Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VI U 3231/15 UZASADNIENIE

Ubezpieczony R. W. wniósł odwołanie od decyzji ZUS z dnia 30 września 2015 r., którą ponownie ustalono wartość jego kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999 r. W/w – ny zarzucił organowi rentowemu, iż ten nieprawidłowo naliczył kapitał początkowy za okres od 2 maja 1997 r. do 31 grudnia 1998 r. W okresie jego zatrudnienia w firmie (...) spółka z o.o. otrzymywał on bowiem wynagrodzenie w kwocie 406 zł brutto plus 0,7 % od wartości sprzedaży netto w detalu plus 0,37 % od wartości sprzedaży netto w hurcie. Pracował 6 dni w tygodniu od rana do późnych godzin wieczornych rozwoził towar po sklepach i po barach. Jego wynagrodzenie zależało od ilości rozwiezionego towaru i wahało się w granicach 2000 zł.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany wniósł o jego oddalenie wskazując, że do ustalenia kapitału początkowego ubezpieczonego przyjęto 13 lat 4 miesiące i 24 dni okresów składkowych to jest 160 miesięcy oraz 5 miesięcy i 24 dni okresów nieskładkowych to jest 5 miesięcy. Do ustalenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 10 lat kalendarzowych to jest lata 1988 , 1990 – 1998 . Wwpw kapitału początkowego ubezpieczonego wynosi 37, 39 %.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył co następuje :

Ubezpieczony R. W. w okresie od 2 maja 1997 r. do 30 listopada 2001 r. był zatrudniony w (...) – HURT spółka z o.o. w K. na stanowisku kierowcy - konwojenta. Początkowo wynagrodzenie wynosiło 406 zł netto + 0,7 % od wartości sprzedaży netto w detalu + 0, 37 % od wartości sprzedaży netto w hurcie. Od 1 lutego 1998 r. zostało podwyższone do kwoty 500 zł netto + 0,7 % od wartości sprzedaży netto w detalu + 0, 4 % od wartości sprzedaży netto w hurcie. Łączna wysokość wynagrodzenia ubezpieczonego w tym okresie ( podstawa plus prowizja ) oscylowała wokół 2000 zł miesięcznie. Zależała od ilości wywiezionego towaru ( piwa ). W roku 2000 osoba zatrudniona na takim samym stanowisku jak powód miesięcznie uzyskiwała przeciętnie około 3000 zł , z tego 700 zł podstawy oraz ponad 2000 zł prowizji. W kwietniu 2002 r. ta sama osoba uzyskała łączne wynagrodzenie w wysokości niemal 2000 zł.

/ dowód : umowy o pracę w aktach osobowych ubezpieczonego, zeznania ubezpieczonego oraz świadków S. K. i M. M. – zapis AV k. 32, wydruk z listy płac oraz deklaracja ZUS RMUA k. 26-27 akt sprawy /

Wydając zaskarżoną decyzję organ rentowy przyjął za sporny okres ( maj 1997 – grudzień 1998 ) miesięczne wynagrodzenie ubezpieczonego w wysokości 450 , a następnie 500 zł

/ bezsporne /

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie dostępnej dokumentacji ( akt osobowych ubezpieczonego oraz dokumentacji płacowej przedłożonej przez świadka S. K. ) , a także i przede wszystkim na podstawie zeznań ubezpieczonego i świadków , które w kluczowej dla rozstrzygnięcia sprawy kwestii – orientacyjnej wysokości miesięcznego wynagrodzenia ubezpieczonego w latach 1997 – 1998 były ze sobą w pełni zgodne. Koresponduje z nimi przedłożona pochodząca z okresu nieco późniejszego ( rok 2000 i 2002 ) dokumentacja płacowa osoby zatrudnionej na identycznym jak ubezpieczony stanowisku .

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie. Art. 173 ust.1 ustawy z dnia o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy. Zgodnie z treścią art. 174 ust. 1 ustawy kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12. Przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1)okresy składkowe, o których mowa w art. 6;

2)okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5;

3)okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-3 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2.

Ust. 2a stanowi, iż przy ustalaniu kapitału początkowego do okresów, o których mowa w art. 7 pkt 5 stosuje się art. 53 ust. 1 pkt 2. Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się z okresu przed dniem 1 stycznia 1999 r. ( ust. 3 ) . W myśl ust. 3a. przepis art. 17 ust. 1 stosuje się odpowiednio, jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru kapitału początkowego w myśl art. 15 ust. 1 dla ubezpieczonego urodzonego przed dniem 31 grudnia 1968 r. z powodu nauki w szkole wyższej, o której mowa w art. 7 pkt 9. Jeżeli okres wskazany do ustalenia podstawy wymiaru kapitału początkowego obejmuje rok kalendarzowy, w którym ubezpieczony pozostawał w ubezpieczeniu społecznym na podstawie przepisów prawa polskiego jedynie przez część miesięcy tego roku, do obliczenia stosunku sumy kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w art. 15 ust. 3, w okresie tego roku do przeciętnego wynagrodzenia, przyjmuje się sumę kwot przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za ten rok kalendarzowy odpowiednią do liczby miesięcy pozostawania w ubezpieczeniu ( ust. 3b )

Stosownie do treści § 21 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno- rentowe / Dz.U.2011.237.1412 / środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia. Zgodnie jednak z utrwalonymi poglądami orzecznictwa i doktryny w tym zakresie w toku postępowania sądowego strona może dowodzić wysokości wynagrodzenia na potrzeby ustalenia wysokości podstawy wymiaru świadczenia wszelkimi środkami dowodowymi przewidzianymi w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego; zatem dowodem tej okoliczności mogą być zarówno dokumenty dotyczące wynagrodzenia osób zatrudnionych w tym samym okresie, w tym samym zakładzie pracy i przy pracy tego samego rodzaju co ubezpieczony, jak też zeznania tych osób, zaś rzeczą sądu winna być rzetelna analiza przedstawionych dowodów ( patrz wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie III AUa 509/0 LEX nr 253495 ).

Odnosząc powyższe do stanu rzeczy zaistniałego w niniejszej sprawie należy zauważyć , iż wobec braku dokumentacji płacowej ubezpieczonego ze spornego okresu ( maj 1997 – 1998 r. ) należało się posiłkować ewentualnymi innymi zaoferowanymi przez stronę dowodami. W świetle zgromadzonego materiału dowodowego zgromadzonego w przedmiotowej sprawie w ocenie Sądu Okręgowego nie powinna budzić wątpliwości faktyczna wysokość miesięcznych wynagrodzeń uzyskiwanych w spornym okresie przez ubezpieczonego z tytułu zatrudnienia w (...) HURT spółka z o.o. Podstawa wynagrodzenia wskazywana w umowie o pracę ( początkowo 406 zł, następnie 500 zł ) stanowiła jedynie niewielką część jego miesięcznego wynagrodzenia , albowiem wynagrodzenie to tworzyła głównie ( uzależniona od ilości rozwiezionego przez ubezpieczonego towaru ) prowizja, którą łącznie z wynagrodzeniem bazowym dawała wynagrodzenie oscylujące wokół 2000zł. Od prowizji tej zakład odprowadzał składki, co potwierdza pochodzący z okresu późniejszego wydruk z listy płac innego pracownika zatrudnionego na takim samym stanowisku jak ubezpieczony . Zeznający w sprawie świadkowie oraz ubezpieczony zgodnie twierdzili, iż wynagrodzenie kierowców konwojentów nie było niższe aniżeli 2000 zł miesięcznie . Powyższe potwierdza deklaracja (...) S. K. (2) , zatrudnionego na takim samym stanowisku jak ubezpieczony , z której wynika, iż podstawa wymiaru składek w jego przypadku wyniosła za lipiec roku 2000 ponad 3500 zł. Dokument ten pochodzi wprawdzie z okresu nieco późniejszego, ale w przybliżeniu oddaje wysokość miesięcznego wynagrodzenia kierowców - konwojentów, które latach poprzedzających ( 2 lata wcześniej ) z pewnością nie było niższe aniżeli 2000zł. Tymczasem wydając zaskarżoną decyzję pozwany w sposób nieuprawniony i arbitralny przyjął wynagrodzenie ubezpieczonego w kwotach po 450 i po 500 zł. miesięcznie.

W tym stanie rzeczy, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

SSO Maciej Flinik