Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 9 października 2013 roku

Sąd Okręgowy w Słupsku, IV Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Mariusz Struski

Sędziowie: SSO Jolanta Deniziuk ( spr.) SSO Andrzej Jastrzębski

po rozpoznaniu w dniu 9 października 2013r.

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z urzędu

z udziałem K. P. i T. Z.

o pozbawienie lub ograniczenie władzy rodzicielskiej nad małoletnią H. Z.

na skutek zażalenia K. P. od postanowienia Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 27 sierpnia 2013r., sygn. akt III Nsm 682/13,

postanawia:

oddalić zażalenie.

Sygn. akt IV Cz 589 /13

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w Słupsku udzielił zabezpieczenia postępowaniu wszczętemu z urzędu wobec K. P. i T. Z. o pozbawienie lub ograniczenie władzy rodzicielskiej nad małoletnią H. Z., poprzez niezwłoczne umieszczenie małoletniej w spokrewnionej rodzinie zastępczej dziadków ojczystych – P. i S. Z., zamieszkałych w S..

Uzasadniając swoją decyzję Sąd Rejonowy wskazał, że Małoletnia H. Z. ma obecnie 7 lat i od września 2013r. będzie uczęszczać do I klasy szkoły podstawowej, dlatego też koniecznym jest ustabilizowanie jej rozchwianej sytuacji rodzinnej. Sąd I instancji zwrócił uwagę na opinię kuratora oraz wnioski płynące ze sporządzonego przez niego wywiadu środowiskowego, z których wynika, że w rodzinie małoletniej H. Z. miały miejsce nieporozumienia i kłótnie pomiędzy jej rodzicami, których małoletnia była świadkiem. Nadto ojciec małoletniej często znajdował się w stanie upojenia alkoholowego. Wobec tego matka małoletniej - K. P. pozostawiała córkę u dziadków ojczystych, początkowo na weekendy, 2 lub 3 tygodnie, a następnie na dłuższy okres, nawet dwóch miesięcy, trzech miesięcy. W tym czasie nie łożyła na utrzymanie córki, ani nie podejmowała z nią systematycznych kontaktów. Sąd wskazał również, że z ustaleń kuratora wynika, iż małoletnia za każdym razem, gdy była przywożona do dziadków zachowywała się agresywnie, krzyczała i płakała w domu, była wychudzona. Kurator poinformował matkę małoletniej, że Sąd może na czas trwania postępowania umieścić jej córkę w rodzinie zastępczej dziadków ojczystych, którzy na powyższe wyrazili zgodę. Mając to wszystko na uwadze, Sąd I instancji, kierując się dobrem dziecka oraz potrzebą zapewnienia mu prawidłowego rozwoju i ustabilizowanej sytuacji emocjonalnej, na podstawie art. 755 § 1 pkt 4 k.p.c. w zw. z art. 109 § 1 i 2 pkt 5 kro orzekł o niezwłocznym umieszczeniu H. Z. na czas trwania postępowania w rodzinie zastępczej dziadków ojczystych.

Z rozstrzygnięciem tym nie zgodziła się matka małoletniej – K. P., która zaskarżyła postanowienie Sądu Rejonowego w całości, wnosząc o jego zmianę i przekazanie córki pod jej opiekę. Z treści uzasadnienia zażalenia wynika, że skarżąca nie zgadza się z zaskarżonym orzeczeniem, ponieważ w jej ocenie zostało ono wydane jedynie w oparciu o przeprowadzony przez kuratora wywiad środowiskowy, stawiający ją w złym świetle i nie uwzględniający wszystkich okoliczności sprawy. Skarżąca podniosła także, że nie zostały odpowiednio zabezpieczone interesy małoletniej H. Z., ponieważ nikt nie nadzoruje sprawowanej na dzieckiem przez jej dziadków opieki. Nadto szeroko opisała swoją sytuację życiową oraz konflikty, jakie istnieją pomiędzy nią i jej mężem oraz pomiędzy nią i jej teściami. Wskazała, że próbując izolować córkę od przemocy psychicznej, jak spotykała ją w domu od jej ojca, oddawała ja pod opiekę dziadkom. Za każdym razem starała się utrzymywać kontakt z córką, lecz teściowie jej to utrudniali. Dodała, że od stycznia 2013r., kiedy to oddała córkę dziadkom na kilka miesięcy, przeżywała trudny okres związany z chorobą, prowadzoną działalnością gospodarczą oraz sprawą spadkową po zmarłych jej rodzicach, które to okoliczności nałożyły się na siebie i dlatego zwróciła się do teściów o pomoc w opiece nad córką.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Wskazany przez Sąd Rejonowy, jako podstawa wydania zaskarżonego postanowienia, przepis art. 755 kpc, stosuje się do roszczeń, które nie mają charakteru roszczeń pieniężnych. Tego rodzaju sprawami są także wszystkie sprawy opiekuńcze i opiekuńczo-wychowawcze. Do zabezpieczenia roszczeń niepieniężnych w pełnym zakresie mają zastosowanie ogólne przepisy o postępowaniu zabezpieczającym. Sposób zabezpieczenia określa Sąd na wniosek uprawnionego a w sprawach, w których postępowanie może być wszczęte z urzędu, jak w niniejszej sprawie, to Sąd podejmuje wówczas stosowne decyzje z urzędu. Oczywiście w takim wypadku Sąd winien zastosować taki sposób, który zapewni w danej sytuacji osiągnięcie celu postępowania zabezpieczającego.

Przechodząc do meritum zażalenia należy skarżącej wyjaśnić, że podnoszone przez nią argumenty i twierdzenia nie mogą, zdaniem Sądu Okręgowego, być podstawą jego uwzględnienia, ponieważ nie podważają w żaden sposób dokonanych przez ten Sąd ustaleń faktycznych. Postanowienie o zabezpieczeniu nie dotyczy bowiem meritum sprawy, a jedynie sytuacji tymczasowej, związanej z zapewnieniem opieki nad małoletnią H. Z. na czas trwania postępowania, którego celem jest ustalenie w pierwszej kolejności czy istnieją podstawy do pozbawienia lub ograniczenia władzy rodzicielskiej jej rodzicom. Wszelkie zaś, szeroko opisane przez skarżącą kwestie, związane z relacjami pomiędzy nią a jej małżonkiem, czy dziadkami ojczystymi małoletniej, jak również podnoszone przez nią tłumaczenia dla własnego postępowania z córką w sposób uzasadniający wszczęcie postępowania z urzędu będą roztrząsane przez Sąd meriti.

Na tym etapie postępowania wskazać trzeba, że Sąd Rejonowy miał nie tylko podstawy do wszczęcia w niniejszej sprawie z urzędu postępowania, ale także do udzielenia takiego zabezpieczenia, które w najodpowiedniejszy sposób zapewni małoletniej ochronę, poczucie bezpieczeństwa, stabilność emocjonalną i możliwość uczęszczania do jednej szkoły. Zasadność tej decyzji potwierdzona została sporządzonym przez kuratora zawodowego wywiadem środowiskowym. Co znamienne, sama skarżąca, pytana prze kuratora o plan opieki nad córką, nie potrafiła wskazać mu choćby zarysu dalszego postępowania, nadto stwierdziła, że obecnie najlepszym rozwiązaniem byłoby umieszczenie małoletniej pod pieczą zastępczą dziadków ojczystych (k.5-12). Natomiast, z postawionych w wywiadzie wniosków kuratora jednoznacznie wynika, że sytuacja opiekuńczo – wychowawcza H. Z. jest niestabilna i rozchwiana pomiędzy dwa różne domy. W środowisku rodzinnym małoletnia narażona była na częste konflikty i awantury rodziców, niejednokrotnie kończące się interwencją policji, co nota bene skarżąca potwierdziła w złożonym zażaleniu.

Nie bagatelizując zatem twierdzeń skarżącej odnośnie jej przykrej sytuacji życiowej, spowodowanej śmiercią własnych rodziców oraz nagannym zachowaniem męża, nie można nie zauważyć, że opisana przez kuratora zawodowego sytuacja dawała podstawy do podjęcia przez Sąd Rejonowy decyzji o zabezpieczeniu roszczenia, poprzez umieszczenie małoletniej w spokrewnionej rodzinie zastępczej dziadków ojczystych, u których skarżąca nagminnie pozostawiała pod opieką swoją małoletnią córkę bez większego zaangażowania w jej utrzymanie. Czynienie na tym etapie postępowania zarzutów pod adresem Sądu, iż zaskarżoną decyzję oparł wyłącznie na jednostronnych twierdzeniach kuratora, w sytuacji, gdy sama skarżąca nie potrafiła zadbać o prawidłowy kontakt z córką, pozostawiając ją na kilka miesięcy u jej dziadków, nie może odnieść pożądanego przez nią skutku. Mając bowiem na uwadze szeroko rozumiane dobro dziecka oraz fakt, że dziadkowie tworzą dla małoletniej stabilne i bezpieczne środowisko rodzinne, a jednocześnie sami są przykładem poprawnie funkcjonującej rodziny, w przeciwieństwie do tej, jaką stworzyli K. P. i T. Z., należy uznać, że Sąd Rejonowy prawidłowo zabezpieczył interesy małoletniej H. Z.. Ponadto godzi się zauważyć, że dotychczasowy sposób sprawowania pieczy zastępczej przez dziadków ojczystych nie nastręczał żadnych wątpliwości, dlatego też pozostawienie pod ich opieką dziecka nie budzi najmniejszych obaw Sądu Okręgowego.

Jedynie na uboczu wyjaśnić skarżącej wypada, iż postępowanie zabezpieczające nie rozstrzyga definitywnie sporu i nie ma wpływu na ostateczną decyzję Sądu, która zostanie podjęta dopiero po przeprowadzeniu postępowania dowodowego, które będzie miało na celu ustalenie rzeczywistego stanu faktycznego. W tym postępowaniu rozpatrzone będą również racje skarżącej, podniesione w uzasadnieniu zażalenia.

Wobec powyższego, na mocy art. 385 w zw. z art. 397 § 2 kpc, należało orzec jak w sentencji.