Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 września 2015 r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy w IV Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący:	SSO Waldemar Majka
Protokolant:	Marta Synowiec

po rozpoznaniu w dniach 15 lipca i 15 września 2015 r.

sprawy B. Z.

córki T. i S. z domu F. (...) roku w K. z art. 92 § 1 kw, art. 97 kw

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę obwinionej

od wyroku Sądu Rejonowego w Kłodzku

z dnia 23 marca 2015 r. sygnatura akt VI W 65/14

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

1)  uniewinnia obwinioną od zarzutu popełnienia wykroczenia z art. 92 § 1 kw stwierdzając, iż koszty procesu w tej części ponosi Skarb Państwa,

2)  za podstawę orzeczenia grzywny w punkcie I dyspozycji przyjmuje art. 97 kw w zw. z art. 9 § 2 kw, zaś wysokość grzywny obniża do 350 (trzystu pięćdziesięciu) złotych,

3)  wysokość opłaty w punkcie II dyspozycji obniża do 35 (trzydziestu pięciu) złotych,

II.  w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zasądza od obwinionej na rzecz Skarbu Państwa zryczałtowane wydatki postępowania odwoławczego w kwocie 50 złotych i opłatę, którą wymierza jej w kwocie 35 złotych.

  Sygnatura akt IV Ka 366/15

Wobec B. Z. skierowany został przez Komendę Powiatową Policji w K. do Sądu Rejonowego w Kłodzku wniosek o ukaranie w którym obwiniona została ona o to, że:

1.  w dniu 24 września 2013 roku około godziny 14:00 w miejscowości K. przy pl. (...) kierując samochodem marki V. (...) o nr rej. (...) nie zastosowała się do znaku drogowego B1, tj. zakaz ruchu w obu kierunkach, to jest o wykroczenie z art. 92§1 kw,

2.  w tym samym miejscu i czasie oraz okolicznościach kierując samochodem nie stosowała się do zakazu jazdy wzdłuż przejścia dla pieszych, to jest o wykroczenie z art. 97 kw w zw. z art. 26 ust.3 pkt 3 Ustawy Prawa o Ruchu Drogowym,

3.  w tym samym miejscu i czasie oraz okolicznościach kierując samochodem naruszyła zakaz zatrzymywania pojazdu w odległości mniejszej niż 10 metrów od przejścia dla pieszych, to jest o wykroczenie z art. 97 kw w zw. z art. 49 ust.1 pkt 2 Ustawy Prawa o Ruchu Drogowym.

Sąd Rejonowy w Kłodzku wyrokiem z dnia 23 marca 2015 r. sygn. akt VI W 65/14:

I.  obwinioną B. Z. uznał za winna popełnienia zarzucanych czynów opisanych pod pkt I,II i III części wstępnej wy określonych art. 92§1 kw i art. 97 kw i za to na podstawie art. 92§1 kw w zw. z art. 9§2 kw wymierzył łącznie karę grzywny w kwocie 500 (pięćset) złotych;

II.  na podstawie art. 118§1 kpw zasądził od obwinionej na rzecz Skarbu Państwa kwotę 100 złotych tytułem zryczałtowanych wydatków postępowania oraz kwotę 50 złotych tytułem opłaty.

Powyższy wyrok zaskarżony został apelacją obrońcy obwinionej, który zaskarżył wyrok w całości, a wyrokowi temu zarzucił:

1.  Odnośnie czynów opisanych w punkcie I i II części wstępnej wyroku

a)  błąd w ustaleniach faktycznych przyjęty za podstawę wyroku, mający wpływ na jego treść polegający na uznaniu, że obwiniona B. Z. dopuściła się zarzucanych jej wykroczeń z art. 92 i 97 kw, że wjeżdżając w dniu 24 września 2013 r. na teren Pl. (...) w K. nie dostosowała się do znaku drogowego B1 oraz cfała wzdłuż przejścia dla pieszych nie zachowując żadnej ostrożności, także piesi musieli wychodzić za nie by uniknąć potrącenia, a nadto że trąbiła na pieszych oczekujących na chodniku, aby ustąpili jej miejsca, oraz że w patrolu znajdowali się tylko funkcjonariusze Policji podczas gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie stanowi podstawy do takich ustaleń;

b)  naruszenie przepisów postępowania mające wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia a mianowicie art. 2§1 pkt 1, art. 4, art. 5§2 kpk w zw. z art. 8 kpw poprzez nieobiektywną wybiórczą i dowolna ocenę materiału dowodowego zebranego w sprawie, przypisanie zeznaniom świadków P. A., P. M., D. G. i W. P.waloru wiarygodności podczas gdy rozbieżności pomiędzy treścią ich zeznań a także treścią pozostałych dowodów w sprawie, w tym nagrań z monitoringu miejsca zdarzenia nie pozwalają na uznanie ich za wiarygodne, jak też poprzez nie uwzględnienie dowodów przemawiających na korzyść obwinionej;

c)  naruszenie przepisów postepowania mające wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia a mianowicie art. 167 kpk poprzez nie przeprowadzenie dowodu z zeznań w charakterze świadka funkcjonariusza Strazy Miejskiej, który uczestniczył w czynnościach patrolowych wspólnie z funkcjonariuszami Policji P. A., P. M. i D. G.;

1.  Odnośnie czynu opisanego w punkcie III części wstępnej wyroku

a)  obrazę prawa materialnego, a to art. 97 kodeksu wykroczeń w związku z art. 49 ust.1 ustawy Prawo o ruchu drogowym w zw. z art. 47 ust.1 ustawy Prawo o ruchu drogowym poprzez ich błędną wykładnię, skutkującą przyjęciem, iż zatrzymanie pojazdu samochodowego na chodniku narusza zakaz zatrzymania pojazdu w odległości mniejszej niż 10 metrów od przejścia dla pieszych;

b)  obrazę prawa materialnego, a to art. 47 ust.2 ustawy Prawo o ruchu drogowym poprzez jego niezastosowanie i przyjęcie, że nie jest dopuszczalne zatrzymanie ani postój na chodniku całego samochodu osobowego, podczas gdy przepis powyższy taką możliwość przewiduje,

a podnosząc powyższe zarzuty wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie obwinionej od zarzucanych jej czynów, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd Rejonowy.

Ponadto, w oparciu o art. 452§2 kpk o dopuszczenie w postępowaniu odwoławczym dowodu z zeznań świadka A. N., na adres Straży Miejskiej w K., pl. (...), na okoliczność przebiegu interwencji z udziałem obwinionej w dniu 24 września 2013 r. na Placu (...) w K..

Sąd Okręgowy zważył co następuje;

apelacja jest w części zasadna.

Zarzut postawiony w punkcie pierwszym wniosku o ukaranie dotyczył niezastosowania się przez obwinioną w dniu 24 września 2013 roku w K. przy Pl. (...) do znaku drogowego B1, to jest zakazu ruchu w obu kierunkach wyczerpującego znamiona wykroczenia z art. 92 § 1 kk. Zdaniem sądu orzekającego, jak wynika z pisemnych motywów uzasadnienia zaskarżonego wyroku, obwiniona wjeżdżając kierowanym w czasie zaistniałego zdarzenia pojazdem na teren dworca PKS wkroczyła w strefę obowiązywania znaku B1 „zakazu ruchu” usytuowanym przy wjeździe po prawej stronie. Nadmienić przy tym należy, iż poniżej tegoż znaku pionowego zamieszczona została tablica informująca, iż znak ten nie dotyczy „pracowników PKS i (...), autobusów komunikacji PKS, klientów baru (...)”. W ocenie sądu I instancji obwiniona mogła wjechać samochodem - nie będąc pracownikiem (...) oraz banku (...) - na ten teren tylko i wyłącznie celem skorzystania z usług baru (...), udając się zaś do banku obwiniona złamała zakaz wynikający ze znaku B1. Wskazana argumentacja byłaby trafna, gdyby w realiach skrzyżowania ulicy (...) z ulicą (...). Jedności występowało właściwe oznaczenie z informacją dla osób zamierzających skręcić w lewo o usytuowaniu znaku B1 i wyłączeniach jego stosowania. Taka zaś informacja w dniu zdarzenia nie była umieszczona przy dojeździe do skrzyżowania dla osób skręcających w lewo, a choć tablica informacyjna została umieszczona (k.166) to zawierała informację o występującym znaku zakazu jedynie dla osób skręcających w prawo. Takie zaś oznakowanie wymienionego skrzyżowania pionowymi znakami drogowymi czyni niezwykle trudnym zastosowanie się do tego zakazu w rzeczywistości i powoduje, iż oznakowanie poszczególnymi pionowymi znakami drogowymi nie jest czytelne dla uczestników ruchu drogowego. Osoba dokonująca w powyższych warunkach skrętu w lewo dopiero znajdując się przed znakiem miała możliwość zapoznania się z treścią wyłączeń stosowania znaku B1. Znajdując się w tej sytuacji miała do wyboru wykonanie manewru cofania bądź zawracania, co byłoby niedopuszczalne, bądź niezastosowania się do znaku B1. Nie można zatem obwinionej przypisać sprawstwa wykroczenia z art. 92 §1 kw, bo choć nie zastosowała się do znaku B1, to może ponosić odpowiedzialności za wadliwe oznaczenie skrzyżowania. Ze wskazanych powyżej względów sąd odwoławczy uniewinnił obwinioną od popełnienia czynu opisanego w pkt I części wstępnej zaskarżonego wyroku (art.1§2 kw w zw. z art.5§1 pkt 2 kpw)

Odnośnie natomiast czynów opisanych w pkt II i III części wstępnej wyroku kontrola instancyjna nie wykazała by postępowanie w tym zakresie obarczone zostało uchybieniami skutkującymi koniecznością uchylenia zaskarżonego wyroku.

Procedując w sprawie i orzekając w zaskarżonym wyroku o odpowiedzialności obwinionej odnośnie czynu opisanego w pkt II części wstępnej wyroku tj. wykroczenia z art. 97 kw sąd rejonowy nie naruszył eksponowanych w apelacji przepisów postępowania tj. art. 2 § 1 pkt 1, art. 4, art. 5 § 2 kpk w zw. z art. 8 kpw. Na początku poczynionych w tej części rozważań zauważyć należy, iż we wskazanych jako naruszone przez sąd I instancji przepisach art. 2 § 1 pkt 1 kpk i art. 4 kpk sformułowane zostały jedne z podstawowych zasad o charakterze dyrektywy ogólnej, jak zaś wskazuje się w praktyce orzeczniczej zarzut obrazy art. 4 kpk jak i art. 2 §1 kpk nie może sam przez się stanowić podstawy apelacji.Przestrzeganie zasady obiektywizmu unormowanej w art. 4 kpk gwarantowane jest w przepisach szczegółowych i dopiero wykazanie przez skarżącego, iż doszło do naruszenia tych przepisów szczegółowych może uzasadniać podniesiony zarzut, a tego jednakże autor apelacji nie uczynił. W sprawie niniejszej brak jest ponadto podstaw do podnoszenia zarzutu art. 5 § 2 kpk w zw. z art. 8 kpw. Podkreślenia wymaga, iż określona w art. 5 § 2 kpk reguła dotyczy wątpliwości, które powziął i których nie jest w stanie rozstrzygnąć sąd rozpoznający sprawę, nie zaś wątpliwości stron czy też ich przedstawicieli procesowych. W sprawie niniejszej natomiast sąd rejonowy, co wynika z wydanego wyroku jak również treści pisemnego uzasadnienia, takich wątpliwości określonych we wskazanym powyżej przepisie nie powziął, dokonując stanowczych ustaleń co do winy i sprawstwa obwinionej odnośnie czynu zarzuconego wymienionej w pkt II części wstępnej wyroku.

Obwiniona podjęła próbę forsowania tezy, iż cała sprawa to efekt zmowy policjantów, co nie znajduje uzasadnienia, bowiem z prośbą o interwencję policji wystąpił świadek W. P.– osoba zupełnie przypadkowa i oburzona zachowaniem obwinionej kierującej pojazdem. Zwrócić należy uwagę, iż okoliczność wykonywania manewru cofania przez obwinioną i wjechania kierowanym pojazdem na przejście dla pieszych, wynika z relacji przedstawionej przez świadków D. G., P. A., P. M. oraz wspomnianego W. P., podczas gdy w apelacji skarżący czyni uwagi, iż obwiniona cofała na niewielkiej odległości po chodniku. Zaznaczyć w tym miejscu należy, iż w swoich zeznaniach złożonych w niniejszej sprawie D. G. stwierdził: „na miejscu zauważyliśmy jak kierująca pojazdem marki V. (...) o nr rej. (...) wykonuje manewr cofania na przejściu dla pieszych w chwili kiedy paliło się zielone światło dla pieszych i ponadto na przejściu znajdowali się piesi” (k. 22). Ponadto w swojej relacji również P. A. zaznaczył, iż „na miejscu w chwili gdy podjechaliśmy radiowozem oznakowanym zauważyliśmy pojazd marki V. (...) koloru czarnego nr rej. nie pamiętam, którego kierująca była kobieta. W/w wykonywała manewr cofania, jadąc po chodniku wjechała na przejście dla pieszych w momencie kiedy paliło się dla nich światło zielone. Ludzie którzy przechodzili po tym przejściu zmuszeni byli ominąć ten pojazd by uniknąć potrącenia” (k. 26) wskazując ponadto w swoich kolejnych zeznaniach, iż kobieta kierująca cofała pojazdem po przejściu dla pieszych, w sytuacji gdy piesi mieli zielone światło i cofała zgodnie z kierunkiem ruchu pieszych (k. 70). Złożonym przez wymienionych funkcjonariuszy policji zeznaniom, jak również zeznaniom świadka W. P., sąd I instancji trafnie przyznał walor wiarygodności, bowiem eksponowane przez apelującego rozbieżności w relacjach mają charakter jedynie pozorny opierający się na wyrwaniu z kontekstu fragmentów tychże relacji. Należy podkreślić, iż interweniujący policjanci po przybyciu na miejsce zdarzenia zaobserwowali manewr cofania, zaś świadek W. P.był świadkiem zarówno tego manewru jak też wcześniejszego parkowania obwinionej. Jeśli zaś chodzi o relację świadka A. N. (k.238), to zeznania te nic nie wniosły do sprawy, skoro jego rola ograniczała się nie do podjęcia interwencji, a udzielenia pomocy policjantom z patrolu w dotarciu do miejsca interwencji. Sugerowanie zatem przez skarżącego, iż ukryta została informacja o istotnym świadku zdarzenia stanowi swoiste nieporozumienie.

Oceniając poprawność pozostałych manewrów obwinionej jako kierującej pojazdem godzi się zauważyć, iż przy wykonywaniu manewru cofania stosownie do treści art. 23 ust 1 pkt 3 Prawa o ruchu drogowym (Prd) należy ustąpić pierwszeństwa innemu pojazdowi lub uczestnikowi ruchu i zachować szczególną ostrożność, a w szczególności: a) sprawdzić czy wykonywany manewr nie spowoduje zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu lub jego utrudnienia, b) upewnić się czy za pojazdem nie znajduje się przeszkoda; w razie trudności w osobistym upewnieniu się kierujący jest obowiązany zapewnić sobie pomoc innej osoby. Cofanie zaś połączone z jazdą wzdłuż przejścia dla pieszych, czego dopuściła się obwiniona stanowi naruszenie również art.26 ust.3 pkt 3 Prd, w którym znajduje się wyraźny i definitywny zakaz wykonywania takiego manewru. Mając na względzie powyższe stwierdzić należy, iż sąd rejonowy nie popełnił błędu w ustaleniach faktycznych uznając, iż obwiniona dopuściła się popełnienia czynu opisanego w pkt II części wstępnej wyroku tj. wykroczenia z art. 97 kw.

Za chybiony uznać ponadto należy zarzut naruszenia prawa materialnego opisany w pkt 2a apelacji tj obrazy art. 97 kodeksu wykroczeń w związku z art. 49 ust. 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym w zw. z art. 47 ust. 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym jak również łączący się z tym zarzutem zarzut wymieniony w pkt 2b a to zarzut naruszenia art. 47 ust. 2 ustawy Prawa o ruchu drogowym. Przystępując do oceny zasadności powyższych zarzutów zauważyć należy, iż art. 47 ust. 1 Prawa o ruchu drogowym stanowi, iż dopuszcza się zatrzymanie lub postój na chodniku kołami jednego boku lub przedniej osi pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 2,5 t, pod pewnymi wymienionymi w tym przepisie warunkami, do przesłanek tych należy m.in. wymóg aby na danym odcinku jezdni nie obowiązywał zakaz zatrzymania lub postoju, natomiast przepis art. 47 ust. 2 cytowanej ustawy, do którego odwołuje się w swojej argumentacji autor apelacji przewiduje, iż dopuszczalne jest przy zachowaniu warunków określonych w ust. 1 pkt 2 tego artykułu zatrzymanie lub postój na chodniku przy krawędzi jezdni całego samochodu osobowego, motocykla, motoroweru, roweru lub wózka rowerowego. Inny natomiast pojazd o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 2,5 t może być w całości umieszczony na chodniku tylko w miejscu wyznaczonym odpowiednimi znakami drogowymi.

W świetle zgromadzonych w sprawie niniejszej dowodów - w tym w szczególności zapisów z monitoringu - nie budzi wątpliwości dokonane przez sąd I instancji ustalenie dotyczące odległości w jakiej zaparkowany został - kierowany uprzednio przez obwinioną pojazd - od oznaczonego miejsca przejścia dla pieszych jak i skrzyżowania. Stosownie zaś do treści art. 49 ust. 1 pkt 2 Prd zabronione jest zatrzymywanie pojazdu na przejściu dla pieszych, na przejeździe dla rowerzystów oraz w odległości mniejszej niż 10 metrów przed tym przejściem lub przejazdem; na drodze dwukierunkowej o dwóch pasach ruchu zakaz ten obowiązuje także za tym przejściem lub przejazdem. Swoim zachowaniem w czasie zaistniałego zdarzenia, a mianowicie zatrzymując kierowany przez siebie pojazd w odległości nie mniejszej niż 10 metrów od oznaczonego przejścia dla pieszych z sygnalizacją świetlną. Obwiniona niewątpliwie naruszyła również zakaz określony w przywołanym powyżej przepisie tj. art. 49 ust. 1 pkt 2 Prd.

Z tych też wszystkich względów zmieniono zaskarżony wyrok w ten sposób, że uniewinniono obwinioną od zarzutu popełnienia wykroczenia z art. 92 § 1 kw stwierdzając, iż koszty procesu w tej części ponosi Skarb Państwa, ponadto za podstawę orzeczenia grzywny w punkcie I dyspozycji przyjęto art. 97 kw w zw. z art. 9 § 2 kw, zaś wysokość grzywny obniżono proporcjonalnie do 350 (trzystu pięćdziesięciu) złotych, co wpłynęło również na wysokość opłaty - 35 (trzydzieści pięć) złotych, w pozostałym zaś zakresie zaskarżony wyrok utrzymano w mocy (art.437§1 kpk).

Orzeczenie o kosztach postępowania odwoławczego uzasadnia przepis art.636§1 kpk w zw. z art.119 kpw. Wysokość zryczałtowanych wydatków postępowania odwoławczego i opłaty uzasadnia natomiast §3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 10 października 2001 roku w sprawie wysokości zryczałtowanych wydatków postępowania oraz wysokości opłaty za wniesienie wniosku o wznowienie postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz.U. 118, poz. 1269) oraz art.8 i art.3 ust.1 w zw. z art.21 pkt 2 ustawy z dnia 23.06.1973 roku o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. nr 49, poz. 223 ze zm.).