go do wykonywania obowiązków pracowniczych);

2.  od dnia 6 października 1972r. do dnia 30 października 1973r.; od dnia 31 października 1973r. do dnia 31 października 1975r. (służba wojskowa) oraz od 1 listopada 1975r. do dnia 31 lipca 1976r. – wykonywał pracę w warunkach szczególnych, jak też odbywał służbę wojskową podlegającą zaliczeniu do pracy w warunkach szczególnych;

3.  od dnia 1 sierpnia 1976r. do dnia 10 lipca 1984r. – był równolegle zatrudniony jako pomoc techniczna oraz asystent projektanta i wykonywał naprzemiennie prace związane z czynnościami projektowymi oraz czynnościami przy wdrażaniu technologii malowania elektrostatycznego. W tamtym okresie wnioskodawca w niepełnym wymiarze czasu pracy wykonywał czynności kwalifikowane jako prace w warunkach szczególnych (tj. prace związane z malowaniem elektrostatycznym);

⚫

w okresie od 24 września 1984r. do dnia 30 czerwca 2006r. był zatrudniony w firmie (...) S.A w W. – ostatnio na stanowisku kierownika działu ochrony. W ramach tego zatrudnienia ubezpieczony był również zatrudniony na innych stanowiskach, w tym w okresie: 1) od dnia 24 września 1984r. do dnia 31 października 1992r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku specjalisty ds. wojskowych, obsługi kserografu – gdzie wykonywał prace przy bezpośredniej obsłudze aparatów reprodukcyjnych oraz zajmował się produkcją i obróbka drukarskich form kopiowych i form drukowych; 2) od dnia 1 listopada 1992r. do dnia 31 stycznia 2000r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku komendanta działu ochrony i zabezpieczenia p.poż – na którym wykonywał prace związane z kontrolą międzyoperacyjną, kontrola jakości i usług oraz prace związane z dozorem inżynieryjno-technicznym na wydziałach i oddziałach.

Ubezpieczony podjął zatrudnienie w firmie w dniu 24 września 1984r. na stanowisku referenta ds. ZOOC i Wojskowych. Do jego obowiązków na tym stanowisku należało: przygotowanie i aktualizacja dokumentacji planistycznej przygotowań obronnych ZSB; prowadzenie całokształtu prac reklamacyjnych żołnierzy rezerwy; opracowywanie i współdziałanie w realizacji planów przygotowań w zakresie obrony cywilnej; bieżąca aktualizacja wg. odrębnych ustaleń RISI, MBiPMB dokumentacji obronnej ZSB; prowadzenie ewidencji osób podlegających obowiązkowi służby wojskowej oraz współdziałanie w tych sprawach z organami wojskowymi i cywilnymi; prowadzenie obiegu dokumentacji tajnej i poufnej przez kancelarię tajną wg. odrębnych ustaleń; programowanie i współudział w realizacji szkolenia obronnego ogółu pracowników i kadry kierowniczej; prowadzenie całokształtu działalności kancelarii tajnej i tajnego archiwum ZSB.

Następnie z dniem 26 października 1990r. ubezpieczony został zatrudniony na stanowisku Komendanta Straży Przemysłowej – specjalisty ds. obronnych, a w dniu 1 listopada 1992r. na stanowisku Komendanta Oddziału Ochrony i Zabezpieczenia Zakładu. Przy tym, poza wykonywaniem powyższych obowiązków, ubezpieczony w okresie od 24 września 1984r. do dnia 31 października 1992r. równolegle zajmował się obsługą kserografu.

W okresie od dnia 1 listopada 1992r. do dnia 31 stycznia 2000r. wnioskodawca, jako Komendant Działu Ochrony i Zabezpieczenia, sprawował nadzór nad zabezpieczeniem prac pożarowo niebezpiecznych w czasie montażu urządzeń, ich remontów, napraw i konserwacji w Oddziale Malowania Okien i Drzwi.

Wykonując prace związane z kserografią ubezpieczony wykonywał swoje czynności przy dwóch drukarkach, w tym zajmował się wymianami matryc i drukiem. Wnioskodawca zajmował się również czyszczeniem matryc i maszyn po pracy (do czyszczenia używał denaturatu). Odwołujący nie wykonywał czynności związanych uzupełnianiem płynów w drukarce, a czynności te wykonywał kierownik. Dodatkowo ubezpieczony zajmował się cięciem papieru gilotyną. Praca ta, w głównym zakresie polegała na kserowaniu ulotek, które dołączone były do wyrobów firmy. Natomiast w ramach stanowiska specjalisty ds. wojska ubezpieczony przekazywał pisma z WKU do Działu Transportu.

Pracując na stanowisku związanym z ochroną zabezpieczenia zakładu ubezpieczony był oddelegowany na halę produkcyjna wykańczania stolarki okiennej (ta hala była najbardziej zagrożona wybuchem i dlatego też przy pracach na hali zawsze musiała być obecna osoba z centrali zabezpieczenia). Ubezpieczony wykonując te obowiązki miał nadzór techniczny nad wszystkimi pracownikami, w tym asystował pracownikowi przygotowującemu farby (farby chemoutwardzalne), a po przetransportowaniu na hale pomagał przelewać farby do dużego zbiornika. Wnioskodawca nadzorował też przygotowanie maszyny elektrostatycznej do malowania oraz nadzorował przebieg malowania w trzech kabinach. Odwołujący w tamtym czasie kierował zespołem liczącym od 9 do12 osób, które były rozproszone po zakładzie pracy. Ubezpieczony wykonywał też prace administracyjne związane z wypełnianiem dokumentacji, które to realizował w przydzielonym mu kantorze.

Ustalono, że ubezpieczony w ramach zatrudnienia w firmie (...) S.A w W. – w okresie:

1.  od dnia 24 września 1984r. do dnia 25 października 1990r. oraz od dnia 26 października 1990r. do dnia 31 października 1992r. – nie wykonywał pracy w warunkach szczególnych, albowiem w okresach tych zajmował się obsługą maszyn drukarskich (kserokopiarek) poza zakładami drukarskimi, jak też wykonywał równolegle pracę specjalisty ds. obronnych i komendanta straży przemysłowej;

2.  od dnia 1 listopada 1992r. do dnia 31 grudnia 1998r. – wykonywał prace w szczególnych warunkach.

Ustalono również, że łączny staż pracy ubezpieczonego w szczególnych warunkach wynosi 10 lat i 2 dni.

(vide: świadectwo pracy za okres od dnia 7 lipca 1980r. do 14 lipca 1984r. k.6 as.; świadectwo pracy z dnia 16 lipca 1984r. k.7 as.; wniosek z dnia 27 listopada 2014r. k.11 as.; zeznania ubezpieczonego w charakterze strony k.28-30 as. i k.50 as.; zeznania świadka W. M. k.48-49 as.; zeznania świadka T. T. k.49 as.; zeznania świadka A. D. k.50 as.; dowód z opinii biegłego sądowego specjalisty z zakresu BHP J. P. z dnia 12 września 2015r. k.54-67 as.; akta osobowe ubezpieczonego dołączone do akt sprawy T.I nr (...) – w tym: świadectwo pracy z dnia 30 czerwca 2006r. k.1, świadectwo pracy z dnia 17 maja 2005r. k.3 i 4, pismo o rozwiązaniu umowy o pracę z dnia 31 marca 2006r. k.17,aneks do zakresu obowiązków z dnia 5 kwietnia 2005r. k18, karta służbowa k.19, opinia z dnia 12 lipca 1984r. k.76, zaszeregowania k.80-100 k.102-109 k.113-143, umowa o prace z dnia 21 stycznia 1985r. k.144, opinia z dnia 14 stycznia 1985r. k.146, zaszeregowanie k.147 i 149, umowa o prace z dnia 11 października 1984r. k.150; akta osobowe dołączone do akt sprawy T.(...): rozwiązanie umowy o pracę z dnia 16 lipca 1984r., zmiana angażu na asystenta projektanta z dnia 12 czerwca 1979r., umowa o odbycie stażu z dnia 5 lipca 1972r., opinia zawodowa z dnia 23 stycznia 1980r., zmiana angażu na stanowisko pomoc techniczna z dnia 1 sierpnia 1976r., program stażu z dnia 7 sierpnia 1972r., karta służb z dnia 17 października 1979r.,karta służb z dnia 1 grudnia 1977r., opinia z dnia 29 stycznia 1980r., opinia z dnia 18 lipca 1980r., umowa o pracę z dnia 28 października 1975r., świadectwo pracy z dnia 16 lipca 1984r.; dokumentacja pracownicza k.6-31 ar.).

Stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego z akt sprawy; z akt emerytalno-rentowych; dołączonych do akt sprawy akt osobowych ubezpieczonego; dowodu z przesłuchania ubezpieczonego w charakterze strony oraz przesłuchania świadków, jak też na podstawie dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu BHP powołanego w sprawie. Dowody w zakresie w jakim Sąd oparł na nich swoje ustalenia są spójne, logiczne i wzajemnie się uzupełniają. Sąd za bezsporny uznał materiał dowodowy związany z okolicznością faktycznego świadczenia pracy przez ubezpieczonego, jak też niekwestionowany przez strony był ogólny staż pracy ubezpieczonego. W toku sprawy Sąd, w celu uzyskania wiadomości specjalnych dopuścił dowód z opinii biegłego BHP J. P. i w oparciu o złożoną przez tego biegłego opinię (po skonfrontowaniu jej z aktami osobowymi ubezpieczonego oraz zeznaniami świadków i odwołującego w charakterze strony) Sąd poczynił ustalenia związane z kwalifikacją niektórych okresów jego zatrudnienia, jako pracy wykonywanej przez wnioskodawcę w warunkach szczególnych. Na tej podstawie Sąd uznał, że materiał dowodowy jest wystarczający do uznania, że ubezpieczony był zatrudniony w warunkach szczególnych: w (...) Ośrodku (...) w W. od dnia 6 października 1972r. do dnia 30 października 1973r.; od dnia 31 października 1973r. do dnia 31 października 1975r. (służba wojskowa) oraz od 1 listopada 1975r. do dnia 31 lipca 1976r.; w firmie (...) S.A w W. – w okresie od dnia 1 listopada 1992r. do dnia 31 grudnia 1998r.

Jednocześnie zgormadzony materiał dowodowy nie dawał podstaw do uznania za pracę w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia wnioskodawcy: w (...) Ośrodku (...) w W. od dnia 5 lipca 1972r. do dnia 5 października 1972r., od dnia 1 sierpnia 1976r. do dnia 10 lipca 1984r. oraz w firmie (...) S.A w W. – w okresie od dnia 24 września 1984r. do dnia 25 października 1990r. oraz od dnia 26 października 1990r. do dnia 31 października 1992r.

Sąd również zważył, że strony postępowania co do zasady nie kwestionowały materiału dowodowego w postaci dokumentów, zeznań świadków oraz zeznań ubezpieczonego w charakterze strony. Dlatego Sąd dał wiarę zeznaniom świadków, albowiem zeznania te były spójne, logiczne i wzajemnie ze sobą korespondowały, jak też znajdowały potwierdzenie w materiale dowodowym w postaci dokumentów. Sąd dał też wiarę zeznaniom ubezpieczonego złożonym przez niego w charakterze strony, nie znajdując podstaw do ich podważenia.

Jednocześnie za naczelny dla rozstrzygnięcia sprawy Sąd uznał materiał dowodowy w postaci opinii biegłego BHP, który pozwolił na dokonanie prawidłowej kwalifikacji okresów zatrudnienia ubezpieczonego w tym ustalenie, które z nich podlegają zaliczeniu do stażu pracy w warunkach szczególnych, a które nie kwalifikują się do takiego ich zaliczenia. Przy tym zaznaczenia wymaga, iż w toku postępowania strony nie tylko nie kwestionowały opinii biegłego z zakresu BHP, ale uznały wprost wynikające z jej treści wnioski końcowe. Potwierdza to wysoki walor dowody oraz bezsporny charakter tego materiału.

Zdaniem Sądu zgromadzony materiał dowodowy nie budził jakichkolwiek wątpliwości i był wystarczający do wydania orzeczenia.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołanie J. W. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 28 października 2014r., znak: ENMS/20/(...) jest niezasadne i podlega oddaleniu.

Zgodnie z art.184 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2015r., poz. 522) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. zgodnie z art.196 ustawy - w dniu 1 stycznia 1999 r.) osiągnęli: 1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz 2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 (tj. co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn).

Na mocy powyższego odesłania również w stosunku do ubezpieczonego dopuszczalne jest zatem badanie możliwości zastosowania art. 32 ustawy, w myśl którego ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku będącym pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 natomiast ust. 4 cytowanego artykułu stanowi, że wiek emerytalny, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki na podstawie których tym osobom przysługuje prawo do emerytury ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych. W związku z powyższym w sprawie odpowiednie zastosowanie mają przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43, ze zm.). W myśl § 3 i 4 w/w rozporządzenia z 7 lutego 1983 roku emerytura przysługuje mężczyźnie zatrudnionemu w szczególnych warunkach, który 1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat, 2) ma wymagany okres zatrudnienia wynoszący 25 lat, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach, 3) nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego, 4) warunki do uzyskania emerytury spełnił do 31 grudnia 2007 roku.

Przy czym okres wykonywania tego rodzaju zatrudnienia stwierdza zakład pracy w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w świadectwie pracy zgodnie z § 2 ust. 2 cytowanego rozporządzenia z 7 lutego 1983 roku. Tym samym zgodnie z przepisami § 2 rozporządzenia, tylko praca wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy może zostać uznana za pracę wykonywaną w warunkach szczególnych.

Sąd zauważył, że w dacie wydania przez organ rentowy zaskarżonej decyzji możliwość dowodzenia była ściśle ograniczona przepisami Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. z 2011r., Nr 237, poz.1412). Z tego też powodu ubezpieczony ubiegając się o świadczenie obowiązany był do złożenia na etapie postępowania wyjaśniającego przed ZUS zgodnej z przepisami dokumentacji potwierdzającej jego zatrudnienie w warunkach szczególnych. Jednak jak wynika to z materiału dowodowego wnioskodawca miał poważne problemy z dostarczeniem formalnie poprawnej dokumentacji (w postaci zaświadczeń z zakładu pracy potwierdzających zatrudnienie lub pracę w warunkach szczególnych) i w konsekwencji - wobec ograniczonej dopuszczalności zastosowania innych środków dowodowych w postępowaniu przed organem rentowym (np. zeznań świadków czy ogólnych wpisów w książeczce ubezpieczeniowej) – nie mógł nabyć prawa do świadczenia.

Sąd zważył jednak, że zgodnie z utrwalonym i zachowującym dalszą aktualność stanowiskiem orzecznictwa (odnoszącym się bezpośrednio do wcześniej obowiązującego aktu prawnego regulującego kwestię postępowania przed organami rentowymi tj. Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń - Dz. U. Nr 10, poz. 49 ze zm., które zostało następnie zastąpione Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe - Dz. U. z 2011r., Nr 237, poz.1412) - w razie wszczęcia postępowania sądowego, toczącego się wskutek odwołania ubezpieczonego od odmownej decyzji organu rentowego dopuszczalne jest przeprowadzanie wszelkich dowodów dla wykazania okoliczności, mających wpływ na prawo do świadczenia. W postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego. Ograniczenia dowodowe zawarte w treści Rozporządzenia w sprawie postępowania dotyczą wyłącznie postępowania przed tymi organami (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 1996 roku, sygn. akt II URN 3/95). W postępowaniu sądowym w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych obowiązują odstępstwa od ogólnych zasad dowodzenia podyktowane dążeniem do pełnego i wszechstronnego rozstrzygnięcia wszystkich kwestii spornych. W praktyce oznacza to, że w postępowaniu tym dopuszczalne jest wykazanie wszelkimi dowodami okoliczności, od których zależą uprawnienia do świadczeń z ubezpieczenia społecznego, także wówczas, gdy z dokumentów wynika co innego (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 września 1995 roku, sygn. akt II URN 23/95). W trakcie postępowania dowodowego w sprawach z ubezpieczenia społecznego, mogą być przeprowadzane wszelkie dowody przewidziane przepisami kodeksu postępowania cywilnego, w tym także dowód z zeznań świadków, w celu udowodnienia wysokości uzyskiwanego wynagrodzenia (odmiennie niż w trakcie postępowania przed organem rentowym), ale wiarygodność i moc wszystkich dowodów jest oceniana przez Sąd według jego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 20 czerwca 2007r., sygn. akt III AUa 482/07, Apel.-W-wa 2008/1/154). W ocenie Sądu Okręgowego powołane powyżej tezy, wyrażone w orzecznictwie, w sposób jednoznaczny wskazują te okoliczności, których spełnienie jest niezbędne dla ustalenia prawa do świadczenia zgodnie z przepisami ustawy o Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a ponadto wskazują te uprawnienia strony, które umożliwiają dowodzenie swoich racji zarówno w postępowaniu administracyjnym, jak też w postępowaniu przed sądem powszechnym.

Sąd zważył, że w niniejszej sprawie (z uwagi na zakres przedmiotowy decyzji ZUS) kluczowe było ustalenie czy ubezpieczony legitymuje się wymaganym stażem pracy w warunkach szczególnych wynoszącym 15 lat, jak też czy złożył on wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, na dochody budżetu państwa.

Jak wynika to z akt sprawy, wskazana przez ZUS, przesłanka negatywna - dotycząca niezłożenia przez ubezpieczonego wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na dochody budżetu państwa - upadła w związku z dopełnieniem tej formalności przez wnioskodawcę w dniu 27 listopada 2014r.

Przechodząc natomiast do kwestii związanej ze stażem pracy ubezpieczonego w warunkach szczególnych Sąd zauważył, że ze zgormadzonego materiału dowodowego wynika, iż ubezpieczony:

⚫

w (...) Ośrodku (...) w W. w okresie od dnia 6 października 1972r. do dnia 30 października 1973r.; od dnia 31 października 1973r. do dnia 31 października 1975r. (służba wojskowa) oraz od 1 listopada 1975r. do dnia 31 lipca 1976r. – był zatrudniony w warunkach szczególnych, albowiem rodzaj prac wykonywanych przez odwołującego w tych okresach został wymieniony w Dziale III, poz.17 Wykazu A - Załącznika do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Jednocześnie okres służby wojskowej podlegał wliczeniu do stażu pracy w warunkach szczególnych. Jak bowiem wynika z materiału dowodowego zarówno przed odbyciem służby wojskowej, jak też po jej zakończeniu wnioskodawca był zatrudniony u tego samego pracodawcy i w okresie poprzedzającym służbę, jak też po jej zakończeniu wykonywał prace w warunkach szczególnych.

Zgodnie natomiast z utrwalonym poglądem Sądu Najwyższego, wyrażonym w Uchwale z dnia 16 października 2013r. (sygn. akt II UZP 6/13) - Czas zasadniczej służby wojskowej odbytej w okresie obowiązywania art. 108 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz.U. Nr 44, poz. 220, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 1974 r.) zalicza się - na warunkach wynikających z tego przepisu - do okresu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym (art. 184 w związku z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jednolity tekst: Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.). W ocenie Sądu ubezpieczony w całości wypełnił kryteria stanowiące podstawę do zaliczenia okresu zasadniczej służby wojskowej do stażu pracy w warunkach szczególnych.;

⚫

w firmie (...) S.A w W. – w okresie od dnia 1 listopada 1992r. do dnia 31 grudnia 1998r. - był zatrudniony w warunkach szczególnych, albowiem prace wówczas wykonywane przez odwołującego spełniały kryteria przewidziane w Dziale XIV, poz.24 Wykazu A - Załącznika do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Przechodząc natomiast do pozostałych spornych okresów zatrudnienia (tj. w (...) Ośrodku (...) w W. od dnia 5 lipca 1972r. do dnia 5 października 1972r., od dnia 1 sierpnia 1976r. do dnia 10 lipca 1984r. oraz w firmie (...) S.A w W. – w okresie od dnia 24 września 1984r. do dnia 25 października 1990r. oraz od dnia 26 października 1990r. do dnia 31 października 1992r.) to zgromadzony materiał dowodowy nie dawał podstaw do uznania, że wówczas ubezpieczony wykonywał prace w warunkach szczególnych w pełnym wymiarze czasu pracy. Wprawdzie niektóre z czynności wykonywanych przez odwołującego w wyżej wymienionych okresach kwalifikowałyby się do uznania za prace w warunkach szczególnych, to jednak Sąd miał na uwadze, iż w okresach tych ubezpieczony wykonywał równolegle zarówno czynności zaliczane do prac w warunkach szczególnych, jak też czynności, które charakteru takiego nie posiadają.

Jak wynika to natomiast z utrwalonego poglądu orzecznictwa - w świetle § 2 rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43), warunkiem uznania danego okresu pracy za pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest to, aby była ona wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 3 września 2015r., sygn. akt III AUa 378/15)

Jednocześnie jak zauważył to Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 22 stycznia 2015r. (sygn. akt III UK 82/15) - pracownik nie może się ubiegać o wcześniejszą emeryturę, jeśli nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach w pełnym wymiarze czasu pracy.

Sąd Okręgowy w całości podziela powyższe tezy i jest zdania, że ubezpieczony w (...) Ośrodku (...) w W. od dnia 5 lipca 1972r. do dnia 5 października 1972r., od dnia 1 sierpnia 1976r. do dnia 10 lipca 1984r. oraz w firmie (...) S.A w W. – w okresie od dnia 24 września 1984r. do dnia 25 października 1990r. oraz od dnia 26 października 1990r. do dnia 31 października 1992r. nie wykonywał pracy w warunkach szczególnych w pełnym wymiarze czasu pracy, a tym samym okresy te nie mogą zostać zaliczone do tego rodzaju stażu pracy.

Reasumując powyższe okoliczności Sąd zważył, że obecnie staż pracy ubezpieczonego w warunkach szczególnych (z uwzględnieniem służby wojskowej) wynosi 10 lat i 2 dni.

Tym samym, niniejsze postępowanie wykazało, że ubezpieczony nie spełnia naczelnej przesłanki warunkującej prawo do wcześniejszej emerytury wynikającej z art.184 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - a mianowicie nie legitymuje się wymaganym 15-letnim stażem pracy w warunkach szczególnych. Z tych przyczyn, jak zasadnie przyjął to organ rentowy w decyzji z dnia 28 października 2014r., ubezpieczony nie ma prawa do wcześniejszej emerytury.

Dlatego też Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., orzekł jak w sentencji wyroku.

wu