Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

W., dnia 4 listopada 2015 r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Fabrycznej we Wrocławiu XI Wydział Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący:SSR Wojciech Wojnar

Protokolant: Maryna Adamska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 października 2015 r. we W.

sprawy z powództwa B. K.

przeciwko P. K.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego P. K. na rzecz powoda B. K. kwotę 28.730 zł (dwadzieścia osiem tysięcy siedemset trzydzieści złotych) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 1 marca 2012 r. do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo co do kwoty 1.249,10 zł;

III.  umarza postępowanie w pozostałym zakresie;

IV.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.917 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;

V.  zasądza od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa (kasa Sądu Rejonowego (...)) kwotę 1000 zł (tysiąc złotych) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 17 kwietnia 2012 r. B. K. domagał się zasądzenia od P. K. kwoty 30.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 1 marca 2012 r. do dnia zapłaty, wskazując, że na kwotę tę składa się kwota 10.000 zł tytułem odszkodowania za poniesione dotąd koszty leczenia i przyszłe koszty operacji plastycznej nosa oraz 20.000 zł zadośćuczynienia.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o zasądzenie powodowi kwoty odszkodowania (kosztów leczenia) w wysokości 230 zł oraz zadośćuczynienia w wysokości 1.000 zł wraz z odsetkami od dnia 1 marca 2012 r.

Pismem z dnia 14 listopada 2012 r. powód, precyzując żądanie pozwu, wniósł o zasądzenie kwoty 10.000 zł planowanej operacji plastycznej, kwoty 1.249,10 zł kosztów zakupu uszkodzonych przez pozwanego okularów, kwoty 230 zł kosztów badania lekarskiego oraz kwoty 18.500 zł tytułem zadośćuczynienia.

Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 7 lipca 2009 r. B. K. kupił okulary korekcyjne za kwotę 1.249,10 zł.

(dowód: - zlecenie, k. 88;

- przesłuchanie powoda, k. 82-84)

W dniu 3 lipca 2009 r. we W. P. K. dokonał uszkodzenia ciała B. K. poprzez uderzenie pięścią w twarz, na skutek czego doznał on obrażeń w postaci złamania kości nosa z przemieszczeniem wymagającym nastawienia w warunkach szpitalnych, powikłanie ropniem przegrody nosa z utrzymującym się po siedmiu dniach upośledzeniem drożności przewodów nosowych i zaburzeniem mowy, ranę tłuczoną grzbietu nosa, podbiegnięcie krwawe w zakresie powiek oczu oraz podspojówkowe wylewy krwawe w zakresie gałek ocznych, które to obrażenia spowodowały naruszenie czynności narządów ciała na czas powyżej 7 dni.

W dniu 20 lipca 2009 r. B. K. zawiadomił organy ścigania o popełnionym przestępstwie, wskazując m.in. w toku swojego przesłuchania, że w trakcie tego zdarzenia spadły mu okulary, ale nie zostały one uszkodzone.

Za spowodowanie uszczerbku na zdrowiu B. K. P. K. został skazany wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Fabrycznej we Wrocławiu.

(dowód: - wyrok SR W-w-Fabryczna z 30.06.2010 r., k. 10;

- karta informacyjna, k. 7;

- świadectwo sądowo-lekarskich oględzin ciała, k. 8;

- sprawozdania o stanie pacjenta, k. 9;

- dokumentacja lekarska, k. 14-16;

- dokumenty zawarte w aktach SR W-w-Fabryczna, II K 307/10, a w tym:

świadectwo sądowo-lekarskich oględzin ciała, k. 4 akt II K 307/10,

protokół przyjęcia zawiadomienia o przestępstwie, k. 2 akt II K 307/10;

- przesłuchanie powoda, k. 82-84

- przesłuchanie pozwanego, k. 84-85)

Obrażenia, które doznał B. K. spowodowały u niego ropne zapalenie przegrody nosowej. Lekarze dwukrotnie przeprowadzali u niego prostowanie przegrody nosa, ale nie udało im się przywrócić pełnej sprawności tego organu.

W związku z doznanymi obrażeniami B. K. korzystał z pomocy lekarskiej, za którą zapłacił łącznie 230 zł.

(dowód: - paragon, k. 11;

- potwierdzenie zapłaty, k. 12,

- przesłuchanie powoda, k. 84)

Mimo podjętego leczenia u B. K. nadal stwierdza się zniekształcenie piramidy nosa, nierówności grzbietu nosa i skrzywienie przegrody nosa. Zniekształcenia mają charakter trwały. Zniekształcenia skutkują 10% trwałym uszczerbkiem na zdrowiu. Wskutek uszczerbku na zdrowiu B. K. zaczął chrapać.

Obecne zniekształcenia kwalifikują się do operacji plastycznej nosa pourazowego z przyczyn estetycznych, która dostępna jest w ramach świadczeń NFZ lub prywatnie z przewidywanym kosztem leczenia 10.000 zł.

B. K. planuje wykonać zabieg operacyjny u chirurga plastycznego I. Ł..

(dowód: - zaświadczenie, k. 13;

- przesłuchanie powoda, protokół rozprawy z dnia 21.10.2015 r.;

- opinia sądowa, k. 188)

Pismem z dnia 15 lutego 2012 r. B. K. wezwał P. K. do zapłaty kwoty 30.000 zł do dnia 9 lutego 2012 r.

(dowód: - wezwanie do zapłaty wraz z potwierdzeniem nadania, k. 17-18)

B. K. pracuje jako geolog za wynagrodzeniem w kwocie 2.100 zł netto. Wynajmuje mieszkanie za kwotę 650 zł miesięcznie.

P. K. pracuje dorywczo, osiągając miesięczny dochód w wysokości 1.700 zł. Wynajmuje mieszkanie za kwotę czynszu w wysokości 1.500 zł miesięczne. W mieszkaniu tym mieszka wraz z narzeczoną i dzieckiem. Narzeczona jego nie pracuje. W utrzymaniu pomagają im rodzice.

(dowód: - dokumentacja dotycząca sytuacji majątkowej i rodzinnej pozwanego, k. 43-67;

- przesłuchanie powoda, k. 84;

- przesłuchanie pozwanego, k. 85)

Powyższe ustalenia Sądu znajdują uzasadnienie we wszystkich przeprowadzonych dowodach,
które zostały powołane przy ustalaniu podstawy faktycznej rozstrzygnięcia.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w przeważającej części.

Podstawę prawną żądania powódki stanowią przepisy art. 415 k.c., art. 444 § 1 k.c. oraz zart. 445 § 1 k.p.c. W myśl art. 444 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. Zgodnie z art. 445 § 1 k.p.c. w tych przypadkach Sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznana krzywdę. Przesłankami odpowiedzialności z tytułu czynu niedozwolonego, które warunkują powstanie obowiązku naprawienia przez sprawcę szkody w rozumieniu przepisów dotyczących reżimu deliktowego są: szkoda w znaczeniu uszczerbku w dobrach osoby poszkodowanej, zdarzenie wyrządzające szkodę (czyli działanie lub zaniechanie działania) oraz związek przyczynowy pomiędzy szkodą a zdarzeniem. Nadto przesłanką konieczną będzie także zawinienie sprawcy zdarzenia – art. 415 k.c.

Stan faktyczny przedstawiony powyżej nie był przedmiotem sporu pomiędzy stronami.
W rozpoznawanej sprawie nie było między stronami sporu co do zasady odpowiedzialności – bezspornym było, że pozwany spowodował w sposób zawiniony uszkodzenie ciała powoda, został za to zresztą prawomocnie skazany wyrokiem karnym (art. 11 k.p.c.). Poza sporem, było też, że powód poniósł koszty wizyt lekarskich w łącznej wysokości 230 zł, a koszt ewentualnej operacji plastycznej wyniesie 10.000 zł.

Spór stron dotyczył wysokości należnego powodowi zadośćuczynienia oraz wysokości odszkodowania, pozwany zaprzeczył bowiem uszkodzeniu okularów powoda

Odnosząc się do kwestii spornych wskazać należy, że powód wykazał, iż wskutek zachowania pozwanego doznał on obrażeń w postaci złamania kości nosa z przemieszczeniem wymagającym nastawienia w warunkach szpitalnych, powikłanie ropniem przegrody nosa z utrzymującym się po siedmiu dniach upośledzeniem drożności przewodów nosowych i zaburzeniem mowy, ranę tłuczoną grzbietu nosa, podbiegnięcie krwawe w zakresie powiek oczu oraz podspojówkowe wylewy krwawe w zakresie gałek ocznych, które to obrażenia spowodowały naruszenie czynności narządów ciała na czas powyżej 7 dni. Obrażenia, które doznał B. K. spowodowały u niego ropne zapalenie przegrody nosowej. Lekarze dwukrotnie przeprowadzali u niego prostowanie przegrody nosa, ale nie udało im się przywrócić pełnej sprawności tego organu. Jego twierdzenia w tym zakresie znajdują potwierdzenie przede wszystkim w dokumentacji medycznej oraz opinii sądowo-lekarskiej, wiarygodność których to dowodów - w ocenie Sądu - nie budzi żadnych wątpliwości, są one bowiem spójne wzajemnie i logicznie się uzupełniają.

Sąd przy określaniu wysokości zadośćuczynienia winien zawsze dokonywać oceny konkretnego stanu faktycznego i brać pod uwagę wszystkie okoliczności, które mają wpływ na rozmiar doznanej krzywdy. Do takowych możemy zaliczyć rozmiar doznanych cierpień fizycznych (ból, długotrwałość leczenia i inne dolegliwości), a także cierpienia psychiczne (negatywne uczucia przeżywane w związku
z doznanymi cierpieniami fizycznymi). Duże znaczenie przy dokonywaniu tej oceny odgrywają również wiek poszkodowanego i skutki uszkodzenia ciała w zakresie zdolności do normalnego funkcjonowania
w czynnościach życia codziennego, rodzinie, pracy oraz stopnia ewentualnego kalectwa i konieczność korzystania z pomocy najbliższych.

Należy nadmienić, iż celem zadośćuczynienia z art. 445 § 1 k.c. jest spełnienie funkcji kompensacyjnej, przyznana bowiem suma pieniężna ma stanowić przybliżony ekwiwalent poniesionej szkody (zarówno w wymiarze psychicznym jak i fizycznym).

W niniejszej sprawie Sąd więc uwzględnił, iż w wyniku zdarzenia powód doznał obrażeń ciała, których skutki odczuwa nadal. Mimo podjętego leczenia u powoda nadal stwierdza się zniekształcenie piramidy nosa, nierówności grzbietu nosa i skrzywienie przegrody nosa. Zniekształcenia mają charakter trwały. Zniekształcenia skutkują 10% trwałym uszczerbkiem na zdrowiu. Obecne zniekształcenia kwalifikują się do operacji plastycznej nosa pourazowego z przyczyn estetycznych. Sąd uwzględnił również to,
że powód przeszedł już dwa bolesne zabiegi operacyjne (nastawianie przegrody), których celem było wyprostowanie przegrody nosa. Nadto, czeka go jeszcze jeden zabieg. Nie bez znaczenia na wysokość zadośćuczynienia jest to, że wskutek uszczerbku doznał on ropnego zapalenia przegrody nosowej.

W świetle tych ustaleń należy więc uznać, że stwierdzone u powoda obrażenia fizyczne
i dolegliwości pourazowe oraz opisane wyżej okoliczności zdarzenia uzasadniają przyznanie zadośćuczynienia w żądanej kwocie. Zdaniem Sądu tylko zadośćuczynienie w kwocie 18.500 zł spełni warunki z art. 445 § 1 k.c., a w świetle ustalonych okoliczności kwoty takiej nie sposób uznać za zawyżoną. Kwota ta – w ocenie Sądu - jest współmierna w stosunku do wyrządzonej krzywdy.

Powyższych ustaleń nie podważa brzmienie art. 440 k.c., zgodnie z którym w stosunkach między osobami fizycznymi zakres obowiązku naprawienia szkody może być stosownie do okoliczności ograniczony, jeżeli ze względu na stan majątkowy poszkodowanego lub osoby odpowiedzialnej za szkodę wymagają takiego ograniczenia zasady współżycia społecznego.

Zadośćuczynienie z art. 445 § 1 k.c. ma przede wszystkim charakter kompensacyjny, wobec czego jego wysokość nie może stanowić zapłaty sumy symbolicznej, czy też określonej sztywnymi regułami, lecz musi przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość. Zadośćuczynienie winno uwzględniać doznaną krzywdę poszkodowanego, na którą składają się cierpienia fizyczne w postaci bólu i innych dolegliwości oraz cierpienia psychiczne polegające na ujemnych uczuciach przeżywanych bądź w związku z cierpieniami fizycznymi, bądź w związku z następstwami uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, zwłaszcza trwałymi lub nieodwracalnymi. Powołanie się przez sąd przy ustalaniu zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę na potrzebę utrzymania wysokości zadośćuczynienia w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa, a także stanowi majątkowemu pozwanemu nie może prowadzić do podważenia kompensacyjnej funkcji zadośćuczynienia. Nadto, wskazać należy, że sytuacje podobne należy podobnie traktować. Przy określaniu wysokości zadośćuczynienia pieniężnego postulat ten jest spełniony, jeśli - przy uwzględnieniu zindywidualizowanej sytuacji poszkodowanego i osoby odpowiedzialnej za szkodę i krzywdę - przyznana suma pieniężna nie pozostaje
w znacznej dysproporcji do sum pieniężnych przyznawanych w podobnej sytuacji innym poszkodowanym. Nie można zatem uznać, że w przypadku gdy osobą odpowiedzialną za naprawienie krzywdy jest osoba majętna lub ubezpieczyciel, Sąd przyznaje zadośćuczynienie w wyższej wysokości niż zadośćuczynienie za taką samą krzywdę, za którą odpowiada osoba fizyczna, żyjąca w ubóstwie. Rozróżnienie takie jest możliwe tylko w sytuacjach wyjątkowych wtedy, gdy ze względu na stan majątkowy poszkodowanego lub osoby odpowiedzialnej za szkodę wymagają takiego ograniczenia zasady współżycia społecznego. W niniejszej sprawie taka sytuacja nie zachodzi. Powód i pozwany znajdują się w stosunkowo podobnej sytuacji majątkowej.

Wobec powyższego Sąd orzekł jak w punkcie I wyroku, zasądzając na rzecz powoda kwotę 18.500 zł zadośćuczynienia. Sąd nie dopatrzył się żadnych przesłanek przemawiających za obniżeniem tej kwoty. W szczególności brak jest podstaw do uznania, że powód przyczynił się do powstania szkody
i krzywdy, pozwany tej okoliczności bowiem nie udowodnił, ograniczając się jedynie do podniesienia gołosłownych twierdzeń w tym zakresie.

Nadto, Sąd zasądził od strony pozwanej na rzecz powoda poniesione przez niego
i niekwestionowane przez pozwanego koszty leczenia w wysokości 230 zł. Zgromadzony materiał dowodowy wskazuje bowiem jednoznacznie, że leczenie to ma związek przyczynowo-skutkowy
z doznanymi przez powoda obrażeniami. Nadto, sam pozwany wniósł o zasądzenie od niego tych kosztów.

Za zasadne Sąd uznał również żądanie zasądzenia kwoty 10.000 zł tytułem kosztów planowanej przez powoda operacji plastycznej. Roszczenie to wynika z brzmienia art. 444 § 1 zd. 2 k.c., zgodnie
z którym na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia. Nadto, zostało ono wykazane przez powoda dowodem z opinii biegłego. Zgodnie z nią obecne zniekształcenia nosa powoda kwalifikują się do operacji plastycznej nosa pourazowego z przyczyn estetycznych, która dostępna jest w ramach świadczeń NFZ lub prywatnie z przewidywanym kosztem leczenia 10.000 zł. Koszt prywatnego leczenia wynika również z zaświadczenia wystawionego przez powoda chirurga plastycznego, który ma u powoda przeprowadzić wskazany zabieg. Zważyć przy tym należy, że powód nie ma obowiązku korzystania ze świadczeń w ramach NFZ. Faktem notoryjnym jest,
że korzystanie z usług publicznej służby zdrowia, w związku z limitami usług, wiąże się z długimi, od miesiąca do kilku miesięcy, a nawet lat, terminami oczekiwania na wizyty, badania i zabiegi. Niezbędne jest także otrzymanie skierowania na stosowne leczenie, co z uwagi na wskazane wyżej limity, wiąże się
z kolejnymi uciążliwościami administracyjno-prawnymi i wynikającymi z długości okresu oczekiwań na wizytę lekarską, koniecznością zarejestrowania się na wizytę itp. Tymczasem, powód nie jest zobligowany korzystać z publicznej służby zdrowia. Nie ma on też obowiązku znoszenia wskazanych niedogodności. Oznacza to, że skorzystanie przez osobę poszkodowaną (chorą), w tym i przez powoda, z prywatnych usług nie może być uznane za przyczynienie się do powstania lub zwiększenia szkody. Nie bez znaczenia jest także to, że powód ze świadczeń publicznej służby zdrowia już korzystał, ale nie odniosły one pożądanych rezultatów. Lekarze dwukrotnie przeprowadzali u niego prostowanie przegrody nosa, ale nie udało im się przywrócić pełnej sprawności tego organu. Nie może więc dziwić, że kolejny zabieg powód chce przeprowadzić przed wybranym przez siebie specjalistą.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c., według którego jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli natomiast stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe (art. 481 § 2 k.c.). Termin spełnienia świadczenia może być oznaczony
(w ustawie lub umowie) albo może wynikać z właściwości zobowiązania – w pozostałych zaś sytuacjach świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania (art. 455 k.c.).
W niniejszej sprawie powód wezwał pozwanego do zapłaty zadośćuczynienia i odszkodowania do dnia 29 lutego 2012 r., od dnia 1 marca 2012 r. pozostawał on zatem w opóźnieniu, co zresztą przyznał w odpowiedzi na pozew sam pozwany.

Dla tych motywów Sąd orzekł jak w punkcie I tenoru wyroku, oddalając w punkcie II powództwo
w pozostałej niewykazanej części żądania (art. 232 k.p.c). Za niewykazane Sąd uznał roszczenie o zapłatę kwoty 1.249,10 zł tytułem odszkodowania za uszkodzone przez pozwanego okulary.

Wprawdzie okoliczność ta wynika z dowodu z przesłuchania powoda, niemniej nie jest to wystarczające do uwzględnienia tego żądania. Przede wszystkim, uszkodzeniu okularów zaprzeczył pozwany, a powód – mimo stanowiska pozwanego – nie przedstawił innych dowodów na tę okoliczność. Nadto, zauważyć należy, że twierdzenia powoda podważa treść jego zawiadomienia o przestępstwie, kiedy to słuchany przed funkcjonariuszem Policji podał, że choć wskutek uderzenia spadły mu okulary, to nie zostały one uszkodzone. Tym samym, Sąd powództwo w tym zakresie oddalił.

W punkcie III Sąd- na podstawie art. 355 k.p.c. umorzył postępowanie w pozostałym zakresie, a to wobec częściowego cofnięcia przez powoda pismem z dnia 14 listopada 2012 r. powództwa, tj. ponad kwotę 29.979,10 zł., uznając, że częściowe cofnięcie pozwu nie jest sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego ani nie zmierza do obejścia prawa (art. 203 § 1 i 4 k.p.c.); przy tym Sad uznał, że zgoda pozwanego na częściowe cofnięcie pozwu nie jest wymagana, jak i nie jest konieczne zrzeczenie się roszczenia przez powoda. Cofnięcie powództwa wynika bowiem ze sprecyzowania żądania pozwu, powód nie musi zatem zrzekać się roszczenia, które jego zdaniem w ogóle nie istnieje.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. w zw. z art. 98 k.p.c., uznając,
że powód, mimo częściowego oddalenia i cofnięcia powództwa, uległ tylko co do nieznacznej części swojego żądania. Wobec powyższego Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda poniesione przez niego koszty procesu, na które złożyły się: opłata od pozwu, koszty zastępstwa procesowego (§ 4 ust. 2 oraz 6 pkt 4 Rozporządzenia w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu), opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł, a także poniesione przez niego koszty opinii biegłego sądowego.

Rozstrzygnięcie o kosztach sądowych zawarte w punkcie IV sentencji wyroku Sąd oparł na treści art. 113 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych i art. 100 zd. 2 k.p.c. Stosownie do brzmienia pierwszego z tych przepisów kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu (art. 113 ust. 1 u.k.s.s.c.).