Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 kwietnia 2016 r.

Sąd Rejonowy dla Krakowa - Nowej Huty w Krakowie Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 31 marca 2016 r. w Krakowie

na rozprawie

sprawy z powództwa Przedsiębiorstwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K.

przeciwko D. K.

odszkodowanie

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od strony powodowej Przedsiębiorstwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. na rzecz pozwanego D. K. (K.) kwotę 1 800,00 zł (jeden tysiąc osiemset złotych 00/100) tytułem kosztów zastępstwa procesowego;

III.  nakazuje pobrać od strony powodowej Przedsiębiorstwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Krakowa-Nowej Huty w Krakowie kwotę 31,00 zł (trzydzieści jeden złotych 00/100) tytułem kosztów postępowania.

Sygn. akt IV P 404/14/N

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Rejonowego dla Krakowa-Nowej Huty w Krakowie

z dnia 12 kwietnia 2016 r.

Strona powodowa Przedsiębiorstwo (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. w pozwie skierowanym przeciwko D. K. domagała się zapłat kwoty 17 507,75 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi w następujący sposób:

- od kwoty 13 649,78 zł od dnia 15 marca 2013 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 3857,97 zł od dnia 15 października 2013 roku do dnia zapłaty.

Uzasadniając swoje stanowisko strona powodowa wskazała, iż w ramach prowadzonej działalności gospodarczej dysponuje samochodem osobowym marki F. (...) oraz samochodem osobowym marki F. (...), które są powierzane pracownikom. Uchwałą nr 158 zarządu powodowej spółki z dnia 14 grudnia 2011 roku wprowadzony został Regulamin korzystania ze służbowych samochodów Przedsiębiorstwa (...) w K.. Zgodnie z § 14 ust. 1 i 2 tego regulaminu – pracownik, któremu został oddany do dyspozycji samochód służbowy, wykorzystuje go w celach służbowych, jednakże pracownik może korzystać z samochodu służbowego do celów prywatnych uiszczając opłatę w okresach miesięcznych. Pozwany w dniu 2 kwietnia 2012 roku zawarł ze stroną powodową umowę o pracę na okres próbny od dnia 1 kwietnia 2012 roku do dnia 30 czerwca 2012 roku. Od dnia 1 lipca 2012 roku pozwany został zatrudniony na czas nieokreślony na stanowisku kierownika budowy. Umowa o pracę została rozwiązana na mocy porozumienia stron z dniem 29 marca 2013 roku. Pozwanemu powierzone zostało mienie służbowe w postaci samochodu osobowego marki F. (...) od dnia 1 kwietnia 2012 roku. Następnie w związku z zawarciem umowy o pracę na czas nieokreślony, pozwanemu powierzony został samochód osobowy marki F. (...). Jednocześnie pozwany wyraził zgodę na prowadzenie monitoringu i kontroli powierzonego mu samochodu przez stronę powodową poprzez system monitoringu GPS. W ramach przeprowadzonej kontroli w zakładzie pracy powodowej spółki powzięto wiadomość, że pozwany wykorzystuje powierzony mu samochód służbowy do celów prywatnych bez zgłoszenia oraz bez uiszczenia należnej opłaty. Strona powodowa wykorzystując program monitorujący WebEye stwierdziła, iż pozwany przejechał w celach prywatnych trasę o łącznej długości 8 224,2 km, co przekłada się na koszt w wysokości 6873,78 zł. Ponadto stwierdzono, że pozwany w okresie od 1 sierpnia 2012 roku do 5 lutego 2013 roku, świadcząc pracę na rzecz strony powodowej w ramach realizacji przebudowy infrastruktury kolejowej nr 61 na odcinku K. – T., wykorzystywał powierzony mu samochód służbowy F. (...) do celów niezwiązanych z wykonywaną pracą. Po dokonaniu obliczenia, koszt prywatnych przejazdów wygenerowany przez pozwanego, pomniejszony o koszty noclegów, wyniósł 6 776,00 zł. W związku z tym pozwany wykorzystując samochód służbowy dla celów prywatnych wygenerował koszt w łącznej wysokości 13 649,78 zł. Pozwany w wiadomościach e-mail z dnia 18 stycznia 2013 roku przyznał, iż korzysta z samochodu służbowego po pracy w celach prywatnych, twierdząc, że jest to wynik ustaleń z prezesem zarządu spółki. Jednakże strona powodowa nigdy nie zawierała w żadnej formie umowy z pozwanym w przedmiocie korzystania z samochodu służbowego w celach prywatnych. Strona powodowa podjęła też kroki celem sprawdzenia monitoringu GPS samochodu służbowego powierzonego pozwanemu za wcześniejszy okres pracy. W wyniku kontroli stwierdzono, że w okresie od 1 kwietnia 2012 roku do 4 sierpnia 2012 roku pozwany wykorzystywał samochód służbowy w celach prywatnych, pokonując łącznie trasę 3155,9 km, co wygenerowało koszt w wysokości 3857,07 zł.

W nakazie zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym w dniu 12 lutego 2014 roku, Sąd nakazał pozwanemu D. K., aby zapłacił stronie powodowej Przedsiębiorstwu (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w K. kwotę 17 507,75 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwoty 13 649,78 zł od dnia 15 marca 2013 roku do dnia zapłaty oraz od kwoty 3 857,97 zł od dnia 15 października 2013 roku do dnia zapłaty.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty (k. 152-159) D. K. wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje stanowisko pozwany wskazał, iż przy podpisywaniu umów o pracę nie został zapoznany przez pracodawcę z treścią Regulaminu korzystania ze służbowych samochodów. Brak również pisemnego oświadczenia dokumentującego ten fakt. O obowiązywaniu regulaminu pozwany został poinformowany ustnie przez pracodawcę dopiero w lutym 2013 roku. Strona powodowa nigdy nie podpisała z pozwanym umowy o powierzenie samochodu służbowego. Pozwany nie został również poinformowany o obowiązku uiszczania opłat za korzystanie z samochodu. Przy podpisywaniu umowy o pracę pozwany został poinformowany przez pracodawcę, iż będzie mógł korzystać bezpłatnie z służbowego samochodu, celem dojazdu z K. do miejsca wykonywania pracy. Pozwany nie wykorzystywał samochodów służbowych do celów niezwiązanych ze świadczeniem pracy na rzecz pracodawcy. Samochody te służyły pozowanemu tylko i wyłącznie celem dojeżdżania z K. do miejsca pracy tj. na place budowy w R., O., O. i K.. Pozwany jako kierownik budowy musiał bowiem osobiście kontrolować place budowy, jak również koordynować wiele spraw na miejscu. W trakcie przejazdów na place budowy pozwany przewoził także wielokrotnie dokumenty dla pracowników spółki, rozliczenia zaliczek, jak również wiele innych dokumentów. Zdarzało się również, iż pozwany samochodem służbowym dowoził samych pracowników na konkretne budowy. Takie przejazdy odbywały się na polecenie przełożonych. Nadto z oddanych pozwanemu do korzystania samochodów służbowych korzystali również inni pracownicy spółki.

Bezsporne w sprawie były następującej okoliczności:

W okresie od dnia 1 kwietnia 2012 roku do dnia 30 czerwca 2012 roku pozwany był zatrudniony u strony powodowej na podstawie umowy o pracę na okres próbny na stanowisku kierownika budowy.

W okresie od dnia 1 lipca 2012 roku do dnia 29 marca 2013 roku pozwany był zatrudniony u strony powodowej na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony na stanowisku kierownika budowy. Umowa o pracę rozwiązała się w wyniku porozumienia stron w trybie art. 30 § 1 pkt 1 k. p.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Od dnia 14 grudnia 2011 roku u strony powodowej obowiązuje Regulamin korzystania ze służbowych samochodów w Przedsiębiorstwie (...) spółka z o. o. z siedzibą w K..

Zgodnie z § 3 powyższego regulaminu – pracownicy, którym powierzony został na podstawie umowy o powierzenie samochodu służbowego samochód służbowy, zobowiązani są do użytkowania go na warunkach określonych w niniejszym regulaminie. Z kolei § 9 ust. 1 regulaminu stanowi, że pracownikom oraz innym osobom, którym powierzono w użytkowanie samochody służbowe zabrania się ich udostępniania osobom trzecim, z wyłączeniem innych pracowników zatrudnionych u pracodawcy. Zgodnie zaś z § 14 regulaminu – pracownicy, którym został oddany do dyspozycji samochód służbowy, wykorzystują go w celach służbowych. Pracownik może korzystać z samochodu służbowego do celów prywatnych uiszczając opłatę w okresach miesięcznych. W celu ustalenia kwoty przysługującej pracodawcy za korzystanie z samochodu służbowego do celów prywatnych stosuje się metodę rozliczania tzw. kilometrówek. Metoda ta polega na przemnożeniu przejechanych w celach prywatnych kilometrów przez stawkę za 1 km przebiegu samochodu o określonej pojemności, ogłaszaną na podstawie rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 roku. Pracodawca, zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy o VAT zobowiązany jest wystawić fakturę VAT stwierdzającą odpłatne świadczenie usług przez Spółkę na rzecz pracownika. Pracownik obowiązany jest prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu w wersji elektronicznej lub papierowej.

Dowód: Regulamin korzystania ze służbowych samochodów w Przedsiębiorstwie (...) Spółka z o. o., k. 23-28.

W raporcie kontroli z dnia 7 lutego 2013 roku stwierdzono, że w okresie od dnia 1 sierpnia 2012 roku do 5 lutego 2013 roku pozwany przejechał samochodem służbowym w celach prywatnych trasę o długości 8224,2 km, co wygenerowało łączny koszt w wysokości 13 649,78 zł.

Dowód: raport kontroli z dnia 7 lutego 2013 r., k. 104-105.

W związku z raportem kontroli z dnia 7 lutego 2013 roku strona powodowa w dniu 28 lutego 2013 roku wystawiła fakturę VAT nr (...) na kwotę 13 649,78 zł.

Dowód: faktura VAT nr (...), k. 140.

W raporcie kontroli z dnia 26 sierpnia 2013 roku stwierdzono, że w okresie od dnia 1 kwietnia 2012 roku do dnia 4 sierpnia 2012 roku pozwany przejechał samochodem służbowym w celach prywatnych trasę o długości 3155,9 km, co wygenerowało łączny koszt w wysokości 3857,97 zł.

Dowód: raport kontroli z dnia 26 sierpnia 2013 r., k. 129-130.

W związku z raportem kontroli z dnia 26 sierpnia 2013 roku strona powodowa w dniu 30 września 2013 roku wystawiła fakturę VAT nr (...) na kwotę 3857,97 zł.

Dowód: faktura VAT nr (...), k. 141.

Raporty z dnia 7 lutego 2013 roku i z dnia 26 sierpnia 2013 roku zostały sporządzone przez A. D., który jest zatrudniony u strony powodowej na stanowisku specjalisty.

Dowód: zeznania świadka A. D., k. 239-240; zeznania świadka M. Ł., k. 241-242.

Strona powodowa za każdym razem zapewniała swoim pracownikom noclegi w okolicach budowy.

Dowód: zeznania świadka A. C., k. 238-239; zeznania świadka A. D., k. 239-240; zeznania świadka A. F., k. 240-241; zeznania świadka M. K., k. 241; zeznania świadka M. Ł., k. 241-242; zeznania świadka R. J., k. 248-249; zeznania świadka K. M., k. 275-276; zeznania świadka K. K., k. 276; zeznania świadka E. S., k. 315-316.

Pozwany korzystał z noclegów zapewnionych przez pracodawcę w okolicach inwestycji wtedy, gdy nie miał służbowego wyjazdu do K..

Dowód: zeznania pozwanego, k. 316-317.

W sytuacji, gdy nie było zapewnionych aut brygadzistowskich, pozwany mógł przewozić pracowników samochodem służbowym.

Dowód: zeznania świadka A. C., k. 238-239.

A. F., który był zatrudniony u strony powodowej na stanowisku dyrektora ds. nawierzchni korzystał z samochodu służbowego. A. F. miał ustną zgodę ówczesnego prezesa powodowej spółki J. W.na dojeżdżanie samochodem z domu do pracy i z powrotem.

Dowód: zeznania świadka A. F., k. 240-241.

W trakcie zatrudnienia pozwany dojeżdżał z O. do B. celem dostarczenia dokumentów i faktur R. J., który pracował u strony powodowej jako magazynier. Pozwany przyjeżdżał do B. również w celu odebrania dokumentacji od R. J., a następnie jej dostarczenia do dyrekcji.

Dowód: zeznania świadka R. J., k. 248-249; zeznania pozwanego, k. 316-317.

W trakcie zatrudnienia pozwany udostępnił kilku pracownikom strony powodowej, w tym K. M. i J. J. samochód służbowy, aby pozostali w pracy na budowie w O. w sobotę, a następnie wrócili tym samochodem do domu. Pozwany odebrał samochód od pracowników w poniedziałek.

Dowód: zeznania świadka J. J., k. 249; zeznania świadka K. M., k. 275-276; zeznania pozwanego, k. 316-317.

Pozwany udostępnił kilka razy samochód służbowy pracownikowi strony powodowej – K. K., który korzystał z niego tylko w celach służbowych m. in. montażu znaków kolejowych.

Pozwany udostępniał też samochód służbowy M. J., który był zatrudniony u strony powodowej na stanowisku magazyniera. M. J. wykorzystywał samochód tylko w celach służbowych.

Dowód: zeznania świadka K. K., k. 276; zeznania świadka E. S., k. 315-316; zeznania pozwanego, k. 316-317.

W trakcie zatrudnienia u strony powodowej pozwany jako kierownik budowy koordynował prace na budowach w R., O., O. i K.. W poszczególnych okresach inwestycje te były realizowane równolegle, co powodowało, iż pozwany musiał kierować kilkoma budowami jednocześnie. Na początku w tym samym czasie realizowane były inwestycje w R. i O., następnie w R., O. i O., później w R., O. i K. a w ostatnim okresie w O. i K.. Przez cały okres zatrudnienia miejscem zamieszkania pozwanego był K..

Dowód: zeznania świadka A. F., k. 240-241; zeznania świadka R. J., k. 248-249; zeznania pozwanego, k. 316-317.

W trakcie zatrudnienia u strony powodowej pozwany korzystał z dwóch samochodów służbowych: początkowo z samochodu osobowego F. (...), a następnie z samochodu osobowego F. (...). Oprócz tych dwóch samochodów pozwany korzystał też czasem z innych samochodów służbowych przekazywanych przez dyrektora spółki.

Pozwany przy przekazaniu mu samochodu służbowego otrzymał dowód rejestracyjny i ubezpieczenie. Pozwany nie podpisywał umowy o powierzenie samochodu służbowego oraz nie podpisywał oświadczenia o zapoznaniu się z Regulaminem korzystania ze służbowych samochodów w Przedsiębiorstwie (...) Spółka z o. o. z siedzibą w K..

Dowód: kopia dowodu rejestracyjnego samochodu marki F. (...), k. 19-20; kopia dowodu rejestracyjnego samochodu marki F. (...), k. 21-22; zeznania pozwanego, k. 316-317.

Pozwany w trakcie pierwszego spotkania z prezesem powodowej spółki J. W.ustalił zakres korzystania z samochodu służbowego. Zgodnie z ustnymi ustaleniami pozwany w sprawach służbowych mógł korzystać z samochodu zawsze gdy była taka potrzeba oraz mógł jeździć bezpłatnie z miejsca pracy do K. i z powrotem. Powodowi powierzono kartę „flota”, którą płacił na stacjach (...). Nadto pozwany otrzymał książeczkę ewidencji przebiegu samochodu, w której wpisywał dziennie przejechane kilometry. Pozwanemu nie potrącano z wynagrodzenia żądnych kosztów związanych z użytkowaniem samochodu służbowego. Pozwany nie otrzymał samochodów służbowych na wyłączność.

O konieczności uiszczania opłat za korzystanie z samochodu służbowego w celach prywatnych pozwany został poinformowany ustnie przez dyrektora A. F. w lutym 2013 roku. W trakcie zatrudnienia pozwany przewoził dokumenty firmowe z biura do siedziby spółki, a także przewoził pracowników na budowę.

Dowód: zeznania pozwanego, k. 316-317.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodu z dokumentów zgromadzonych w aktach, których prawdziwość i treść nie była kwestionowana przez strony.

Nadto podstawą ustalenia stanu faktycznego były zeznania świadków i zeznania pozwanego.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadków A. C., A. F., M. K., M. Ł., R. J., J. J., K. M., K. K. i E. S. oraz zeznania pozwanego, gdyż były logiczne, spójne, a pojawiąjące się w nich różnice nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Oceniając zaś zeznania świadka A. D. Sąd uznał je za wiarygodne w zakresie w jakim pokrywały się z zeznaniami pozostałych świadków i zeznaniami pozwanego. Sąd nie dał wiary tym zeznaniom w zakresie w jakim świadek twierdził, iż pozwany został zapoznany z treścią Regulaminu korzystania ze służbowych samochodów w Przedsiębiorstwie (...) Spółka z o. o., gdyż nie znalazło to potwierdzenia w pozostałym materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

W przedmiotowej sprawie strona powodowa domagała się od pozwanego zapłaty kwoty 17 507,75 zł tytułem zwrotu kosztów związanych z użytkowaniem samochodu służbowego w celach prywatnych.

Zasady odpowiedzialności materialnej pracowników zostały określone w Dziale V kodeksu pracy. W Rozdziale I, w przepisach art. 114 – 123 k. p. ustawodawca określił zasady odpowiedzialności pracownika za szkodę wyrządzoną pracodawcy wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych. Odpowiedzialność ta została oparta na zasadzie winy, a jej zakres uzależniony został od jej rodzaju i stopnia. Dlatego też zasadnicze znaczenie ma rozróżnienie winy nieumyślnej dla której podstawę odpowiedzialności stanowią przepisy art. 114 k. p. i nast. Odpowiedzialność pracownika, który spowodował szkodę swemu pracodawcy z winy nieumyślnej jest ograniczona zgodnie z art. 119 k. p. do wysokości jego trzymiesięcznego wynagrodzenia. Natomiast szkoda wynikła z działań zawinionych umyślnie na podstawie art. 122 k. p. rodzi odpowiedzialność pracownika do pełnej wysokości spowodowanej przez niego szkody.

Szczególnie zaostrzoną odpowiedzialność pracowników ustawodawca przewidział jednak w Rozdziale II, za mienie im powierzone, w przepisach od art. 124 do 127 k.p. Zaostrzony reżim tej odpowiedzialności polega nie tylko na tym, iż pracownicy odpowiadają za szkodę zawsze w pełnej wysokości, ale również na tym, iż w przepisach tych została przyjęta konstrukcja winy domniemanej pracownika, któremu pracodawca powierzył mienie z obowiązkiem wyliczenia się z niego. Dla uwolnienia się od takiej odpowiedzialności pracownik musi wykazać, że szkoda powstała z przyczyn od niego niezależnych, w szczególności wskutek niezapewnienia przez pracodawcę warunków umożliwiających zabezpieczenie mienia (art. 124 § 3 k. p.).

W wyniku przeprowadzonego postępowania dowodowego Sąd uznał, iż nie zachodzą okoliczności uzasadniające obowiązek zwrotu przez pozwanego kwoty 17 507,75 zł z tytułu kosztów związanych z użytkowaniem samochodu służbowego w celach prywatnych.

Z ustalonego stanu faktycznego sprawy wynika, iż obowiązujący u strony powodowej Regulamin korzystania ze służbowych samochodów w Przedsiębiorstwie (...) spółka z o. o. w K. przewidywał możliwość powierzenia pracownikom samochodu służbowego. Pracownicy mogli korzystać z samochodu służbowego na zasadach określonych w tym Regulaminie w przypadku podpisania umowy o powierzenie samochodu służbowego. Zgodnie zaś z Regulaminem pracownik mógł korzystać z samochodu służbowego do celów prywatnych uiszczając opłatę w okresach miesięcznych. Tymczasem w toku postępowania Sąd ustalił, iż pozwany otrzymując do użytku samochody służbowe F. (...), a następnie F. (...) nie podpisywał umowy o powierzenie samochodu służbowego, jak również nie podpisywał oświadczenia o zapoznaniu się z Regulaminem korzystania ze służbowych samochodów w Przedsiębiorstwie (...) spółka z o. o. z siedzibą w K., a zatem należy stwierdzić, iż postanowienia tego Regulaminu, określające zasady korzystania z samochodu służbowego nie miały zastosowania do pozwanego. Strona powodowa w żaden sposób nie wykazała, aby pozwany podpisywał umowę o powierzenie samochodu służbowego oraz zapoznał się z powyższym Regulaminem. Nadto w toku postępowania Sąd ustalił, iż pozwany przez cały okres zatrudnienia u strony powodowej korzystał z samochodów służbowych zgodnie z ustną umową zawartą z prezesem powodowej spółki J. W., która zakładała, iż pozwany mógł korzystać z samochodu w sprawach służbowych bez ograniczenia, a także mógł bezpłatnie przemieszczać się z miejsca pracy do miejsca zamieszkania tj. K..

Warto również podkreślić, iż nawet przy hipotetycznym założeniu, że do pozwanego miały zastosowanie postanowienia Regulaminu korzystania ze służbowych samochodów w Przedsiębiorstwie (...) spółka z o. o. z siedzibą w K., to należy stwierdzić, iż pozwany udostępniając samochód służbowy innym pracownikom powodowej spółki w celach służbowych nie naruszył w ten sposób Regulaminu, gdyż dopuszczał on możliwość użyczenia samochodu pracownikom strony powodowej, a zatem takie działanie pozwanego było w pełni zgodne z postanowieniami regulaminu.

Mając powyższe na uwadze Sąd oddalił powództwo (punkt I wyroku).

O kosztach postępowania orzeczono jak w pkt II wyroku, na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z § 12 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 461). Zgodnie bowiem z § 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U.2015.1800), które weszło w życie z dniem 1 stycznia 2016 r. - do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia stosuje się przepisy dotychczasowe do czasu zakończenia postępowania w danej instancji.

Jednocześnie strona powodowa, jako strona przegrywająca, powinna, zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, ponieść koszty sądowe. W wyroku zostało zatem zawarte rozstrzygnięcie w zakresie kosztów dojazdu świadka w kwocie 31 zł.