Pełny tekst orzeczenia

WYROK ŁĄCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 września 2013 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Mariola Mastalerz

Protokolant st. sekr. sądowy Ilona Królikiewicz

po rozpoznaniu w dniu 11 września 2013 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku T. K. z udziałem Szpitala (...) w R.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. M..

o emeryturę i o ustalenie kapitału początkowego

na skutek odwołania T. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. M.. z dnia 5 września 2012r. sygn.(...)i z dnia 7 września 2012r. sygn. (...)

1. oddala odwołanie od decyzji z dnia 7 września 2012r.,

2. umarza postępowanie w zakresie odwołania od decyzji z dnia 5 września 2012r.

Sygn. akt V U 1045/12

UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni T. K. wystąpiła w dniu 7 sierpnia 2012 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. M.. z wnioskiem o przyznanie prawa do wcześniejszej emerytury przewidzianej dla pracowników zatrudnionych
w szczególnym charakterze lub w szczególnych warunkach.

Decyzją z dnia 7 września 2012 roku wydaną w sprawie nr (...)organ rentowy odmówił wnioskodawczyni prawa do emerytury, podnosząc w uzasadnieniu, iż wnioskodawczyni nie udowodniła wymaganych przepisami 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Wnioskodawczyni nie zaliczono żadnego okresu zatrudnienia do pracy w warunkach szczególnych.

Drugą decyzją z dnia 5 września 2012 roku organ rentowy ponownie ustalił kapitał początkowy na dzień 1 stycznia 1999 roku.

T. K. w dniu 4 października 2012 r. złożyła odwołanie, w którym wskazała, iż nie zgadza się z decyzją z dnia 5 września 2012 roku odmawiającej jej prawa do świadczenia emerytalnego z tytułu świadczenia pracy w warunkach szczególnych.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołania wniósł o ich oddalenie.

Na rozprawie w dniu 6 lutego 2013 roku wnioskodawczyni cofnęła odwołanie od decyzji z dnia 5 września 2012 roku w przedmiocie ponownego ustalenia kapitału początkowego i popierała odwołanie od decyzji z dnia 7 września 2012 roku odmawiającej jej prawa do emerytury.

Organ rentowy na rozprawie w dniu 24 maja 2013 roku wyraził zgodę na cofnięcie odwołania od decyzji z dnia 5 września 2012 roku.

Postanowieniem z dnia 24 maja 2013 roku Sąd Okręgowy dopuścił do udziału
w sprawie w charakterze zainteresowanego pracodawcę wnioskodawczyni – Szpital (...) w R.

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

ustalił co następuje:

Wnioskodawczyni T. K., urodzona w dniu (...), legitymuje się na dzień 1 stycznia 1999 r. okresem ubezpieczenia w rozmiarze 1 rok, 4 miesiące i 27 dni okresów nieskładkowych oraz 19 lat, 5 miesięcy i 26 dni okresów składkowych. Łącznie staż pracy wnioskodawczyni wynosi 20 lat, 10 miesięcy i 23 dni. Nie jest ona członkiem otwartego funduszu emerytalnego i pozostaje nadal w stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą tj. Szpitalem (...) w R..

(okoliczności bezsporne, analiza akt emerytalnych)

Do stażu pracy w warunkach szczególnych ZUS nie zaliczył wnioskodawczyni żadnego okresu zatrudnienia.

(okoliczności bezsporne)

Wnioskodawczyni jest zatrudniona w Szpitalu (...) w R. od dnia
9 lutego 1978 roku początkowo na stanowisku położnej a następnie starszej położnej na oddziale ginekologiczno-położniczym.

(dowód: umowa o pracę k. 1 akt osobowych część B, angaże w aktach osobowych część B)

W szpitalu Powiatowym w R. w połowie 1981 roku na oddziale ginekologiczno-położniczym została utworzona sala cięć cesarskich. Od momentu utworzenia sali cięć cesarskich położne zatrudnione na oddziale pracowały według ustalonego grafiku, który przewidywał, że przez dwa miesiące pracowały na sali cięć cesarskich a przez następne dwa miesiące na sali operacyjno-porodowej. Do chwili utworzenia tej sali ewentualne porody poprzez cesarskie cięcie były przeprowadzana na bloku operacyjnym.

(dowód: zeznania świadka A. C. od minuty 3.27 do minuty 16.56 nagranie koperta k. 42,

zeznania świadka H. K. od minuty 17.01 do minuty 23.04 nagranie koperta
k. 42,

zeznania wnioskodawczyni T. K. od minuty 3.25 do minuty 12.37 nagranie koperta k. 56)

Praca wnioskodawczyni - położnej na sali cięć cesarskich polegała na przygotowaniu pacjentki oraz sali do zabiegu, asystowaniu przy zabiegu cesarskiego cięcia a po jego wykonaniu, posprzątaniu sali oraz wysterylizowaniu narzędzi. Sala zawsze musiała być przygotowana do ewentualnego porodu poprzez cesarskie cięcie.

Natomiast wnioskodawczyni pracując na sali ogólnoporodowej głównie odbierała porody fizjologiczne oraz opiekowała się kobietami przed oraz po porodzie.

(dowód: zeznania świadka A. C. od minuty 3.27 do minuty 16.56 nagranie koperta k. 42,

zeznania świadka H. K. od minuty 17.01 do minuty 23.04 nagranie koperta
k. 42,

zeznania wnioskodawczyni T. K. od minuty 3.25 do minuty 12.37 nagranie koperta k. 56)

Pracodawca wnioskodawczyni tj. Szpital (...) w R. nie wydał T. K. świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych, bowiem nie prowadzi kart przebiegu jej pracy a na podstawie jej akt osobowych nie da się ustalić w jakim okresie wykonywała ona pracę w warunkach szczególnych tj. pracowała na sali cięć cesarskich.

(dowód: pismo zainteresowanego z dnia 22.02,2013 r. k. 23 )

W Sądzie Rejonowym w Radomsku obecnie toczy się postępowanie z powództwa T. K. przeciwko Szpitalowi (...) w R. o ustalenie wykonywania pracy w warunkach szczególnych.

(dowód: wezwanie k. 24, pozew k. 25-26)

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

zważył co następuje :

Odwołanie nie jest uzasadnione.

Zgodnie z treścią art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227) ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 (tj. poniżej 65 lat dla mężczyzn). Ustęp 4 art. 32 stanowi zaś, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Stosownie do art. 184 ust. 1 wskazanej wyżej ustawy ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1 stycznia 1999 roku) osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa (ust. 2).

W świetle powyższych regulacji żądanie wnioskodawczyni należało zatem rozpoznać w aspekcie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem. Z treści § 4 tego rozporządzenia wynika, iż pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1.  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2.  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Ten „wymagany okres zatrudnienia” to okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia), natomiast pracą w warunkach szczególnych jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tegoż aktu (§ 1 i § 2 rozporządzenia).

Okresy pracy w warunkach szczególnych, stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Brak takiego świadectwa lub jego zakwestionowanie przez organ rentowy nie wyklucza jednak dokonania ustalenia zatrudnienia w warunkach szczególnych innymi środkami dowodowymi w toku postępowania sądowego. Stanowisko takie wielokrotnie zajmował również Sąd Najwyższy, który między innymi w wyroku z dnia 2 lutego 1996 roku, II URN 3/95, OSNAP 1996/16/239 stwierdził, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w Kodeksie postępowania cywilnego. Ograniczenia dowodowe zawarte w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno - rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49 ze zm.) dotyczą wyłącznie postępowania przed tymi organami.

Spór pomiędzy stronami, w związku z zarzutami podniesionymi przez wnioskodawczynię w odwołaniu, ograniczał się do faktu, czy ma ona wymagany 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach. Spełnienie pozostałych przesłanek nie było przedmiotem sporu (nie budzi wątpliwości, że wnioskodawczyni ma wymagany okres zatrudnienia, to jest 20 lat, a w dniu (...)).

Należy zauważyć, iż wnioskodawczyni w swoim odwołaniu wniosła o zaliczenie jej do okresu pracy w warunkach szczególnych okresu od połowy 1981 roku do 31 grudnia 1999 roku kiedy pracowała na oddziale położniczo-ginekologicznym na sali cięć cesarskich.

W ocenie Sądu Okręgowego zebrany w sprawie materiał dowodowy nie daje podstaw do uwzględnienia odwołania wnioskodawczyni i przyznania jej prawa do emerytury ze wzglądu na wykonywanie pracy w warunkach szczególnych.

W tym zakresie należy dodać, że warunek wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy jest spełniony tylko wówczas, gdy pracownik w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy na określonym stanowisku pracy nie wykonuje czynności pracowniczych nie związanych z tym stanowiskiem pracy, ale stale wykonuje prace o jakich mowa w rozporządzeniu (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 listopada 2000 roku, II UKN 39/00, OSNAP 2002/11/272).

W przedmiotowej sprawie nie sposób przyjąć, aby wnioskodawczyni będąc położną na oddziale ginekologiczno-położniczym w okresie od 1981 roku do 31 grudnia 1999 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywała prace instrumentariuszki na sali cięć cesarskich więc prace, o których mowa w dziale XII pkt 2 wykazu stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. - prace w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych oraz prace lekarzy stomatologów. Jak wynika bowiem z zeznań wnioskodawczyni oraz zgłoszonych przez nią świadków tj. A. C. i H. K. (które nota bene Sąd Okręgowy uznał za wiarygodne) w powyższym okresie oraz nadal
obowiązywał grafik, który przewidywał, że co dwa miesiące położne pracują na sali cięć cesarskich a następnie (również przez dwa miesiące) na sali porodowej. Tym samym w skali roku wnioskodawczyni jedynie przez 6 miesięcy pracowała na sali, na której były wykonywane zabiegi cesarskiego cięcia. Wówczas to rzeczywiście przygotowała pacjentkę oraz salę do zabiegu, asystowała przy nim a na koniec sprzątała salę i sterylizowała narzędzia. Te czynności jednak wnioskodawczyni wykonywała przez 6 miesięcy w skali roku. Okres od połowy 1981 roku do 31 grudnia 1999 roku wynosi około 18 lat i 6 m-cy. Biorąc jednak pod uwagę, że wnioskodawczyni w skali roku pracowała przez 6 miesięcy jako położna na sali cesarskiego cięcia, to łączny okres jej pracy w warunkach szczególnych daje tylko niewiele ponad 9 lat pracy w warunkach uprawniających do przyznania emerytury.

W ocenie Sądu Okręgowego na rozstrzygnięcie niniejszej sprawy nie będzie miało wpływu rozstrzygnięcie sprawy obecnie toczącej się przed Sądem Rejonowy w Radomsku o ustalenie pracy w warunkach szczególnych. Odnośnie bowiem ustalenia charakteru wykonywanej przez wnioskodawczynię pracy, Sąd Okręgowy prowadził własne postępowanie dowodowe oraz na jego podstawie samodzielnie czynił ustalenia faktyczne.

Biorąc pod uwagę powyższe uznać należało, iż w toku procesu wnioskodawczyni nie wykazała, aby spełniła przesłankę wykonywania pracy w warunkach szczególnych w ilości co najmniej 15 lat. Fakt ten skutkował koniecznością przyjęcia, że nie spełnia ona wymaganych prawem warunków do uzyskania prawa do emerytury, zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy
o emeryturach i rentach z FUS.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w punkcie pierwszym wyroku.

Na rozprawie w dniu 6 lutego 2013 roku wnioskodawczyni cofnęła odwołanie od decyzji z dnia 5 września 2012 roku w przedmiocie ponownego ustalenia kapitału początkowego, na co pełnomocnik organu rentowego na rozprawie w dniu 24 maja 2013 roku wyraził zgodę. Tym samym Sąd Okręgowy uznał powyższą czynność wnioskodawczyni za prawnie dopuszczalną i nie naruszającą przepisów art. 203 § 4 k.p.c. i art. 469 k.p.c. i na podstawie art. 355 k.p.c. w związku z art. 203 § 4 k.p.c. i art. 469 k.p.c. umorzył postępowanie w zakresie odwołania od tej decyzji.