Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 marca 2016r.

Sąd Rejonowy w Giżycku w V Zamiejscowym Wydziale Karnym z siedzibą w Węgorzewie w składzie:

Przewodniczący – SSR Dorota Scott - Sienkiel

Protokolant – Joanna Kucharska

w obecności Prokuratora – Urszuli Bolik

po rozpoznaniu w dniach 9.11.2015r., 21 marca 2016 r.

na rozprawie

sprawy R. K.

urodzonego (...) we W.

syna A. i B. z d. S.

oskarżonego o to, że: W dniu 30 marca 2009 roku w bliżej nieustalonym miejscu, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej dla siebie w postaci kredytu w kwocie 4.025zł na fikcyjny zakup drzwi w (...) A. G. przedłożył pracownikom (...) Bank SA umowę kredytu ratalnego nr (...) z podrobionymi wcześniej przez niego podpisami M. S. jako kredytobiorcy i A. G. jako sprzedawcy, czym wprowadził pracowników (...) Bank SA w błąd co do osoby kredytobiorcy i jego zdolności kredytowej oraz prawdziwości oświadczeń zawartych w umowie, w szczególności przeznaczenia pieniędzy na zakup drzwi, tożsamości osoby kupującej i sprzedającej oraz zamiaru spłaty kredytu i doprowadził ich do niekorzystnego rozporządzenia mieniem poprzez zawarcie umowy kredytu i wypłatę kwoty 4.025zł tytułem udzielonego kredytu, czym działał na szkodę M. S., (...) Bank SA i A. G.

tj. o czyn z art. 286 § 1 kk w zb. z art. 297 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk

1.  Oskarżonego R. K. uznaje za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu i za to na podstawie art. 286§1 kk w zb. z art. 297§1 kk w zw. z art. 11§2 kk skazuje go, zaś na podstawie art. 286§1 kk w zw. z art. 11§3 kk wymierza mu karę 10 (dziesięć) miesięcy pozbawienia wolności.

2.  Na podstawie art. 69§1 i 2 kk i art. 70§1 pkt 1 kk w zw. z art. 4§1 kk wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza tytułem próby na okres 3 (trzy) lat.

3.  Na podstawie art. 46§1 kk orzeka wobec oskarżonego obowiązek naprawienia szkody w całości poprzez zapłatę (...) Bank (...) S. A. kwoty 3.497,16 (trzy tysiące czterysta dziewięćdziesiąt siedem 16/100) złotych.

4.  Na podstawie art. 44§1 kk orzeka przepadek dowodu rzeczowego w postaci 2 egzemplarzy umowy kredytu ratalnego (k. 6, 7 akt) poprzez pozostawienie w aktach sprawy.

5.  Zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem opłaty i pozostałe koszty sądowe w kwocie 1.255,53 (jeden tysiąc dwieście pięćdziesiąt pięć 53/100) złotych.

­ Sygn. akt V K 128/15

UZASADNIENIE

Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

A. G. działalność gospodarczą pod nazwą (...) z siedzibą w miejscowości M. miała zarejestrowaną od września 2008r. Firma zajmowała się sprzedażą i montażem drzwi wejściowych. Prowadzeniem firmy zajmował się jej konkubent R. K., który znajdował klientów, podpisywał z nimi umowy o dzieło oraz umowy kredytowe na zakup w systemie ratalnym produktów oferowanych do sprzedaży. Umowa współpracy między (...) Bank (...) S.A. a firmą (...) A. G. została podpisana w dniu 6 lutego 2009r.

W dniu 30 grudnia 2008r. M. S. podpisał z (...) Bank S.A. reprezentowanym przez (...) S.A. w L. umowę kredytową nr (...) na zakup drzwi wejściowych na kwotę 1350 zł. Inicjatorem zawarcia umowy a także wykonawcą usługi wstawienia drzwi był oskarżony R. K..

Trzy miesiące później, dokładnie w dniu 30 marca 2009 roku R. K. wykorzystując dane M. S. oraz podrabiając jego podpis jako kredytobiorcy a także podpis A. G. jako sprzedawcy sporządził umowę kredytu ratalnego nr (...) z (...) Bank (...) S.A. na fikcyjny zakup drzwi w firmie (...) A. G. w kwocie 4.025 zł. Oskarżony przed doręczeniem umowy pokrzywdzonemu przez bank skontaktował się z nim, uprzedził M. S., że taka umowa zostanie mu przesłana, jednocześnie uspokoił go, by się umową nie przejmował, bo zaszła pomyłka. Oskarżony zachęcał pokrzywdzonego do ignorowania umowy nawet po tym, jak ten dostał wezwanie do zapłaty. Kiedy M. S. otrzymał kolejne wezwanie do zapłaty a telefoniczny kontakt z oskarżonym się urwał, pokrzywdzony złożył zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa.

Na poczet kredytu oskarżony w okresie od 30.04.2009r. do 26 czerwca 2009r., w kasach banków ( (...) Banku (...) w P. Oddział w Ś. oraz Banku Spółdzielczego w C.) wpłacił 4 raty w łącznej kwocie 527,48 zł.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o: zeznania M. S., k. 1-3, 506, wniosko- umowę, k. 6 i 7, pisma z S. Bank (...), k. 9, 74, wezwania do zapłaty, k. 10-11, umowę, k. 14-17, zeznania A. M. (wcześniej G.), k. 29, 26-27 odezwy, wezwania przedegzekucyjnego, k. 32, zeznania M. K., k. 56-59, protokół oględzin drzwi, k. 70-72, opinię z zakresu badania dokumentów, k. 96-102, informację ze (...) Banku (...) w P., k. 130-132, informację z Banku Spółdzielczego w C., k. 138-141, wyjaśnienia oskarżonego, k. 505v-506, 537.

Oskarżony przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. Podał, że sporządził umowę kredytową z dnia 30 marca 2009r. i podrobił na niej podpisy M. S. i A. G., bo potrzebował pieniędzy na bieżące opłaty. W tym czasie firma nie przynosiła dochodów. Miał zamiar spłacić kredyt, ale z czasem zaczęło brakować środków na ten cel. Wtedy wyjechał za granicę i przesyłał konkubinie pieniądze na spłatę długu za pośrednictwem Western U.. Podkreślił, że pracować w firmie (...) zaczął za namową A. G., ona sama uczestniczyła w sporządzaniu 4 fikcyjnych umów w przedmiocie sprzedaży ratalnej na kwotę 16.000 złotych. Pozyskała również pieniądze z Banku (...) S.A. na rozpoczęcie działalności gospodarczej przedkładając sfałszowane zaświadczenie o dochodach. Była również świadoma wszystkich pozostałych jego działań, ona zarządzała pieniędzmi, które oskarżony je oddawał.

A. M. (wcześniej) G. zeznała, że firmę założyła na prośbę oskarżonego, który wcześniej pracował w podobnej firmie zajmującej się montażem drzwi. Jako, że był osoba obrotną i z doświadczeniem zawodowym to on zajmował się prowadzeniem firmy. Stwierdziła, że nigdy nie podpisywała umów kredytowych z klientami. Umowy zawarła jedynie z bankami ( (...) Bank, Żagiel, S. Bank, L. Bank) po to, by jej firma mogła pośredniczyć w udzielaniu kredytów na sprzedaż ratalną. Do zawierania umów kredytowych z klientami upoważniła oskarżonego, ale nigdy nie wyraziła zgody na to, by podpisywał się jej imieniem i nazwiskiem. Zresztą nie było takiej potrzeby, gdyż pełnomocnictwa udzielone oskarżonemu zostały dostarczone wszystkim bankom, z którymi współpracowała. Zaprzeczyła, by brała udział w zawieraniu umowy z dnia 30 marca 2009r. z M. S. oraz, by złożyła na niej podpis. W 2009r. firma popadła w długi, banki wypowiedziały umowy z uwagi na niewypłacalność a oskarżony biorąc kolejne kredyty i spłacając nimi stare popadł w spiralę zadłużenia. Do Anglii wyjechał w dniu 12 stycznia 2010r. Z zagranicy przysyłał pieniądze, ale nie były to duże kwoty. Były to środki na życie, a nie na spłatę zadłużenia, bo ona o długach nie wiedziała. Nie wiedziała również na co oskarżony przeznaczył pieniądze z kredytu. Jednocześnie przyznała, że pieniądze zarobione przez oskarżonego były ich jedynym źródłem dochodu, przeznaczali je na wspólne wydatki.

Sąd dał wiarę wyjaśnieniom oskarżonego w tym zakresie, w jakim przyznał, że to on nakreślił podpisy znajdujące się na umowie kredytowej z dnia 30 marca 2009r. oraz nadał bieg wnioskowi kredytowemu oraz pozyskał przyznane pieniądze. Z opinii z zakresu badania dokumentów wynika w sposób nie budzący wątpliwości, że podpisy o treści (...)w polach zatytułowanych „czytelny podpis Kredytobiorcy” i „czytelny podpis Zleceniodawcy (Kredytobiorcy)”, oraz (...)w polach odbitki pieczątki z tekstem „O. A. G. (...)-(...) E., (...)/2 tel. (...)[…]”, znajdujące się na umowach (k. 6 i 7 akt sprawy) zostały nakreślone przez R. K.. Opinia jest rzetelna, jasna, oparta na specjalistycznej wiedzy z zakresu badania dokumentów, nie budzi żadnych wątpliwości. Sąd dał również wiarę zeznaniom A. M., M. S.i M. K.w tym zakresie, w jakim wyjaśnili okoliczności wytworzenia dokumentu. Zeznania świadków nie tylko znajdują potwierdzenie w wyjaśnieniach oskarżonego, ale również w treści dokumentów.

Odnosząc się do wyjaśnień oskarżonego sugerujących, że działał on wspólnie i w porozumieniu ze swoja konkubiną, która miała świadomość jego działań i jednocześnie zyskała korzyść majątkową z tytułu uzyskanego kredytu, należy stwierdzić, że pozostają one gołosłowne nie znajdując poparcia w zebranym materiale dowodowym. Zresztą ewentualny współudział osoby trzeciej nie wyłączałby odpowiedzialności oskarżonego za zarzucany mu czyn.

Art. 286§1 kk chroni cudze mienie, czyli własność i wszelkie inne prawa o charakterze majątkowym. Czynność sprawcza art. 286§1 kk polega na doprowadzeniu innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia mieniem własnym lub cudzym. Stronę podmiotową oszustwa z §1 stanowi zamiar bezpośredni. Jest to przestępstwo kierunkowe ("w celu osiągnięcia korzyści majątkowej"). Oszustwo określone w § 1 jest przestępstwem materialnym. Skutek stanowi niekorzystne rozporządzenie mieniem.

Szczególnym przedmiotem ochrony czynu stypizowanego w art. 297§1 kk jest postępowanie prowadzące do uzyskania kredytu, pożyczki pieniężnej, poręczenia, gwarancji, akredytywy, dotacji, subwencji, potwierdzenia przez bank zobowiązania wynikającego z poręczenia lub z gwarancji lub podobnego świadczenia pieniężnego na określony cel gospodarczy, elektronicznego instrumentu płatniczego lub zamówienia publicznego. Ochronie podlegają też same instytucje kredytu itd. Kryminalizowane działanie sprawcy polega na przedłożeniu określonego dokumentu, przed wskazaną w ustawie instytucją publiczną lub prywatną. Działanie powinno być podejmowane w celu uzyskania określonego świadczenia. Przestępstwo z art. 297§1 kk ma charakter umyślny – występuje tu kierunkowa postać zamiaru. Jest to przestępstwo bezskutkowe – nie jest tu konieczne wywołanie jakiegokolwiek szkody po stronie właściwego podmiotu. ( M. Kulik, Komentarz do art. 297 kk, Komentarz LEX 2013). W ocenie Sądu zachowanie oskarżonego wyczerpało znamiona obu tych przepisów. R. K.podrobił podpisy kredytobiorcy M. S.oraz sprzedawcy drzwi A. G.na umowie kredytu ratalnego, a następnie przedstawił ją w (...) Bank S A. Wprowadził w ten sposób w błąd pracowników tej instytucji m.in. co do osoby kredytobiorcy i jego zdolności kredytowej oraz w zakresie prawdziwości oświadczeń dotyczących przeznaczenia pieniędzy na zakup drzwi i zamiaru spłaty kredytu. Oskarżony działania te podjął w celu uzyskania korzyści majątkowej w postaci kredytu i taką korzyść uzyskał w kwocie 4.025zł.

Wymierzając R. K. karę 10 miesięcy pozbawienia wolności Sąd uznał, iż jest to kara współmierna do stopnia zawinienia oskarżonego i społecznej szkodliwości czynu, którego się dopuścił, na co wpływa przede wszystkim wysokość szkody wyrządzonej pokrzywdzonemu (...) Bank S.A. Sąd przy wymiarze kary miał również na uwadze uprzednią karalność oskarżonego (karta karna - k. 494-496 ). Jednocześnie na zasadzie art. 69 § 1, 2 kk, art. 70 §1 kk Sąd warunkowo zawiesił oskarżonemu wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności na okres próby 3 lat. Zdaniem Sądu zastosowanie tego środka probacyjnego będzie wystarczające dla osiągnięcia wobec sprawcy celów zapobiegawczych i wychowawczych kary i zapobiegnie powrotowi oskarżonego do przestępstwa. Sąd wymierzając karę z warunkowym zawieszeniem jej wykonania miał na uwadze to że czyn, o którego popełnienie został oskarżony R. K. w przedmiotowej sprawie, został popełniony siedem lat temu - w 2009r. Od tego czasu oskarżony nie był karany za przestępstwa przeciwko mieniu, czy obrotowi gospodarczemu. Nie bez znaczenia jest również okoliczność, że w toku postępowania R. K. zabezpieczył środki, które miałyby być przeznaczone na pokrycie wyrządzonej szkody popełnionym przez niego czynem zabronionym (kwota 4025 złotych została wpłacona na konto sądu w dniu 11.12.2015r. - k. 523, 524 akt). Jakkolwiek przed Sądem Rejonowym w Ełku toczy się aktualnie postępowanie o szereg czynów zarzucanych oskarżonemu R. K. m.in. z art. 286§1 kk, jednakże nie zostało ono jeszcze ukończone. W przypadku ewentualnego skazania, Sąd wydający wyrok łączny będzie miał możliwość poddania pod rozwagę, czy zachodzą przesłanki do warunkowego zawieszenia wykonania kary łącznej.

Nadmienić należy, że ustawą z dnia 20 marca 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z dnia 17 kwietnia 2015 r.) w ustawie z dnia 6 czerwca 1997r. - Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.) wprowadzono zmianę art. 69§1 kk, art. 70 kk. Zgodnie z treścią art. 4 §1 kk jeżeli w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niż w czasie pełnienia przestępstwa, stosuje się ustawę nową, jednakże należy stosować ustawę obowiązującą poprzednio, jeśli jest względniejsza dla sprawcy. Sąd w przedmiotowej sprawie zastosował wymienione wyżej przepisy w brzmieniu obowiązującym przed wymienionymi wyżej zmianami, bowiem były one korzystniejsze dla oskarżonego. Zgodnie bowiem z aktualnie obowiązującą treścią art. 69§1 kk, sąd może warunkowo zawiesić wykonanie kary pozbawienia wolności w wymiarze nieprzekraczającym roku, jeżeli sprawca w czasie popełnienia przestępstwa nie był skazany na karę pozbawienia wolności. W świetle tych przepisów niemożliwe byłoby więc zawieszenie wobec R. K. wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności, bowiem oskarżony był już skazany na karę pozbawienia wolności (dane o karalności k. 494-496).

Funkcję kompensacyjną spełni wobec oskarżonego, orzeczony na podstawie art. 46§1 kk, obowiązek naprawienia szkody w całości przez zapłatę na rzecz (...) Bank (...) S.A. kwoty 3.497, 16 złotych. Oskarżony dokonał wpłaty 4 rat na łączną kwotę 527,84 złotych (k. 74 akt) więc o taką kwotę należało zmniejszyć orzeczony wobec niego obowiązek naprawienia szkody.

Na podstawie art. 44§1 kk Sąd orzekł obligatoryjny środek karny w postaci przepadku dowodów rzeczowych - dwóch umów kredytu ratalnego znajdujących się w aktach sprawy (k. 6,7 akt), poprzez ich pozostawienie w tychże aktach.

Stosownie do treści art. 627 kpk oraz art. 2 ust. 1 pkt 3 i ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych (tekst jednolity: Dz. U. z 1983 r., Nr 49, poz. 223 z późn. zm.) zasądzono od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa opłatę w kwocie 180 zł oraz pozostałe koszty sądowe w kwocie 1255,53 złotych, na które złożyły się koszty uzyskania opinii biegłego (833,80 zł), zryczałtowany koszt doręczenia korespondencji (40 zł), koszt uzyskania danych o karalności (360 zł) oraz należność przyznana świadkowi tytułem zwrotu kosztów podróży (21,73 zł).